2010–2019
Sel Ues el Kirel Osebelir a re mla Mad
October 2018


Sel Ues er a Osebelir a re mla Mad

A kuchais el kmo sel ues lilsang a President Joseph F. Smith a merang. Ak sioning el kmo a rebek el chad a sebechir el mo medengei el kmo ng klemerang.

Rodam me a rodos er ngak, a cheldechedechak a mlengedmokl ruchei er a bol secher a bechik, er a Barbara. A telungalek er ngak me a ngak a mereng a suliu er a beltkil a rengmiu me a ungil omerelliu. Nglunguchek me a Rubak bo lobengkek er chelechal kungedecheduch er kemiu er chelechal tutau.

Sera October 1918, dart el rak ra mla memong, a President Joseph F. Smith a milsa klebokl el ues. Uriul er a kmeed el 65 el rak ra blakelreng lomesiou el mora Rubak er a Ikelesia er a Jesus Kristo er a Uriul-klebesei el Santo, eng kmal di mle sesel sandei ruchei ra kodellel sera November 19, 1918, eng dillengchokl ra delmerab er ngii lomdasu er a tngakireng er a Kristo e menguiu er a omesodel a Apostle Peterus er a losiou ra Osobel er a belurir a rdeleb ruriul er a le Mekerus.

Ng milluches el kmo: “Sera kchuiu eng mlo smiich a renguk. … Me sera kulebedebek aikal tekoi … eng ngulebok osengek, e a Reng ra Rubak a mle er ngak, me ak milsterir a rebetok el mla mad.1 A cherrengelel tial ues a llechukl el ngara Doctrine and Covenants section 138.

Mei e kuuchas a dilubed ruriul me desal mo ungil a rengud er a klengar er a Joseph F. er a longedmokl el mo melai er tial kmal lungil locholt.

siasing/Llecheklel
Joseph me a Hyrum Smith el ngara uos

Sera le President er a Ikelesia, eng mlora Nauvoo er sera 1906 e millebedebek er a ble lodengei er sera le eim a rekil. Ng dilu el kmo: “Tiakid sel kmal dilechor er ngii er sera [Joseph, el oktemelek, ma demak, el Hyrum] a mla ra uos el mei el ngara chomerolir el mora Carthage. Ng di mle ngara uos er ngii e mo dullokl el ngoikak. Ng tirrengur a medak e melmesumech e lmuut el otengelak ra chutem me a kulemes er ngii el ngara uos el merael.”2

Sera Joseph F. er a luut el mesterir, ea delal, ra Mary Fielding Smith, a kilderii me ngulemes er tir lulekoad, el dmak el ngarbita ra tang el bilekodeterir er a Carthage Jail er a June 27, 1844.

Eru el rak ruriul ea, Joseph F., ma rechad ra blil uldimukl ra blak a rengul delal el, Mary Fielding Smith, e chilitii a blil ra Nauvoo e mora Winter Quarters. Meng dirkak el bol eai a rekil, ea Joseph F a mle kirel omekrael a chermir el ox er a Montrose, Iowa, el mora Winter Quarters ea uriul risei el mora Salt Lake Valley, e mlong er sera le truich a rekil. A kuureng el kemiu a remekerei ma rengeasek el buik orrenges e mo melchesuar er a ngerchelel ma longerchir er ngii er a Joseph F. er sera lekekerei el buik.

Ng kmal di mle eual rak ruriul, er a 1852, er sera le 13, ea delal a mlad—ma Joseph ma rebebil er ngii a mlo diak a oungerachel er tir.3

A Joseph F. a mlokedong el mora mission er a beluu er a Hawaii er sera 1854 ra le 15 a rekil. Tial ngerachel, a mlo merek er a edei el rak, a mle uchelel a klengar er a omesiou er ngii ra Ikelesia.

