2010
Ko e Tohi Lēsoni Foʻou ʻo e Ngaahi Tefitoʻi Moʻoni ʻo e Ongoongoleleí
Sānuali 2010


Ko e Tohi Lēsoni Foʻou ʻo e Ngaahi Tefitoʻi Moʻoni ʻo e Ongoongoleleí

ʻE hoko ʻa e tohi fakaʻofoʻofá ni ko ha fakalahi lelei ki ha laipeli ʻo ha ʻapi pea pehē ki he ngaahi kalasi ʻa e Siasí.

ʻĪmisi
Elder Russell M. Nelson

Talu mei he 1998, mo e hoko e ngaahi tohi lēsoni ki he Lakanga Taulaʻeiki Faka-Melekisētekí mo e ngaahi kalasi ʻa e Fineʻofá ko ha ngaahi tohi ʻo e Ngaahi Akonaki ʻa e Kau Palesiteni ʻo e Siasí (ʻoku ui heni ko e Ngaahi Akonakí). ʻOku nofotaha e tohi lēsoni kotoa pē ʻi he moʻui mo e ngaahi akonaki ʻa ha taha ʻo hotau kau palōfita ʻofeiná. ʻOku hoko ʻa e ngaahi tohi fakaʻofoʻofá ni ko ha maʻuʻanga tokoni mahuʻinga moʻoni ki he kāingalotú he funga ʻo māmaní, ke nau ʻilo mo ʻofa ai ʻi he kau tangata maʻongoʻongá ni pea mo e ngaahi tokāteline fakaofo ʻoku nau akoʻí. ʻOku hoko ʻenau faleʻí ko ha fakahinohino fakalaumālie pea ʻoku kei mahuʻinga pē he ʻahó ni ʻo tatau mo e taimi naʻe fuofua fakahoko ai ʻe he Kau Taki ko iá ʻa e ngaahi lea ʻoku ʻi he ngaahi tohí ni. ʻOku mau fakatauange te mou hokohoko atu ʻi hono fakaʻaongaʻi e ngaahi fakamatala fakalaumālie ʻa e kau tamaioʻeiki faivelenga ko ʻeni ʻa e ʻEikí. ʻOku ʻikai fakakuonga ʻa ʻenau ngaahi akonakí.

ʻE kamata ʻi he 2010 haʻatau mavahe ʻi ha taʻu ʻe ua mei hono ako ʻo e ngaahi tohi lēsoni ko ʻení. ʻE fetongi ia ʻaki haʻatau ako ʻi he lolotonga ʻo e ngaahi kalasi ʻo e Lakanga Fakataulaʻeikí mo e Fineʻofá ʻi he Sāpate ua mo e tolu ʻo e māhina taki taha, mei he tohi lēsoni kuo toe fakaleleiʻi foʻou ʻo e Ngaahi Tefitoʻi Moʻoni ʻo e Ongoongoleleí . ʻOku fakanatula pē ha fehuʻia ʻe he kāingalotú pe ko e hā e ʻuhinga ʻoku fai ai ʻa e liliú pea mo e founga te ne uesia kinautolu. Ko ha ngaahi fehuʻi ʻeni ʻe ala hū ki ha ngaahi fakakaukau pea mo honau ngaahi talí.

Ko e hā ʻOku Fai ai e Liliu ʻi he Nāunau Fakalēsoní?

Talu mei heʻetau kamata fakaʻaongaʻi ʻa e Ngaahi Akonakí, mo e lauimiliona e tokolahi ʻo e kakai kuo kau mai ki he Siasí. ʻOku maʻu ʻe hanau tokolahi ha ngaahi fakamoʻoni ʻoku pelepelengesi pea fakangatangata ʻenau taukei ʻi he Siasí, ka ʻe ʻaonga lahi kiate kinautolu kapau ʻe fai ha tokanga taha ki he ngaahi tefitoʻi meʻa mahuʻinga ʻo e ongoongoleleí. ʻIkai ngata ai, ʻe ʻaonga ki he kāingalotu kotoa pē ʻo e Siasí ʻo kapau ʻe fai ha foki ki he ngaahi tefitoʻi meʻa ko ʻení. ʻE hanga ʻe hano ako fakalelei ʻo e ngaahi tefitoʻi tokāteliné ʻo hangē ko ia ʻoku ʻoatu ʻi he tohi lēsoni foʻou kuo fakaleleiʻi ʻo e Ngaahi Tefitoʻi Moʻoni ʻo e Ongoongoleleí, ʻo tokoniʻi ʻa e kāingalotú ke fakamālohia ʻenau mahino ki he ngaahi tefitoʻi akonaki ʻo e ongoongoleleí.

