2019
Te pupu ’autahu’ara’a : E vāhi nō te pārahira’a
Me 2019


Te pupu ’autahu’ara’a : E vāhi nō te pārahira’a

E tītau te Fatu ’ia ’outou ’ia fa’ati’a i te hō’ē pupu pūai. ’Ia ha’aputuputu ana’e ’oia i tāna mau tamari’i, e tītau rātou i te hō’ē vāhi nō te pārahi e nō te tupu i te rahi.

I te matahiti 2010, e feiā ’āpī tamāroa o Andre Sebako tē ’imi ra i te parau mau. Noa atu ē, ’aore ā ’oia i pure a’e nei ma te ’ā’au putapū, ’ua fa’aoti a’era ’oia e tāmata. ’Aita i maoro i muri iho, ’ua fārerei ’oia i te mau misiōnare. ’Ua hōro’a mai teie mau misiōnare iāna i te hō’ē tāreta ’e te hō’ē hōho’a o te Buka a Moromona. ’Ua tupu te hō’ē mana’o i roto ia Andre ’e ’ua ani ’oia ē, e nehenehe ānei tā te mau misiōnare e ho’o mai iāna i te reira buka. ’Ua parau mai ra rātou ē, e nehenehe tāna e fāri’i i te reira buka ma te tāmoni ’ore mai te mea ē, e haere mai ’oia i te purera’a.1

Nō reira ’ua haere o Andre i roto i te ’āma’a nō Mochudi, tei fa’ati’ahia ’aita i maoro a’e nei, i Bostwana, Afirita, ’oia ana’e. Terā rā e pupu maita’i roa ’e te hō’ē te ’āma’a i te fāito e 40 melo.2 ’Ua fāri’i poupou rātou ia Andre. ’Ua fāri’i ’oia i te mau ha’api’ira’a misiōnare ’e ’ua bāpetizohia. E mea fa’ahiahia mau !

E aha atura ïa i muri iho ? Nāhea o Andre i te vai itoito noa ? Nā vai e tauturu iāna ’ia haere i mua nā ni’a i te ’ē’a nō te fafaura’a ? Hō’ē pāhonora’a i te reira uira’a ’oia ho’i, tāna pupu autahu’ara’a !3

Noa atu tōna huru orara’a, e fāna’o te taea’e tāta’itahi o te autahu’ara’a i te hō’ē pupu autahu’ara’a pūai. E tō’u mau taea’e taure’are’a ’o tē mau nei i te autahu’ara’a a Aarona, tē hina’aro nei te Fatu ’ia ha’amau ’outou i te hō’ē pupu pūai, hō’ē vāhi pārahira’a nō te feiā ’āpī tamāroa tāta’itahi, hō’ē vāhi tei reira te Vārua o te Fatu, hō’ē vāhi i reira te mau melo ato’a o te pupu e fāri’ihia ai ’e e ha’afaufa’ahia ai. ’Ia ha’aputuputu ana’e te Fatu i tāna mau tamari’i, e tītau rātou i te hō’ē vāhi nō te pārahi ’e nō te tupu i te rahi.

Te mau melo o te peresidenira’a o te pupu, e fa’a’ite ’outou tāta’itahi i te ’ē’a nā roto i te ’imira’a i te fa’aurura’a4 ’e e fa’atupu ho’i i te here ’e te autaea’era’a i rotopū i te mau melo tā’āto’a o te pupu. E ha’apa’o ta’a ’ē ’outou i te mau melo ’āpī, te mau melo paruparu, ’e ’aore rā, te mau melo e mau hina’aro ta’a ’ē tō rātou.5 E patu ’outou i te hō’ē pupu pūai nā roto i te mana o te autahu’ara’a.6 ’E nā te hō’ē pupu pūai, te tāhō’ē, e fa’atupu i te ta’a-’ē-ra’a rahi i roto i te orara’a o te hō’ē feiā ’āpī tamāroa.

