2022
Dinata na Kalou kei na Nona Cakacaka
Noveba 2022


Dinata na Kalou kei na Nona Cakacaka

Eda gadreva taucoko ni qara vakataki keda na noda vakadinadina i Jisu Karisito, tarova na noda gagano, veivutunitaka na noda cakacala, ka dinata tu na Kalou kei na Nona cakacaka.

Na Okotova sa oti, au a lesi, vata kei Peresitedi M. Russell Ballard kei Elder Jeffrey R. Holland, ni sikova na Matanitu Cokovata vaka Peritania, ka keitou a veiqaravi kina vakaulotu gone. Sa neitou na madigi ni veivakatavulici ka vakadinadina, ka taleva talega na tukutuku makawa ni Lotu e Peritania, ka a isevu kina ni kaulotu na tukaqu vakarua o Heber C. Kimball kei ira na nona itokani.1

A siqema o Peresitedi Russell M. Nelson, ni veiwalitaki ratou tu ena ilesilesi oqo, ni sega ni matau me lesi e tolu na Apositolo me sikova na vanua era a veiqaravi vakaulotu gone kina. A vakatakila ni ratou sa gadreva taucoko ni lesi me sikova na tabana ni nodratou kaulotu taumada. Ni matadredredre vakalevu tu, a vakamacalataka vakamatata o koya na ka eliu ni ke dua tale na wase ni tolu na Apositolo ka veiqaravi tu ena tabana ni kaulotu vataga ena 60 na yabaki sa oti, ratou na rairai ciqoma talega na ilesilesi vataga.

iVakatakilakila
Heber C. Kimball

Ena vakavakarau ki na ilesilesi oya, au a wilika tale na Life of Heber C. Kimball, vola e dua na makubuna, o Orson F. Whitney, ka a kacivi emuri ki na itutu vaka-apositolo. Na ivola oqo a solia kivei au na tinaqu talei niu sa volekata tu na yabaki vitu. Keitau a vakarautaka tu ni tiko ena vakatabui ni iVakananumi This Is the Place ena 24 ni Julai, 1947, mai vei Peresitedi George Albert Smith.2 A vinakata o tinaqu meu kila e levu na ka me baleta na tubuqu o Heber C. Kimball.

Na ivola oqo e tiko kina e dua na itukutuku momona me baleti Peresitedi Kimball ka sa ganita tu na noda gauna nikua. Ni bera ni wasei na itukutuku, au vakaraitaka vakacaca mada la.

Ni a bala tu ki Valeniveivesu e Liberty na Parofita o Josefa Simici, sa vakacolati na Apositolo Brigham Young kei Heber C. Kimball, ena lolovira ni tuvaki, me rau raica na nodra vakalalataki na Yalododonu mai Missouri. Na veivakalalataki sa gadrevi sara vakalevu ena vuku ni vakaro ni veivakaqeavutaki mai vua na Kovana o Lilburn W. Boggs.3

Ni via oti e 30 na yabaki o Heber C. Kimball, ka a tiko ena Mataveiliutaki Taumada, ni taleva lesu na tukutuku makawa oqo kei ira na kawa vou, a kaya, “Meu tukuna mada vei kemuni, ni vuqa ena raica na gauna ni na sotava taucoko kina na leqa, veivakatovolei kei na veivakacacani o ni rawata, ka levu na madigi me vakaraitaka o ni sa dinata na Kalou kei na Nona cakacaka.”4

Tomana o Heber: “Me sotavi na dredre e basika tiko mai, sa gadrevi me na tiko vei kemuni na kilaka ena dina ni cakacaka oqo me baleti kemuni. Na dredre ena vakatakila tu ni o koya na turaga se marama ka sega ni tiko vua na kilaka se vakadinadina oqo ena lutu. Ke sega ni tiko vei iko na vakadinadina, bula dodonu ka masuta na Turaga ka kakua ni cegu [me yacova] ni ko sa [rawata]. Ke o sega ni kitaka o na sega ni duri. … Na yaco na gauna ena sega ni rawa kina vua na turaga se marama me na dei tu ena rarama kerei. Sa dodonu meda na tuberi yadua tu ena rarama e tiko vei keda. … Ke sega ni tiko vei iko o na sega ni duri; qara mada na ivakadinadina i Jisu ka taura matua, ni sa basika tu na gauna dredre o na sega ni tarabe ka lutu.”5