Kuo hoko ʻa e ngaahi tohi lēsoni ko e Ngaahi Akonakí ko ha nāunau fakalēsoni fakaʻofoʻofa ia ki heʻetau ngaahi kalasí pea ko ha fakalahi mahuʻinga ia ki heʻetau ngaahi laipeli fakatāutahá. Te tau toe foki ʻi he 2012 ʻo hoko atu ʻetau ako ki he ngaahi akonaki ʻa hotau Kau Palesiteni maʻongoʻongá.

ʻE Uesia Fēfē Au ʻe he Meʻá ni?

ʻE fakaʻaongaʻi ʻa e tohi lēsoni ko e Ngaahi Tefitoʻi Moʻoni ʻo e Ongoongoleleí ke hoko k o e lēsoni ia ke ako ʻi he ngaahi kalasi ʻo e Sāpate ua mo e tolu ʻa e Lakanga Taulaʻeiki Faka-Melekisētekí mo e Fineʻofá. ʻE toe fakaʻaongaʻi foki ia ko e tohi lēsoni ki he kalasi Lautohi Faka-Sāpate ʻo e Ngaahi Tefitoʻi Moʻoni ʻo e Ongoongoleleí maʻá e kāingalotu foʻoú, kau fiefanongó, pea mo e kāingalotu ʻoku foki mai ʻo mālohí. Koeʻuhí ko e meʻá ni, ʻe ʻi ai hamou niʻihi te mou fifili pe ʻe ʻi ai ha fefokifokiʻaki (redundancy). Ko hono moʻoní ʻe ʻi ai! ʻIkai ʻoku fakaʻofoʻofa ke tau maʻu ha faingamālie ke toe toutou ako. Naʻe aʻu ki he Fakamoʻuí ʻEne akoʻi tā tuʻo lahi mai ʻa e ngaahi tokāteline tatau ke fakamamafaʻi ʻa e ngaahi tefitoʻi fakakaukaú. Fakakaukau angé pe ko e hā hono tuʻo lahi ʻo ʻEne akoʻi kitautolu ʻi he folofolá ke tau tui mo papitaisó (vakai, ki he sīpingá, 3 Nīfai 11:23–38)!

ʻI hono ʻafioʻi ʻe he ʻEikí ʻoku fie maʻu ke tau ako ʻa e ngaahi tefitoʻi moʻoní ʻi he ʻotu lea ki he ʻotu lea, pea mo e akonaki ki he akonakí, naʻá ne toutou akoʻi mai ai ha ngaahi akonaki lahi ke ʻoua naʻa tau taʻe maʻu kinautolu (vakai, ʻĪsaia 28:10, 13; 2 Nīfai 28:30; T&F 98:12; 128:21). ʻE tokoni ʻa e faʻahinga fakahinohino pehē, ʻoku fakaʻaongaʻi ʻe ha kau faiako tokanga ʻoku nau mahuʻingaʻia ʻi he tuʻunga lelei ʻa e kau mēmipa ʻenau kalasí, ke fakalahi ʻa e tui ki he ʻEiki ko Sīsū Kalaisí.

Neongo ia, ko e angamahení, ʻe siʻi pē ha fehulunaki, telia naʻa fakakaukau pehē ha taha. ʻE meimei ke fakaʻaongaʻi ʻe he ngaahi kalasi ʻo e Lakanga Taulaʻeiki Faka-Melekisētekí mo e Fineʻofá ʻa e tohi lēsoní ʻi he uike pē ʻe ua he māhina, ʻa ia ko e Sāpate uá mo e tolú, ʻo tatau pē mo hono fakaʻaongaʻi ʻo e ngaahi tohi lēsoni ʻo e Ngaahi Akonakí. ʻE muimui ʻa e ngaahi lēsoní ʻi ha fakahokohoko ʻoku maau ʻa ia ʻe ʻosi ʻa e tohi lēsoni Ngaahi Tefitoʻi Moʻoni ʻo e Ongoongoleleí ʻi ha taʻu ʻe ua. Lolotonga iá, ʻe fakafeʻungaʻi ʻe he kau faiako ʻoku teuteu ki he kalasi ʻo e Ngaahi Tefitoʻi Moʻoni ʻo e Ongoongoleleí he Lautohi Faka-Sāpaté, ʻa ʻenau ngaahi lēsoní he uike kotoa pē ki he ngaahi fie maʻu ʻa e kau mēmipa heʻenau kalasí. Ko e angamahení, ʻe kau ʻa e kāingalotu foʻoú, kau fiefanongó, mo e kāingalotu ʻoku foki mai ʻo mālohí, ʻi he kalasi ʻo e Ngaahi Tefitoʻi Moʻoni ʻo e Ongoongoleleí ʻi ha vahaʻa taimi te nau fakafuofuaʻi mo ʻenau pīsopé pe palesiteni fakakoló, pea ʻi he ʻosi ʻo e taimi ko iá te nau ō leva ki he kalasi Tokāteline ʻo e Ongoongoleleí he Lautohi Faka-Sāpaté.

