“Ch’ol 3: Tzolok 1—Li resilal lix k’ojob’ankil wi’chik lix evangelio li Jesukristo,” Jultika Lin Evangelio: Jun tenq’anel hu re xwotzb’al lix evangelio li Jesukristo (2023)
“Ch’ol 3: Tzolok 1,” Jultika Lin Evangelio
Ch’ol 3: Tzolok 1
Li resilal lix k’ojob’ankil wi’chik lix evangelio li Jesukristo
Jalam-uuch
Li Xbʼeen Kʼutbʼesink
Eb’ li kristiaan maare te’xpatz’
Ma wan jun Dios?
Chan ru naru tinweek’a naq nach’in rik’in li Dios?
Chan ru naru tintzol li yaal sa’ xyi li sachk ch’oolej re li kutan a’in?
Chan raj ru naru nikinixtenq’a li paab’aal?
K’a’ut naq k’a’jo’ xk’ihaleb’ li iglees wankeb’?
K’a’ut naq k’a’jo’ xk’ihaleb’ lin ch’a’ajkilal?
Chan ru naru tintaw tuqtuukilal sa’ xhoonalil li choqink?
Chan ru naq jun li profeet tixtenq’a raj li ruchich’och’ sa’ li kutan a’in?
Chalen chaq xtiklajik li ruchich’och’, li Dios naxk’utb’esi li evangelio chiruheb’ li ralal xk’ajol rik’ineb’ li profeet. A’an naxb’aanu a’in rik’in li Jesukristo, li Ralal. Najter, li Jesus kixk’utb’esi li evangelio chiruheb’ li profeet jo’ laj Adan, laj Noe, laj Abraham, ut laj Moises. A’b’an ke’wan naab’al li ke’xtz’eqtaana.
Wiib’ mil chihab’ chaq, li Jesukristo kixk’ut lix evangelio ut kixxaqab’ lix Iglees. Ke’wan ajwi’ li ke’xtz’eqtaana li Jesus. Ka’ch’in chik chirix lix kamik, ke’xtz’eqtaana lix yaalalil li Qaawa’ ut lix Iglees. Lix tz’aqalil li evangelio ut li wankilal re li tijonelil ink’a’ ke’kana chik sa’ ruchich’och’.
K’iila cient chihab’ chirix a’an, li Dios kixb’oq jun chik li profeet, laj Jose Smith xk’ab’a’. Li Dios kixk’ojob’ wi’chik lix tz’aqalil li evangelio rik’in ut kixk’e xwankil chixk’uub’ankil wi’chik lix Iglees li Jesukristo.
Naq lix tz’aqalil lix evangelio li Jesukristo wan wi’chik sa’ ruchich’och’, a’an jun reheb’ li osob’tesink q’axal nim sa’ li qakutankil. Li evangelio nokoxtenq’a chixsumenkileb’ li patz’om jwal aajeleb’ ru sa’ li yu’am a’in. Eb’ li yo’yookil profeet nokohe’xb’eresi chiruheb’ li ch’a’ajkil kutan a’in. Li wankilal re lix tijonelil li Dios wan wi’chik sa’ ruchich’och’ re rosob’tesinkileb’ li ralal xk’ajol.
Jalam-uuch
eb’ li misioneer neke’xtzol jun junkab’al
Li na’leb’ choq’ re li k’utuk
Sa’ li raqal a’in wan jun tusleb’aal li tatxtenq’a chixkawresinkil aawib’ re k’utuk. Wankeb’ ajwi’ reetalileb’ li patz’om ut b’oqom naru nakawoksi.
Naq nakakawresi aawib’ re k’utuk, k’oxla rik’in tijok lix wanjik ut li rajom ru sa’ musiq’ej li junjunq chi kristiaan. Sik’ ru li k’a’ru jwal taatenq’anq sa’ li k’utuk. Kawresi aawib’ re naq tatruuq chixch’olob’ankileb’ li aatin ink’a’ te’xtaw ru li kristiaan. K’uub’ aana’leb’ a’ yaal li hoonal taawanq re k’utuk, ut chijultiko’q aawe naq ink’a’ naab’al hoonal te’b’ayq li tzolok.
Sik’eb’ ru li raqal re li loq’laj hu taawoksi naq tatk’utuq. Wankeb’ naab’aleb’ li chaab’il raqal sa’ li tasal “Xk’ojob’ankil li tzol’leb’” sa’ li raqal a’in.
K’oxla k’a’ruheb’ li patz’om taawoksi naq tatk’utuq. K’uub’ k’a’ruheb’ li b’oqok taak’e li taareek’asi li junjunq chi kristiaan chi k’anjelak.
Ka’jultikaheb’ lix yeechi’inb’il osob’tesihom li Dios, ut wotz lix nawom aach’ool chirix li k’a’ru nakak’ut.
Li naru nakak’ut chiruheb’ li kristiaan sa’ 15-25 k’asal
Sik’ ru jun malaj wiib’ oxib’ reheb’ li jolomil na’leb’ a’in re xk’utb’al. Lix k’ojob’ankil li tzol’leb’ choq’ reheb’ li jolomil na’leb’ naru neke’tawman chirix li tusleb’aal a’in.
Li Dios a’an li qaChoxahil Yuwa’ li nokoxra
Li Dios a’an li qaChoxahil Yuwa’, ut laa’o ralal xk’ajol a’an. A’an kooxyo’ob’tesi jo’ chanru xjalam-uuch a’an.
Li Dios naxnaw qu chiqajunjunqal ut nokoxra.
Li Dios wan xjunxaqalil re tibʼ ut bʼaq okenaq, nimanb’il xloq’al ut tz’aqal re ru.
Li Dios naraj qosob’tesinkil rik’in tuqtuukilal ut xtzʼaqalil li sahil chʼoolejil li maajo’q’e taa’oso’q.
Xb’aan naq li Dios nokoxra, a’an kixtaqla li Jesukristo, li Ralal, re xtojb’al qix chiru li maak ut li kamk.
