Uban sa Tinuod nga Katuyoan

Imahe

high school nga mga estudyante naglakaw padulong sa gambalay sa Simbahan sayo sa buntag

Sa Marso 1953, ang baynte uno anyos nga Inge Lehmann migawas sa pultahan sa iyang panimalay ngadto sa tugnaw nga hangin sa Bernburg, GDR. Nahibalo siya nga ang iyang mga ginikanan wala mosugot kon asa siya moadto. Ang pagpasakop og bag-o nga simbahan igo na ka ngil-ad. Apan moadto sa tugnaw nga katubigan sa Saale River? Luya pa si Inge gikan sa pagkasakit og tuberkulosis, ug nahadlok ang iyang mga ginikanan alang sa iyang panglawas.

Dili siya mabadlong, bisan pa niana. Dugay na siyang nakigkita sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw sa Bernburg Branch sulod sa mga katuigan. Kini sa kataposan panahon na nga magpabunyag.

Ang kilum-kilom niawop ngadto sa kagabhion samtang si Inge miuban sa gamay nga grupo nga nag-andam alang sa serbisyo sa bunyag. Nailhan niya ang usa kanila––si Henry Burkhardt, usa ka misyonaryo kinsa miserbisyo sa Berndburg Branch duha ka tuig ang milabay. Nakahimo siya og impluwensya diha sa hapit tanan nga iyang gikahimamat, apan si Inge wala pa makaila kaniya.¹

Sukad nakadawat sa iyang bag-ong calling diha sa kapangulohan sa misyon, si Henry nahimong importante nga tawo alang sa Stasi, ang sekretong polis sa mga GDR. Bisan og ang gobyerno sa Silangang German opisyal nga miila sa Simbahan, ang mga opisyal mipugos ni Henry sa paghunong og gamit sa ngalan nga “East German Mission” ug sa paghunong sa tanang mga kalihokan sa pagkabig. Miuyon si Henry niini nga mga gipangayo, apan tungod kay siya kanunay nga mibiyahe og balik-balik tali sa Silangan ug Kasadpang Germany sa pagpakigsulti sa mga lider sa Simbahan, ang gobyerno sa gihapon nagpabiling hugot nga pagbantay kaniya. Gidudahan na siya sa Stasi sa pag-espiya ug gimarkahan siya nga “kaaway sa estado.”²

Usa sa mga higala ni Inge, usa ka batan-ong babaye nga ginganlan og Erika Just, gibunyagan usab nianang gabhiona. Managsilingan si Erika ug si Inge. Sa malisod nga mga tuig human sa Ikaduhang Gubat sa Kalibotan, pipila ka mga tawo sa kasilinganan ang mipakita og interes sa Simbahan. Apan samtang ang panahon nanglabay ug ang mga tawo wala nay dinalian nga panginahanglan sa pagkaon ug mga sangkap nga gihatag sa Simbahan, daghan kanila ang mihunong sa pagtambong. Si Inge ug si Erika uban sa usa ka gamay nga grupo sa batan-ong mga tawo kinsa mipabilin, nagtubo nga mas nasuod sa mga kalihokan sa MIA sulod sa semana ug sa mga miting sa sakramento ma-Dominggo sa gabii.

Ang nagka-awop nga hayag sa adlaw hingpit nga nawala sa dihang ang grupo miabot sa mga pangpang sa Saale. Ang mga panganod mitabon sa bulan, ug dinhi ug didto mga bugon sa yelo milutaw sa dulom nga ibabaw sa suba. Usa ka misyonaryong German, si Wolgang Süss, miubog ngadto sa tubig. Samtang ang una sa lima ka mga kandidato alang sa bunyag misunod kaniya, ang bulan migawas gikan sa luyo sa mga panganod. Ang aninag niini mikidlap-kidlap diha ibabaw sa suba ingon og misignal sa pagtugot sa Dios. Diha sa daplin sa suba, pipila ka mga tawo ang mihulat, andam sa pagkupo og habol sa matag bag-ong miyembro.³

Wala madugay si Inge nanaog ngadto sa suba. Sa dihang si Elder Süss mipatindog niya sa gawas sa tubig, siya usa ka bag-ong tawo.

