Ang mga Pagtulun-an sa Manluluwas kabahin sa Pagkadisipulo
Sa asoy ni Lucas kabahin sa katapusang panaw ni Jesukristo ngadto sa Jerusalem, atong makita ang Manluluwas nga naghatag kanato og klarong sumbanan kon unsaon pagsunod Kaniya.
Painting pinaagi ni Justin Kunz
Mga upat ka bulan sa wala pa mamatay ang Manluluwas, “sa nagkahiduol na ang mga adlaw nga siya pagabayawon, iyang gituyo sa malig-on gayud [o determinado] nga siya moadto sa Jerusalem” (Lucas 9:51).1 Sa nag-unang mga semana niana, giandam pag-ayo ni Jesukristo ang Iyang mga disipulo para sa mga kalisud ug sa walay sama nga espirituhanong mga panghitabo nga mahitabo.
Sama pananglit, human dayon og pagpamatuod ni Pedro sa kabalaan ni Jesukristo sa Caesarea Philippi, sa unang higayon ang Manluluwas namulong ngadto sa Iyang mga disipulo kabahin sa Iyang umaabut nga kamatayon ug Pagkabanhaw sa yano, dili masaypan nga mga pulong (tan-awa sa Mateo 16:13–21; Marcos 8:27–31; Lucas 9:18–22).2 Giuban usab ni Jesus sila si Pedro, Santiago, ug Juan “sa pagtungas sa usa ka hataas nga bukid,” diin “nausab ang Iyang dagway” (Mateo 17:1–2). Didto, ang Manluluwas, si Moises, ug Elijah mitugyan sa mga yawe sa priesthood ngadto nilang Pedro, Santiago, ug Juan. Sila Moises ug Elijah mihupay ug misuporta usab ni Jesus samtang sila “nanagsulti mahitungod sa kamatayon ni Jesus nga iyang mahiaguman didto sa Jerusalem” (Lucas 9:31).3 Si Elder James E. Talmage (1862–1933) sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles mipasabut niining kasinatian diha sa bukid isip “ang sinugdanan sa katapusan” sa mortal nga pagpangalagad ni Jesukristo.4
Kini nga mga panghitabo nagpakita nga sa dihang si Jesukristo “malig-on gayud nga siya moadto sa Jerusalem,” Siya klarong nasayud nga Iya nang sugdan ang panaw nga matapos diha sa Iyang kamatayon. Ang basahon ni Lucas, nga nagsangkap sa mga detalye niining panaw, nagrekord nga samtang ang Manluluwas “[n]aglakaw agi sa mga kalungsuran ug kabalangayan, nga nagpanudlo ug nagpanaw padulong sa Jerusalem” (Lucas 13:22), usa ka pundok sa mga disipulo—lalaki ug babaye—miuban kaniya (tan-awa sa Lucas 11:27).5 Samtang naglakaw, si Jesus mitudlo sa Iyang mga sumusunod kabahin sa mga kinahanglanon sa pagkadisipulo. Samtang kita magtuon sa mga pagtulun-an sa Manluluwas sumala sa konteksto niining panaw, kita mas makapasalamat sa paagi nga Iyang gilig-on ang Iyang mga instruksyon kabahin sa pagkadisipulo pinaagi sa gahum sa Iyang ehemplo.
Tulo ka Tubag sa Instruksyon ni Jesukristo nga “Sunod Kanako”
Sa wala pa sugdi sa Manluluwas ang Iyang paglakaw ngadto sa Jerusalem, Siya mideklarar: “Kon adunay buot mosunod kanako, kinahanglan magdumili siya sa iyang kaugalingon, ug magpas-an sa iyang krus matag adlaw, ug magasunod kanako” (Lucas 9:23). Sa wala madugay, samtang si Jesus ug Iyang mga disipulo naglakaw padulong sa Jerusalem, “diha pay usa ka tawo nga miingon kaniya, mosunod ako kanimo bisan asa ikaw moadto” (Lucas 9:57). Ang Manluluwas mitubag nga “ang Anak sa tawo walay dapit nga kapahulayan sa iyang ulo” (Lucas 9:58), tingali nagpasabut nga “siya nagkinabuhi nga dili komportable,” sama sa naobserbaran ni Elder Jeffrey R. Holland sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles, ug nga “kini kanunay mahitabo” alang niadtong mopili nga mosunod Kaniya.6
Pagkasunod, “dihay usa nga giingnan [sa Ginoo], Sumunod ka kanako,” (Lucas 9:59), apan ang tawo mihangyo nga siya tugutan nga molakaw una ug ilubong ang iyang amahan. Si Jesus mitubag, “Pasagdi ang mga patay nga maoy magalubong sa ilang kaugalingong mga minatay: apan sa imong bahin, lumakaw ka ug imantala mo ang gingharian sa Dios” (Lucas 9:60).7 Ang mga pulong sa Manluluwas wala magpasabut nga sayop nga masubo sa pagkamatay sa usa ka minahal (tan-awa sa D&P 42:45). Hinoon, kini naghatag og gibug-aton nga ang dibosyon ngadto sa Ginoo mao ang pinakaprayoridad sa usa ka disipulo.