Li Dios naxk’utb’esi li evangelio rik’ineb’ li profeet sa’ li junjunq chi k’ojlajik
Li Dios naxb’oqeb’ li profeet re te’xb’aanu ruuchil a’an sa’ ruchich’och’.
Najter, li Dios kixb’oqeb’ li profeet jo’ laj Adan, laj Noe, laj Abraham, ut laj Moises.
Jun yo’yookil profeet naxk’ul lix k’utb’esinb’il na’leb’ li Dios re qatzolb’al ut qab’eresinkil sa’ li kutan a’in.
Lix k’anjel li Jesukristo sa’ ruchich’och’ ut lix tojb’al rix li maak
Li Jesukristo a’an li Ralal li Dios.
Sa’ lix k’anjel sa’ ruchich’och’, li Jesus kixk’ut lix evangelio ut kixxaqab’ lix Iglees.
Li Jesus kixb’oqeb’ kab’laju chi apostol ut kixk’e xwankilaleb’ re xjolominkil lix Iglees.
Sa’ xraqik lix yu’am, li Jesus kixtoj rix li qamaak rik’in li rahilal kixk’ul sa’ li Awimq Getsemani ut chiru lix k’eeb’al chiru krus. Chirix lix kamik li Jesus, kiwaklesiik chi yo’yo.
Sa’ xk’ab’a’ lix mayej li Jesus re xtojb’al qix, naru te’kuye’q li qamaak ut naru tooch’aje’q chirix li qamaak naq naqajal qak’a’uxl. A’in naxk’e tuqtuukilal qe ut naxb’aanu naq tooruuq chi q’ajk rik’in li Dios ut chixk’ulb’al xtz’aqalil li sahil ch’oolejil.
Sa’ xk’ab’a’ lix waklijik li Jesus chi yo’yo, chiqajunilo toowakliiq chi yo’yo chirix naq tookamq. A’an naraj naxye naq lix musiq’ ut lix xaqalil li junjunq chi kristiaan te’junajiiq wi’chik ut te’wanq xyu’am chi junelik.
Li t’ane’k
Chirix lix kamikeb’ lix apostol li Jesus, li kristiaan ke’xtz’eqtaana li evangelio ut lix Iglees li Jesukristo.
Chiruheb’ li kutan a’an, li kristiaan ke’xjal naab’aleb’ li na’leb’ re li evangelio. Li kristiaan ke’xjal ajwi’ eb’ li k’ojob’anb’il k’anjel re li tijonelil, jo’ li kub’iha’. Li wankilal re li tijonelil ut li Iglees li kixxaqab’ li Jesus ink’a’ ke’kana chik sa’ ruchich’och’.
Lix k’ojob’ankil wi’chik lix evangelio li Jesukristo rik’in laj Jose Smith
Laj Jose Smith kixsik’ xnawb’al b’ar wan reheb’ li jar iglees wankeb’, a’an lix yaalil Iglees li Dios re naq taaruuq tixjunaji rib’ rik’in. Li qaChoxahil Yuwaʼ ut li Jesukristo keʼxkʼut ribʼ chiru saʼ 1820. A’an li Xb’een K’utb’esink nayeeman re.
Li Dios kixb’oq laj Jose Smith choq’ profeet, jo’ chanru naq kixb’oqeb’ li profeet sa’ najter kutan.
Lix evangelio li Jesukristo kik’ojob’aak wi’chik rik’in laj Jose Smith.
Xkomoneb’ chik li choxahil aj k’amol esil ke’xk’ojob’ wi’chik li tijonelil, ut laj Jose kik’ehe’ xwankil re xk’uub’ankil lix Iglees li Jesukristo.
Li Jesukristo toj naxjolomi lix Iglees anajwan rik’ineb’ li yo’yookil profeet ut apostol.
Lix Hu laj Mormon: Jun chik ch’olob’anb’il esil chirix li Jesukristo
Lix Hu laj Mormon a’an jun loq’laj hu tz’iib’anb’il sa’ najter kutan xb’aaneb’ li profeet aj America. Laj Jose Smith kixjaltesi ru lix Hu laj Mormon rikʼin lix maatan ut lix wankil li Dios.
Rochb’een li Santil Hu, lix Hu laj Mormon naxch’olob’ xyaalal lix k’anjel ut lix k’utum li Jesus, ut lix k’anjel jo’ aj Kolol qe.
Naru toonach’oq rik’in li Dios rik’in rilb’al ru lix Hu laj Mormon ut xpaab’ankil li naxye.
Naru naqanaw naq lix Hu laj Mormon a’an raatin li Dios wi taqil, taqak’oxla rix, ut tootijoq chirix. Xb’aanunkil a’an tooxtenq’a ajwi’ chixnawb’al naq laj Jose Smith a’an jun li profeet.
Li tijok re xnawb’al li yaal rik’in li Santil Musiq’ej
Li tijok a’an chan ru naq li Dios ut eb’ li ralal xk’ajol neke’raatina rib’.
Rik’in li tijok chi anchal ch’oolej, naru taqanaw naq tz’aqal yaal li resilal lix k’ojob’ankil wi’chik lix evangelio li Jesukristo.
Naq nokotijok, li Santil Musiq’ej naxk’ut li yaal chiqu ut naxch’olob’ xyaalalil.
Jalam-uuch
eb’ li misioneer neke’xtzoleb’ li saaj winq
Eb’ li patz’om naru nakawoksi rik’ineb’ li kristiaan
Eb’ li patz’om a’in a’aneb’ reetalileb’ li patz’om naru nakawoksi rik’ineb’ li kristiaan. Eb’ li patz’om a’in naru nakate’xtenq’a chi aatinak chi chaab’il ut chixtawb’al ru li rajom ru ut lix na’leb’ jun kristiaan.
K’a’ru nakapaab’ chirix li Dios?
Chan raj ru tatxtenq’a li reek’ankil aawib’ chi nach’ rik’in li Dios?
K’a’ru nakanaw chirix li Jesukristo? Chan ru naq lix yu’am ut lix k’utum neke’k’anjelak sa’ laa yu’am?
Chan ru nakataweb’ li chaab’il sumehom sa’ li ruchich’och’ aj sachol ch’oolej anajwan?