Human sa mga bunyag, ang gamay nga grupo mibalik ngadto sa meetinghouse sa branch, usa ka baligyaanan og mga kalo nga gibag-o ang hitsura aron makapahigayon og mga miting sa sakramento ug mga klase sa Sunday School. Sa dihang miabot ang higayon ni Inge nga kumpirmahan nga usa ka miyembro sa Simbahan ug modawat sa Espiritu Santo, si Henry Burkhardt mipatong sa iyang mga kamot diha sa iyang ulo [ni Inge] ug militok sa mga pulong sa panalangin.

Wala kaayo makaalinggat si Henry ni Inge sa panahon nga siya miserbisyo diha sa iyang [Inge] branch. Apan pipila ka adlaw ang milabay, mihimo siya og mubo nga sulat mahitungod kaniya diha sa iyang journal.

Iyang giasoy nga lima ka tawo ang mihimo og mga pakigsaad uban sa ilang Amahan sa Langit nianang gabhiona. “Nakaila ako kanilang tanan sa pipila ka paagi tungod sa akong trabaho sa Bernburg,” misulat siya. “Ako adunay piho nga pagsalig ni Inge Lehman.”⁴

Wala madugay niana nga tuig, sa tinglarag sa 1953, ang treynta y says anyos nga si Nan Hunter gisugdan ang matag adlaw sa semana sa samang paagi. Sa alas says matag buntag siya anaa sa iyang ward nga meetinghouse sa San Diego, California, nagtudlo og seminary ngadto sa mga baynte-singko ka tinedyer. Sa hitsura, si Nan usa ka tabian ug may pagsalig sa kaugalingon. Sa sulod gibati niya ang pagduhaduha. Nagtudlo siya og usa ka kurso sa Basahon ni Mormon ug wala masiguro kon ang basahon tinuod ba.⁵

Si Nan, usa ka inahan nga may mga anak sa high school, naukyab sa dihang ang sayo sa buntag nga programa sa seminary gilunsad sa unang higayon. Ang Simbahan sa kasadpang Estados Unidos nagtubo sukad sa pagkahuman sa gubat. Ang panagbangi nakahatag sa mga Amerikano og usa ka bag-ong panan-awon diha sa bili sa pamilya ug sa tinuohan, ug ang mga Santos sa California, kadaghanan kinsa gikan sa Utah, gusto sa ilang mga anak nga makabenepisyo sa tanang mga programa sa Simbahan. Sa Abril 1950, napulo ka stake sa Habagatang California mihangyo sa Hunta sa Edukasyon sa Simbahan [Church Board of Education] sa pagtabang kanila sa pagsugod og usa ka programa sa seminary alang sa mga estudyante sa high school sa ilang dapit. Si Ray Jones, usa ka magtutudlo sa seminary sa Logan, Utah, miuyon sa pagbalhin ngadto sa Los Angeles ug sa pagsugod sa programa.

Ang mga estudyante ni Ray sa Utah mitambong og seminary sa adlaw diha sa usa ka gambalay duol sa ilang eskwelahan. Sa California, diin adunay mas diyutay nga mga Santos nga nagpuyo duol sa usag usa, ang maong paghan-ay dili mapuslan. Human masusi ang mga ginikanan ug mga lider sa Simbahan, nahibaloan ni Ray nga ang panahon lamang nga mahimo ang seminary mao ang sa dili pa magklase. Ang lokal nga mga Santos kinahanglan nga motudlo kasagaran sa mga klase gumikan nga ang Simbahan dili makasuhol og daghang full-time nga mga magtutudlo sa seminary sa California.

