Kasagarang mga Pangutana kabahin sa Basahon ni Mormon

Ang Basahon ni Mormon usa ka basahon sa kasulatan susama sa Biblia. Kini ang lain nga tugon ni Jesukristo.¹ Ang Biblia sa kinatibuk-an naghisgot sa mga kinabuhi ug mga pagtulun-an sa karaang Israel. Ang Basahon ni Mormon naglangkob og mga sinulat sa pipila ka mga grupo kinsa miabut sa America, naglakip sa pamilya kinsa mibiya sa Jerusalem niadtong 600 B.C. Kini nga mga katawhan mga kaliwat sa balay sa Israel. Sa ingon ang Biblia ug ang Basahon ni Mormon gisulat sa mga tawo og sama nga panulundon apan sa managlahi nga bahin sa kalibutan.

Sama sa Biblia, ang Basahon ni Mormon labaw pa kaysa sa talaan sa kasaysayan. Kini naglangkob sa “kahingpitan sa ebanghelyo ni Jesukristo” (D&P 20:9): mga pagtulun-an, mga doktrina, ug mga panagna nga nagpamatuod sa Dios Amahan ug sa Iyang Anak, si Jesukristo.

Si Propeta Joseph Smith mipasabut nga ang Basahon ni Mormon “nagsulti kanato nga ang atong Manluluwas nagpakita niini nga yuta [sa Amerika] human sa Iyang pagkabanhaw; nga Siya misangyaw sa Ebanghelyo dinhi sa iyang kahingpitan, ug kabuhong, nga ang adlaw sa mga Apostoles, mga Propeta, mga Magtutudlo, ug mga Ebanghelista, sa samang pagkahan-ay, sa samang priesthood, sa samang mga ordinansa, mga gasa, mga gahum, ug mga panalangin, nga natagamtaman sa silangang yuta; … nga ang katapusan sa ilang mga propeta nga diha uban kanila nga gimandoan sa pagsulat og minubo sa ilang mga panagna, kasaysayan, uban pa, ug sa pagtago niini sa yuta, ug nga kini mogawas ug mahiusa sa Biblia alang sa katumanan sa mga katuyoan sa Dios sa katapusang mga adlaw.”²

Ang mga miyembro sa Simbahan nagtuon sa Biblia ug sa Basahon ni Mormon. Sa pagkatinuod, duha sa upat ka tuig sa atong kurikulum sa Sunday School gipahinungod sa pagtuon sa Biblia. (Alang sa dugang kabahin niini nga hilisgutan, tan-awa sa mga pahina 16, 24, ug 52 niini nga isyu.)

Ang karaang mga propeta, sama nila ni Nephi, Jacob, Mormon, ug ang anak nga lalaki ni Mormon nga si Moroni, mao ang nag-una nga mga tigsulat. Si Mormon ang nagtigum ug nagpamubo sa mga rekord nga gitipig sa mga propeta kabahin sa ilang kasaysayan, mga panagna, ug mga pagtulun-an. Iya usab nga giapil ang pipila sa iyang kaugalingong mga kasinatian. Si Mormon ang mikulit niini nga rekord sa gihiusa nga mga palid nga metal—bulawan ang kolor—nga sa kanunay gipasabut nga mga palid nga bulawan.

Human sa kamatayon ni Mormon, gihuman ni Moroni ang rekord ug gilubong kini sa usa ka bungtod aron mapreserbar kini alang sa atong panahon. Niadtong 1823 si Moroni mipakita isip usa ka anghel ngadto kang Joseph Smith ug mipakita kaniya kon asa gilubong ang rekord. Upat ka tuig ang milabay si Joseph gitugutan sa pagkuha sa mga rekord. Iyang “gihubad ang rekord pinaagi sa gasa ug gahum sa Dios” sa Iningles gikan sa karaang pinulongan nga pagkasulat niini.³ Iya dayong gimantala ug gi-apud-apod ang Basahon ni Mormon. (Alang sa dugang kabahin niini nga hilisgutan, tan-awa sa mga pahina 22 ug 72 niini nga isyu.)

