2019
Ko e Ngāue Fakaetauhí ko e Sio ia ki he Niʻihi Kehé ʻo Hangē ko e Fakamoʻuí
Sune 2019


Ngaahi Tefitoʻi Moʻoni ʻo e Ngāue Fakaetauhí

Ko e Ngāue Fakaetauhí ko e Sio ia ki he Niʻihi Kehé ʻo Hangē ko e Fakamoʻuí

Naʻe tuku ʻe Sīsū Hano taimi lahi mo kinautolu naʻe pehē ʻoku kehé; naʻá Ne ʻafioʻi honau tuʻunga malava fakalangí.

ʻĪmisi
Christ and the Rich Young Ruler

Fakaikiikí mei he Kalaisi mo e Talavou Koloaʻiá, tā ʻe Heinrich Hoffmann.

ʻI heʻetau feinga ke ngāue fakaetauhi hangē ko e Fakamoʻuí, mahalo naʻa kole mai ke tau ngāue fakaetauhi ki ha taha ʻoku kehe meiate kitautolu. ʻOku ʻomi heni ha faingamālie ke tau ako mo tupulaki ai.

ʻE lava ʻe he ngaahi faikehekehe ʻi he anga fakafonuá, akó, matakalí, ʻekonōmiká, taʻú, ʻulungaanga he kuohilí pe lolotongá, pe meʻa kehe pē ʻo ʻai ke faingofua hano fakamaauʻi ha taha ki muʻa pea tau maheni mo kinautolú. ʻOku fakatefito ʻa e tomuʻa fakamaau ko ení ʻi he fakamaau taʻe-totonú, pea naʻe fakatokanga ki ai ʻa e Fakamoʻuí (vakai, 1 Samuela 16:7; Sione 7:24).

Te tau lava nai ʻo vakai fakalaka atu ʻi he ngaahi faikehekehé pea mamata ki he niʻihi kehé ʻo hangē ko e Fakamoʻuí? Ko e hā ha founga ke tau ako ai ke ʻofa ʻi he niʻihi kehé ʻi honau tuʻunga totonú mo e meʻa te nau lava ʻo hoko ki aí?

Sió mo e ʻOfá

ʻOku fakamatala ʻe he Tohi Tapú e talanoa angamaheni ʻo e talavou koloaʻia naʻá ne fehuʻi e founga ke maʻu ai e moʻui taʻengatá: “Pea sio ki ai ʻa Sīsū mo ʻofa kiate ia, mo ne pehē kiate ia, Ko e meʻa e taha ʻokú ke kei hala aí: Ke ke ʻalu, ʻo fakatau ʻa ia kotoa pē ʻoku ʻaʻaú, peá ke foaki ki he masivá, pea te ke maʻu ʻa e koloa ʻi he langí: peá ke haʻu, ʻo fua ʻa e ʻakau mafasiá, mo muimui ʻiate au” (Maʻake 10:21).

Naʻe fakafokifā pē ha makehe ange ha konga ʻo e talanoa ko ení, ʻi he taimi ne ako ai ʻe ʻEletā S. Maʻake Palemā ʻo e Kau Fitungofulú, ʻene folofolá he ngaahi taʻu siʻi kuo hilí.

‘Pea sio ki ai ʻa Sīsū mo ʻofa kiate ia.’

“ʻI heʻeku fanongo ki he ngaahi leá ni, ne u sio loto atu ki ha fakatātā ʻo hotau ʻEikí, ʻi heʻene tuʻu hifo ʻo sio ki he talavoú ni. Ko e sió—ʻo hangē haʻane siofi fakamamaʻu ke ongo ki hono laumālié, ke ne ʻiloʻi ʻene leleí mo e meʻa te ne malavá, pea mo ʻiloʻi ʻene fie maʻu vivili tahá.