Eda dui gadreva tu na noda ivakadinadina ena cakacaka ni Kalou6 kei na itavi bibi i Jisu Karisito. Nai ka 76 ni wase ni Vunau kei na Veiyalayalati e tukuna na tolu na ivakatagedegede ni lagilagi ka vakatauvatana na lagilagi vakasilesitieli ki na siga. E qai vakatauvatana na matanitu vaka teresitieli ki na vula.7

E ka talei ni tiko ga na nona rarama na siga, ia sa vatuka ni rarama na vula se “rarama kerei.” Ni tukuni na matanitu vaka teresitieli, e kaya na tikina 79 , “Ko ira oqo sai ira era sega ni gumatua ena nodra ivakadinadina me baleti Jisu.” Eda sega ni rawa ni rawata na matanitu vaka silesitieli ka bula vata na Kalou na Tamada ena rarama kerei; sa gadrevi na noda ivakadinadina i Jisu Karisito kei na Nona kosipeli.

Eda bula tu ena vuravura e sinai kina na itovo ca8 ka sa tavuki na loma mai vua na Kalou mai na ivakavuvuli ni tamata.9 Dua na ivakaraitaki momona duadua ena ivolanikalou ena kauwai i Heber Kimball baleta na qarai ni vakadinadina ni cakacaka ni Kalou kei Jisu Karisito e tukuni tu ena vakasala i Alama ki na tolu na luvena—Ilamani, Sipiloni, kei Korianitoni.10 E rua na luvena a dinata tu na Kalou kei na Nona cakacaka. E dua na luvena a cakava eso na vakatulewa ca. Vei au na ka e vakaibalebale vakalevu sara ena ivakasala i Alama oya ni a vosataka tiko vaka e dua na tama me yaga vei ira na luvena.

Na matai ni kauwai i Alama, vakataki Heber C. Kimball, oya me tiko vei ratou yadua na vakadinadina i Jisu Karisito ka dinata na Kalou kei na Nona cakacaka.

Ena veivakavulici totoka i Alama ki na luvena o Ilamani, a cakava o koya e dua na yalayala momona ni o ira ka “vakadinata na Kalou sa dau vukei ira ko koya ena nodra vakatovolei, kei na nodra leqa, kei na nodra vakararawataki, ia era na laveti cake ena siga mai muri.”11

Ni ciqoma tu o Alama e dua na ivakaraitaki ka a raica kina o koya e dua na agilosi, oqo e vakavudua. Na veivakauqeti mai na Yalo Tabu sa matau vakalevu. Na veivakauqeti vakaoqo e rawa ni tautauvata na kena bibi me vaka na ivakaraitaki vaka-agilosi. A vakatavulica o Peresitedi Joseph Fielding Smith: “Na veivakauqeti ni yalo e vu mai na Yalo Tabu esa veiganiti vakalevu sara mai na raivotu. Ni vosa na Yalo ki na yalo, na mawena ena yalo esa dredre sara ni taqusi.”12

Sa kauti keda oqo ki na vakasala i Alama ki na karua ni luvena, o Sipiloni. A bula dodonu tu o Sipiloni me vakataki Ilamani na tuakana. Na vakasala au via vakadreta oya na Alama 38:12, ka tukuna vakatikina, “Mo tarova talega na nomu gagano kecega, ia mo sinai sara ena loloma.“

Tarova sa dua na vosa matalia. Ni da vodoka e dua na ose, eda vakayagataka na ivesu me tubera. Dua na vosa vakatautauvata vinaka rawa ni dusimaka, qarauna, se tarova. E tukuna vei keda na Veiyalayalati Makawa ni da a kaila ena reki ni da sa kila eda na mai vakayago.13 E sega ni ca na yago—esa totoka ka bibi—ia eso na gagano, ke sega ni vakayagataki vakavinaka ka tarovi vakamatau, e rawa ni tawasei keda mai vua na Kalou kei na Nona cakacaka ka vakaseva tu na noda vakadinadina.

