Reirein te Euangkerio
Te Nebonebo n te Tembora: Te Bwai ae Rangin ni Kakawaki n Aron Ataakin te Atua
Man te marooro are e kanakoaki ni Beberuare n te Brigham Young University; bwaninin raoi te rongorongo e boretiaki inanon Temples of the Ancient World, ed. Donald W. Parry (1994).
Inanon te tembora ao ti kona n reiakina aron maiun Kristo iaon te aba ao ni katauraoi ni maiu n aron are e maiuakinna Ngaia ao te Tama ngkai.
Photograph of Tijuana Mexico Temple
I uringa raoi teuana te moan ni marooro ae moan te kanakonano ao ni kakaongora ma te tia tararua te tembora imwiin ae I moana au mwakuri bwa te beretitenti n te Salt Lake Tembora. Te ataeinnaine ae rangin ni kakauiango e a tia ni wareware rinanon kiibu aika a kakawaki ni kaineti ma bukin te tembora bwa te auti n reirei ao ni kaetieti. E rangin ni kai ota n ataia bwa ataakin te Atua ao Kristo, “te Atua ae ti temanna ae koaua, ao Iesu Kristo, ae ko kanakomaia,” bon te “maiu ae aki toki” (Ioane 17:3). E ataia naba ae ti reiakinna n ataa Tamara ao n tokina e oki Nakoina rinanon Kristo.
Au kakoaua nakoina e kangai, ibukiu, bwaai ni kabane inanon te tembora a bane ni kaineti riki nakon Kristo ao nakon Tamara. Nakoraoin otenanti ao berita aika a tabu a reke inanon Ana tangira ni kamaiu ao kariaiakana n anga te kariaiakaki—te kariaia n “te Nakoanibonga ae Tabu, imwiin ana Baire Natin te Atua” (taraa D&C 107:3). Ma e tuai karaoa te reitaki ae itiaki n oin ana iango ao n nanona bwa e na kanga te nebonebo n te tembora ni kona n riki bwa te kiing ae kakawaki n atakin te Uea. …
Kristo, Booki Aika Tabu, Te Tembora, Te Mweenga
Te tembora bon te bwai ae moan te kakawaki ni katauraoan te kawai ibukin kaitiakara ao kakabwaiakara, are, ngkana ti kamatebwaia taekan Kristo, e kona ni kairiira nakon Atakina ao te kakoaua Ibukina are e kairiira nakon bwaintangira n te maiu aika a moan ni kakawaki.
E kona te reirei ao te nebonebo n te tembora n riki bwa te iuniwetiri n te maiu are akea tokina rinanon Iesu Kristo. N te tataro ni katabu i Kirtland, te bubuti aei e kanakoaki nakon te Uea: Taiaoka tuanga, te Tama are i Karawa, bwa aomata ni kabane ake a na nebonebo n te auti aei a kona n reireinaki taeka ni wanawana … ;
Ao bwa a na karikirakeaki Iroum, ao ni karekea bwaninin te Tamnei ae Raoiroi (taraa D&C 109:14–15).
E kakoroaki nanon aei n taian nebonebo ao waaki ni kakukurei imwaain te waaki? Eng, ni mwakorona, ngkana ti ataa bukina, kabongakin kanikina, n te kawai are a karekea naba Atam ao Ewa ni moan bongin te maiu ae mamate aei. Ma ni bon arona ti reirei rinanon te aki nanokokoraki n te rongorongo, reirein te waaki n akea tokina, n te maiu are akea tokina. Bon inanon reirei tabeua aika a bebete are ti karaoi iai berita aika a tabu ma te Uea. Ti ururinga ana rongorongo Bauro nakoia I-Rom are e kangai bwa ngke ti raoiakinaki ma te Atua ni maten Natina, ao ni kamaiuaki “ni maiuna” (I-Rom 5:10). Irou e taekinaki n aei bwa reirei ni Maiuna ae mimitong e kairiira nakon bwaninin te kamaiuaki ae ataaki bwa te karietataaki—te tangira, te reirei, te beku, te rikirake, te maiu ae mwamwakuri ae ti tebo ma te Atua ma aika a tangiraki ao ma te Tama ao te Nati. Inanon te tembora ti kona n reiakina aron maiun Kristo iaon te aba n aron are e maiuakinna Ngaia ao te Tama.
