Ntsáo Áłah Aleeh
”Shá hane’ yá’át’éehii Bida’ílį́į”
T’ą́ą́chil 2021 Ntsáago Áłah Áleeh


“Shá hane’ yá’át’éehii Bida’ílį́į”

Bina’nítin dóó Áha’díist’ą́ 42:12

Hane’ yá’át’éehii ílįį lá ats’íís k’éhjí bina’nítin t’áá akogi at’éii choo’į́į doo.

Ntsáago áłah áleeh biyi’ Jesus Christ biSodizin bá Hooghan Iił-káahjį’ Da’oodlą 1894 Ghą́ą́jį’ bii’, Eldir John Taylor Naakits’áadah Yilt’éego Ádahees’a’ doo Francegi Jesus Christ báhane’ yá’át’éehii yee aa’íidoodíiłgo yéezhi’. Bí áłtsé Sodizin bághan hane’ eíí kéyah yii’jí áyiilaa. Eldir Taylor 1851 bii’ sodizin bá hooghan t’áá aháah bínabidik’i’íi ła’ saad yaa nayíizoh dóó naaltsoos bik’ih nii’nínil. Dóó eíí áyiiláii bikéejį’, Eldir Taylor ahoozáii yenáalnii’:

Lá ndááhaidáá’, Nauvoo bii’, hasyįį ła’ baa hosidets’ą́ą́’, wááshindoonjí atahgo, Joseph Smith éí hait’áo t’óó ahayóí dine’é yoo’íshíi eíí bíninil’ą́ yiłní, dóó hazhó’í ałhił ndáalnish; t’áá yił koníníi éí niháígóó ch’ééh ádeił’į́. Hastįį Smith kóyiłní éí doo nanidlágóó eíí ál’į́. ‘Hait’áo?’ hastįį naadi’ní; ‘éí ayóó nihá ndántł’ah.’ Hastįį Smith anáádi’ní, ‘t’áá akot’áo da’ílįníi bee ndaníshtin, dóó t’áabí yee dahiná.’”1

Baa sodisziníi eíí Diyin Ii’sizį́į lá ił halníh dóó t’ááła’í niizínoo da’ílįníi bee nihił haníhgo Jesus Christ báhane’ yá’át’éehii ninalyá ayóó bidzíil daalééh.

Da’ílįníi

Bóhólníihii Bá yáłti’í Joseph Smith yich’į’ íishją́ áyiiláii eíí “eldir, príis, dóó tíichir danlį́į díí Sodizin bá Hooghanjí shá hane’ yá’át’éehii bida’ílįníi yee nda’nítin, jo’éí Bible dóó Mormon Binaaltsoos, t’áá ńt’ę́ę́’ éiyá báhane’ yá’át’éehii bii’.”2 Bí ałdó’ eíí Iił-Káadi Da’oodląníi tsídá “áhoodzaa, ílįníi, at’éii, hane’ yá’át’éehii bihaz’ą́ bii’ bił niilyá bee nántin, ałtso Diyin God bił haz’ą́ bił ndáahya’, nihi bik’i’didóohtį́įł biká.”3

Bee hózhínóo koní, hane’ yá’át’éehii ílįį lá áłtsé hwił ch’ét’áhii ats’íís k’éhjí bina’nítin t’áá akogi at’éii choo’į́į doo. Da’ílįníi hane yáádaat’éehii bits’ą́ą́dę́ę́’ dayit’éeh dóó bee náás oodááł dóó aha’deet’ą́ k’éh binihwíist’ą́ biníi’ góne’ yiidáał.

Bee ééhózin, táá’ áłtsé Oodlą’ yaa halne’go Jesus Christ báhane’ yá’át’éehii ninalyáii binántin ił chídei’áhii baa kozhniizííh: Diyin God danilíi haa daat’é áłtsé oodlą’ yaa halne’ Adam dóó Eve atsííhgo łahgo ádzaa naaki oodlą’ yaa halne’ dóó Jesus Christ dił yee t’i’hooznii’ binahjį’ bee ak’idahojídlí nidáahya’ táá oodlą’ yaa halne’.4 Dóó dį́į́’ oodlą’ yaa halne’ áłtsé da’ílįį daasdzó—Jesus Christ yiníidląągi dóó na’íikąąhgi bee yisdzó oo’ísh—dóó áłtsé be’ádziil bi’ó’óol’įįł eíí Christ dił yee t’i’hooznii’ binahjį’ nihe’íina’ yiyi’ náalnish.5