“Kini dili gyud mahimo!” ang pipila sa mga ginikanan mitagna, nasiguro nga ang ilang mga anak dili momata sa dili pa mosidlak ang adlaw sa pagtambong og usa ka relihiyosong klase sa ilang gambalay sa simbahan. Apan ang sayo sa buntag nga seminary milambo sa Habagatang California. Human lamang sa tulo ka tuig, labaw sa kinse ka gatos ka mga estudyante ang mi-enrol sa singkwenta y syete ka klase.⁶

Ingon ka madasigon sama ni Nan mahitungod sa sayo sa buntag nga programa sa seminary, wala siya mahimuot sa dihang si David Milne, usa ka magtatambag sa bishoric, midapit kaniya sa pagtudlo sa klase.

“Dili posible nga ako makahimo niini,” mitubag siya. Nalingaw siya sa seminary isip usa ka batan-ong babaye nga nagtubo sa sentral Utah, apan siya walay pormal nga pagbansay ug wala maka-eskwela sa kolehiyo.⁷

Si David mihangyo kaniya sa pagpakigsulti ngadto ni Ray Jones, kinsa mirekomendar nga siya makigsulti ni William Berrett, bise presidente sa Departamento sa Edukasyon sa Simbahan [Church Department of Education]. Gipaniguro siya ni William nga siya sa pagkatinuod mapahinunguron ug may kasarang––ang mao gayod nga tawo nga ilang gipangita alang sa pagtudlo sa Basahon ni Mormon.

“Kanang laay nga butang?” Miingon si Nan, nahibulong. “Dili mahitabo nga ako makatudlo niana. Wala gani ako makahuman og basa niini tungod kay kanunay akong moungot sa Isaias.”

Gitan-aw siya ni William diha sa mata. “Sister Hunter, gusto kong mohimo kanimo og usa ka saad. Kon imong basahon kana nga basahon uban ang tinuod nga katuyoan ug kon ikaw mag-ampo mahitungod niini samtang imong gibasa kini, niana ako mogarantiya nga ikaw makabaton og usa ka pagpamatuod niana nga basahon.” Iyang gipaniguro kaniya nga kini mahimo niyang kinaham nga buhat sa kasulatan nga itudlo, ug si Nan sa kataposan miuyon sa pagsulay.⁸

Nagklase si Nan sa kwarto sa Relief Society, diin siya makagamit sa piano ug sa pisara. Wala madugay ang mga kabatan-onan misugod sa pagdala sa ilang mga higala kinsa dili mga miyembro sa Simbahan. Nagustohan niya ang kadasig ug pagpamatuod sa iyang mga estudyante, apan gibati niya ang kabug-aton nga wala makahibalo sa tinud-anay kon ang Basahon ni Mormon kasulatan ba. Unsaon niya sa pagpamatuod sa mga kamatuoran nga wala siya makahibalo sa iyang kaugalingon mismo?

Matag gabii mag-ampo siya mahitungod sa basahon sama sa gisugyot ni William Berrett, apan walay tubag nga miabot. Dayon usa ka gabii niana mihukom siya nga dili siya makapadayon sama sa iyang gibuhat kaniadto. Kinahanglan nga iyang mahibaloan. Milaktaw siya sa pagbasa sa 3 Nephi ug human miluhod sa iyang katre. “Kini ba nga basahon tinuod ba gayod, Amahan?” nangutana siya. “Gusto ka ba gyod kanako nga motudlo niini nga mga bata?”

Usa ka mahimayaon, langitnong pagbati miabot nganha kaniya, ingon og usa ka tawo migakos kaniya. “Oo, kini tinuod.” usa ka hinay, hinagawhaw nga tingog mihunghong.