Me da veivosakitaka mada oqo e rua na gagano—matai, cudru, ka karua, garogaro.14 E sa matalia ni rau sega tu ni tarovi se qarauni sa rawa ni vakavuna na lomabibi levu, vakaseva na veivakauqeti ni Yalotabu, ka tawasei keda mai vua na Kalou kei na Nona cakacaka. Sa taura kecega na madigi na vunica me vakatawana na noda bula ena vakatakarakara rerevaki ka tawasavasava eso.

Ena so na matavuvale, e sega ni tawamatau me mokuta na watina se luvena e dua na turaga se marama cudrucudru. Ena Julai au a vakaitavi ena dua na soqoni ni United Kingdom All-Party Parliamentary e Lodoni.15 A vakadreti na veivakalolomataki vei ira na marama kei na gone me dua na leqa bibi e vuravura raraba. Me ikuri ni veivakalolomataki, eso tale sa veivakatotogani ena vosa. E tukuna vei keda na ivakaro ni matavuvale o ira “ka vakacacani ira na watidra se na luvedra … ena dua na siga era na saumi taro kina vua na Kalou.”16

E vakabibitaka sara vagumatua o Peresitedi Nelson the veika oqo ena mataka nanoa.17 Yalovinaka vakasamataka se veitalia ke rau a vakatotogani iko se sega na nomu itubutubu, o na sega ni vakatotogana na watimu se luvemu ena valavala kaukauwa se vosa se lomamu.

Ena noda gauna dua na bolebole levu duadua oya na veivakatotogani ena veiba kei na vosa e semati ki na leqa vakaveimaliwai. Ena vuqa na gauna sa sosomitaka na inaki, veivosaki, kei na veidokai na vosa cudru ka veivakatotogani. Vuqa sa vakawalena na vakasala ni Apositolo liu ni iVakabula, o Pita, me qara na ivalavala va-Karisito vaka na valavala malua, vosota, daulotu, veilomani vakaveitacini, kei na yalololoma.18 Era sa vakawalena talega na ivalavala va-Karisito ni yalomalumalumu.

Me ikuri ni kena qarauni na cudru kei na tarovi ni gagano tale eso, sa gadrevi me savavuka tu na noda bula ena qarauni ni noda vakanananu, vosavosa, kei na cakacaka. Sa gadrevi meda vorata na yaloyalo vakasisila, dikeva na ka veiganiti eda sarava tiko e vale, ka vorata na ivakarau kecega ni tovo ca.

Sa kauti keda oqo ki na vakasala i Alama vua na luvena, o Korianitoni. Sega ni vakataki tuakana, o Ilamani kei Sipiloni, a coko o Korianitoni ena ivakarau ca.

Baleta ni a coko o Korianitoni ena ivakarau tawadodonu, sa dodonu tu vei Alama me vakatavulici koya ena veivutuni. Me na vakatavulici koya ena bibi ni cakacala kei na sala me veivutuni kina.19

Na ivakasala qarauni i Alama oya na tarovi ni gagano, ia vei ira ka cakacala tu mera veivutuni. A veivakasalataki momona o Peresitedi Nelson vei ira na lewenilotu ena veivutuni ena koniferedi raraba ni Epereli 2019. A vakamatatataka o koya ni sa ka yaga ki na noda bula na veivutuni e veisiga. “Na veivutuni e sega ni ka e yaco; esa dua na ivakarau. E sa idola ki na bula marau kei na vakacegu ni vakasama,” a vakavulica o koya. Na veivutuni e veisiga sa salatu ki na bula savasava, ka sa vakavure kaukauwa na bula savasava.”20 Ke a cakava o Korianitoni na ka a vakasalataka o Peresitedi Nelson, sa na veivutuni tu o koya na gauna ga e a tekivuna kina me vakatara na vakasama tawasavasava eso. Na cakacala lelevu ena sega ni yaco tu.

Na itini ni vakasala a solia o Alama vei ira na luvena sa so na vunau bibi levu sara ena ivolanikalou taucoko. E sa vagolei ki na Veisorovaki a vakayacora o Jisu Karisito.