I tō te ’Ēkālesia fa’aarara’a i te fā ’āpī o te ha’api’ira’a ’evanelia fa’atumuhia i ni’a i te ’utuāfare,7 ’ua feruri te tahi mau ta’ata i te mau melo mai ia Andre ’e ’ua ui ē, « e aha te parau nō te feiā ’āpī nō roto mai i te hō’ē ’utuāfare ’aita e tuatāpapahia nei te ’evanelia i roto, ’e ’aita e vai ra te hō’ē huru e nehenehe ai e ’apo mai ’e e ora i te ’evanelia i te fare ? E fa’aru’ehia ānei rātou i muri ? »

’Aita ! ’Aore hō’ē ta’ata e nehenehe e fa’aru’ehia i muri ! Tē here nei te Fatu i te feiā ’āpī tamāroa tāta’itahi ’e i te feiā ’āpī tamāhine tāta’itahi. Tātou te mau taea’e tei mau i te ’autahu’ara’a, ’o tātou te rima o te Fatu. ’O tātou te pāturura’a a te ’Ēkālesia i te mau tauto’ora’a fa’atumuhia i ni’a i te ’utuāfare. Mai te mea ē, e mea iti te pāturura’a i te fare, e hi’opo’a ’e e pāturu te mau pupu autahu’ara’a ’e te tahi atu feiā fa’atere ’e te mau hoa i te ta’ata tāta’itahi ’e i te ’utuāfare mai tei tītauhia.

’Ua ’ite au i te reira i te tupura’a. ’Ua fārerei au i te reira. E ono matahiti tō’u, ’ua ta’a tō’u nā metua, ’e ’ua fa’aru’e mai tō’u pāpā i tō’u mama ’e nā tamari’i ’āpī e pae. ’Ua ha’amata tō’u mama i te rave i te ’ohipa nō te fa’a’amu ia mātou. ’Ua hina’aro ’oia i te piti o te ’ohipa nō te hō’ē pu’e tau, e tae noa atu i te tahi ’ite ha’api’ira’a hau atu. E mea iti roa tōna taime nō te fa’a’amu. Terā rā, ’ua ti’a mai te mau metua pa’ari, te mau tonton, te mau tati, te mau ’episekōpo, ’e te mau taea’e hahaere ’utuāfare nō te tauturu i tō’u mama melahi.

’E e pupu autahu’ara’a tā’u. E māuruuru rahi tō’u i tō’u mau hoa—tō’u mau taea’e—tei here iā’u ’e tei pāturu iā’u. ’Ua riro tā’u pupu autahu’ara’a ’ei vāhi nō te pārahira’a. ’Ua feruri paha te tahi mau ta’ata ē, e’ita vau tae i te hope’a ’aore rā e’ita vau e mauia, nō te huru orara’a o tō’u ’utuāfare. E parau mau paha te reira. Nā te mau pupu autahu’ara’a i taui i te reira mau fifi. ’Ua hā’ati mai tā’u pupu autahu’ara’a iā’u ’e ’ua ha’amaita’i i tō’u orara’a ma te fāito ’ore.

Tē vai nei te mau ta’ata ’aore e tae i te hope’a ’aore rā ’aore e mauia ’o tei ’āti a’e ia tātou. Penei a’e tei roto paha tātou i te hō’ē huru ’e ’aore rā, i te tahi atu huru. Terā rā, e pupu autahu’ara’a tā tātou tāta’itahi, hō’ē vāhi i reira e ti’a ai ia tātou ’ia fāri’i i te pūai ’e ’ia hōro’a i te pūai. Teie te huru o te pupu autahu’ara’a,’oia ho’i, « te tā’āto’ara’a nō te hō’ē ’e te hō’ē nō te tā’āto’ara’a ».8 E vāhi i reira tātou e ha’api’i ai i te tahi ’e te tahi, e tāvini ai ia vetahi ’ē, ’e e patu ai i te hō’ēra’a ’e te autaea’era’a ’a tāvini ai tātou i te Atua.9 E vāhi i reira e tupu ai te mau temeio.

Tē hina’aro nei au e fa’a’ite atu ia ’outou i te tahi mau temeio tei tupu i roto i te pupu autahu’ara’a a Andre i Muchidi. ’A fa’a’ite ai au i teie hi’ora’a, ’a hi’o maita’i i te mau parau tumu tei ha’apūai i te pupu autahu’ara’a ato’a tei fa’a’ohipa i te reira.