Sera kaeri er ngii el moraUtah, ea Joseph F. a mlo bechiil er sera 1859.4 Aikel milrael mei el sesei el rak, a mle mui a klengar er ngii ra ureor, ngerchelel ra blil, ma lmuut el eru el mission. Sera July 1, 1866, ra le 27 a rekil, ea klengar ra Joseph F. a dimerko el mlengodech er sera Bringham Young le chedolii el Apostol. E sera October er sei el mei el rak, eng mlo nguu a mlo bechachau el kingall er a Council er a Teruich me a Terung.5 Ng mle counselor er a Brigham Young, John Taylor, Wilford Woodruff, me a Lorenzo Snow ruchei er a bol President er sera 1901.6

A Joseph F. ma belchil er a Julina a mlorngii a kot el ngelekir, el Mercy Josephine.7 Ng di mle eru ma tedobech a rekil eng mad. Di mle telkib ruriul, eng milluches a Joseph el kmo: “Ng mlo tal buil ra chelii ra le mad a … betik ra renguk el Josephine. O! okmo meng mle sebechek losobelii meng mlo chad el mo klou el redil. Ak meral dioureng er ngii ra bek el sils me ak meral sabisi. … Dios mousubes a chelitechetuk alsekum meng chelbirukel a kubeltikelreng el mora rengalek el uaia kuubeltikelreng er tir.”8

Sera lechad, ea President Smith a mlad a demal, delal, tara ochellel ma teru el ochedal, teru el bechil, ma teruich ma tedei el ngelekel. Ng mle ungil medengelii a klengitelreng ma kodellir a re rebetik ra rengul.

Sera lemad a ngelekel ra Albert Jesse, ea Joseph F. a milluches el mora ochedal ra Martha Ann el kmo ng miluluuch el mora Rubak me losebelii e uleker, “Ngera meng uaisei? Rubak ngera meng uaisei?”9

Ma ikal nglunguchel er sel taem, ea Joseph F. a dimlak el ngai a nger el kirel.10 Ng dilu er a Martha Ann el kmo a “baleluades [kuk diuaia] le klalo el ngar bebul a btelud” sel denguu a tekingel a kodall ma belurir a redeleb. Meng uaisie, ea klaumerang er ngii ra yaksok ra Rubak er a diak a ulebengelel a mesisiich e diak el mesim.

Ngar sel temel a Ruak, ea lmuut el nger, ongelaod, ma klemedengei el kirel a belurir a rebedel el ngii a ulsiik a le ngilai a President Smith lokiu a meang el chedaol ues el mlo er ngii ra October 1918.

Tial rak a mle tokubets el meringel el mo er ngii. Ng mle mekngit a rengul ra remlad ra Great World War el di mirael el mo ngara 20 million el chad a mlad. Dirrek, a bedengel a rakt a ulebriid ra beluulechad el milkodeterir a kmeed el 100 milion el chad.

siasing/Llecheklel
Elder Hyrum Mack Smith

Seikid el rak, ea President Smith a mlad a retedei el chedal a telungalek er ngii. Elder Hyrum Mack Smith ra Chelechad er a Teruich me a Terung, me a kot el ngelekel sechal ma demal a demak el rubak, a di mle keberuul el mad er a lobuu osul.

A President Smith a milluches el kmo: “Ng diak el sebechel el mengedecheduch—[ngulkoad a bedengek] ra klengitelreng! … Ng chelam a renguk; meng dikeal sebechek a klengar! … O! Ng mle betik a renguk er ngii! E di betik a renguk er ngii el mo cherechar. E osisiu el mora rokui el ngelekek, ng di ngii a ketenget el sechal, el kot el milskak a deureng ma urungulek er a diak el ngemend, el kuoll el ngakl er a delongelir a rechad. Ngara chelsel a renguk ea kuureng a sulel a Dios el kirel! Eng di O! A kuusbech er ngii! Ke de rokui lousbech er ngii! Ng kmal mle usbechall ra Ikelesia. … E chelechang … O! Ngera ng sebechek el rulii! O! Dios mngesukak!”11

Sei el mei el buil ea, bechil a ngelekel a President Smith el redil, el Alonzo Kesler, a mlad el mle aksident.12 President Smith e lilechesii ra babilengel, “Ng meringel el subechii ra rengud el aksident, a mla lmuut el msa a telungalek er ngak a klengitelreng.”13

Euid el buil ruriul, er a September 1918, ea bechil a ngelekel a President Smith el sechal ma delak el mechas er a r Ida Bowman Smith, a mlad er a lomechell er a ongeim el ngelekel, el oktemelek ra Hyrum.14

Meng mle uaisei, el sera October 3, 1918, el mla chouarm a meringel el klengitelreng ra rebetok el million el mlad ra mekemad ma secher ma dirrek el kodall ra telungalek er ngii, e a President Smith a ngiluuu a chedaol locholt el dodengelii el “ues er a osebelir a re mla mad.”