Ko e ngaahi tohi lēsoni ʻo e Ngaahi Akonakí , ʻoku taʻe totongi ia ki he niʻihi fakafoʻituitui te nau maʻu ʻa e ngaahi tohi lēsoni ko ʻení. ʻE teuteu ʻe he uooti mo e kolo takitaha ha ngaahi tohi lēsoni ʻe tofu ai honau kāingalotú.

Naʻe fakaʻaongaʻi ʻi ha ngaahi feituʻu ʻe niʻihi ʻo e māmaní, ʻi he ngaahi kalasi ʻo e Lakanga Taulaʻeiki Faka-Melekisētekí mo e Fineʻofá, ʻa e ongo tohi ʻo e Ngaahi Fatongia mo e Ngaahi Tāpuaki ʻo e Lakanga Fakataulaʻeikí mo e Ko e Fefine ʻo e Kau Māʻoniʻoni ʻi he Ngaahi ʻAho Kimui Ní kae ʻikai ko e Ngaahi Akonakí. ʻOku pulusi ʻa e Ngaahi Tefitoʻi Moʻoní ʻi ha lea fakafonua ʻe 45, pea ʻe maʻu ʻa e tohi foʻou ko ʻení ʻi ha niʻihi ʻo e ngaahi ʻiuniti ko ʻení he lolotonga ʻo e taʻu 2010 mo e 2011. Neongo ia, ʻe kei fakaʻaongaʻi pē ʻa e tohi motuʻa ʻo e Ngaahi Tefitoʻi Moʻoni ʻo e Ongoongoleleí ʻi he ngaahi feituʻu ʻo e māmaní he ʻikai ke maʻu ai ʻa e tohi lēsoni foʻoú.

Ko e Hā ha Founga Kuo Liliu ai e Tohi Lēsoni Ngaahi Tefitoʻi Moʻoni ʻo e Ongoongoleleí ?

Naʻe fuofua pulusi ʻetau tohi lēsoni fakaʻofoʻofa ʻo e Ngaahi Tefitoʻi Moʻoni ʻo e Ongoongoleleí ʻi he taʻu ʻe 30 tupu kuo hilí. Naʻe fakaʻaongaʻi lahi ia ʻi he Siasí ko ha tohi lēsoni ki he Lautohi Faka-Sāpaté, ki hono akoʻi ʻo e kāingalotu foʻoú ʻi he ngaahi tefitoʻi moʻoni mahuʻinga ʻo e ongoongoleleí, pea hoko ia ko ha maʻuʻanga tokoni mahuʻinga ʻi he ʻapí. Neongo ia, ne ongoʻi ʻe he Kau Takí te tau lava ʻo fakaleleiʻi ʻa e tohi lēsoni ko ʻení mo fai ha tānaki foʻou ki ai. Ko hono olá ko ha tohi fakaʻofoʻofa ʻe lava ʻo hoko ko ha tānaki maʻongoʻonga ki ha laipeli ʻo ha ʻapi pea pehē ki he loki ako ʻo e Siasí.

ʻOku maʻu ʻe he tohi foʻoú ha ngaahi fōtunga mahuʻinga ʻi hono fokotuʻutuʻú mo e fakamatalá:

1. Fokotuʻutuʻú

ʻE toe lahi ange ʻa e tohi foʻoú pea ʻe ʻi ai hano takafi foʻou ʻo meimei tatau mo e ngaahi tohi ʻo e Ngaahi Akonakí. Ne mau toe fakaleleiʻi foki mo e fokotuʻutuʻu ʻo e fakamatalá ke faingofua ange hono laú. Ko hono ngaahi fakatātaá ʻe fakalanu. ʻE ʻomi ʻe he ngaahi meʻá ni kotoa ha ʻata te ne fakaleleiʻi ʻetau ako fakafoʻituituí.