“Pea toki hoko mai e kupuʻi lea faingofua ko ia—naʻe ʻofa ʻa Sīsū kiate ia. Naʻe lōmekina ia ʻe ha ongoʻi ʻofa mo ha manavaʻofa koeʻuhí ko e ʻofa ko ʻení, pea ʻi he ʻofa ko ʻení, naʻe toe kole ange ai ʻe Sīsū ha meʻa lahi meiate ia. Ne u fakakaukauloto atu ki he ongo naʻe maʻu ʻe he talavoú ni ke kāpui ia ʻe he faʻahinga ʻofa pehē lolotonga hono kole ange ke ne fai ha meʻa faingataʻa moʻoni hangē ko hono fakatau e meʻa kotoa naʻá ne maʻú ʻo foaki ki he masivá. …

“[Naʻá ku fehuʻi kiate au] ‘Te u fakafonu fēfē ʻaki au e ʻofa faka-Kalaisí, kae lava [ʻe he niʻihi kehé ʻo] ongoʻi e ʻofa ʻa e ʻOtuá ʻo fakafou ʻiate au [pea nau] holi ai ke liliu?’ Te u lava fēfē ʻo sio [fakafoʻituitui ki he niʻihi ʻoku mau feohí] ʻi he founga tatau naʻe sio ai e ʻEikí ki he talavou koloaʻiá, ʻi honau tuʻunga totonú mo e tuʻunga te nau lava ʻo aʻusiá, kae ʻikai ko e meʻa ko ē ʻoku nau fai pe taʻe faí? Te u lava fēfē ke hoko ʻo hangē ange ko e Fakamoʻuí?”1

Ko e Ako ke Sio ki he Niʻihi Kehé

ʻOku ʻomi ʻe he ako ke sio ki he niʻihi kehé ʻo hangē ko e Fakamoʻuí ha ngaahi pale laulōtaha. Ko ha ngaahi fokotuʻu eni ʻe lava ke tokoni ʻi heʻetau ngāueʻi e taumuʻa ko ení.

  • Feinga ke ke Maheni mo Kinautolu
    Feinga ke ke ʻilo e kakaí ʻo laka hake ʻi he ngaahi meʻa angamahení. Fakatokangaʻi ʻoku fie maʻu ha taimi mo e ngāue fakamaatoato ke lalanga e vā fetuʻutakí. (Vakai ki he fakamatala ʻo e Ngaahi Tefitoʻi Moʻoni ʻo e Ngāue Fakaetauhí ʻi ʻAokosi 218, “Ko Hono Fakatupulaki ʻo ha Vā Fetuʻutaki ʻoku Mahuʻingamālié” ki ha tokoni .)

  • Sivisiviʻi Koe
    Fakatokangaʻi ange ʻa e taimi ʻokú ke fakamaauʻi ai ha taha ʻo tatau ai pē pe ʻokú ke fakakaukauʻi pe ʻikai. Hiki e ngaahi fakamahamahalo ʻokú ke maʻu ki he niʻihi kehé pea feinga ke mahino e ʻuhinga ʻokú ke ongoʻi pehē ai kiate kinautolú.

  • Taʻofi e Loto-fakamāú
    Fakatokangaʻi ʻoku ʻikai tala ʻe he ngaahi tūkungá e mahuʻinga ʻo e fakafoʻituituí. Sioloto atu pe naʻe mei fēfē kapau naʻá ke ʻi honau tūkungá pea fakakaukau pe ko e hā e founga te ke fie maʻu ke vakai atu ʻaki ʻe he kakaí kapau ko koe. ʻE lava ke tokoniʻi kitautolu ʻi heʻetau sio kiate kinautolu ʻo hangē ko e Fakamoʻuí pea fakamāvahevaheʻi e ngaahi fili mo e ʻulungaanga ʻo ha taha mei hono mahuʻingá mo e tuʻunga malava fakalangí.

  • Lotua ke ʻOfa ʻIate Kinautolu
    Toutou lotua kinautolu ʻaki honau hingoá pea ke faʻa kātaki ke fakatupulaki ha feohi fakakaungāmeʻa moʻoni. Vakai ʻi he faʻa lotu ki hoʻo ngāue tokoní. ʻOku ʻi ai nai ha tōnounou ʻi he meʻa ʻokú ke faí mo e meʻa ʻoku nau fuʻu fie maʻú?

ʻĪmisi
Jesus with the woman with the issue of blood

Fakaikiikí mei he Fefine kuo Fakamoʻuí, tā ʻe J. Kirk Richards

Naʻe tuku taimi ʻa Sīsū maʻá e kakai mei he ngaahi tūkunga kehekehe ʻo e moʻuí: ʻa e koloaʻiá, masivá, kau pulé, mo e kakai angamahení. Naʻe faʻa fakamāuʻi taʻetotonu Ia ʻe he niʻihi kehé ʻi heʻenau mamata kiate Ia mo Hono ngaahi tūkunga ne ngali masivesiva pe taʻemahuʻingá. “Pea ka tau ka mamata kiate ia, ʻoku ʻikai ha fakaʻofoʻofa ke tau manako ai kiate ia. … Kuo manuki ia, pea naʻe ʻikai te tau tokanga kiate ia” ( ʻĪsaia 53:2–3).