Reirei ni Maiun Kristo Aika Kakawaki
Tera reirei aikanne aika a kakawaki ni Maiuna ake a reiakinaki n te tembora ao ao ni kaineti ma berita aika a tabu aika ti karaoi ma te Uea? …
E tangira n te kawai are ti Ngaia ao te Tama ae a ataia. Ma ti mena ikai bwa ti na reiakina anne, n reakinna n tangiria n anga ae tau. Iaon marae ni buaka ao inanon ruun onaoraki ao n aroia ni kekeiaki n aki babakanikawai nakoia kaaro ao ataei, e a tia ni kaotaki ibukiu are iai aomata ake a tia n reiakina te tangira ni koaua ao te anga karea n Ana kawai.
Tei Rake, ao Nakonako, iroun Harry Anderson
Ngkana ti rineia ao n ira kawain te angaanga, te ibuobuoki, te katei ae rau ao n tangira, ti ataia ae tiaki aio mwakoron te euangkerio ae katautauaki bwa e na karaoaki; ma mwakorona ae moan te kakawaki. Te tangira ao te karinerine, te aki tatauti, katei aika a raraoi, ao te akoi a kantaningaki mai iroura. Tera riki ae e na taraaki, imwina, bwa aekaki n aomata ra ngaira, tera ae ti tauraoi n anga. … Aio e iangoaki ni katoabong, ni katoa aoa, n ara tai n reirei ao ni butimwaea kawain te Uea.
Imwiin te Tauraki iaon te Kaibangaki, te Mangauti, ao Waeraken te Tia Kamaiu, iai te bwai ae riki nakoia ana reirei Iesu aika a maiu, ae a kairaki iroun Betero, are n aia tai n rawawata a tia ni Katekebuaka. E riki te Bentokota—rokon te Tamnei—ao naake a tia ni mamaaara (n aia onimaki) a tei ni matoatoa n aia koaua ao aia kakoaua. Mwakoro 1 nakon 5 n ana boki Mwakuri e taekina te karaki. Kabanean kiibu n te mwakoro 5 iai mwiina ae kakawaki. Kamariera e a tia n rin ma raoraona n angania ana reirei Iesu aia tai riki teuana, teutana riki te tai. Ngaia ae a manga kauringaki riki bwa a na katoka aia reirei ao tataekinan Kristo, a oreaki teuana riki te tai, ao a kainaomataaki. E taekinaki n te koroboki bwa a kitana te tabo ma te kukurei bwa a kuneaki n tau ni bwainikirinaki ibukin Kristo. Ngkanne, “ni katoabong n te tembora, ao n auti n tatabeua nako, a aki toki n reirei ao n atoatonga Iesu Kristo” (Makuri 5:42).
N te kawai ae aekan aei e na iai te bwai ae e na riai n riki nakoira ngkana ti kitana te tembora n aron are e reiakinaki n te 3 Nibwaai 17:3: “Mangaia, naako okiri batami, man iangoi taeka ake I a tia n taekin, ao bubutia te Tama, n arau, bwa kam na ota iai, ao katauraoi raoi ami iango ibukin te ingabong, ao N na manga roko riki nakoimi.”
Te Mwaaka ni Kaitiaki n te Nebonebo n te Tembora
E kona te tamnei ni kaitiaki ni karikiira, n taneiai ngkai ma te kawai ae onoti ma te kawai ae iraki ao ni kaotaaki iroun te Uea—ao n Tangiria—n riki bwa aomata aika a boou, ni karaoa te tangira ao te nano n itaritari, n ikotaki n ira ana kantaninga te Uea, ni beku, n ibuobuoki, n tangira, ni karinerine nakon kainibaire aika a tamaroa, n ukoukora moa abaneuan te Atua.
Ti kainnanoia ni kaitiaki maiuia ara utu ao ni karika mweengara bwa taabo aika ti “reirei ao n tataekina” Iesu Kristo ni katoabong ma n Iriiria n tainako. Mweengara, ara utu, maiura n tatabemanira nako a riai n riki bwa boton te reirei, boton te aki tatauti ao te mwakuri n ibuobuoki. N ana taeka Rufus Jones, “A aki karaoaki Aika Itiaki bwa a na taraa n tikiraoi n tainako ao ni karekei kairi mai ieta. A karaoaki bwa ana riki bwa boton te ota ao te mwaaka. Te aomata ae tau n atongaki bwa e itiaki bon te tina ae tamaroa, te neibwa ae tamaroa, te aomata ae ibuobuoki, te aomata ae karekea te otabwanin ae tamaroa ao te kakabwaia. Te aomata ae itiaki bon te Kiritian ae korakora are e kaota te aekaki ni maiu ae kinaki raoi i karawa.”1
Iangoia bwa tera te bwai ae e kakawaki ae itiaki ae ti na atai iai n nanon taian tembora ao te nebonebo n te tembora. Te Uea e kaotia nakon te Burabeti Iotebwa Timiti n te 1836 te tataro are e taekinaki n tain katabuan te Kirtland Tembora. E riki te tataro bwa te tiekition 109 n te Doctrine ao Covenants. Temanna are iai nanona ae korakora ni kan ataa nanon te tembora e kona ni kaokiokia ni warekia, moan kibuna aika 24 aika a korakora ao n anainano. Te kibu 5 bon te rongorongo ae tamaroa are e tangira iangoana ae korakora: “E ataia te Uea ae a tia ni karaoa te mwakuri aei rinanon te kataaki ae korakora; ao tokin kainnanoia a tia n anga nako aia bwai ni katea te auti n Arana, bwa e aonga Natin te Aomata ni karekea ana tabo ni Kaotia nakoia Ana aomata” (Taraa D&C 109:5; e kairaki ma katuruturuana).