Saad bee hódzaníi lá ílįníi bénááhóziní gi’át’áo bee oodááł. T’áá shǫǫ díidí bee ąą’ álnéhii biyi’ dah shijaa’ 89 góne’ Binántin dóó Áha’díist’ą́:

“Ilíníi ła’ ádeeha’oodzíí’ bił níilyá, a’óh nilíi yinéel’áa doo dóó oodlání ayáhi danlíi ałtso, éí ga’ doodáo oodlání bee dawojí.

“Jó’akon, t’áá aaníí, Bóhólníihii nich’į’ koníini’: ał’ąą dine’é bijéí yii’ ndahagiz éiyá ádaat’į dóó ádeinízin bąą iiníziin díí ádeile’ dííshją́ądi, ha’adółzííd dishní, dóó t’áádáá nihił ch’ín’ą́, díí nihich’į’ íishją́ íishláii binahjį’ saad bee hódzą́.”6

Diyin k’eh nihíł hóolne’íi eíí t’áá áłah ats’íí dóó ii’siį́ k’eh náasjį’ bee iináago ak’ihojídlí ílįníi ayóó woodláago bee atah ya’áhoot’ééh dóó t’áá aaníi ha’a’ní bił siníl.

Bóhoo’aah, ak’i’diitííh, dóó hane’ yá’át’éehii da’ílįníi bee hinii’náo Yisdá’iiníiłii yiniidlą’ bee yiłdzíł, bee bá hodiníilzin, dóó ak’idahojídlí dóó diyingo ááhalyé nihine’ bee halééh. T’áá ákogi át’éii bida’ílíi ałdó’ adá niiziníi bee átsijį’ diit’íí’ dóó bidiníizin biláadi hool’áo t’áá aaníníi nihił nilíigo níil’į́ áko nahonitł’ah, t’áá hooyání, ach’į’ hodi’nááh, kot’áoo shą́’, dóó ats’íís bii’ oodááł.

T’áá akot’áo da’ílįníi binahjį’ bee éédahózin

Bá Yáłti’í Joseph Smith ch’íini’ną t’áá akot’áo da’ílįníi bee na’nítin áłahjį’ t’áá áko háíshį́į́ yaa na’nítíih. Dóó bee ééhózin Bóhólníihii bá ndáal’a’í yínda’niłtiníi ayóó dííshjį́ bitse’íi bik’ih niitááh.

Ílįníi doo-Dinóołtł’ah da

Naat’ánii Dallin H. Oaks 1998 ntsáago áłah áleeh yii’ Aaron Be’ádziil dah dayoléii bááh-tó hast’eh dayíił’įįh dóó deisį́į́hgi bąą náazlá. Yaa hodoolnih ílįníi doo-dinóołtł’ah da dóó eíí Aaron Be’ádziil dah yoléłii doo yee hadit’éhii doodáo Sodizin bá Hooghan yidiikáii sáanii dóó hastói hodisingo dóó aha’deet’ą́ ánii áneidléehgo doo at’įníi yee yidinóołtł’ah da. Naat’ánii Oaks ałdó’ da’ílį beełt’éii bił ádaal’į́į ałkéé’ honi’ą́, chin ádin, hwił nilí, dóó be’oolnííł.

Dooládó’, Naat’ánii Oaks tsíłkéí lą’í ádoolnííł dóó doo al’įníi yá ałkéé’ yidéesti’ da. Kot’áo, ilínii yaa hóolne’íi eíí akodadooníił nízinii tsíłkéí dóó dabinisé dóó ndabinítin yee’ dóó ts’ídá bine’ yinahjį’ dóó hadilyaa yikéhgo ádeidoolííł.