Chan ru naq tattenq’aaq rik’in xnawb’al naq wan jun yo’yookil profeet sa’ li ruchich’och’ anajwan?
Ma aawab’ihom resil lix Hu laj Mormon? Ma naru taqawotz k’a’ut naq aajel ru?
Ma naru taawotz li nakapaab’ laa’at chirix li tijok? Ma naru taqawotz li naqapaab’ laa’o chirix li tijok?
Eb’ li b’oqok naru nakak’e
Ma taapatz’ re li Dios sa’ tij naq tatxtenq’a chixnawb’al naq yaal li xqak’ut? (Chi’ilmanq “Li k’oxlahom choq’ re li k’utuk: Tijok” sa’ xraqik li raqal a’in.)
Ma tatwulaq sa’ li iglees sa’ li domingo a’in re xtzolb’al xkomon li na’leb’ chirix li xqak’ut?
Ma taawil lix Hu laj Mormon ut ma tattijoq re xnawb’al naq a’an li raatin li Dios? (Naru nakayeheb’ li ch’ol malaj raqal taawaj naq taaril.)
Ma naru taqaxaqab’ junaq kutan re took’ulunq wi’chik?
Xk’ojob’ankil li tzol’leb’
Sa’ li tasal a’in wankeb’ li tzol’leb’ ut li raqal re li loq’laj hu li naru nakatzol re xkawob’resinkil laa nawom ut lix nawom aach’ool chirix li evangelio ut re aatenq’ankil chi k’utuk.
Jalam-uuch
junkabʼal
Li Dios a’an li qaChoxahil Yuwa’ li nokoxra
Li Dios a’an li qaChoxahil Yuwa’, ut laa’o ralal xk’ajol a’an. A’an kooxyo’ob’tesi sa’ xjalam-uuch a’an. Aʼan “wan jun xxaqalil li tibʼ ut bʼaq okenaq, li naru nachʼeʼman joʼ chanru li re li winq” (Tzolʼlebʼ ut Sumwank 130:22), a’ut nimanb’il xloq’al ut tz’aqal re ru.
Li Dios naxnaw qu chiqajunjunqal, ut q’axal nokoxra chi numtajenaq chiru li naru naqataw ru. A’an naxtaweb’ ru li qach’a’ajkilal, lix rahil qach’ool, ut lix q’unal qametz’ew, ut a’an naxyeechi’i qatenq’ankil chiruheb’. Nasaho’ xch’ool naq nokoxik chi uub’ej ut tooxtenq’a chixsik’b’al ru li us. A’an naraj aatinak qik’in, ut naru too’aatinaq rik’in a’an rik’in li tijok.
Li Dios kooxkanab’ chi chalk sa’ ruchich’och’ re tooruuq chi tzolok, k’iik, ut wulak jo’ chanru a’an. Rik’in rahok tz’aqal re ru, a’an naraj naq toosutq’iiq rik’in a’an chirix naq tookamq. A’b’anan, ink’a’ naru toosutq’iiq qajunes. Xb’aan naq li Dios nokoxra, a’an kixtaqla chaq li Jesukristo, li Ralal, re xtojb’al qix. “Xbʼaan naq li Dios kʼaʼjoʼ naq kixra li ruchichʼochʼ: kixkʼe chaq li Ralal jun chiribʼil re naq chixjunil … inkʼaʼ taasachq, wanq bʼan xyuʼam chi junelik” (Jwan 3:16–17).
Li Dios naraj qosob’tesinkil rik’in tuqtuukilal ut xtzʼaqalil li sahil chʼoolejil li maajo’q’e taa’oso’q. A’an kixk’uub’ jun na’leb’ li nokoxtenq’a chixk’ulb’aleb’ li osob’tesihom a’an. A’an li k’uub’anb’il na’leb’ re li kolb’a-ib’ nayeeman re (chi’ilmanq tzolok 2).
Laj Moises ut eb’ li perpookil pek, xb’aan laj Jerry Harston
Li Dios naxk’utb’esi li evangelio rik’ineb’ li profeet sa’ li junjunq chi k’ojlajik
Ebʼ li profeet nekeʼxbʼaanu ruuchil li Dios saʼ li ruchichʼochʼ
Li Dios naxk’ut lix rahom choq’ qe rik’in xb’oqb’aleb’ li profeet, xk’eeb’al reheb’ li wankilal re li tijonelil, ut xmusiq’ankileb’ chi aatinak jo’ ruuchil a’an. Ebʼ li profeet nekeʼxbʼaanu ruuchil li Dios saʼ li ruchichʼochʼ. Li profeet aj Amos sa’ li Najter Chaq’rab’ kixtz’iib’a naq “li Qaawaʼ maakʼaʼ tixbʼaanu wi inkʼaʼ xye xbʼeen wa rehebʼ laj kʼanjel chiru, aʼebʼ li profeet” (Amos 3:7). Junjunq reheb’ li osob’tesink naqak’ul rik’ineb’ li yo’yookil profeet wankeb’ chi tz’iib’anb’il arin.
Eb’ laj yehol nawom chirix li Jesukristo. Eb’ li profeet a’aneb’ aj yehol nawom chirix li Jesukristo, ut neke’xch’olob’ xyaalal a’an jo’ laj Kolol qe ut laj Tojol qix.
Eb’ li k’utum. Eb’ li profeet b’eresinb’ileb’ xb’aan li Dios re qatenq’ankil chixk’eeb’al reetal k’a’ru li yaal ut k’a’ru li ink’a’ us. Neke’xk’ut chiqu naq te’qapaab’ lix taqlahom li Dios ut naq taqajal qak’a’uxl naq naqak’ul li sachk. Neke’xch’olob’ naq moko us ta li maak ut nokohe’xtij chirix li k’a’ru ink’a’ us nachal.
Lix k’utumeb’ li profeet nokoxtaqsi sa’ xjayal li Dios ut nokoxtenq’a chixk’ulb’aleb’ li rosob’tesihom naraj xk’eeb’al qe. Wan qanimla kolb’al sa’ xtaaqenkil li raatin li Qaawa’ li k’eeb’il sa’ xtz’uumaleb’ re lix profeet.