A vakadinadinataka o Alama ni na kauta tani na ivalavala ca o Karisito.21 Ke sega na Veisorovaki ni iVakabula, na ivakavuvuli tawamudu ni lewa dodonu ena gadreva na veitotogitaki.22 Ena vuku ni Veisorovaki ni iVakabula, sa rawa ni vakayacoka na loloma veivueti vei ira sa veivutuni tu, ka rawa ni vakatarai ira ni lesu tale ki na itikotiko ni Kalou. Ena vinaka tu meda tugana na vunau totoka oqo.

E sega e dua e lesu rawa vua na Kalou ena nona cakacaka vinaka ga vakataki koya; eda gadreva taucoko na yaga ni solibula ni iVakabula. Eda sa valavala ca taucoko, ia ena vuku duadua ga ni Veisorovaki i Jisu Karisito eda na rawata kina na loloma veivueti ka bula vata na Kalou.23

A soli vakasala totoka talega o Alama vei Korianitoni me baleti keda kece ka sa lako curuma oti se na lako curuma na iwalewale ni veivutuni, veitalia ke lailai se levu sara na ivalavala ca me vaka a coko kina o Korianitoni. E tukuna na tikina e 29 ni Alama 42, “Ia oqo, na luvequ, au gadreva me kakua tale ni vakaleqa tiko na lomamu na veika oqo, ia mo kauwaitaka ga na nomu ivalavala ca, ka na vakavuna mo veivutunitaka sara.”

A taura na vakasala i Alama o Korianitoni ka veivutuni ka veiqaravi vinaka sara. Ena vuku ni Veisorovaki ni iVakabula, sa noda taucoko na veivakabulai.

Ena gauna i Alama, ena gauna i Heber, ka vakakina na noda gauna, sa dodonu meda qara na noda dui vakadinadina i Jisu Karisito, tarova na noda gagano, veivutunitaka na noda cakacala, ka kune vakacegu ena Veisorovaki i Jisu Karisito ka dinata na Kalou kei na Nona cakacaka.

Ena dua na vosa walega oqo, ka qai cavuti tale na mataka oqo, a kaya vakaoqo o Peresitedi Russell M. Nelson: “Au vakamamasu mo ni tutaka na nomuni vakadinadina i Jisu Karisito. Cakacakataka. Taukena. Kauwaitaka. Bucina me na rawa ni tubu. Qai sarava na yaco ni cakacaka mana ki na nomu bula.”24

Au vakavinavinaka ni da na vakarorogo oqo vei Peresitedi Nelson. Au vakadinadinataka ni sa parofita ni Turaga ena noda gauna o Peresitedi Russell M. Nelson. Au taleitaka ka tugana na veivakauqeti momona kei na veituberi eda ciqoma mai vei koya.

Vaka e dua na Apositolo ni Turaga o Jisu Karisito, au wasea na noqu vakadinadina dei ena ilesilesi vakalou ni iVakabula kei na dina ni Nona Veisorovaki ena yaca i Jisu Karisito, emeni.

iDusidusi

  1. Raica na Ronald K. Esplin, “A Great Work Done in That Land,” Ensign, July 1987, 20: “Ena 13 ni June, a biuti Kirtland o Elder Kimball, Orson Hyde, Joseph Fielding, kei na tokani i Heber o Willard Richards mera gole i Igiladi. E New York, ena 22 ni June, a tomani ira o Isaac Russell, John Goodson, kei John Snyder, ratou kai Kenada. A qai veivosakitaka na vitu na daukaulotu na nodra ilakolako ki Liverpool ena Garrick.” (Raica na Heber C. Kimball papers, 1837–1866; Willard Richards journals and papers, 1821–1854, Church History Library, Salt Lake City.)

  2. Na iVakananumi ni This Is the Place, e tiko ena yasa ni tokalau e Salt Lake City, Utah, ena gusu ni Emigration Canyon, e vakananuma tu nai ka 100 ni yabaki ni nodra yaco mai na Yalododonu ki na Buca o the Salt Lake ena 24 ni Julai, 1847. Na ivakananumi e vakaraitaka na ivakatakarakara i Brigham Young, Heber C. Kimball, kei Wilford Woodruff.