siasing/Llecheklel
President Joseph F. Smith

Ng milllekoi er tial ocholt er a bo le ngiaos er a lomuchel a miting er sel klou el ongdibel ra October. Ak klisichel a bedengel a President Smith a di merael mo mechitechut, meng di mle mengedecheduch el telkib. “Ng diak bong, e diak el sebechek el melasem el mesaod a betok el tekoi el kumdasu er chelechal tutau, me ak mechei mesel mei sel temel, a Rubak a le soal, a kulasem louchais a bebil ra ngara uldesuek, ma renguk. Ng dimlak kiei el dingak el tang ra ikal merko leim el buil. Ak killiei el ngara reng ra nglunguuch, lolengit, el ngra klaumerang e blak a renguk; me ak mla mengedecheduch el melemolem lobengkel a Reng ra Rubak.”15

Sel ocholt el ngiluu ra October 3 a chillodii a rengul e milsa nger el mora betok el keril. Kid el dirrek a sebeched el nguu ongelaod e momedengi a betok el kirel a ngarmedad sel de mad me a lemad a rebetik er a rengud e de bora belurir a redeleb sel dosuub er tial ocholt e melebedebek a ultutelel er a teletelel a klengar er kid ra bek el sils.

A tara ikel betok el leuiles a President Smith a milsa Osobel ra lebo lomes er tirkel blak a rengrir el ngara belurir a redeleb ruriul ra kodellel ra kerus. Me tia mlengai er a mildung er tial ues:

“Ng dilu el uase ngara delongelir tirka el melemalt eng mlo mengederoder ra rechedal e melukl er a rodurech, el ngiluu a klisiich ma ngerachel, e ulderecheterir el mo oba llemesel ebangkelio el mor tirkel ngara ilkolk, el mora rokui el delbengir a rsechal [me a redil];16 tiakid a tetelelel ea ebangkelio a mosisechakl el mora rulekouad. …

“Tirka mlosisechakl er a klaumerng er a Dios, ouchel reng el kirel a kngtid, meringel lurerel a techolb chelid el kirel a ngebetel a klengit, me a sengk er a Chedaol Reng lokiu omor ra chim,

“Ma rokiu el osisechakl er a ebangkelio el kirir el mo medengei mel sebechir el mo meketiit, loak a teletael ra klechad, endi te kiei lokiu a reng el ngara Dios. …

“E le a re mlamad omes er tir el meketeketng el delbengir a cheroid er a bedengir el ual kelebus.

“Tiaikid ea Rubak a ulsisechakl, e milsterir a klisiich el mei, loltirakl er a okii er a re mla mad, el mo soiseb er a rengedel a Demal, el mo nguu a krone er a di ngar ma diak a ulegengelel klengar.

“E dimerko el millemolem a urerir lokiu a telbilel a Rubak, e mo ngmai a klengeltengat el ngii a lomatek el mor tirkel tir a betik a rengrir er ngii.”17

siasing/Llecheklel
Joseph and Hyrum Smith statue

Ngar tial ues, e a President Smith a milsa demal ra, Hyrum, ma Prophet Joseph Smith. Tia mla cheuib okeuid ma eua el rak ra lesterir er sera le kekerei el buik el ngara Nauvoo. Ng sebeched el omdasu er sel deuil a rengul el mesa demal ma oktemelel. Ng ual mlukrael e ungil a rengul el medengei el kmo rokui el delbengir a rechad a di uaia tetetelir er a lechad me tir a madeltmuil el mengiil er sel sils el miltib el kirel a okiis er a re mla mad. Tial ues a ochotii a tengel ma delechel a moktek er a Chedam er a Babeluades el kirir a rengelekel me a beltikelreng ma diak a mouaingii el klisichel a Tngakireng er Ngii.18

Ngar tial tokubeks el mong meng 100 a klsel, e ak olengit er kemiu me ungil chuiuii tial ocholt. Sel omrelii tiang, e a Rubak bolo mekngeltengat er kau el meral moungil medengelii mereng a saul er a beltikelreng ra Dios me a uldesuel er mo suobel me a deureng er a Rengelekel.