Misulti ang ikatulo nga indibidwal, “Ginoo, mosunod ako kanimo, apan tuguti una ako sa pagpanamalit kanila nga atua sa akong panimalay” (Lucas 9:61). Si Jesus mitubag gamit ang pagkasusama sa magdadaro, kansang buluhaton nanginahanglan niya nga motutok sa unahan kaysa molingi sa likod (tan-awa sa Lucas 9:62). Ang leksyon para niining tawhana mao lang ang pagsunod sa ehemplo sa Manluluwas, kinsa “iyang gituyo sa malig-on gayud nga siya moadto sa Jerusalem” (Lucas 9:51) ug dili na molingi sa likod.
Ang Dalan agi sa Samaria
Samtang si Jesus ug ang Iyang mga disipulo miagi sa Samaria padulong sa Jerusalem, pipila sa mga Samarianhon “nanagdumili sa pagdawat kaniya” (Lucas 9:53)—tungod kay nakaila sila kang Jesus ug sa Iyang mga disipulo isip mga Judeo.8 Agi og tubag, si Santiago ug Juan nangayo og pagtugot nga motawag og kalayo gikan sa langit aron sunugon ang mga nakasilo kanila (tan-awa sa Lucas 9:52–54). Niining dili maayo nga panghitabo, ang Manluluwas nagpakita og pailub ug pagpugong sa kaugalingon samtang nag-awhag sa Iyang mga disipulo nga buhaton usab kini (tan-awa sa Lucas 9:55–56).
Sa wala madugay human niadtong hitaboa, ang Manluluwas misaysay sa sambingay sa maayong Samarianhon (tan-awa sa Lucas 10:25–37). Isip dugang aron pagtagbaw sa mga pangutana sa dili kaayo matinuoron nga abogado, kini nga sambingay nakapahinumdom sa mga disipulo sa Manluluwas nga walay eksepsyon ngadto sa kasugoan nga “higugmaa … imong silingan sama sa imong kaugalingon” (Lucas 10:27; tan-awa usab sa mga bersikulo 25–29).
Sama sa maayo nga Samarianhon, si Jesus nangalagad ngadto sa matag samarang kalag nga Iyang mahimamat.
Detalye gikan sa Ang Maayo nga Samarianhon, ni Philip Richard Morris © Blackburn Museum and Art Gallery, Lancashire, UK/The Bridgeman Art Library International
Agig dugang, ang mga disipulo sa Manluluwas mahimong nakaila sa kasusama sa mga buhat sa maayong Samarianhon ug sa buhat ni Jesus. Ang gugma nga gipabati sa maayong Samarianhon ngadto sa Judeo nagpakita sa gugmang putli ni Jesus nga bag-ohay lang niyang gipabati ngadto sa dautang mga Samarianhon. Usab, sa umaabut nga mga semana, ang mga disipulo sa Manluluwas makasaksi ni Jesus nga nakasugat og daghang samaran ang mga kalag samtang naglakaw padulong sa Jerusalem (tan-awa sa Lucas 13:10–17; 14:1–6; 17:11–19; 19:1–10). Sama sa maayong Samarianhon, kinsa mihunong og kadiyot sa delikado, daghang kawatan nga dalan ug giuna ang kaayohan sa uban kaysa iyang kaugalingon, si Jesus mangalagad sa matag samaran ang kalag nga Iyang mahimamat, dili maghunahuna sa Iyang kaugalingon bisan duol na ang Iyang kamatayon.
