Noqu Galala meu Veiqaravi

Ni bera ni dola na katuba ni Valetabu e Recife Brazil ena dua tale na siga ni veiqaravi ni cakacakatabu vakalotu ni vueti, a yadra cake ka vakarau o María José de Araújo yabaki 70 ena dua tale na siga ni veiqaravi sega ni nanumi koya vakaikoya.

Me yaco ki na valetabu, o María e dodonu me lakova e dua veimama na auwa ena va na basi duidui mai nona vale ki Cabo de Santo Agostinho, ceva kei Recife, ena baravi vua-i-cake kei Brazil. Ia ni bera me rawa ni qai biubiu, e vakarautaka na kakana kei na so tale na ka e gadrevi me baleta e dua na tavalena mataboko ka qaravi koya tiko e nona vale.

“O María sa ikoya e dua na ivakaraitaki vinaka ni veiqaravi vei ira tale eso,” kaya o Cleto P. Oliveira, na vunivula ni valetabu. “Me tekivu ga mai na kena vakatabui na valetabu ena Tiseba 2000, e sa bole tu ga me veiqaravi eke ena veisiga e dola kina na valetabu. E dau lako talega mai ena siga ni olidei.”

Mai na 7 ena mataka ki na 3 ena yakavi ena vei Tusiti ki na Vakarauwai, e cakacaka ena valenikana ni valetabu o María, sava iyaya ni kana ka vakarautaka na kakana draudrau. E rawa me cakacaka vakabalavu, a kaya, ia ena vuku ni balavu ni vodo basi ivale, e dodonu me sa biubiu vakatotolo me rawa ni yaco lesu yani ni se bera na buto.

E kaya o Baraca Oliveira vei María ni sega ni gadrevi me lako mai ki na valetabu e veisiga, ia e tusanaka ni na gadrevi e rua na tamata me sosomitaki koya. “A matadredredre ga ka kaya ni sa solia nona bula kivua na Turaga,” a kaya.

Me baleti María, na veiqaravi ena valetabu e veisiga sa ikoya e dua na gauna marautaki cecere.

“Na Tamaqu mai Lomalagi e sa vakalougatataki au ena bula vinaka, ka sa noqu inaki meu tomana tiko noqu lako mai ena veisiga me vaka na balavu ni ituvaki vinaka ni noqu bula,” e kaya. “Au a cakava e dua na veiyalayalati meu solia noqu taledi taucoko kei na rawa ka meu qarava na Turaga. Ena noqu dau yaco mai vale ni oti na veiqaravi ena valetabu, au sega ni vakila na oca. Sa vakalougatataki au na Turaga ena sala o ya.”

E liu, nona veiqaravi tiko ena ono na yabaki ena valenivolavola ni ivola ni kawa ni nona tabanalevu, a vakasaqara o María na ivola ni kawa ni nona matavuvale. Ni oti o ya, ena vuqa na mataka ni Vakarauwai ni bera nona laki cakacaka ena valenikana ni valetabu, sa dau vakacavara na cakacaka ni veisosomitaki ena valetabu me baleta e va na itabatamata marama ni nona kawa. A vakacavara talega na cakacaka me baleta e va na itabatamata turaga ni nona kawa.

Nona sa tekivu vakasaqara na ivola ni kawa ni nona matavuvale, a vakila o María ni sa sega ni rawa na itavi—vakabibi nona sa sega ni rawa me vakadeitaka na yacadrau e rua na tukana-buna vakarua. Ia ena dua na bogi a qai vakatakilai vua ena dua na tadra na yacadrau taucoko. Taumada a lomatarotaro kevaka e rawa me sa donu na yaca, ia ena nona vakasaqaqara ena itukutuku volai nei tinana, a qai kunea kina na yaca ka sa rawa me semata vata na matavuvale ka sa seavu yani vua. A vakabauta ni tadra a lako mai me vaka e dua na veivakalougatataki ena nona sasaga me qarava na Turaga kei ira na Luvena.

“Na valetabu sa ikoya na noqu bula,” kaya o María. “O ira na tamata era sega ni lako mai ki na valetabu era sa calata na madigi cecere kei na veivakalougatataki. Mai na veiqaravi ena valetabu, eda kila rawa kina na ibalebale dina kei na kaukauwa ni valetabu.”