I muri a’e i te bāpetizora’ahia o Andre, ’ua ’āpe’e ’oia i te mau misiōnare nō te ha’api’i e maha atu feiā ’āpī tamāroa, tei bāpetizo-ato’a-hia. E pae atura ïa feiā ’āpī tamāroa i teienei. ’Ua ha’amata rātou i te ha’apūai i te tahi ’e te tahi ’e i te ’āma’a.

’Ua bāpetizohia te ono o te feiā ’āpī tamāroa, ’o Thuso. ’Ua fa’a’ite o Thuso i te ’evanelia i e toru o tōna mau hoa, ’e ’aita i maoro ’ua ti’ahia te iva.

Pinepine te mau pipi a Iesu Mesia i te ha’aputuputu mai teie te huru—te tahi pae iti i te hō’ē taime, ’ia anihia mai e tō rātou mau hoa. I mūta’a ihora, i tō Anederea ’itera’a i te Fa’aora, ’ua haere ’oi’oi atura ’oia i tōna ra tua’ana ia Simona ’e « ’ua arata’i mai ra ’oia iāna ia Iesu ra ».10 ’Oia ato’a, i muri noa iho i tō Philipa rirora’a ’ei pipi nā te Mesia, ’ua ani ’oia i tōna hoa ia Natanaela ’ia « haere mai ’e ’ia hi’o ».11

I Mochudi, ’aita i maoro ’ua tomo mai te ’ahurura’a o te feiā ’āpī tamāroa i roto i te ’Ēkālesia. ’Ua ’itehia i te mau misiōnare te 11ra’a. ’E ’ua bāpetizohia te 12ra’a o te feiā ’āpī tamāroa i muri a’e i tōna ’itera’a i te ’ohipa tā te ’evanelia i fa’atupu i ni’a i tōna mau hoa.

E ’oa’oa rahi tō te mau melo nō te ’āma’a nō Mochudi. « ’Ua fa’afāriuhia mai [teie feiā ’āpī tamāroa] i te Fatu, ’e ’ua ’āmuihia i te ’Ēkālesia ».12

’Ua riro te Buka a Moromona ’ei tuha’a faufa’a rahi roa i roto i tō rātou fa’afāriura’ahia.13 Tē fa’aha’amana’o nei ’o Thuso ē, « ’ua ha’amata vau i te tai’o i te Buka a Moromona… i te mau taime ato’a e vata vau, i te fare, i te fare ha’api’ira’a, i te mau vāhi ato’a ».14

’Ua hutihia mai o Oratile i roto i te ’evanelia nō te hi’ora’a maita’i o tōna mau hoa. Tē parau ra ’oia ē, « e au ē, ’ua taui [rātou] i roto noa i te amora’a mata. ’Ua feruri au ē, nō terā buka iti na’ina’i tā rātou i ha’amata i te ta’ita’i nā te fare ha’api’ira’a. ’Ua ti’a iā’u ’ia ’ite i te rirora’a rātou ’ei mau tāne maita’i. ’Ua hina’aro ato’a [vau] e taui ».15

Hōho’a
’Āma’a nō Mochudi

’Ua ha’aputuputuhia ’e ’ua bāpetizohia teie nā 12 feiā ’āpī tamāroa pā’āto’a i roto i te āre’a e piti matahiti te tahi ’e te tahi. ’O rātou tāta’itahi ana’e te melo o te ’Ēkālesia i roto i tō rātou ’utuāfare. Terā rā, ’ua pāturuhia rātou nā tō rātou ’utuāfare ’Ēkālesia, mai te peresideni Rakwela,16 tō rātou peresideni ’āma’a ; ’o Elder ’e te tuahine Taylor,17 nā misiōnare fa’aipoipo pa’ari ; ’e te tahi atu mau melo o te ’āma’a.