E kanga ni Kaotia nakoia Ana aomata inanon te tembora?
N angiin te tai, I kakoaua, rinanon tikiraoin ao te anainano ni kakoauakin reirei n te tembora, otenanti, rinanon nebonebo n te tembora—rinanon tamnein te kaotioti ao kakabwaia riki tabeua n te Tamnei aika a tauraoi ikekei ibukiia naake a kaineti aia iango ao nanoia (ma te tamnei) ao aika a taotaonaki n nano ao n iai nanoia n reirei ao ni bitii maiuia nakon ana iango Kristo (taraa 3 Nibwaai 27:21, 27).
Teuana te katooto e kona n tau ni kamatataan te korakora n tamnei are e roko nakoia ake a teimatoa ni karaoi ana mwakuri te Uea n taian tembora. I nakon te tembora n te moan n ingabong teuana tao 4:30 n te karangaina, I kakaitau bwa I a tia ni kona ni karaoa te mwananga ae rangin ni kangaanga rinanon tino aika korakora man mweengara ni karoko ikekei. Inanon te ruu ae onoti, e tekateka n iango ngke e raraa ana kaintekateka nako moana, e reke au tai ni kaitibo ma raoraou ae e a ikawai riki, ae e karineaki. N arou, e kunnikaia n te mainaina, aomata ake a beku bwa taan mwakuri n te otenanti, taan mwakuri n te tabo ni bwabetito. I butimwaia ma te kukurei ao ni titirak bwa tera ae e karaoia n te ingabong aei.
E taku, “Ko ataa te bwai ae I karaoia ikai, Beretitenti Hanks. Ngai te tia mwakuri n te otenanti ikai ni kakoroa nanon katabeakiu.”
“I aki ataa anne,” I taku, “ma I miimi bwa ko kanga n roko ikai rinanon buakan te tino. I a tibwa ongo iaon te rerio ae Parley’s Canyon e kainaki nakon kawai ni kabane, ni koauana e kawakinaki raoi.”
E taku, “Iai au kaa ae rangin n aintoa are e kona n tamwarakei aekan kawai aika kangaanga tamwarakeaia.”
I taku, “Ti tebo ma Ngai, bwa ngke e mena ao n na aki mena ikai, ao I maeka n ae e aki raroa nako mai ikai.”
I a manga titirakinna bwa e kanga n reke rinna rinanon bwaai ake a totoko are e katanoataaki bwa a mena inanon taian mwarua. Ana kaeka tiaki te kaeka ae a tataneiai iai te tia kawakin man ao te beretitenti n te titeiki are ngke I moan kaitibo ma ngaia e marurung, te mwaane ae marurung, man aintoa n raraa ana aoti ngkana I kabanea te tawanou anne ma ngaia imwaain bowiin te maungatabu n te titeiki. Te maraki n riri ao ana ririki e kakorakora aorakina ao e na waekoa n anaaki iai maiuna. E korakora marakina ngkana e kakamwakuri. Ana kaeka n te ingabong anne e kangai, “Ngkai, Beretitenti Hanks, I a tia ni kinaia taani mwakuri n te kawai, a mwaiti mai ibuakoia, man te tai are a bungiaki iai. A ataia ae I riai n rinnako ao ngkana e riai n na bae n nako riaon te aba (n aki kabongana te kawai)! A ataa naba au turaki ao au atatai, ao a ti kamwainga te bwai ae tukia ngkana a kainnanoia.”
E mena ikekei, ni kakaonimaki ao ni karinerine n aoan te moaningabong anne, ni moana ana mwakuri ae tabu. Ai aekakia aomata n tatabemania nako ma aia onimaki ao aia tai are e buokiia te tembora ni karikirakeia.