Te Inaomata man te Karawawataaki

A mwaiti mai buakomi aika rootaki man uotakin uota aika rawawata ibukina bwa kam aki kauki nanomi nakon mwaakan te Uea ni katoki aoraki. Ke kaungai nanomi te rongorongo aio bwa kam na namakina rokon te Tamnei ae Raoiroi ni karaoi taian bitaki are a na konaa ni kainaomatai ngkami man karaoakin te tutuo ae katawe ibukin korakoran te tamnei. E a tia ni berita te Tia Kamaiu, “Ao N na … kabeebetei naba taian uouta ake a katokaki iaon angami, bwa … kam na aki kona n namakin iaon nukami …; ao N na karaoa aio … bwa kam aonga n ataa te koaua bwa Ngai, te Uea ae te Atua, I bon kakawariia au botannaomata inanon aia tai n rawawata.”¹ N na moa n taetae nakoimi ake kam karawawataaki ibukin ami rinerine aika bure, ao N na manga anga au katautau nakoimi ake kam a tia ni karawawataki ibukin are a tia ni karaoia tabeman nakoimi

Ngke I katekatekaki n te tetike are i moan te aomata ae nanokawaki, ao e taua inanoni baina (atuna ae kabarakiia ma baina ae karaba iai ubuna), n tang imwiin kakoakin te bwai ae riki man okiokiran uruakakin ana tua te Atua. E taekinna ma te nanokawaki ae korakora: “I a aki ataa te bwai ae N na karaoia. Bwaai ni kabane a katukaki rawawataia iaou. I a kua ni birinako man au kanganga. Bon akea te rau, ao te kukurei. Ngkana I tataro ao bon akea ae ongora. Ao eaera ngkai N na tataro ngkai bon akea ae ongora?”

I a tia ni kinaa inanon te tai ae maan. Ana utu ma tabeman riki a tia ni kataia n anganna te tokanikai ae uarereke n te kairiiri. I bon ibukin ana rinerine, ao e a bon tia ni manuokina te koaua are e na konaa ni buokia. E a tia n aki kabwebwerakea onimakinan te Mataniwii ke mwaakan te tataro. Ana babaire a boboto iaon ae tera ae konaa ni kawaekoa ni kakororaoa nanon te kan ataibwai. E konaa ni mwaninga kanganga ke ni kewe ibukin kanganga. E a tia ni kabonganaa te aro n tituaraoi ibukiia ana karo ao raoraona ni kataia ni katiai ana kanganga ni kataakina. E aki kauarerekei mwiin ana babaire ibukin te maiu ngkai ana roota arona nakon taai aika ana roko.

Ngkai e rawawata nanou i bukina, ao I nooria bwa e aki noora te aonnaba n aron ae oti ngkai—te tabo ni kimwareirei ao ni kakukurei, e mena iai te iraorao ni koaua ike te onimaki i nanon Iesu Kristo ao te ongeaba nakon Ana reirei a kaoa te Tamnei ae Raoroi ni kaira kaetan aia babaire. E maeka n te tabo ae e taonaki nako n ana mwakuri Tatan. E a tia n aki rimwiin te marooro i bukina bwa e a tia n aki noora arona n te aonaaba are e mena iai. Taaran te maiu aei i rouna e aki koaua nakoina. E bon babakanikawaiaki ngkai e konaaki nakon ana kariiri ae kangaangan “Waaki nako. Kataia. Akea ae na ataia. Anne maium. Maiuna n aron are ko tangiria. A aki kona ni imanonoiko. Iai inaomatam n rinerine.”

Taian katikitiki aika a katabuaki a kairia nakon te kawai are e anaaki iai nanona. E uotaki i aon rietan te nao ni kaitiakaki man ana bure ao e karekea tangiran te kan kakoroa nanona are te kabwaraaki ana bure i matan te Atua. Ao anne e uota te maraki, namakina te bure, ao te tanginnano. I mwiina e karekei kawai riki tabeua Taatan: “Akea riki te kawai n oki. Ko na riai naba ni kaawakiniko raoi are ko a tia ni karaoia. E kabwara te nano manga kataakina bwa e na bitaki.” I bukin ana bure, e aki kona n noora te kawai man oin kabwakana. E na aki naba kona n noora te bwai ni mwakuri i bukin te maiu ae boou n aia tabo are a maeka iai. Rongorongona ae kananokaawaki, ni kainakina e a tia n karikaki man te kamangaongao i bukin te tua ae akea tokina, man kaungaaki te nano ni butimwaai ae tawe.