Bí yaa ch’íini’ą́, “Shí doo bee haz’ą́ didéeshníił da, Sodizin bá Hooghan nihokáá’góó ward dóó branch bił ał’ąą ádhóot’é áko bee haz’ą́ ahéełt’éego ályáii łahjí bił haz’ąníi łahgo at’éhii yinízin. Kot’áo, shí bee nántin ilįníi bik’éhgo ádooníił dishníih. Jó ałtso díí ílįníi yik’ih da’diit’áo dóó éí yik’éh áda’ał’į́įgo, ts’ídá bee nahaz’ą áłtsisíjį’ doo bídin dahóyée’ da doo. Jó bee ndahaz’ą doodáo t’ááła’í nelnínóo bik’ih yádaatíh, áadi ánaazíi daadeidóoníł, bínantin áłhedáałt’é dóó bida’ilí ahídadiiti’gi.”7

Damǫ́ǫ Ílįní gi’át’áo ła’ bee dasitáníi

Tą́ą́chil 2015 ntsáago áłah áleeh yii’, Naat’ánii Russell M. Nelson eíí “Damǫ́ǫ ił hózhǫníi” yee nánhineeztą́ą́’.8 T’áabí hait’áo Damǫ́ǫgo hodilziníi ałdó’ hait’áo yik’i’ diitánii nizhónóo yaa hwóolne’:

“Nihíish hait’áo hodiníiłzin Damǫ́ǫ góne’? Doo lą’í shináahai yę́ędáá’, ła’ yíndaashnish ndaséłka’ii binahjį’ ál’į́ nahazóh dóó doo ádaal’į́i bił nchǫ’ doo Damǫ́ǫ ádiilníił da. Éí honáasdi índa eíí saad diyin bii’dóó bóhooł’a’íi eíí Damǫ́ǫgo anisht’éi dóó ash’įníi yee shéé hósin Azhé’é Diyiníi. Eíí bik’i’ diitą́ǫ, shí doo al’į́, doo yee’ ál’į́į da biká’ii naashjáah da. Kot’áo í’deeshłííł niisíihgo doodáo Damǫ́ǫ ashłéhii bá t’áá áko, ádina’ídishki’, ‘Ha’íísh Diyin God yee shééhósin doo?’ Eíí Damǫ́ǫ baa na’ídikid yee’ ádeeshłíłii t’áá íishjá daazlíí’.”9

Naat’ánii Nelson na’ídikid doo nántł’éii ndi bidzííl ilíi eíí nantł’á biníí’ bee yit’į́ éí íiłnínii dóó ha’íí Damǫ́ǫ ts’ídá íil’íigo hodiníilzin. Bí na’ídikid bee yit’į́ oolóós dóó al’į́į eíí t’áá aníit’é nihił haz’ą́ądi ałtso bee nihik’ihózhdoodlííł.

Diyin God bíne’ Baa Dini’áahgo Ak’éh Didlééh

Hastąą ńdeezidáá’ ntsáo Aáłah áleehgi, Naat’ánii Nelson t’áabí bił hóshónii yaa hóolne’ saad íiłnínii ánii yee yaa ákoniizí’ii Israel. Bí yee nihíł hóolne’ bidiisna’íi yaa íhooł’á’íi eíí “ts’ídá bízhi’ Israelhastįį doodáo asdzání bíne’ be’íina’ baa dini’áahgoDiyin God bíne’ ak’éh didlééh.”10 Naat’ánii Nelson áádoo aláadi danlínii ałkéé’ deidéesti’íi eíí díí ntsáhaskééz haa’nil.

Yaa haadzíí’ Diyin God bíne’ baa dini’áahgo ak’éh didlééh dooládó’ t’áá ákot’é al’į bee nanítin bee ééhózin áko nihí eíí bee ák’ihwíilta’ doo. Dóó Damǫ́ǫ ił hózhóogo al’į́ níigo yee haadzí’née gi’át’áo, Naat’ánii Nelson niinínil ilíi-bik’i’ídzá binada’ídikid áko t’áá aníit’é oolóós dóó ndáasya’ bee.

”Da’ níish Diyin God bíni’ ne’íina’ yii’ bóhólnííhgo ádiiłííł? Da’ níish Diyin God bíni’ íiyisíí iiná yii’ naninítingo áníleeł?

Bí yiyíinil:

“Hait’áo nínzin bee nihik’ihozhdoodlíił baa ntsídííkos. T’ahdoo ahił’áske’ ooléhii dóó hool’áago bił naash’aash hanóhtaií, éí ‘Israel‘ ha’nínígíí baa ntsídoohkos binahjį’ háí bił nao’aash dooleełígíí bik’ídoohtááł.