  3. A drotaki Missouri rauta ni 8,000 ki na 10,000 na Yalododonu Edaidai ena itekivu ni 1839 mera drotaka na veika rerevaki ni dauvakacaca kei na dauveibuturaki. Ena ruku ni veidusimaki i Brigham Young kei Heber C. Kimball, a vakaduri e dua na komiti me kumuni yaya, dikeva na gagadre eso, ka tauyavutaka na sala eso me baleta na ilakolako batabata vakatuburarawa ni 200 na maile ki Illinois. Era a vakarautaka na lewenivanua veikauwaitaki ni tauni o Quincy na icili vakawawa kivei ira na Yalododonu sotavi dredre tu ena icili kei na kakana. Raica na Saints: The Story of the Church of Jesus Christ in the Latter Days, vol. 1, The Standard of Truth, 1815–1846 (2018), 375–77; William G. Hartley, “The Saints’ Forced Exodus from Missouri,” in Richard Neitzel Holzapfel and Kent P. Jackson, eds., Joseph Smith: The Prophet and Seer [2010], 347–89.

  4. Mai vei Orson F. Whitney, Life of Heber C. Kimball: An Apostle, the Father and Founder of the British Mission (1945), 449; vakamatatataki.

  5. Mai vei Orson F. Whitney, Life of Heber C. Kimball, 450.

  6. Raica na Mosese 1:39; raica talega “Na Cakacaka ni Veivakabulai kei na Veivakacerecerei, wase 1.2 ena iVoladusidusi Raraba: Veiqaravi e Na Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai, ChurchofJesusChrist.org. Eda lako mai vei Karisito ka veivuke ena cakacaka ni Kalou ena bulataki ni kosipeli i Jisu Karisito, nodra qaravi na vakaleqai, na sureti ni tamata taucoko me ciqoma na kosipeli, kei na vakaduavatataki ni matavuvale me tawamudu. Raica talega na Vunau kei na Veiyalayalati 110, ka vakarautaka tu na idola eso e a soli me baleta na cakacaka ni veivakabulai.

  7. Raica talega na 1 Korinica 15:40–41.

  8. Raica na Vunau kei na Veiyalayalati 45:27.

  9. Raica na Vunau kei na Veiyalayalati 45:29.

  10. O Alama na luvei Alama na parofita. A turaganilewa levu o koya ni matanitu ka bete levu ka parofita. A sotava o koya e dua na saumaki veivakurabuitaka vaka cauravou.

  11. Alama 36:3.

  12. Joseph Fielding Smith, “The First Presidency and the Council of the Twelve,” Improvement Era, Nov. 1966, 979.

  13. Raica na Jope 38:7.

  14. Raica na Alama 39:9. E dusimaki Korianitoni o Alama, “Kakua ni muria tale na ka sa [garova] na matamu.”

  15. Lawalawa ni All-Party Parliamentary, Parliamentary sessions, Tuesday, July 5, 2022, “Preventing Violence and Promoting Freedom of Belief.”

  16. Na Matavuvale: Ai Vakaro ki Vuravura RarabaThe Family: A Proclamation to the World,” ChurchofJesusChrist.org; raica talega na Patrick Kearon, “Ena Tucake Tale ko Koya kei na Veivakabulai e Tabana: Sa Rawa Meda Uasivi cake Mai na Qaqa,” Liaona, Me 2022, 37–39.

  17. Russell M. Nelson, “Na Cava na Dina?Liaona, Nove. 2022, 29.

  18. Raica na 2 Pita 1:5–10.

  19. Raica na Alama 39:9.

  20. Russell M. Nelson, “E Rawa Ni Da Caka Vinaka Cake ka Vinaka CakeLiaona, Me 2019, 67, 68.

  21. Raica na Alama 39:15.

  22. Raica na Alama 42:16.

  23. Raica na 2 Nifai 25:23.

  24. Russell M. Nelson, Facebook, Aug. 1, 2022, facebook.com/russell.m.nelson; Twitter, Aug. 1, 2022, twitter.com/nelsonrussellm; Instagram, Aug. 1, 2022, instagram.com/russellmnelson; see also “Choices for Eternity” (worldwide devotional for young adults, May 15, 2022), broadcasts.ChurchofJesusChrist.org.