Ang Manluluwas Nagtudlo kang Maria ug Marta
Panahon sa Iyang paglakaw padulong sa Jerusalem, si Jesus mihunong sa balay ni Marta (tan-awa sa Lucas 10:38). Samtang si Marta “nagkalibuglibog sa hilabihang pag-amuma” (Lucas 10:40), ang iyang igsoon, si Maria, “milingkod sa tiilan sa Ginoo ug nagpatalinghug sa iyang mga pulong” (bersikulo 39). Ang pagkamaabi-abihon importante kaayo sa katilingban sa mga Judeo, ug ingon og si Marta naningkamot sa pagtuman sa unsay naandan sa ilang kultura kabahin sa iyang tahas isip tagbalay.9
Bisan tuod si Marta nagpakita og talagsaong debosyon ug pagtuo sa Manluluwas sa laing panghitabo (tan-awa sa Juan 11:19–29), dinhi siya mireklamo, “Ginoo, wala ba ikaw magkabana nga gipasagdan man lamang niining akong igsoon nga mag-inusara ako sa pag-amuma? busa, ingna siya aron motabang kanako” (Lucas 10:40). Aron pagtabang sa mga miyembro sa Simbahan nga makat-on sa importanting leksyon gikan niining panghitabo, si Elder Dallin H. Oaks sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles mikutlo sa pakigpulong ni Professor Catherine Corman Parry sa usa ka debosyonal sa Brigham Young University:
“Ang Ginoo wala moadto sa kusina ug giingnan si Marta sa paghunong og luto ug paminaw. Dayag lang nga siya kontento na sa pagserbisyo ni Marta sa bisan unsang paagi nga gusto ni Marta, hangtud nga gihukman ni Marta ang pagserbisyo sa laing tawo. … Ang paghatag og importansya sa kaugalingon ni Marta … mao ang gibadlong sa Ginoo, dili ang iyang pagkapuliki sa pag-andam og pagkaon.”10
Sama nila ni Maria ug Marta, kinahanglan nga makat-on kita sa paghikalimot sa atong mga kaugalingon diha sa proseso sa pagserbisyo ug pagtinguha sa kabubut-on sa Ginoo.
Detalye gikan sa Si Kristo diha sa Panimalay nila ni Marta ug Maria, ni Jan (Johannes) Vermeer © Scottish National Gallery, Edinburgh/Bridgeman Images
Ang sayop ni Marta niining higayona mao ang paghunahuna lang sa iyang kaugalingon—bisan siya nagserbisyo sa uban. Ang Manluluwas mitabang ni Marta nga makasabut nga dili lang paigo nga yanong moserbisyo sa Ginoo ug sa atong isigkatawo. Kinahanglan nga makat-on kita sa paghikalimot sa atong mga kaugalingon diha sa proseso sa pagserbisyo ug magtinguha sa kabubut-on sa Ginoo aron sa paggiya sa atong mga tinguha ug motibo ingon man usab sa atong mga lihok (tan-awa sa Lucas 9:24; D&P 137:9). Ang mga disipulo kinahanglan nga mobuntog sa kalagmitan nga unahon og hunahuna ang kaugalingon ug magkat-on sa pagserbisyo sa Langitnong Amahan ug sa Iyang mga anak uban sa katuyoan nga “usa ngadto sa [Iyang] himaya” (D&P 88:67). Sa wala madugay, human sa pagkamatay sa iyang igsoong lalaki, si Marta nagpakita sa iyang hingpit nga pagtuo pinaagi sa pagbaliwala sa temporal nga mga kabalaka ug diha-diha dayon misugat sa Manluluwas sa dihang iyang nasayran nga nagpadulong Siya (tan-awa sa Juan 11:19–20).
Ang Manluluwas Mipasabut og Maayo sa mga Kinahanglanon sa Pagkadisipulo
Sa wala madugay sa panaw sa Manluluwas padulong sa Jerusalem, usa ka lalaki ang mihangyo, “Magtutudlo, sultihi ra ang akong igsoong lalaki nga bahinan niya ako sa kabilin” (Lucas 12:13). Si Jesus mitubag pinaagi sa paghisgot kabahin sa tinubdan sa problema sa tawo: “Magmatngon kamo, ug likayi ninyo ang tanang dagway sa kadalo: kay ang kinabuhi sa tawo wala diha sa kadagaya sa iyang mga katigayunan” (Lucas 12:15). Iya dayong gisaysay ang sambingay sa datu nga boang-boang (tan-awa sa Lucas 12:16–21).