Ko mena n te tabo ae kanga ti tebo aroia? Ko a tia ni karaoi bwaai ake ko kainnanoi ae ko tuai ni karaoi? E rawawata nakoimi n nooran ae kam na kataia ni karaoa ami kanganga? Iai nooran te aki nakoraoi, ni katukan te rawawata are e mena ikekei n tainako e aoria ngkana tao ko kataia ni karenakoa? Iaan ana kairiiri mwaakan ami namakin ke te bwai are karika ke ni kairoroa kanakoan te kaeka a na bae ni iai taai ake kam na naoanga iai. Ma inanon noorakin akean te karongoa are riiriki, ao anne are ko na ataia bwa tiaki aron maiu are ko tangiria. Ko na konaa ni katanoata aki raun nanom bwa raraom ao te Uea naba a tia ni kitaniko, ma inanon noorakin raoi te koaua ao bon ngkoe ae ko a tia ni kitaniia. O, taiaoka, baireia ngkai ni kakaea te kawai n oki nakon kabouakin te rau ao te kukurei are e konaa n onea mwiin te kukurei n te bure ni karaurau teuana imwiin teuana ni barongaaki raoi rawawatan te iango ao te maroaa. Kam a tia ni kamatoa are reireiaki ni koroboki aika tabu: “akea nnen te kukurei n te buakaka.”² Ni karekea ao e na maan tain te kukurei ni maiuakina te maiu ae e itiaki ao ni iai nanona.³

I ataia ae ko kona ni rabanako n ana kakai te riaboro, ao te tiein ae kamatoaaki ni kabaea maium. Te buoka anne e na tangiriko bwa ko na butimwaea kaekaan are titebo ma e boou nakon aron maiuakinana i roum. E na tangiriko bwa ko na kamwakura te onimaki i nanon te Tama are i Karawa are e tangiriko. Ngkai ko aki kona n ota raoi bwa e aera, ko riai n kakoaua bwa e a tia n anga Maiuna te Tia Kamaiu bwa ko aonga ni karaoi bitaki nakon maium, bitaki ake a na uota te rau ao nakon are kam bon tia ni maiuakinna ao te koaua ae tokanikai are e tara n riaon am kona. Kakoaua bwa ko kona ni kaitarai te rawawata are ko maeka i nanona ao ni maiu ma n onimakinan ae iai riki te kawai ae tamaroa. Ko riai n kakaea buokam i rouiia tabemwang ake a ota ao a maiuakina te kawai ae tamaroa anne e ngae ngke ko aki kona n nooria. Aio are e na tangiriko bwa ko na reiakina te kawai ane e tamaroa anne ao n ongeaba n ana reirei te Uea. N te tai are ko anga maium ni kabane nako iai bwa e na bitaki, ko na kunea bwa e na aki kangaanga n aron ae ko nooria ngkai.

Kammarakin mwiin te bure a karinaki i nanon ana babaire ibukin te kukurei mairoun Tamara are i Karawa n te aro are ko na aki toua te kawai ae moan te kananokawaki n te maiu aei. Te tia bure e aki ti karawawataaki n te maiu aei, ma te bure are tuai ni kabwaraaki n te rairannano e na karika te karawawata i tinanikun te maiu aei.⁴

E kataia ni karekerekea temanna Taatan bwa teuana te bure e kona ni karabaaki mai rouiia tabemwang, ma bon ngaia are e karikiia bwa a na kaotaki n te kabanea ni kamaama. Ana toko bon tautoronakiia natin te Atua. Ni kabane ana katikitiki, korakorana ni kariiri a taua kanga aron wakaana n urua temanna. Kanga n arona, ngaira n tatabemaniira ti kainnanoa te rainnano n taai nako ao te ongeaba bwa e aonga n reke ana bwai n tangira te Tia Kamaiu ao ni kakukureiai i bukin te motikitaeka e bon ngae ngke a uarereke kairua.