Lix wankilal li tijonelil. Li yo’yookil profeet a’an li jolomil aj k’amol re li tijonelil sa’ li ruchich’och’. Li tijonelil a’an xwankil li Dios. K’eeb’il xwankil li profeet re aatinak ut k’anjelak sa’ xk’ab’a’ li Dios choq’ re lix kolb’aleb’ li ralal xk’ajol.
Li b’eresink sa’ li Iglees. Lix Iglees li Jesukristo reheb’ laj Santil Paab’anel sa’ Roso’jikeb’ li Kutan k’ojob’anb’il sa’ xb’eeneb’ li profeet ut li apostol (chi’ilmanq Efesios 2:19–20; 4:11–14).
Eb’ li profeet re najter q’e kutan
Laj Adan kiwan jo’ xb’een li profeet sa’ li ruchich’och’. Li Dios kixk’utb’esi lix evangelio li Jesukristo chiru a’an ut kixk’e re a’an li wankilal re li tijonelil. Laj Adan ut xEva kixk’ut chiruheb’ lix kok’al eb’ li na’leb’ a’in ut ke’xwaklesi xch’ooleb’ chixnimob’resinkil xpaab’aaleb’ ut chixyu’aminkil li evangelio.
Rik’in hoonal, eb’ li ralal xk’ajol laj Adan ut xEva ke’xpo’resi xch’ool ut ke’xtz’eqtaana li evangelio. A’in kixk’ameb’ sa’ jun xtz’eqtaanankil li paab’aal, malaj jun li t’ane’k. Naq li kristiaan neke’laje’xtz’eqtaana li evangelio, li Dios naxxok li wankilal re lix tijonelil, li na’ajman ru re xk’utb’aleb’ ut xk’anjelankileb’ li k’ojob’anb’il k’anjel re li evangelio.
Wan resil naab’aleb’ hoonal re t’ane’k sa’ li Najter Chaq’rab’. Re xraqb’aleb’ li hoonal a’an, li Dios kixye’ li ruq’ reheb’ li ralal xk’ajol rik’in xb’oqb’al jun chik li profeet. A’an kixk’utb’esiheb’ chi ak’il li na’leb’ re li evangelio chiruheb’ li profeet a’in ut kixk’e reheb’ li wankilal re li tijonelil. Junjunq reheb’ li profeet a’in, a’aneb’ laj Noe, laj Abraham, ut laj Moises. A’b’an, chi k’iilasutinb’il chiru xnumikeb’ li kutan, li kristiaan ke’xtz’eqtaana li profeet ut ke’t’ane’.
Temas del Evangelio: “Profetas,” “Restauración de la Iglesia”
Jalam-uuch
O My Father [At inYuwa’], xb’aan laj Simon Dewey
Lix k’anjel li Jesukristo sa’ ruchich’och’ ut lix tojb’al rix li maak
Li Jesukristo a’an li Ralal li Dios. Li Jesus ut lix tojb’al rix li maak a’aneb’ lix ch’oolil lix k’uub’anb’il na’leb’ li Dios choq’ qe. Re xtojb’al rix li maak, a’an kixk’ul rahilal sa’ li Awimq Getsemani, kixk’ul rahilal ut kikam chiru li krus, ut kiwakli chi yo’yo.
Chalen chaq xkutankil laj Adan ut xEva, li kristiaan ke’royb’eni lix k’ulunik li Jesukristo jo’ aj Kolol reheb’ ut aj Tojol rixeb’. Li qaChoxahil Yuwa’ kixtaqla li Jesus sa’ li ruchich’och’ numenaq wiib’ mil chihab’ chaq.
Tz’aqal re ru li Jesus chiru xyu’am, ut maak’a’ xmaak. A’an kixk’ut lix evangelio ut kixxaqab’ lix Iglees. A’an kixb’oq kab’laju chi apostol ut kixk’e reheb’ li wankilal re li tijonelil re k’utuk ut re xk’anjelankileb’ li santil k’ojob’anb’il k’anjel, jo’ li kub’iha’. Kixk’e ajwi’ reheb’ li wankilal re xb’eresinkil lix Iglees.
Sa’ xraqik lix yu’am, li Jesus kixtoj rix li qamaak rik’in li rahilal kixk’ul sa’ Getsemani ut chiru lix k’eeb’al chiru krus. Sa’ xk’ab’a’ lix mayej li Jesus re xtojb’al qix, naru te’kuye’q li qamaak ut naru tooch’aje’q chirix li qamaak naq naqajal qak’a’uxl. A’in nokoxkanab’ chi sutq’iik rik’in li Dios ut chixk’ulb’al xtz’aqalil li sahil ch’oolejil.
Chirix naq kik’ehe’ chiru krus, li Jesus kiwakli chi yo’yo, ut chi jo’kan kixq’ax ru li kamk rik’in lix wankil li qaChoxahil Yuwa’. Sa’ xk’ab’a’ lix waklijik li Jesus chi yo’yo, chiqajunilo toowakliiq chi yo’yo chirix naq tookamq. A’an naraj naxye naq lix musiq’ ut lix xaqalil li junjunq chi kristiaan te’junajiiq wi’chik, ut taawanq qayu’am chi junelik rik’in jun xaqalil tz’aqal re ru ut waklijenaq chi yo’yo. (Chi’ilmanq “Lix tojb’al rix li maak xb’aan li Jesukristo” sa’ tzolok 2.)
Jalam-uuch
li profeet aj Jose Smith
Li profeet aj Jose Smith kixye, “Li xb’eenileb’ na’leb’ re li qapaab’aal a’an lix ch’olob’ahomeb’ li apostol ut eb’ li profeet chirix li Jesukristo, naq kikam, kimuqe’, kiwakli sa’ rox li kutan, ut kitaqe’ sa’ choxa; ut chixjunil chik li k’a’aq re ru li wan sa’ li qapaab’aal yal wan choq’ xcha’al” (Enseñanzas de los Presidentes de la Iglesia: José Smith [2007], 51–52).