2. Fakamatalá

Naʻe toe fakaleleiʻi ʻa e fakamatalá ke toe lelei ange ʻa e tohi lēsoní ki he ako fakafoʻituituí, teuteu ʻa e faiakó pea mo e fealēleaʻaki fakakalasí. Koeʻuhí ke tokoniʻi hono ako fakafoʻituituí, ko e konga lahi ʻo e ngaahi leá mo hono ngaahi maʻuʻangá ne ʻosi fakaleleiʻi ia ke fakafehokotaki ʻa e tohí ni mo e ngaahi tohi ʻo e Ngaahi Akonakí ʻa ia kuo ʻosi pulusi ki muʻá. ʻE lava heni ʻa e fakafoʻituituí ʻo ako lahi ange mei he kau palōfita ʻoku ʻoatu ʻenau leá ʻi he tohi lēsoni Ngaahi Tefitoʻi Moʻoni ʻo e Ongoongoleleí. ʻE hanga ʻe hono tuifio ko ʻeni ʻo e ngaahi tohi lēsoní ʻo fakaleleiʻi ange ʻa e ako ʻi he loki akó pea mo e ʻapí fakatouʻosi.

3. Ngaahi Fokotuʻu ki Hono Akoʻí mo hono Akó

ʻOku ʻi he vahe taki taha ha ngaahi fakakaukau ʻe tokoni ki he kau faiakó ʻi hono fakaleleiʻi ʻenau faiakó. ʻOku ʻi ai ha ngaahi fakakaukau ʻoku makatuʻunga ʻi ha ngaahi tefitoʻi moʻoni fakafaiako lelei mei he ʻOku ʻIkai ha Ui ʻe Mahuʻinga Ange ʻi he Faiakó, ʻa e maʻuʻanga tokoni ʻa e Siasí ki he faiako fakalakalaká. ʻOku fakataumuʻa ʻa e ngaahi fakakaukaú ni ke tokoniʻi ʻa e kau faiakó ke nau ʻofa he niʻihi ʻoku nau akoʻí, fakaafeʻi mai ʻa e ako fakamātoató, pea mo akoʻi ʻa e tokāteliné ʻaki ʻa e Laumālié.

ʻIkai ngata ai, ʻe tokoni ʻa e ngaahi fehuʻi ʻoku kamata ʻaki e ngaahi kongá takitaha ʻi ha vahe ke fakaʻaiʻai ʻa e fealēleaʻakí mo tataki ʻa e kau mēmipa ʻo e kalasí ki he ngaahi meʻa ʻoku ʻi he vahé. ʻE tokoni ʻa e ngaahi fehuʻi ʻi he ngataʻanga ʻo e konga taki taha ki he kāingalotú ke nau fakalaulauloto, aleaʻi, pea mo fakaʻaongaʻi ʻa e meʻa kuo nau laú.

Ko ha Tohi ʻOku ʻIkai Fakakuonga

Ko ʻemau fakaʻamú ʻe maʻu ʻe he tohi lēsoni foʻou ʻo e Ngaahi Tefitoʻi Moʻoni ʻo e Ongoongoleleí ha tuʻunga mahuʻinga ʻi he ngaahi ʻapí mo e moʻui ʻa e Kāingalotu ʻi he Ngaahi ʻAho Kimui Ní. ʻE ueʻi fakalaumālie pea mo fakaleleiʻi ʻe he tohi foʻoú ʻa e ako fakafoʻituituí. ʻE Kāinga, ko hono fakamālohia ko ia hoʻo ako ʻo e ngaahi tefitoʻi tokāteline ʻo e ongoongolelei ʻo Sīsū Kalaisí, ʻe tupulaki ai hoʻo fakamoʻoní, ʻe tupulaki mo hoʻo fiefiá, pea te ke maʻu ʻo lahi ange ʻa e ngaahi tāpuaki ʻa e ʻEikí ʻi hoʻo moʻuí.

ʻOku ʻi he tohi lēsoni foʻou ʻo e Ngaahi Tefitoʻi Moʻoni ʻo e Ongoongoleleí ha ʻū tā mo ha ngaahi tā fakatātā fakalanu.

ʻOku kamataʻaki ʻa e vahe taki taha ha ngaahi fehuʻi fakatupu fakakaukau pe ngaahi lea te ne tokoniʻi ʻa e ako fakafoʻituituí mo fakaʻaiʻai e fealēleaʻakí he loki akó.

ʻE tokoni ʻa e ngaahi fokotuʻu fakafaiako ʻi he ngaahi vahé taki taha ki he kau faiakó ke nau tanumaki ʻa e akó pea mo e faiako ʻaki ʻa e Laumālié.

Faitaaʻi ʻe Robert Casey