2015
Luluina i le Aso Sa
Setema 2015


Luluina i le Aso Sa

Desire Koami Gbedjangni, Togo, Aferika Sisifo

Ata
Illustration depicting a foot tripping over a clump of weeds.

Agavale: ata na tusia e Richard Mia; taumatau: ata na tusia e Allen Garns

I ni nai tausaga ua mavae, a o lei amataina le faaiuga o le vaiaso o le Eseta, sa timuga le vaiaso atoa. Sa ou i Benin, Aferika i Sisifo, ae sa ou sau i le fale i le Eseta i Togo. E le‘i timu i le Aso Toonai, i le aso na ou taunuu ai, ae o le po lena na toe amata ai foi ona timu.

Sa ou iloa e amata le lotu i le 9:00a.m i le Aso Sa, ae talu ai sa matua mamafa timuga ma o lea faatoa ou taunuu mai, sa tonu ai ua fai si vave tele mo au.

Sa ou mafaufau ia te au lava, “O le a ou faatuai teisi lava i le lotu ma o le a ou taunuu iina i le 10:00a.m” Ona ou alu ai lea e vaai lo’u tuagane. “Nai lo le o i le lotu i le 9:00,” sa ou fai atu ai ia te ia, “ta o i le vaega lale o le fanua i le itu o lo’u fale.”

Ina ua ma taunuu, na ma vaaia ai le manaia o le eleele ma ua susu i le timu. Sa ou mafaufau, “O le Aso Sa, ma o loo ma faatalitali seia ta le 10:00 ona ma o lea i le lotu. Aisea e le totoina ai ni fatu pi ae ta te lei o?”

O lea sa ma totoina ai ma lo’u tuagane si pito laitiiti o le fanua pe tusa ma le 65 futu faatafafa (6 m2). Ona ma o ai lea i le lotu, e tasi le itula ua tuai ai. O le aso na sosoo ai sa ma o ai i le taulaga lata ane e i ai foi se isi o’u fasifanua. Na ma totoina ai iina ni sana ma nisi pi.

E lua masina mulimuli ane, ina ua ou toe foi mai i le fale, sa ou alu e siaki lena vaega itiiti o le fanua i autafa o lo‘u fale. Sa leai se mea sei vagana ai se pupuvao laitiiti o lea sa ou lavea ai a o ou savali atu i le fanua. “Oi, ioe,” sa ou fai ifo ai ia te au lava, sa ma totoina pi ii i le Aso Sa o le Eseta!”

Mai fatu uma sa ma totoina, na pau lava le mea sa ola ai o se pupuvao. Peitai, o pi ma sana na ma totoina i le isi fanua i le Aso Gafua ina ua uma le Eseta, sa ola lelei. Talu mai lena taimi o mea uma lava sa ma totoina i le vaega o le fanua i autafa o lo’u fale, sa ola e pei ona masani ai.

Ou te lei tausia le paia o le aso Sapati i lena Aso Sa o le Eseta, ma sa ou lavea i se pupuvao e faamanatu mai ai ou te lei tausia. Talu mai lena taimi, ua ou manatua ai lava e le mafai ona ou faia soo se mea ou te manao e fai i le aso ole Alii. Nai lo lena, ua ou manatua e tausia le paia o le aso Sapati.