Te Tia Kamaiu e na uouoti mwiin ami bure ni kabane ngkana kam karaoa te rairannano ngkai. Ngkana e aki karaoaki te rairannano n taina ae riai ao kam na maraki ibukin aia bure.

Taetae ma am bitiobi. E na kaota nakoim kawain te rairannano ao ni buokiko ni karaoia. Ngkana ko tataro ao mwakuri, ko na kairaki nakoia tabemwaanga ao a na boutokaiko.⁵ Te rairannano bon te kawai ni kaitiaki. E rangi n kanganga, ma iai tokina, e mimitong tokina ao e rau ao ko namakinna kabouan te kabwarabure ao iriana kakai aika boou ni moan waakim. Rairan nanom ni mwakuri aika aki riai bon te mwaneka ae bongana ma ti aki raoi anne te rairannano ae bwanin karaoana. Am bitiobe e na kabwarabwara raoi te bwai ae ko riai ni karaoia. N na taekina uoua te iango i bukin te rairannano are e na uota mwaaka korakoran te katoki aoraki. Teuana e kuneaki n ana taeka ni kabuta te Mataniwi:

“Ma Ngai te Uea I aki kona n tarai bure ma rinanon aroia ni kabooaki;

“Teuare, e rairananona ao ni kawakin ana tua nako te Uea e na bon kabwaraki ana bure.”⁶

Ni kiibu man ana boki aika tabu e katuruturua bwa te Uea e aki kariaia te bure ma E na kona ni kabwarai burera ngkana ti kabwarai aia bure taan rairi nanoia I bukin Ana tangira ae kokororaoi. E reireiniira bwa e aki tii bongana kawakinan ana tua ae ko a tia n urua, ma man ongeaban nakon tuua ni kabane ko na karekea kamwaitan riki mwaakana ao ni boutokaiko ni karaoan te rairannano.

Te bwai ae moan te kakawaki riki n te rairannano ko riai ni kiina taben te Tia Kamaiu rinanon Ana Mwakuri ni Kamaiu. Anne, te mwakuri ni Kamaiu are karekea te rairannano bwa e na nakoraoi ao n riai. Ngkana ko tataro ao n iangoa taben Iesu Kristo ae am Tia Kamaiu ao Te Tia Kaboko, ae ko na karekea iai kairoroam ao kauringaakim bwa e na buokiko n raira nanom. Ira te katoto i roun Aramwa:

“E mena … tamneiu n te kabanea ni mmaraki ao n rawawata; ao n aki toki, ni karokoa I tang nakon te Uea ae Iesu Kristo i bukin ana nanoanga, I karekea kabwaraan au bure. Ma ngaia are, I tang nakoina ao I kunea bwa I karekea te rau nakon tamneiu.

“ … I a tia n tuangko bwa ko riai n reiakina te wanawana, bwa ko aoria n reirei … bwa akea riki te kawai ae nanonaki ao ko kona iai ni manga kamaiuaki, ti irouna ao i nanon Kristo. Ngaia are, bon ti ngaia te maiu ao ootan te aba.”⁷

Ko na buokaki ngkana ko kamatenanoa kabwarabwaraan kainnanoan tangiran te rairannano ao e na kaanga ni karekea ana reirei Aramwa nakon natina te mwaane ae bubure, Corianton, n Ana Boki Momoon.⁸ Rinanon te onimaki n Babaire Ni Kukurei ao n ataia ae te Tia Kamaiu e ataa Ana berita, te rotongitong n te bure ae kona ni kaitiakaki nako ao kimwareirein te maiu ae oki ma te onimaki i rouia naake ti tatangiria, ngkana ti karekea kawain te Uea. Tai bukinia tabeman n am kaairua. Nanorinano rairananom, bwa e koreaki ae kangai, “E anga ngaia bwa e na tauraki n ara bure, ni kaekaan anne n tokin te tua, nakoia naake a uruaki nanoia man rawawata tamneia; ao n akean ngaira e kona ni kaekaaki motikan tuua.”⁹ Taiaoka, i angoia, bwa kam na rairananomi, ngkai.