Si Nan lahi nga tawo human niana. Sa sinugdanan sa tuig sa pag-eskwela, mikuha siya og usa ka eksamen sa Basahon ni Mormon ug naka-iskor og 25 porsiyento lamang. Sa kataposan sa tuig, mikuha siya og laing eksamen ug naka-iskor og 98 porsiyento. Niana nga panahon, unom ka dili mga miyembro kinsa nagtambong sa iyang klase mipasakop sa Simbahan.⁹

Sa laing bahin, sa Siyudad sa Salt Lake, ang kwarenta y tres anyos nga si Gordon B. Hinckley panagsa ra nga may panahon sa pagpahulay. Iyang gigahin kasagaran sa iyang nagtrabaho nga kinabuhi isip usa ka empleyado sa Simbahan, ingon nga misugod sa iyang trabaho isip usa ka executive secretary sa Radio, Publicity, ug Mission Literature Committee sa Simbahan. Sa milabay nga duha ka tuig, nakaserbisyo siya isip executive secretary sa Missionary Committee sa Simbahan. Karon siya apil sa hapit tanan nga bahin sa mga paningkamot sa Simbahan sa pagsangyaw sa ebanghelyo, gikan sa pagbansay sa misyonaryo ngadto sa mga relasyon sa publiko––ug malisod kaniya ang pagbiya sa trabaho sa opisina.¹⁰

Ang asawa ni Gordon, si Marjorie, nagpaabot sa ilang ikalimang anak, apan sa panahon nga mopauli si Gordon ngadto sa iyang pamilya, maglugos siya og higayon sa pakigkita kanila sa dili pa mosugod og bagting ang telepono. Usahay ang tawag mahitungod sa usa ka gimingaw nga misyonaryo sa pamilya nga atua katunga libot sa kalibotan ang gilay-on. Sa ubang mga higayon kini mahimong usa ka tawo kinsa nasilo mahitungod sa palisiya sa Simbahan kabahin sa mga tawag sa misyon ug sa serbisyo militar.¹¹

Bisan ang kasabotan sa paghunong sa pakiggubat sulod sa piho nga panahon [armistice] bag-ohay nga mipahunong sa gubat tali sa Amihanan ug Habagatang Korea, ang Estados Unidos mipadayon sa pagpanawag sa batan-ong mga lalaki nga misyonaryo og edad. Ang Simbahan mipahiangay sa palisiya niini sa panahon sa gubat aron ang pipila sa batan-ong mga lalaki makadawat og mga paglangan sa tawag sa pagserbisyo sa militar ug moserbisyo sa mga misyon. Ang oportunidad walay garantiya, hinoon, nagmugna og pipila ka kapakyasan ug kahiubos. Sa gihapon, alang sa batan-ong mga lalaki kinsa gitawag sa pagserbisyo sa militar, dihay kasagarang mga oportunidad sa pagpakigbahin sa ebanghelyo sa mga nasod diin sila nahimutang. Sa Seoul, Habagatang Korea, pananglit, ang mga sundalo nga Santos sa Ulahing mga Adlaw kanunay nga makigkita uban sa gamay nga grupo sa mga Santos nga Koreano, kadaghanan kanila mga refugee kinsa nakakat-on mahitungod sa gipahiuli nga ebanghelyo gikan sa mga sundalong Amerikano human sa gubat.¹²

Sa Oktubre 1953, si Presidente David O. McKay nakigsabot sa pagpamulong uban ni Gordon mahitungod sa pagdawat og laing responsibilidad. “Abi ninyo, kita magtukod og usa ka templo sa Switzerland,” miingon siya. “Gusto kong kamo mangita og paagi sa pagpresentar sa panudlo sa templo sa nagkalain-laing mga pinulongan sa Europe samtang naggamit og gamay nga gidaghanon nga mga temple worker.”¹³