A kuuchais el kmo sel ues el ngiluu a President Joseph F. Smith a merang. Ak sioning el kmo a bek el chad a sebechir el choiuii e momedengelii el klemerang. Tirkel diak bo lodengelii er tial klengar a meral momedengelii el klemerang sel le bora belurir a redeleb. Ngar sei, ea rokui a mo oldanges ra Dios ma Rubak el Jesus Kristo el kirel sel ngarbab el uldasu er a mo suobel me a klengeltengat er a telbilel a Okiis el bedenged ma delbenged a lmuut el mo dmak e diak el luut el mo chacheroid.19

siasing/Llecheklel
Sister Barbara Ballard

Ak mereng a saul el medengei el kmo a mekreos er a renguk el Barbara ngar ker e a ki lmut el mo dmak, lobengkel a telungalek er kemam, el mora ulebongel. A budech er a Rubak bo losebechakl er kid er chelechang el mo er a ulebongel a nglunguchek el ngara ngklel a Jesus Kristo, amen.

Uleklatk

  1. Mesa Doctrine and Covenants 138:6, 11.

  2. Joseph F. Smith, in Preston Nibley, The Presidents of the Church (1959), 228.

  3. Mesa Joseph Fielding Smith, Life of Joseph F. Smith (1938), 13.

  4. Ng mlo bechil a Levira Clark sera 1859, Julina Lambson ra 1866, Sarah Richards ra 1868, Edna Lambson ra 1871, Alice Kimball ra 1883, ma Mary Schwartz ra 1884.

  5. Joseph F. Smith mlokedong el dechelir a re counselor ra First Presidency (Brigham Young, Heber C. Kimball and Daniel H. Wells). Ng dirrek el mle mokedong el Ongerung el Counselor er a First Presidency el mora retedei el President ra Ikelesia: Presidents John Taylor, Wilford Woodruff, ma Lorenzo Snow.

  6. Joseph F. Smith a mle counselor el mora First Presidency ra le temel a Brigham Young e mle Ongerung el Counselor er a First Presidency er a temel a John Taylor, Wilford Woodruff, ma Lorenzo Snow. Ngii a kot el President ra ikelesia el mla mesiou el ngara First Presidency ruchei ra le mokedong el mo President.

  7. Mercy Josephine, Joseph F.’s kot el ngelekel, a mlechell er a August 14, 1867, e mlad er a June 6, 1870.

  8. Joseph F. Smith, journal, July 7, 1870, Church History Library, The Church of Jesus Christ of Latter-day Saints, Salt Lake City, Utah.

  9. Joseph F. Smith el mo er a Martha Ann Smith Harris, Aug. 26, 1883, Church History Library; mesa Richard Neitzel Holzapfel me a David M. Whitchurch, My Dear Sister: The Letters between Joseph F. Smith and His Sister Martha Ann (2018), 290–91.

  10. Chelsel a betook el teletael, e a Rubak a ulemekrael er a Joseph F. Smith er a klengar ngii me a urerel el Apostol e President er a Ikelesia lokiu a berrous, ocholt, me a ues. Ng mle blechoel meluches aikal chedaol teletael lengai er a Rubak er a journal er ngii, osischeklel, omeletkel, me a record er a Ikelesia.

  11. Joseph F. Smith, journal, Jan. 23, 1918, Church History Library; mla mengodech a teletelel omelchesel; mesa Joseph Fielding Smith, Life of Joseph F. Smith, 473–74.

  12. Mesa “A. [P.] Kesler Is Killed in Fall from a Building,” Ogden Standard, Feb. 5, 1918, 5.

  13. Joseph F. Smith, journal, Feb. 4, 1918, Church History Library.

  14. Mesa “Ida Bowman Smith,” Salt Lake Herald-Republican, Sept. 26, 1918, 4.

  15. Joseph F. Smith, er a Conference Report, Oct. 1918, 2.

  16. Mesa tekoi el kirel a “chetengakl el Delad er a Eva” me a “remui er a klaumerang el redil el tir … a mengull er a meral ngar el Dios” (Doctrine and Covenants 138:39).

  17. Doctrine and Covenants 138:30, 33–34, 50–52.

  18. A llecheklel tial ues a mle kot el morngii er a November 30, 1918, edition er a Deseret News, 11 el klebesei ruruil ra le mad a President Smith, ra November 19. Ng milluches er sera December ra Improvement Era me a January 1919 Relief Society Magazine, the Utah Genealogical and Historical Magazine, the Young Woman’s Journal, and the Millennial Star.

  19. Meng uaisei el rengelekel a diabelong a mo mekiis ra kodall, e tir a locha modiak loldanges e loubeltikelreng el mora Chedam ra Babeluades ma Jesus Kristo el ua tirkel nguu a klebkall er a renged. Mesa Alma 11:41; Doctrine and Covenants 88:32–35.