Temas del Evangelio: “Jesucristo,” “Expiación de Jesucristo”
Li t’ane’k
Chirix lix k’amik li Jesukristo, eb’ lix apostol ke’xyal xq’e chixk’uulankil xsaqalil ru lix tzol’leb’ li Kristo ut lix tustuukilal li Iglees. A’b’anan, ke’wan naab’al li komon re li Iglees li ke’xtz’eqtaanaheb’ li apostol ut li tzol’leb’ k’utb’il xb’aan li Jesus.
Chirix naq ke’kamsiik lix apostol li Jesus, li kristiaan ke’laje’xtz’eqtaana li evangelio ut lix Iglees li Jesukristo. Li t’ane’k a’in nawb’il ru jo’ li Nimla Q’etok Paab’ank. Xmaak a’an, li Dios kirisi sa’ ruchich’och’ li wankilal re li tijonelil. Kisachman ajwi’ li wankilal re xb’eresinkil li Iglees. Chi jo’kan, maak’a’ chik li Iglees li kixxaqab’ li Jesus sa’ ruchich’och’.
Chiruheb’ li kutan a’an, li kristiaan ke’xjal naab’aleb’ li na’leb’ re li evangelio. Kijalman malaj kisachman naab’al li nawom chirix lix tz’aqal wanjik li qaChoxahil Yuwa’, li Jesukristo, ut li Santil Musiq’ej. Li kristiaan ke’xjal ajwi’ eb’ li k’ojob’anb’il k’anjel re li tijonelil, jo’ li kub’iha’.
K’iila cient chihab’ chirix a’an, eb’ li winq ut ixq aj sik’ol yaal ke’xyal x’ak’ob’resinkileb’ li k’utum ut li k’anjel li ke’jalman chaq. Ke’xsik’ xkomon chik li musiq’ejil saqen, ut ke’wan li ke’xye naq aajel ru junaq xk’ojob’ankil wi’chik li yaal. Xb’aan lix k’anjeleb’ naq ke’k’uub’aman naab’aleb’ chik li iglees.
Chiruheb’ li kutankil a’an, ki’ok chi jultikamank li loq’onink jo’ naraj li junjunq, li kixte li b’e choq’ re lix k’ojob’ankil wi’chik li yaal ut li wankilal k’eeb’il xb’aan li Dios.
Eb’ li profeet ut li apostol ak ke’xye chi rub’elaj naq taachalq jun xtz’eqtaanankil li paab’ank (chi’ilmanq 2 Tesalonicences 2:1–3). Ke’xye ajwi’ chi rub’elaj naq taak’ojob’aaq wi’chik lix evangelio ut lix Iglees li Jesukristo sa’ ruchich’och’ (chi’ilmanq Hechos 3:20–21). Wi ta ink’a’ kitz’eqtaanaak li paab’ank, ink’a’ raj taa’ajmanq jun xk’ojob’ankil wi’chik.
Lix k’ojob’ankil wi’chik lix evangelio li Jesukristo rik’in laj Jose Smith
Li Xb’een K’utb’esink ut lix b’oqb’al laj Jose Smith choq’ profeet
Chiruheb’ li k’iila chihab’ naq maak’a’ lix tz’aqalil lix evangelio li Jesukristo sa’ ruchich’och’, li qaChoxahil Yuwa’ toj kixye’ li ruq’ reheb’ li ralal xk’ajol. Chiru xnumikeb’ li kutan, a’an kixkawresi li b’e re naq te’ruuq chi osob’tesiik wi’chik rik’in lix tz’aqalil lix evangelio. Naq tz’aqal li hoonal, a’an kixb’oq laj Jose Smith choq’ li profeet li taatenq’anq chixk’ojob’ankil wi’chik li evangelio ut lix Iglees li Jesukristo.
Laj Jose Smith kiwan rochoch sa’ li relebʼaal saqʼe aran Estados Unidos, sa’ xkutankil li nimla waklesink kʼaʼuxlej chirix li paabʼaal. Eb’ li komon sa’ xjunkab’al ke’xloq’oni li Dios ut ke’xsik’ li yaal. Ke’wan naab’al li iglees li ke’xye naq wan li yaal rik’ineb’, ut laj Jose Smith kiraj xnawb’al b’arwan reheb’ tz’aqal yaal (chi’ilmanq Jose Smith—Resilal 1:18). Li Santil Hu naxk’ut naq wan “jun ajwi’ chi Qaawa’, jun chi paab’aal, jun chi kub’iha’” (Efesios 4:5). Xb’aan naq laj Jose nawulak sa’ jalan jalanq chi iglees, ink’a’ kixnaw b’ar wan tixjunaji wi’ rib’. A’an kixye moqon:
“Kʼaʼjoʼ xnimal li sachok naʼlebʼ ut li wechʼok-ibʼ saʼ xyanqebʼ li jalan jalanq paay chi paabʼaal, joʼkan naq inkʼaʼ kiru naq junaq li ani kʼaʼjoʼ xsaajil joʼ laaʼin … taaruuq chixtawbʼal tzʼaqal xyaalal ani yaal naxye ut ani inkʼaʼ yaal naxye. …
“Saʼ xyi li pleet aʼin re aatin ut choqink chirix li kʼaʼru kʼoxlanbʼil, chi kokʼ aj xsaʼ kinye saʼ inchʼool: Kʼaʼru tento taabʼaanumanq? Ani re chixjunilebʼ li jar teep aʼin yaal naxye, malaj ut ma sachenaqebʼ chixjunilebʼ? Wi yaal junaq rehebʼ, bʼarwan aʼan, ut chan ru tinnaw?” (Jose Smith—Resilal 1:8, 10).
Jo’ naab’aleb’ chik, laj Jose Smith kiwan xpatz’om chirix lix kolb’al li raam. A’an kiraj naq te’kuye’q lix maak ut naq saqaq ru taakanaaq chiru li Dios. Naq yoo chaq chixsik’b’al li yaal sa’ xyanqeb’ li jar iglees, a’an kiril sa’ li Santil Hu: “Wi junaq eere moko tz’aqal ta xna’leb’, chitz’aamanq re li Dios, li nak’ehok re chixjunileb’ li winq chi numtajenaq ut ink’a’ nach’ilan; ut taak’eemanq re” (Santiago 1:5).