Ang mga templo sa Europe dili parehas bisan hain sa uban. Sa matag walo ka naglihok nga mga templo sa Simbahan, pipila ka gibansay nga mga ordinance worker migiya sa mga patron ngadto sa nagkalainglaing mga kwarto nga gidayan-dayanan og pinintal diha sa bongbong [murals] nga nagrepresentar sa mga yugto sa plano sa kaluwasan. Apan ang mga ordinance worker malisod nga pangitaon diha sa mga Santos nga European nga nagkatag og ginagmay kaayo sa tibuok kontinente, busa ang Unang Kapangulohan buot nga mogamit og bag-ong mga teknolohiya sa pagkunhod sa gidaghanon sa mga ordinance worker ug sa luna nga gikinahanglan alang sa pagtoga.¹⁴

“Kamo adunay dako kaayong kasinatian sa pagpangandam sa mga salida ug mga materyal sama niana nga matang,” misulti si Presidente McKay ngadto ni Gordon. “Ako naghatag kanimo sa responsibilidad sa pagpangita og paagi sa pagbuhat niini.” Ug si Gordon kinahanglang mosugod dayon. Ang Swiss Temple pagahumanon sa dili moabot og duha ka tuig.

“Aw, Presidente,” miingon si Gordon, “among buhaton unsay among mahimo.”¹⁵

Sayo sa sunod nga tuig, si Presidente McKay mibiya sa Estados Unidos uban ni Emma Ray sa pagbisita sa mga Santos sa Europe, Habagatang Africa, ug Habagatang Amerika. Ang iyang unang paglibot sa tibuok kalibotan nga mga misyon sa Simbahan, nga kuha sa 1920–21 uban ni Hugh Cannon, nakapaamgo kaniya sa mga panginahanglan ug mga kabalaka sa mga Santos sa tibuok kalibotan. Karon, samtang siya naghimo niining bag-o nga paglibot, siya ilabi nga nabalaka sa South African Mission. Bisan og ang Simbahan diha na sa nasod sulod sa sobra sa gatosan ka tuig, kini nag-atubang og kakulang sa pagkapangulo didto tungod sa pagdili og mga tawo nga kaliwat sa Black African sa paghupot sa pagkapari o sa pagdawat og mga ordinansa sa templo.

Ang mga pagdili kanunay nga naghatag og piho nga mga hagit sa Habagatang Africa, diin ang mga misyonaryo kasagarang makasugat og mga lalaki kinsa dili sigurado o wala makahibalo kon sila aduna bay sagol nga African ug European nga kagikan, makapaduda mahitungod sa ilang katakos alang sa pag-orden sa pagkapari. Sa kataposan, mihangyo ang Unang Kapangulohan nga ang tanang umaabot nga tighupot sa pagkapari sa nasod manghimatuod sa ilang katakos pinaagi sa pagmatuod nga ang ilang labing una nga mga katigulangan nga South African milangyaw ngadto sa Africa kay sa nagagikan didto.¹⁶

Ang proseso mousik og daghang panahon ug kasagaran makahigawad. Ang pipila sa may purohang mahimong mga lider sa branch o sa district nasakop sa mga pamilya nga diha na sa Habagatang Africa sukad sa wala pa ang maayong mga rekord sa genealogy nahipos. Ang uban migasto og daghang kwarta sa pagsiksik sa ilang mga kagikanan nga nahunong lamang nga walay ikadugang sa ilang pagsiksik. Isip resulta, ang presidente sa misyon nga si Leroy Duncan mihukom sa pagtawag sa tanang misyonaryo sa pagpangulo sa kongregasyon diin ang takos nga mga lalaki dili makahimatuod sa ilang mga katigulangan.