Sa sambingay, usa sa rason sa paghulagway sa Ginoo sa datu nga tawo isip boang-boang mao ang kahakog sa tawo. Sa Lucas 12:17–19 ang datu nga tawo naggamit sa pulong nga Ako ug ko 11 ka higayon, nagpakita nga iya ra nga gihunahuna ang iyang kaugalingon.11 Wala lang masanapan ang tawo sa iyang pagkahakog, apan napakyas usab siya sa pag-ila sa tinubdan sa iyang mga bahandi. Wala gyud niya giila, sama sa gibuhat sa Manluluwas, nga ang “yuta” mao ang “mihatag og daghang abut” (Lucas 12:16), ni siya nagpasalamat sa Ginoo sa paglalang sa yuta diin nagtubo ang iyang mga tanom. Sa katapusan ang tawo gipanghimaraut dili sa maalamong pagtipig og temporal nga mga pagkaon apan sa pagkapakyas sa pag-andam sa espirituhanong paagi para sa umaabut. Ang pagka “dili bahandianon ngadto sa Dios” (Lucas 12:21), ang tawo sa katapusan wala na makaangkon sa bahandi sa kalibutan nga iyang gitipigan ug sa “bahandi nga walay pagkahurot didto sa langit” (Lucas 12:33). Ang iyang mga pagpili samtang buhi pa nakapapobre niya sa kahangturan.
Sukwahi gayud sa datu nga boang-boang kinsa gitagoan ang iyang mga materyal nga butang sa wala pa mamatay, si Jesus adunay katuyoan nga milakaw padulong sa Iyang kamatayon, walay duha-duha nga Iyang gihatag ang tanan ngadto sa Dios—lakip ang Iyang kinabuhi ug Iyang hingpit nga kabubut-on (tan-awa sa Lucas 22:42; Mosiah 15:7). Siya mideklarar, “Ako adunay bautismo nga kanako igabautismo; ug hilabihan ang kaguol ko hangtud matuman kini!” (Lucas 12:50). Tungod kay nabunyagan na Siya diha sa tubig, si Jesus nagpasabut dinhi sa Iyang Pag-ula. Sa dili madugay Siya mapaubos sa tanang butang ug ang Iyang lawas mapuno sa dugo ug singot samtang Siya mag-antus para sa atong mga sala ug makasinati sa atong mga kasakit ug kalisdanan.12
Sa wala madugay, sa dihang pipila sa mga Pariseo mipasidaan ni Jesus nga si Herodes sa Antipas buot mopatay Kaniya, ang Manluluwas yanong midason nga padayon Niyang gamiton matag kahigayonan sa pagtudlo, pagpanalangin, ug pag-ayo sa uban (tan-awa sa Lucas 13:31–33). Iyang gigahin ang Iyang katapusang mga adlaw—sama sa nanglabay Niya nga mga adlaw—sa pagserbisyo sa uban.
Samtang nagkaduol sa Jerusalem, si Jesus misugo sa Iyang mga disipulo sa paghunahuna sa bili sa pagkadisipulo—aron sa pagkonsiderar sa ilang desisyon sa pagsunod Kaniya (tan-awa sa Lucas 14:25–28). Wala niya gipakasayon ang lisud nga mga reyalidad nga ilang masinati kon sila magpadayon isip Iyang mga disipulo. Hinoon, Siya lig-on nga mideklarar: “Bisan kinsa kaninyo nga dili mobiya sa tanan nga iyang ginahuptan, dili siya mahimo nga akong tinun-an” (Lucas 14:33). Apan, ang Manluluwas misaad usab nga kon dili nato unahon ang atong kaugalingon diha sa dalan sa pagkadisipulo, kita mas daghan og maangkon (tan-awa sa Lucas 9:24). Ang mga panalangin nga Iyang gisaad ngadto sa Iyang mga disipulo naglakip sa “kalinaw niini nga kalibutan, ug kinabuhi nga dayon diha sa kalibutan nga umaabut” (D&P 59:23).
Bisan tuod kita walay oportunidad sa paglakaw uban ni Jesukristo ngadto sa Jerusalem, kita makapakita sa atong kaandam sa pagsunod niana nga panaw sa atong kinabuhi. Ang paghinumdom sa kaandam mismo sa Manluluwas sa pagsakripisyo ug pagserbisyo sumala sa kabubut-on sa Langitnong Amahan makahatag kanato og kalig-on sa “[pag]lakaw ug buhata … ang ingon” (Lucas 10:37).