Vīsone Faka-Kalaisí

ʻOku vahevahe ʻe ha sisitā e talanoa ko eni ʻo e ako ke sio ki ha kaungāʻapi ʻaki e fofonga faka-Kalaisí:

“Naʻe nofo ofi mai ʻa Sūlia (kuo liliu e hingoá) kiate au pea hangē ne ʻikai hano ngaahi kaungāmeʻá. Naʻá ne mata-mamahi mo mata-ʻita maʻu pē. Ka neongo iá, naʻá ku fakakaukau ke u fakakaungāmeʻa kiate ia. ʻO ʻikai ko ha kaungāmeʻa maheni pē, ka ko ha kaungāmeʻa moʻoni. Naʻá ku fakalea kiate ia ʻi he taimi kotoa pē naʻá ku sio ai kiate iá peá u tokanga ki ha faʻahinga meʻa pē naʻá ne fai. Naʻe māmālie pē haʻaku fakatupu ha feohi fakakaungāmeʻa mo ia, peá u ongoʻi loto fiefia ai.

ʻI ha ʻaho ʻe taha, naʻá ku fakakaukau ai ke u ʻaʻahi kia Sūlia mo fehuʻi kiate ia kau ki heʻene fili ke nofo he lotú.

“Naʻá ku ʻilo ai ʻoku ʻikai hano fāmili pe kāinga ne nofo ofi ki ai. Ko hono tuongaʻangé ʻoku toko taha pē peá ne nofo mamaʻo ʻaupito, pea ʻoku tuʻo taha pē ʻena fetuʻutaki telefoní he taʻu. ʻI heʻeku fanongo ki heʻene vahevahe ʻene loto-tāufehiʻá, ʻitá, mo e taʻefiemālie fekauʻaki mo hono fāmilí mo e Siasí, ne nofoʻia au ʻe ha ongoʻi manavaʻofa mo e ʻofa mālohi ne ʻikai lava ke taʻofi ki he fefine ko ení. Naʻá ku ongoʻi ʻene mamahí mo e ʻitá. Naʻá ku toki fakatokangaʻi e taʻelata ʻene moʻuí. Ne hangē naʻá ku ongoʻi ha kupuʻi lea ʻoku fanafana mai ʻi mui ʻiate au: ʻʻOku ou ʻofa ʻiate ia foki. ʻOfa mo fakaʻapaʻapa kiate ia.’

“Naʻá ku tangutu ʻo fanongo kae ʻoua kuo ʻikai ke ne toe lea ʻaki ha meʻa. Naʻá ku ongoʻi ʻofa mo manavaʻofa kiate ia. Ko ha fefine eni kuo teʻeki ai ke ne ʻilo pe ʻoku fēfē hono ʻofaʻí. Ne fakafokifā pē ʻa hono fakaloloto ʻeku mahino kau kiate iá. Naʻá ku fakamālō ange ʻi heʻene tali ke u ʻaʻahi ange kiate iá, pea naʻá ku fāʻofua kiate ia mo ʻeku ʻofá mo e fakaʻapaʻapá ʻi heʻeku mavahé. He ʻikai pē te ne ʻilo e lahi ʻo ʻene fakamāfanaʻi au ʻi he ʻaʻahi ko iá. Naʻe fakaava ʻe he Tamai Hēvaní hoku matá pea akoʻi mai te u lava ʻo ʻofa ʻi ha manavaʻofa ʻoku tupulaki. ʻOku ou fakapapau ʻi heʻeku tukupaá ke ʻikai hoko pē ko hono kaungāmeʻa ka ke u hoko foki ko hono fāmili.”

ʻĪmisi
women hugging

Ko ha meʻa toputapu ia ke fakaafeʻi kita ki ha moʻui ʻa ha taha kehe. Te tau lava ʻo ako ʻi he faʻa lotu, faʻa kātaki, mo e tokoni mei he Laumālié, ke fai ia ʻi ha vīsone Faka-Kalaisi.

Maʻuʻanga Fakamatalá

  1. S. Mark Palmer, “Pea Sio Ki ai ʻa Sīsū mo ʻOfa Kiate Ia,” Liahona, Mē 2017, 115.