“Dihay lima lamang ka lalaki nga gi-orden ngadto sa Melchizedek nga Pagkapari sa milabay nga lima ka tuig,” mipahibalo si LeRoy sa Unang Kapangulohan. “Ang buluhaton mouswag pa og kusog kon daghan sa atong maayo, matinud-anong mga kaigsoonan makahupot sa pagkapari.”¹⁷

Nanghinaot si Presidente McKay sa pagtubag dayon sa problema kon siya moabot sa Habagatang Africa. Apan siya naghunahuna usab sa gubot nga mga pagkabahin sa kaliwat sa nasod. Ang Habagatang Africa gipamunoan sa minoriya nga puting populasyon niini, nga sa bag-ohay lamang misugod sa pagpasar og madaog-daogong mga balaod nga gidisenyo sa pagtagad sa mga Itom ug “Tabunon” (o sagol nga kaliwat) nga mga lumulupyo isip mga tagilunsod nga ang mga katungod ug mga oportunidad, sa hingpit lahi gikan sa mga puti.

Ang sistema sa mga balaod, nailhan isip apartheid, mihimo og hugot nga pagbulag sa kaliwat nga importante ngadto sa Habagatang Africa nga katilingban. Samtang gihunahuna ni Presidente McKay ang problema, kinahanglan nga iyang hunahunaon ang paagi sa Simbahan sa pagpalakaw nga subay sa mga balaod nga ang nasod aduna. Nasabtan usab niya nga bisan ang dinasig nga kausaban sa pagkapari ug ang mga pagdili mahimong makapasuko sa puti nga mga miyembro sa Simbahan ug sa uban nga dili miyembro sa tinuohan.¹⁸

Ang mga McKay miabot sa Habagatang Africa sa Enero 1954 ug migahin sa sunod nga pipila ka adlaw sa pakighimamat sa mga Santos sa tibuok nasod. Migahin og panahon si Presidente McKay sa pagbisita og daghang mga tawo kutob sa iyang mahimo, ilabi na niadtong kinsa ingon og manggiulawon o masuk-anong mga tawo diha sa pundok.¹⁹ Sa Cape Town, nakiglamano siya ni Clara Daniels ug sa iyang anak nga babaye, si Alice, kinsa orihinal nga mga miyembro sa Branch of Love sa miaging mga tuig. Si William Daniels, bana ni Clara ug ang presidente sa branch, namatay sa 1936. Sukad niana si Clara ug si Alice matinud-anong mipadayon isip pipila sa diyutay nga mga Santos nga tabunon og kaliwat sa Habagatang Africa.²⁰

Sa panahon sa iyang mga biyahe, si Presidente McKay sinserong nag-ampo nga mahibalo kon unsaon pagtubag sa pagdili sa pagkapari diha sa nasod. Gipanid-an niya pag-ayo ang mga Santos ug gihunahuna ang mga kalisod nga ilang giatubang. Nasabtan niya nga kon ang Simbahan mopadayon sa pagkinahanglan sa umaabot nga mga tighupot sa pagkapari sa Habagatang Africa sa pagsubay sa ilang mga katigulangan gikan sa laing kontinente, niana ang mga branch tingali walay igo nga lokal nga mga lider sa pagpadayon sa buluhaton sa Simbahan.²¹

Sa Dominggo, Enero 17, namulong siya mahitungod sa pagkapari ug sa mga pagdili sa templo diha sa usa ka miting sa misyonaryo sa Cape town. Samtang wala siya mohatag og piho nga pahayag kabahin sa gigikanan sa pamaagi, iyang giangkon nga pipila sa Itom nga mga lalaki nakahupot sa pagkapari sa panahon sa mga kapangulohan ni Joseph Smith ug ni Brigham Young. Namulong usab siya sa iyang miaging pakigbisog sa pagbaton sa mga pagdili atol sa iyang 1921 nga paglibot sa kalibotan, nag-asoy sa panahon nga siya mihangyo ni Presidente Grant alang sa Itom nga mga Santos sa Hawaii kinsa nanghinaot sa pagdawat sa pagkapari.

“Milingkod ako ug nakigsulti ngadto ni brother,” misulti si Presidente McKay sa mga misyonaryo, “ug mihatag kaniya sa kasigurohan nga pipila ka adlaw siya makadawat sa tanang mga panalangin diin siya may katungod, kay ang Ginoo makiangayon, ug walay pagtamod sa mga tawo.”