’Ua ani manihini te taea’e Junior,18 hō’ē fa’atere pupu autahu’ara’a, i te feiā ’āpī tamāroa i tōna fare i te mau sābati avatea ’e ’ua fa’aineine ia rātou. ’Ua tuatāpapa ’āmui teie mau feiā ’āpī tamāroa i te mau pāpa’ira’a mo’a ’e ’ua fa’atupu tāmau i te mau pō ’utuāfare.

Hōho’a
Mau melo hāhaere

’Ua arata’i te taea’e Junior ia rātou ’ia haere e fārerei i te mau melo, i te mau ta’ata e ha’api’ihia ra e te mau misiōnare, ’e te mau huru ta’ata ato’a e ti’a ’ia hāhaerehia. ’Ua ’āpapa noa te tā’āto’ara’a o nā 12 feiā ’āpī tamāroa i muri i te truck o te taea’e Junior. ’Ua tu’u ’oia ia rātou i te mau fare ’ei mau hoa ta’ipiti ’e ’aore rā, ta’itoru ’e ’ua ho’i mai e ti’i ia rātou i muri a’e.

Noa atu ē, tei roto noa ā te feiā ’āpī tamāroa i te ’apora’a mai i te ’evanelia ma te ’ore e mana’o ē, ’ua ’ite rahi rātou, ’ua parau te taea’e Junior ia rātou ’ia fa’a’ite hō’ē ’e ’aore rā, e piti nau mea tā rātou i ’ite, i te mau ta’ata tā rātou e fārerei atu. ’Ua ha’api’i teie mau taea’e ’āpī nō te autahu’ara’a, ’ua pure ’e ’ua tauturu i te ha’apa’ora’a i te ’Ēkālesia.19 ’Ua fa’aoti rātou i tā rātou mau hōpoi’a nō te autahu’ara’a ’e ’ua fāri’i i te ’oa’oa nō te tāvinira’a.

Hōho’a
Pupu o te mau taea’e

’Ua parau o Andre ē, « ’ua ha’uti ’āmui mātou, ’ua ata ’āmui, ’ua ta’i ’āmui, ’e ’ua riro mai ’ei autahira’a ».20 ’Ua parau rātou ia rātou iho ē, « te pupu o te mau taea’e ».

’Ua fa’ata’a ’āmui rātou i te hō’ē fā ’ia tāvini pā’āto’a rātou i te hō’ē misiōni. E rave rahi ha’afifira’a i fārereihia e rātou, i te mea ē, o rātou ana’e te melo i roto i tō rātou ’utuāfare, terā rā ’ua tauturu rātou te tahi ’e te tahi.

’Ua fāri’i tātā’ihō’ē te feiā ’āpī tamāroa i te pi’ira’a nō te misiōni. ’O rātou tei reva nā mua ’ua pāpa’i mai rātou i te rata ia rātou e fa’aineine noa ra ā, ma te fa’a’ite mai i te mau ’itera’a ’e te mau fa’aitoitora’a ia rātou ’ia tāvini. ’Ahuru ma hō’ē o te feiā ’āpī tamāroa ’ua tāvini i te hō’ē misiōni.

’Ua fa’a’ite teie feiā ’āpī tamāroa i te ’evanelia i tō rātou mau ’utuāfare. Te mau metua vahine, te mau tuahine, te mau taea’e, te mau hoa, ’e tae noa atu i te mau ta’ata tā rātou i ha’api’i i roto i tā rātou misiōni, ’ua fa’afāriuhia ’e ’ua bāpetizohia. ’Ua tupu te mau temeio ’e ’ua ha’amaita’ihia te mau orara’a e rave rahi.

E nehenehe tā’u e fa’aro’o i te tahi pae o ’outou ’ia feruri ē, e tupu noa paha te reira huru temeio i te hō’ē vāhi mai ia Afirita, e fenua hotu, tei reira te ha’ape’epe’era’a te ha’aputuputura’a o ’Īsera’ela. Terā rā, te fa’a’ite pāpū nei au ē, te mau parau tumu i fa’a’ohipahia i roto i te ’āma’a nō Mochudi e ti’a ato’a te reira i te mau huru vāhi ato’a. Te vāhi tei reira ’outou, e nehenehe tā ’outou pupu autahu’ara’a e tupu i te rahi nā roto i te fa’aitoitora’a i te feiā paruparu ’e te fa’a’itera’a i te ’evanelia. ’Ia toro ana’e hō’ē pipi i te rima i te hō’ē hoa, e nehenehe hō’ē e riro mai e piti. E ti’a e piti e riro mai e maha. E ti’a e maha e riro mai e va’u. ’E e ti’a e va’u e riro mai e ’ahuru ma piti. E ti’a i te mau ’āma’a ’ia riro mai ’ei pāroita.