Chirix rilb’al li raqal a’an, laj Jose kixsik’ ru xpatzb’al re li Dios k’a’ru tixb’aanu. Sa’ li saq’ehil re 1820, a’an xko’o sa’ jun k’iche’ nach’ rik’in li rochoch ut kiwiq’la chi tijok. Wankeb’ kaahib’ li seraqʼ chirix li k’utb’esink li kixk’ul, tz’iib’anb’ileb’ xb’aan laj Jose Smith malaj eb’ laj tz’iib’ chi b’eresinb’il xb’aan a’an (chi’ilmanq Tz’iib’anb’il aatin chirix li na’leb’ re li evangelio, “Eb’ li seraq’ chirix li xb’een k’utb’esink”). Sa’ li seraq’ wan sa’ li loq’laj hu, a’an kixch’olob’ li kixk’ul chi jo’ka’in:
Jalam-uuch
The First Vision [Li Xb’een K’utb’esink], xb’aan li xLinda Christensen ut laj Michael Malm
“Kiwil jun xaqal li saqen, tz’aqal chixb’een injolom, li naxq’ax xlemtz’unkil ru li saq’e, li kikub’e chi timil timil toj reetal naq kikana sa’ inb’een. … Naq kihilan saʼ inbʼeen li saqen, kiwil wiibʼ chi Winq, li inkʼaʼ naru chi yeemank chanru xlemtzʼunkilebʼ ru ut xloqʼalebʼ, xaqxookebʼ chi kutankil saʼ inbʼeen. Jun rehebʼ kinraatina, kixpatzʼ inkʼabʼaʼ, ut kixye, rikʼin xkʼutbʼal chi ruqʼ li jun chik—Aʼin li Walal Raaro Inbʼaan. Chawab’i a’an!” (Jose Smith—Resilal 1:16–17).
Sa’ li k’utb’esink a’in, li Dios Yuwa’b’ej ut li Jesukristo, li Ralal, ke’xk’ut rib’ chiru laj Jose Smith. Li Kolonel kixye re naq maajun reheb’ li iglees tixjunaji wi’ rib’.
Sa’ jun chik reheb’ li seraqʼ chirix lix k’utb’esinb’il matk’, laj Jose kixye naq li Kolonel kixye ajwi’ re: “Kuyb’ileb’ laa maak. … K’e reetal, laa’in li Qaawa’ re loq’alil. Kink’ehe’ chiru krus choq’ re li ruchich’och’, re naq jo’ k’ihal li te’paab’anq re lin k’ab’a’ te’wanq xyu’am chi junelik.”
Rik’in li k’utb’esink a’in, laj Jose Smith kiwulak choq’ aj yehol nawom chirix li Jesukristo ut kixtzol ninqi na’leb’ aajeleb’ ru chirix li Roxichal li Dios. Jun reheb’, a’an naq kixtzol naq moko juneb’ aj ta wi’ li qaChoxahil Yuwa’ ut li Jesukristo. Naq ke’xb’oq a’an rik’in xk’ab’a’, kixtzol naq ke’xnaw ru. Naq kiyehe’ re laj Jose naq kuyb’il xmaak, a’an kixtzol naq li Dios a’an aj uxtaan. Li na’leb’ a’in kixnujob’resi rik’in sahil ch’oolejil.
Jo’ ak xb’aanuhom rik’in k’iila profeet, li Dios kixb’oq laj Jose Smith choq’ jun profeet li taatenq’anq chixk’ojob’ankil wi’chik lix tz’aqalil li evangelio. Lix k’ojlajik wi’chik li evangelio tixtenq’aheb’ li ralal xk’ajol li Dios chixtawb’al sahil ch’oolejil sa’ li ruchich’och’ a’in ut sa’ li junelik yu’am sa’ li ruchich’och’ chal re—chixjunil a’an rik’in li Jesukristo.
Lix k’ojob’ankil wi’chik li tijonelil ut eb’ lix laawil li tijonelil
Jalam-uuch
Upon You My Fellow Servants [Sa’ eeb’een laa’ex, ex wech moosil], xb’aan li xLinda Curley Christensen ut laj Michael Malm
Chirix naq li Yuwa’b’ej ut li K’ajolb’ej ke’xk’ut rib’, wankeb’ chik li choxahil aj taql ke’taqlaman chaq rik’in laj Jose Smith ut li rech aj k’anjel, laj Oliver Cowdery. Laj Jwan aj Kub’sihom Ha’ kixk’ut rib’ chi waklesinb’il chi yo’yo ut kixk’ojob’ li Tijonelil re Aaron ut eb’ lix laawil sa’ xb’eeneb’. Li wankilal chi kub’sink ha’ nachal rik’in li Tijonelil re Aaron.
Jalam-uuch
The Voice of Peter, James, and John [Lix yaab’ xkux laj Pedro, laj Santiago, ut laj Jwan], xb’aan laj Welden C. Andersen
Ink’a’ najt chik chirix a’an, laj Pedro, laj Santiago, ut laj Jwan—oxib’ reheb’ lix apostol li Kristo—ke’xk’ut rib’ chi waklesinb’ileb’ chi yo’yo ut ke’xk’ojob’ li Tijonelil re Melkisedek ut eb’ lix laawil sa’ xb’een laj Jose Smith ut laj Oliver Cowdery. Li tijonelil a’in juntaq’eet rik’in li wankilal kixk’e li Kristo reheb’ lix apostol sa’ najter kutan.
Jalam-uuch
Image of Moses Elias and Elijah descending into the Kirtland temple and appearing to Joseph Smith.