Nakuha ni Joseph Smith ang mga palid niadtong Septyembre 1827 ug didto kini kaniya hangtud sa tingpamulak sa 1829. Sa dihang iyang gisulat ang iyang kasaysayan niadtong 1838, iyang gipasabut kini unsa ang nahitabo sa mga palid: “Kanus-a, sumala sa gikasabutan, ang sinugo [si Moroni] mibawi kanila, ako mitugyan kanila ngadto kaniya; ug anaa na sila kaniya hangtud niini nga adlaw, ikaduha nga adlaw sa Mayo, usa ka libo walo ka gatus ug katloan ug walo” (Joseph Smith—Kasaysayan 1:60).

Dugang kang Joseph Smith, daghan pang mga lalaki ug mga babaye ang nakakita sa mga palid ug mipamatuod sa pagkaanaa niini. Onse ka mga lalaki nga piho gayud, nga nailhan isip Tulo ka mga Saksi ug Walo ka mga Saksi, mirekord sa ilang mga pagpamatuod nga nakakita sa mga palid ug, sa sitwasyon sa Walo ka mga Saksi, nga nakakupot sa mga palid. Ang ilang mga pagpamatuod giapil sa atubangan sa matag kopya sa Basahon ni Mormon.

Kini nga mga lalaki nagbarug isip gamhanang mga saksi sa Basahon ni Mormon, gani labaw pa tungod kay pipila kanila nahimong “kaaway ni Joseph sulod sa mubong panahon,” misiguro si Elder Jeffrey R. Holland sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles. Bisan pa, sila “mipamatuod diha sa ilang kamatayon nga sila nakakita og anghel ug nakagunit sa mga palid. ‘Gipakita kini kanamo pinaagi sa gahum sa Dios, ug dili sa tawo,’ sila mipahayag. ‘Mao nga kami nasayud sa kasiguroan nga ang buhat matuod.’”⁴

Bisan tuod wala nato gibase ang atong hugot nga pagtuo sa pisikal nga ebidensya, adunay ebidensya sa pinulongan [lingquistic], kasaysayan, ug arkiyolohiya [archeological] nga ebidensya alang sa Basahon ni Mormon. Pananglitan, ang ideya sa pagsulat sa mga palid nga mga metal kaniadto gibiay-biay, apan sa bag-ong katuigan daghang sagradong mga sinulat ang anaa sa mga palid nga metal—ang pipila gitagoan sa mga kahon nga bato—ang nakit-an.

Ang mga linguist mihatag og gibug-aton sa mga pulong ug hugpong sa mga pulong diha sa Basahon ni Mormon nga dili maayo paminawon sa Iningles apan sakto kaayong paminawon sa Hebreohanon ug may kalabutan nga mga pinulongan nga tingali nahibaloan sa mga tawo diha sa Basahon ni Mormon—mga pinulongan nga ang batan-ong Joseph Smith wala masayud.

Apan kini nga mga matang sa ebidensya dili mao ang makakombinser kanato sa kamatuoran sa Basahon ni Mormon. Kini may kalabutan sa hugot nga pagtuo ug personal nga pagpadayag.

Ang bugtong sigurado nga paagi nga masayran sa inyong kaugalingon mao ang pinaagi sa gahum sa Espiritu Santo. Ang katapusang kapitulo sa Basahon ni Mormon nagdapit ni bisan kinsa nga mobasa niini, mamalandong niini, ug matinud-anong gusto nga masayud kon kini tinuod sa pagpangutana sa Langitnong Amahan sa ngalan ni Jesukristo. Kadtong mosunod niini nga paagi masayud pinaagi sa gahum sa Espiritu Santo nga ang basahon tinuod (tan-awa sa Moroni 10:3–5). Minilyon nga mga miyembro sa Simbahan nag-ampo ug nasayud pinaagi sa saksi sa Espiritu Santo nga ang Basahon ni Mormon tinuod. (Alang sa dugang kabahin niini nga hilisgutan, tan-awa sa mga pahina 4, 60, ug 80 niini nga isyu.)

Usa sa atong mahinungdanong pagtuo mao nga ang Dios kanunay nagpadayag sa Iyang kabubut-on ngadto sa Iyang mga anak dinhi sa kalibutan ug kanunay nga mobuhat niini. Kami nagtuo nga ang Biblia pulong sa Dios apan wala magtuo nga kini naglangkob sa tanang mga pagpadayag nga gihatag sa Dios o gihatag sa Iyang mga propeta. Bisan karon Siya nagpadayon sa pagpadayag sa Iyang kabubut-on ngadto sa buhi nga mga propeta ug mga apostoles, ang pundasyon sa Ang Simbahan ni Jesukristo sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw (tan-awa sa Mga Taga-Efeso 2:20).