Hōho’a
Pāroisa nō Mochudi

’Ua ha’api’i mai te Fa’aora ē, « ’Ia ha’aputuputuhia to’opiti ’e ’aore rā, to’otoru [’e ’aore rā, hau atu] mai tō’u nei i’oa […] inaha ’ei reira ïa vau i rotopū ia rātou ».21 Tē fa’aineine nei te Metua i te ao ra i te ferurira’a ’e te ’ā’au o te mau ta’ata ’ati a’e ia tātou. E nehenehe tā tātou e pe’e i te mau muhumuhu, e toro i te hō’ē rima fa’ahoa, e fa’a’ite i te parau mau, e ani manihini ia vetahi ’ē ’ia tai’o i te Buka a Moromona, ’e ’ia here ’e ’ia pāturu ia rātou ’ia ’ite ana’e rātou i te Fa’aora.

Fa’atata 10 matahiti i teienei mai te taime ’a ha’amata ai te pupu o te mau taea’e nō Mochudi i tō rātou tere ’āmui, ’e tē vai noa nei ā rātou ’ei pupu nō te mau taea’e.

’Ua parau Katlego ē, « ’ua fa’ata’a-’ē-hia paha mātou i te ātea terā rā, tei reira noa mātou nō te tahi ’e te tahi ».22

Tē pure nei au ’ia fāri’i tātou i te anira’a a te Fatu ’ia tāhō’ē tātou iāna i roto i tā tātou mau pupu autahu’ara’a ’ia riro te pupu tāta’itahi ’ei vāhi pārahira’a, ’ei vāhi putuputura’a, ’ei vāhi o te tupu i te rahi.

’O Iesu Mesia tō tātou Fa’aora, ’e nāna teie ’ohipa. Tē fa’a’ite pāpū nei au i te reira nā roto i te i’oa o Iesu Mesia, ’āmene.

Fa’ata’ara’a

  1. Hi’o Mark ’e Shirley Taylor, ha’aputura’a, The Band of Brothers (Te mau ’ā’amu ’e te mau ’itera’a pāpū o te ’āma’a nō Mochudi 2012–13), 4, Vaira’a buka ’ā’amu a te ’Ēkālesia, Salt Lake City.

  2. Personal correspondence, Letanang Andre Sebako, Putura’a parau The Band of Brothers, 2011–19, Vaira’a buka a te ’Ēkālesia, Salt Lake City.

  3. Ua parau te peresideni Boyd K.Packer : « ’Ia mau ana’e te hō’ē tāne i te autahu’ara’a, tei roto ïa ’oia i te hō’ē mea rahi a’e iāna iho. Hō’ē ïa mea i rāpae iāna iho ’o tāna e fafau hope roa » (« The Circle of Sisters », Ensign, Novema 1980, 109–10).

  4. ’Ua fa’ata’a te peresideni Russell M.Nelson nāhea ia ’imi i te heheura’a ’e ’ua nā ō mai, « Mai te mea ē, e rave ’outou i teie ravera’a i terā mahana ’e terā mahana, terā ’āva’e ’e terā ’āva’e, terā matahiti ’e terā matahiti, e tupu ’outou i te rahi i roto i te parau tumu o te heheura’a » (« Heheura’a nō te ’Ēkālesia, heheura’a nō tō tātou orara’aLiahona,Mē 2018, 95 ; hi’o ato’a Te mau ha’api’ira’a a te mau Peresideni o te ’Ēkalesia : Iosepha Semita2007], 132).