Sa’ li santil ochoch re Kirtland, laj Moises, laj Eliyah, ut laj Elias ke’xk’ut rib’ chiru laj Jose Smith ut laj Oliver Cowdery ut ke’xq’axtesi reheb’ xkomon chik li wankilal ut xlaawil li tijonelil li te’ajmanq ru re xb’aanunkil lix k’anjel li Dios sa’ roso’jikeb’ li kutan. Laj Moises kixq’axtesiheb’ li laaw re xch’utub’ankil Israel. Laj Eliyah kixq’axtesi lix kʼojlajik li evangelio re laj Abraham. Laj Elias kixq’axtesiheb’ li laaw re li wankilal re tz’apok sa’ junajil. (Chi’ilmanq Tzol’leb’ ut Sumwank 110:11–16; chi’ilmanq ajwi’ Jolomil K’anjenel Hu, 3.1.)
Xkʼuubʼankil li Iglees
Laj Jose Smith kitaqlaak chixk’uub’ankil wi’chik lix Iglees li Jesukristo sa’ ruchich’och’. Rik’in a’an, li Jesukristo kixb’oqeb’ kab’laju chi apostol.
Eb’ li profeet sa’ xkutankil li Santil Hu ke’xye naq li kutan wanko wi’ a’aneb’ roso’jikeb’ li kutan. A’in jun kutan yoo wi’ chaq chi nach’ok li xkab’ xk’ulunik li Jesukristo. Xb’aan a’an naq li Iglees k’ab’a’inb’il Lix Iglees li Jesukristo reheb’ laj Santil Paab’anel sa’ Roso’jikeb’ li Kutan (chi’ilmanq Tzol’leb’ ut Sumwank 115:3–4; chi’ilmanq ajwi’ 3 Nefi 27:3–8).
Eb’ li yo’yookil profeet ut apostol sa’ li kutan a’in
Jo’ chanru naq li Jesus kixb’oqeb’ li apostol naq yoo chaq chi k’anjelak sa’ ruchich’och’ re xb’eresinkil lix Iglees, a’an naxb’oqeb’ li apostol re xb’eresinkil sa’ li kutan a’in. Li Xb’eenil Awa’b’ejil ut lix Molameb’ li Kab’laju chi Apostol a’aneb’ profeet, aj ilol na’leb’, ut aj k’utb’esineleb’.
Ka’ajwi’ li xb’eenil apostol nayeeman li profeet re, xb’aan naq a’an najolomin sa’ xb’een chixjunil li Iglees, ut ka’ajwi’ a’an k’eeb’il xwankil chi aatinak jo’ ruuchil li Qaawa’. Re a’an k’eeb’il li wankilal re jolomink sa’ xna’aj laj Jose Smith. A’an rochb’eeneb’ li apostol re li kutan a’in ke’xk’ul lix wankilal rik’in li Jesukristo sa’ jun kadeen re k’ojob’ank li kitikla naq laj Jose Smith kik’ojob’aak rub’el ruqeb’ li choxahil aj taql.
Temas del Evangelio: “Restauración de la Iglesia,” “Restauración del sacerdocio”
Lix Hu laj Mormon: Jun chik ch’olob’anb’il esil chirix li Jesukristo
Lix Hu laj Mormon aʼan jun najteril loqʼlaj hu, chanchan ajwiʼ li Santil Hu. Li Santil Hu a’an jun ch’olob’anb’il esil chirix li Jesukristo, ut lix Hu laj Mormon a’an jun xkab’ ch’olob’anb’il esil chirix lix k’anjel, lix k’utum, ut lix k’anjel jo’ aj Kolol qe.
Laj Jose Smith kib’eresiik xb’aan jun li choxahil aj taql, aj Moroni xk’ab’a’, toj sa’ jun li tzuul b’ar wi’ muqb’il jun najteril tz’iib’anb’il esil chiru k’iila cient chihab’. Sa’ li esil a’an, li tz’iib’anb’il chiru perel ch’iich’ oor (jayil perel re ch’iich’), ke’tawman lix tz’iib’ahomeb’ li profeet chirix lix k’anjel li Dios rik’in junjunq reheb’ li najter tenamit sa’ li ch’och’ America. Laj Jose Smith kixjaltesi ru li tzʼiibʼanbʼil esil aʼin rikʼin lix maatan ut lix wankil li Dios.
Eb’ li profeet sa’ lix Hu laj Mormon ke’wan xnawom chirix lix k’anjel li Jesukristo, ut ke’xk’ut lix evangelio. Chirix naq li Jesus kiwakli chi yo’yo, a’an kixk’ut rib’ chiruheb’ li tenamit a’an ut kik’anjelak chiruheb’. Kixtzoleb’ a’an ut kixxaqab’ lix Iglees.
Lix Hu laj Mormon nokoxtenq’a chi nach’ok rik’in li Dios naq naqatzol, naqataw ru, ut naqayu’ami li k’utb’il chi sa’. Li profeet aj Jose Smith kixye naq “jun li winq [malaj ixq] q’axal wi’chik taaruuq chixjilosinkil rib’ rik’in li Dios rik’in xpaab’ankil li na’leb’ wan chi sa’ [li hu a’an], chiru k’a’ruhaq chik chi hu” (Enseñanzas: José Smith, 67).
Jalam-uuch
jun winq naril li hu
Re xnawb’al naq lix Hu laj Mormon a’an raatin li Dios, tento taqil, taqak’oxla rix, ut tootijoq chirix. Jun li profeet sa’ lix Hu laj Mormon kixye naq li Dios tixk’ut xyaalal li hu chiqu wi tootijoq rik’in x’anchalil qach’ool, chi tiik qajom, ut chi wan qapaab’aal chirix li Kristo (chi’ilmanq Moroni 10:3–5). Aajel ru naq jun kristiaan tixtz’il rix lix Hu laj Mormon re naq taajalaaq lix ch’ool chi junajwa.
Naq naqil lix Hu laj Mormon ut nokotijok chirix, taqatzol li na’leb’ chirix li Jesukristo li taarosob’tesi li qayu’am. Taqak’ul ajwi’ qanawom naq laj Jose Smith a’an chaq xprofeet li Dios ut naq li evangelio ut lix Iglees li Jesukristo ke’k’ojob’aak wi’chik rik’in.