Si Presidente McKay wala mahibalo kanus-a kana nga adlaw moabot, ug siya nanghimatuod nga ang pagdili magpabilin hangtod ang Ginoo mopadayag og lain. Apan iyang gibati nga usa ka butang nanginahanglan nga ilisan.

“Adunay takos nga mga lalaki sa South African Mission kinsa gihikawan sa pagkapari tungod lamang kay sila dili makasubay sa ilang genealogy sa gawas niini nga nasod,” siya mipahayag. “Ako naghunahuna nga usa ka walay kaangayan ang gibuhat ngadto kanila.” Sukad nianang panahona hangtod karon, siya mipahayag, ang mga Santos kansang mga katigulangan kadudahan dili na kinahanglang momatuod sa ilang kaliwatan sa pagdawat sa pagkapari.²²

Sa wala pa mobiya sa Habagatang Africa, gibalik ni Presidente McKay nga ang adlaw moabot nga ang Itom og kagikan nga African modawat sa tanang mga panalangin sa pagkapari. Oo, ang Itom nga mga indibidwal gikan sa ubang mga nasod nagpakita na og interes sa gipahiuli nga ebanghelyo. Pipila ka tuig ang milabay, daghang mga lumulupyo sa nasod nga Nigeria sa kasadpang African ang misulat ngadto sa punoang buhatan sa Simbahan alang sa impormasyon. Ubang mga hangyo sa dili madugay moabot.²³

Sa samang higayon, daghang Itom nga mga tawo sa tibuok kalibotan nangita og panag-angay, kasagaran pinaagi sa paghagit sa pagkabalaodnon sa paglahi. Samtang ang ilang mga lihok mi-impluwensya ngadto sa katilingban, daghan kaayong mga tawo ang nangutana sa mga lider sa Simbahan mahitungod sa mga pagdili.²⁴

Wala madugay niana nga tuig diha sa German Democratic Republic, usa ka gamay nga bapor hinay-hinay nga mipalawig sa Elbe, nagpaalisngaw og gamay, puting aso nga misaka gikan sa nag-inusarang asohanan sa bapor. Usa ka nag-inusara nga pulong ang nahisulat diha sa kilid sa bapor: Einheit. Panaghiusa.

Sakay sa bapor, si Henry Burkhardt mitimbaya sa ubang mga Santos gikan sa GDR kinsa nagpundok alang sa usa ka komperensiya sa Mutual Improvement Associations. Bisan si Henry ingon og sama og edad sa kadaghanan sa mga young adult diha sa pundok sa mga katawhan, isip ang lider sa Simbahan diha sa GDR siya nagdumala sa kalihokan kay sa yanong nalingaw niini.²⁵

Ang makalingaw nga talan-awon nga pagsakay sa bapor maoy usa lamang sa daghang giplano nga mga kalihokan alang sa lima ka gatos o maingon niana nga mga young adult diha sa komperensiya. Sukad sa mga 1930, ang mga misyon sa tibuok kalibotan mipahigayon sa komperensiya sa MIA sa pagtabang sa paglig-on sa hugot nga pagtuo ug sa pagdasig sa pagpangulitawo ug pagminyo sulod sa Simbahan. Sa dili pa dugay, ang Silangang German nga polis misugod sa pagdili sa mga grupo sa simbahan gikan sa pagpahigayon og kalingawan nga mga kalihokan, sama sa dula sa bola o mga paglakaw [hikes]. Ang mao nga mga pagdili mihimo niini nga malisod nga mamiyembro sa Simbahan diha sa GDR, ug anaa nay daghang Silangang German nga mga Santos ang milayas ngadto sa Kasadpang Germany o ngadto sa Estados Unidos. Nahibalo si Henry nga daghang batan-ong mga tawo kinsa nagdamgo sa paglangyaw, apan siya nanghinaot nga ang mga kalihokan nga sama niini moawhag sa pipila kanila sa pagpabilin, nagsiguro sa mapadayunong presensya sa Simbahan diha sa nasod.²⁶