  5. Hi’o Buka arata’i 2 : Fa’aterera’a i te ’Ēkālesia (2010), 8.3.2.

  6. E tauturu ato’a te tahi atu mau ta’ata, mai te mau melo o te ’episekōpora’a ’e te mau tauturu ha’amāramarama. ’Ua parau mai o Elder Ronald A. Rasband ē, te hō’ē o te mau maita’i o te fa’anaho-fa’ahou-ra’a o te mau pupu autahu’ara’a a Melehizedeka, tei fa’a’itehia i te 31 nō māti 2018, maori rā, nō te « fa’ati’a i te ’episekōpo ’ia hōro’a i te mau hōpoi’a hau atu ā i ni’a i te mau peresideni pupu peresibutero ’e Sōtaiete Tauturu, ’ia ti’a i te ’episekōpo ’e tōna nā tauturu ’ia rōtahi i ni’a i tā rātou mau hōpoi’a mātāmua—te peresidenira’a ihoa rā i ni’a i te feiā ’āpī tamāhine ’e te feiā ’āpī tamāroa e mau nei i te Autahu’ara’a a Aarona » (« Hi’o mai i te nu’u ! », Liahona, Mē 2018, 59). E tauturu ato’a te mau melahi. Tē mau nei te mau taea’e nō te autahu’ara’a a Aarona i te mau tāviri nō te utuutura’a a te mau melahi (hi’o Te Parau Ha’api’ira’a ’e te mau Parau Fafau 13:1 hi’o ato’a Dale G. Renlund ’e Ruth Lybbert Renlund, Te autahu’ara’a a Melehizedeka [2018], 26). ’Ua parau o Elder Jeffrey R. Holland : « E mea mātarohia ē, ’aita [te mau melahi utuutu] e ’itehia. I te tahi taime e ’itehia rātou. Terā rā, te ’itehia ’e te ’ite-’ore-hia, tei pīha’i iho noa rātou i te mau taime ato’a. I te tahi mau taime, e fa’auera’a ’ohipa rahi roa tā rātou, ’e e aura’a tō te reira nō te ao ato’a nei. I te tahi mau taime e mea ’ōmo’e ri’i a’e te mau parau poro’i. I te tahi taime te fā a te melahi o te fa’aara ïa. Terā rā, te rahira’a o te taime, nō te tāmāhanahana ïa, nō te hōro’a mai i te tahi huru utuutura’a aroha, nō te arata’i i roto i te mau taime fifi » (« Te ’ohipara’a a te mau melahi », Liahona,Novema 2008, 29). Mai te mea ē, e hina’aro ’outou i te reira huru tauturu, e nehenehe ’outou « e ani e roa’a ïa ia ’outou »(Ioane 16:24).

  7. Hi’o Russell M. Nelson, « Mau parau ’ōmuara’a », Liahona,Novema 2018, 7–8.

  8. Hi’o Alexandre Dumas, The Three Musketeers (1844).

  9. Hi’o Buka arata’i 2, 8.1.2.

  10. Hi’o Ioane 1:40–42.

  11. Hi’o Ioane 1:43–46.

  12. 3 Nephi 28:23

  13. Hi’o D. Todd Christofferson, « Te mana o te Buka a Moromona », (a’ora’a i hōro’ahia i te hō’ē ha’api’ira’a nā te mau peresideni misioni ’āpī, 27 nō tiunu 2017).

  14. Thuso Molefe, i roto Taylor, The Band of Brothers, 22.

  15. Oratile Molosankwa, i roto Taylor, The Band of Brothers, 31–32.

  16. Lucas Rakwela, Mochudi, Botswana.

  17. Mark ’e Shirley Taylor, Idaho, USA.

  18. Cilvester Junior Kgosiemang, Mochudi, Botswana.

  19. Hi’o Te Parau Ha’api’ira’a ’e te mau Parau Fafau 20:46–47, 53–54.

  20. Personal correspondence, Letanang Andre Sebako, putura’a parau Band of Brothers.

  21. Te Parau Ha’api’ira’a ’e te mau Parau Fafau 6:32.

  22. Katlego Mongole, i roto « Band of Brothers 2nd Generation » (ha’aputura’a nene’i-’ore-hia), 21.