Jalam-uuch
Awa’b’ej Russell M. Nelson
“Ninyeechi’i eere naq wi teetzol lix Hu laj Mormon wulaj wulaj rik’in jun tij sa’ eech’ool, chaab’ilaq chik li teesik’ ru xb’aanunkil sa’ lee yu’am—wulaj wulaj. Ninyeechi’i naq wi teek’oxla sa’ eech’ool li k’a’ru neketzol, te’tehe’q li rilob’aal li choxa, ut teek’ul xsumenkileb’ lee patz’om ut xb’eresinkil lee yu’am. Ninyeechi’i naq wi teetz’il rix lix Hu laj Mormon wulaj wulaj, taaruuq texkawob’resiiq re xtz’eqtaanankil li maa’usilal re li kutan a’in” (Russell M. Nelson, “Lix Hu laj Mormon: K’a’ru raj xjalanil laa yu’am chi maak’a’ li hu a’an?” Jolomil ch’utub’aj-ib’ re octubre 2017).
Li tijok re xnawb’al li yaal rik’in li Santil Musiq’ej
Li Dios a’an li qaYuwa’, jo’kan naq tooxtenq’a chixk’eeb’al reetal li yaal. Naru naqanaw naq tz’aqal yaal li resilal lix k’ojob’ankil wi’chik lix evangelio li Jesukristo naq naqil lix Hu laj Mormon ut nokotijok chiru li Dios. Naq nokotijok rik’in paab’aal ut chi anchal qach’ool, a’an tixsumeheb’ li qapatz’om ut tixb’eresi li qayu’am.
Chi kok’ aj xsa’, li Dios naxsumeheb’ li qatij rik’in li Santil Musiq’ej. Naq nokotijok, li Santil Musiq’ej naxk’ut ut naxch’olob’ li yaal. Jwal nim xwankil li naxk’ut li Santil Musiq’ej chiqu. Chi kok’ aj xsa’, li naxk’ut nachal jo’ q’unil xk’ojob’ankil qach’ool, k’oxlahom, ut eek’ahom (chi’ilmanq 1 Reyes 19:11–12; Helaman 5:30; Tzol’leb’ ut Sumwank 8:2).
Xtzolb’aleb’ rajlal li loq’laj hu (jwal wi’chik lix Hu laj Mormon), li wulak sa’ li ch’utam re li loq’laj wa’ak rajlal xamaan, ut li tijok chi anchal ch’oolej nokohe’xtenq’a chireek’ankil lix wankil li Santil Musiq’ej ut chixtawb’al li yaal.
Li tusleb’ aatin a’in a’an reetalil li naru nakak’ut chiru jun kristiaan wi b’ab’ay ajwi’ li hoonal. Naq nakawoksi li tusleb’ aatin a’in, sik’ ru jun malaj wiib’ oxib’ li jolomil na’leb’ li taak’ut. Lix k’ojob’ankil li tzol’leb’ choq’ reheb’ li jolomil na’leb’ neke’tawman rub’elaj a’in sa’ li tzolok a’in.
Naq yooqat chi k’utuk, patz’on ut ab’in. K’eheb’ li b’oqok li te’xtenq’aheb’ li kristiaan chixtzolb’al chan ru nach’ok rik’in li Dios. Jun b’oqok aajel ru, a’an naq li kristiaan taach’utlaaq wi’chik eerik’in. Jalan jalanq xnajtil li tzolok a’ yaaleb’ li patz’om nakawoksi ut li ab’ink nakab’aanu.
Jalam-uuch
eb’ li misioneer neke’aatinak rik’in jun winq
Li naru nakak’ut chiruheb’ li kristiaan sa’ 3-10 k’asal
Li Dios a’an li qaChoxahil Yuwa’, ut kooxyo’ob’tesi jo’ chanru xjalam-uuch a’an. A’an naxnaw qu ut nokoxra. A’an naraj qosob’tesinkil rik’in tuqtuukilal ut xtz’aqalil li sahil ch’oolejil li maajo’q’e taa’oso’q.
Li Jesukristo a’an li Ralal li Dios. A’an kixb’aanu xk’anjel re naq laa’o tooruuq chi ch’aje’k chirix li qamaak, chi numtaak sa’ xb’een li kamk, ut chixk’ulb’al li junelik yu’am.
Li Dios naxb’oqeb’ li profeet re te’xb’aanu ruuchil a’an sa’ ruchich’och’. Najter, a’an kixb’oqeb’ li profeet jo’ laj Adan, laj Noe, laj Abraham, ut laj Moises. Jun yo’yookil profeet naxk’ul li k’utb’esinb’il na’leb’ rik’in li Dios re qatzolb’al ut qab’eresinkil sa’ li kutan a’in.
Naq kiwan sa’ ruchich’och’, li Jesus kixxaqab’ lix Iglees. Chirix lix kamikeb’ lix apostol li Jesus, li kristiaan ke’laje’xtz’eqtaana li evangelio ut lix Iglees li Jesukristo. Li kristiaan ke’xjal k’iila tzol’leb’ ut eb’ li k’ojob’anb’il k’anjel re li tijonelil, jo’ li kub’iha’.
Li Dios kixb’oq laj Jose Smith choq’ profeet, jo’ kixb’oqeb’ li profeet sa’ najter q’e kutan. Li qaChoxahil Yuwaʼ ut li Jesukristo keʼxkʼut ribʼ chiru. Lix evangelio li Jesukristo kik’ojob’aman wi’chik rik’in a’an.
Lix Hu laj Mormon a’an jun loq’laj hu. Jo’ li Santil Hu, a’an jun ch’olob’anb’il esil chirix li Jesukristo ut nokoxtenq’a chixjilosinkil qib’ rik’in li Dios naq naqil ut naqak’anjela li naʼlebʼ wan chi saʼ. Laj Jose Smith kixjaltesi ru rikʼin lix maatan ut lix wankil li Dios.
Rik’in tijok chi anchal ch’oolej, naru noko’aatinak rik’in li Dios. Naru naqanaw naq tz’aqal yaal li resilal lix k’ojob’ankil wi’chik lix evangelio li Jesukristo.