Ang bapor mipadayon sa pag-aginod pasaka sa suba, nag-agi og mga bungtod nga natabonan sa mga kahoy ug tag-as nga mga haligi sa abuhong gisemento nga balas. Taliwala sa pundok sa mga katawhan, namatikdan ni Henry si Inge Lehmann, ang batan-ong babaye nga iyang gikumpirmahan sa Bernburg sa miaging tuig. Nakita niya si Inge og pipila ka higayon sukad niadto, ug nagkaistoryahay sila sa usag usa diha sa kalihokan sa MIA sa Pasko sa Pagkabanhaw.

Kasagaran si Henry dili makasulti ug maulaw uban sa batan-ong mga babaye. Sa dihang siya usa ka disinwebe anyos nga misyonaryo, gipaabot siya nga mopunting sa iyang trabaho. Karon nga napahimutang siya sa iyang bag-ong mga responsibilidad sa Simbahan, ang pipila sa mga Santos sa misyon misugod sa pagkatingala kanus-a, ug kinsa ang iya kahang minyoan.

Samtang si Henry nakig-istorya ni Inge, gibati niya ang usa ka butang nga ingon og lahi gikan sa pagkabakikaw nga iyang gibati kaniadto. Mihukom siya nga makigkita kaniya [ni Inge] pag-usab.²⁷

Sulod sa sunod nga pipila ka bulan gibuhat ni Henry ang unsay iyang mabuhat sa pagbisita ni Inge. Nagpadagan siya libot sa misyon og karaang Opel Olympia, ug tungod kay ang mga kotse panagsa sa GDR, ang mga Santos sa Ulahing mga Adlaw nakamatikod sa panahon nga siya magmaneho ngadto sa iyang [ni Inge] nga kasilinganan. Ang mga katungdanan ni Henry diha sa misyon nagpabilin niya nga nagkapuliki, busa siya adunay gamay nga oportunidad sa pakigkita ni Inge. Sa gihapon, wala magdugay nga ang ilang relasyon milambo.

Sa dihang miabot ang tingtugnaw, si Henry ug si Inge mihukom nga magminyo. Sulod sa bakasyon sa Pasko, ang mga ginikanan ni Inge midapit ni Henry ug sa iyang mga ginikanan ngadto sa ilang panimalay sa Bernburg sa pagpahibalo sa ilang pagkasinayoran. Bisan og ang mga Lehmann wala malipay sa desisyon sa ilang anak nga babaye sa pagpasakop sa Simbahan, ang ilang pagtagad misugod sa pagkahumok. Gani sila nakapalambo og pakighigala ni Henry.²⁸

Samtang si Henry ug Inge misaulog sa ilang pagkasinayoran [engagement], bisan pa niana, ang ilang kaugmaon nagpabiling walay kasigurohan. Ang pagserbisyo ni Henry sa Simbahan mihimo niini nga malisod alang kaniya sa pagpangita og panginabuhi, ug gihunahuna niya kon unsaon niya sa pagsuporta og pamilya. Diha usab ang pangutana sa pagminyo didto sa templo––usa ka butang nga silang duha ni Henry ug Inge gusto.

Tungod kay ang Swiss Temple dili na maabtan og tuig nga mahuman, ang ilang damgo dili gyud ingon nga sa kinatibuk-an dili matuman. Kini dili ingon kadali sama sa yanong pagtigom og kwarta alang sa biyahe, hinoon. Mga palisiya kalabot kon kinsa ang makauban sa biyahe sa gawas sa GDR nahimong mas estrikto. Nahibalo si Henry ug si Inge nga adunay gamay nga posibilidad nga ang gobyerno motugot kanila sa pagbiya sa nasod nga magkuyog.²⁹