Ko kona n uota te namakin ae rawawata ni kaikoakiko i roun temanna ae karawawatako. Am kaeka nakon anne e kona n aki anganiko raoi ootam bwa ko aoria n namakina te motiraoi ane e taningaiko temanna i bukin kabwarabure bwa e aoria n akea te mmaraki anne iroum. Te Tia Kamaiu e kabwarabwara bwa ti aki kawaim anne E tuangko:

“Mangaia are, I kataku nakoimi, bwa kam riai ni i kabwara bure iroumi, bwa teuare e aki kabwaara ana bure tarina e na bon tei bwa kabuakakakim i matan te Uea: ao e na tiku irouna bwa te bure ae rangin korakora i rouna.

“Ngai, te Uea, n na kabwara aia bure akana I taku bwa n na kabwaara, ma ngkami kam riai ni kabwarai aia bure ni kabane a kana bure nakoimi.”¹⁰

Tai uouota te rawawata riki ni kaamanna. Riaina raoi kabwarai aia bure naake a iowawa nakoim, e ngae ngke tao ko taku bwa ko aki bure. Te kekeiaki n anne e na bon uotiko nakon te rau ao n riki bwa moanakin kamaoan ikoakim are ko aki bati n ataia.

Ngkana ko a tebenako man am bure aika rawawata tai manga kataia bwa ko na tangiria ni manga kabooa mwiin te kaairua teuana. Ngai te buu te aine, te buute mwaane, te utu ke naake ko tatangiriia, ko kona n namakina te nanoanga iroun te aomata ae kabaeaki ma maain te bure. Ko riai n aki katabetabeko ni mwakuri akanne. Ngkana ko a tia ni karaoa ae boongana ni buokiko bwa ko na tangiria, ni katuka rawawatam ni waen te Tia Kamaiu. E a tia ni kaoko bwa kona karaoa anne bwa ko aoria n inaomata man raraoma ao rawawatam.¹¹ N aron ane ko karaoia, ko aki ti karekea te rau ma ko na kaota te onimaki ni mwaakan te Tia Kamaiu n tabekarake te rawawata ni bure ma i roum ane ko tatangiria rinanon ana rairannano ao ana ongeaba.

Ngkai e a tia n reke te rawawata i roum n aron kaamairan te bure are ko bukinaki iai. N am iango, n rabwatam, ke arom n taanga bukinakim ni karaoan te bure, ko kona ni kana uaana ni karokoa e kamaoa te Uea. E kona n reke te maaku, rawawata, namakina karaoan te bure, ribaakim-iroum, and kabuakakan akean am onimaki i rouia tabeman are a kataia ni karekea kamanoakim ni kamaoana. Mwiin bukinakim n te bure man ana bure temanna e anaa inaomatam n am baaire. N te motitaeka, te Atua e a tia ni karekea te kawai bwa ko na kona n tokanikai man te bukibuki anne. Katokan anne e kona ni moanaki ma i rouia kaaro, mataniwii n te nakoanibonga, ao, n ningai tangirana, te ibuobuoki i rouia naake a mwaatai. Engae ngke ko tuai n rinanon reirei akanne i nanon maium aei. Katokan manekam e na reke i nanon am onimaki i roun Iesu Kristo ao ni mwaakana rinanon Ana Mwakuri ni Kamiu, ni kamaoa te mwaka i rouia naake aki moti raoi ma n aki karekea. Ko kona ni kunea ni kakoaua ma am namakin ngkai. I a tia ni kakoaua bwa te Tia Kamaiu e a tia ni kamaoa e ngae ngke e ribuakon te kanganga ma bukibuki. Iango te mwaaka n te Mwakuri ni Kamaiu.¹² Tataro bwa ko aoria n oota bwa e na kaanga ni kamaoa.¹³ Kakaea ana i buobuoki am bitiobe bwa e aoria n inaomata te Uea man te rawawata are ko bon aki karekea.

Ni kainara, ngkana ko namakina te maikeike n inaomata man rawawatam are e reke i roum ke tabeman maikeike akanne bon te kakao ma i roun te Tia Kamaiu. Mwakuri i aoia. E tangiriko. E anga Maiuna bwa ko aoria n inaomata man rawawatam. E na buokiko ni karaoia. I a taia bwa iai mwaakana ni kamaoko. Moanna ngkai. N aran Iesu Kristo, amen.