Sa dihang si Apostol Juan misulat sa basahon sa Pinadayag, dili kini mao ang katapusang basahon sa Biblia. Ang mga Daan ug Bag-ong Tugon wala gihiusa sa usa ka basahon sa kasulatan—nga karon gitawag og Biblia—hangtud sa ikatulo nga siglo A.D.

Sa samang paagi, ang Deuteronomio 4:2 naghisgut kanato nga dili modugang ngadto sa mga pulong ni Moises. Siyempre, kini nga bersikulo, dapit sa sinugdanan sa Daang Tugon, wala makapawala sa katinuod sa ubang mga basahon sa Biblia. Dili si Moises ni si Juan mahimong nagpasabut sa pag-usab og usa ka volume nga wala pa diha; hinoon sila nagpasidaan batok sa pag-usab sa tinuod nga mga pagtulun-an sa ebanghelyo.

Ang Basahon ni Mormon, nga naglangkob sa kahingpitan sa ebanghelyo, wala mousab sa mga pulong sa Dios apan nagmatuod niini. (Alang sa dugang kabahin niini nga hilisgutan, tan-awa sa mga pahina 24 ug 38 niini nga isyu.)

Ang tubag niini nga pangutana nag-agad sa pagsabut og gamay kabahin sa proseso sa paghubad ug pagmantala sa Basahon ni Mormon.

1. Samtang gihubad ni Joseph Smith ang mga palid nga bulawan pinaagi sa gahum a Dios, iyang gidiktar ang mga pulong ngadto sa usa ka tigsulat [scribe]. Ang mga tigsulat usahay masayop sa spelling ug grammar samtang ilang gisulat ang iyang mga pulong. Sama pananglit, sa 1 Nephi 7:20 kini nga mga pulong “were sorrowful” gisulat nga “ware sarraful.” Ang mga tigsulat mga edukado, ug ang spelling wala pa gi-estandard niadtong higayuna.

2. Ang orihinal nga sinulat sa kamot nga manuskrito sa hubad gikopya dayon aron sa paghimo og bag-ong sinulat sa kamot nga manuskrito para sa tig-imprinta. Niini nga bahin sa pag-imprinta, ang pipila sa mga sayop sa spelling ug grammar gikorihian, ug ang punctuation gidugang. Apan pipila ka bag-ong mga sayop ang hinay-hinayng nahimo samtang ang mga pulong sayop sa pagkakopya.

3. Ang tig-imprinta mihimo sa iyang pinakamaayo sa pagtukma gayud sa pag-type. Apan, usahay siya masayop gihapon. Pananglitan, sa Alma 57:25 iyang nasayop og basa ang pulong nga “joy” ug gi-type ang “foes.”

4. Si Propeta Joseph Smith mabinantayong nagtan-aw sa unang tulo ka mga edisyon sa Basahon ni Mormon, ug siya nagpadayon sa pagtabang og pagpawala sa mga sayop [refinements] ug pagpahiangay. Apan adunay pipila gihapon ka mga sayop ang wala makit-i hangtud sa bag-ong mga edisyon. Niadtong 1981 usa ka sayop sa tig-imprinta sa Alma 16:5 sa katapusan nakorihian, giusab ang “whether” ngadto sa “whither”—nakahimo niini nga mahiangay ngadto sa orihinal nga manuskrito samtang gihubad kini sa Propeta gikan sa mga palid nga bulawan.

5. Ang ubang mga kausaban naglakip sa bag-ong kapitulo ug mga verse break ug mga footnote uban sa mga cross-references.

Bisan unsa pa ang mga pangutana sa katawhan kabahin sa Basahon ni Mormon, ang basahon mismo mao ang pinakamaayo nga tigdepensa. Mahimo kamong mopamatuod sa basahon, mopakigbahin og kopya, ug modapit sa uban sa pag-ampo kabahin niini alang sa ilang kaugalingon. Kon ang usa ka tawo adunay matinguhaong kasingkasing ug matinud-anong mga katuyoan kon ang basahon tinuod, ang Ginoo “mopakita sa kamatuoran niini nganha [niana nga tawo] pinaagi sa gahum sa Espiritu Santo” (Moroni 10:4).