”Jó asóoyehgo bił nan’aashíí aha’deet’ą́ k’iiníti’go, Diyin God nihe’íina’ yik’ih bóhólnííh óohłao éí aha’deet’ąnígíí t’ah nihee hólǫ́ǫ dooleeł. Yísdá’iiníiłii nihijéí k’é’áltǫ́’ yę́ę néidoołdzih. Áádóó yá’ąąsh nihich’į’ ąą’ádoonííł dóó náás náánáádááł dooleełígíí biká’óht’į́į doo. Áko doo t’áá sáhí nanínáa da dooleeł doodaii’ doo t’óó baa ntsíníkees da doo.

”Jó Sodizin dóó bina’nítin bina’ídíłkidgo, Diyin nihik’i bóhólnííh óóhłao, nídooláii éí t’áá aaníi nihił hodoonih t’áá aaníí át’éii hool’áo nihoolóós doo dóó aha’deet’ą́ bee nidziilgo woháałgo nihiká’adoolwoł.

”Ákohgo nich’į’ bída’oolkąąhígíí hadááh naazláago—t’óó báhádzidgo hach’į’nahwii’náa ndi t’áá sáhí deeshááł jinízǫǫ ntsíjíkees ndi doo háída shaa ákonízin da ji’níi ndi—haa’íyee’ baa ntsóhkees yéigo nihidzilgo á’dółnééh Diyin God she’iina’ yik’ih bóhólniih nohsingo tsídóhkees dóó t’áá aaníí atse’ nídidoohłééł.

”Áko Diyin God íiyisíí shik’ih bóhólnííh doo nohsingo éí Israel bíł nohłį́įgo, lą’ída be’doohłíłígíí doo nanitł’a da dooleeł. Lą’ída ach’į’ ndahwiinánéé ádin yileeh. Hait’áó na’adáhígíí baa ákodínóohsįįł. Jidínół’į́įłígíí dóó yizhdoołtahígíi, dóó ha’átíí baa nijígáa dooleełígíí, dóó háí hak’is ájidoolíłígíí hwił bééhózin doo. Há’át’íí ádoolíłígíí nihił bééhózin doo. Diné bee diileełíi bik’íh diinááł.”11

Akǫ́ǫ́ t’óó ahayói hait’áo ádiilíłii dahóló dóó iiná bii’góó bik’ih hiidiikáh áko Diyin God bíne’ baa dini’áahgo ak’éh didlééh: díiyehii dóó iyéehgi, hane’ yá’át’ééh bina’ídiłkid dóó n’díił’á, naníntaah, adáa’ áholyá, niníł’í dóó yinílta’, hájį’ dinyá, háí bił din’áázh dóó t’óó ahayóí, t’óó ahayóí áł’ąą ádaat’éi. Naat’ánii Nelson ilį́įgo doo nántłáii yina’ídéełkidíi eíí nihe’íina’ ałtsojí bídeadéeti’ dóó t’áa nihí bee ák’ih dahwíilta’.

“Ayóó Helm Áł’siisí”

Joseph Smith yee’ Libertygi awáalya yá abi’doolt’e’, Sodizin bá Hooghan yihidiikáii dóó ánaazíi naaltsoos yich’į’ áyiilaa dóó yee dayíiłni’íi eíi “tsinaa’ééł ayói aníltso ndí helm ałts’íisígo ayóó at’áo biká análwo’, yinahjį’ níyol dóó tó yilk’ol yikáá’ nidáakai.”12

Na’ashch’ąąh
Tsinaa’ééł bihelm

Ła’ “Helm” bee naadlo’ doodáo náabał dóó t’áá at’é tsinaa’ééł doodáo tsinaa’ééł yázhí chodayóoł’į́į. Dóó “níyol dóó tó yilk’ol yił náalnish” yee tsináa’eeł eíí doo naa dayiltsi’ da dóó yéego diyółgo doo bił naa’íiyóoł da.

Na’ashch’ąąh
tsináa’eeł naháłtin biyi’ naaná’oł

Hane’ yá’át’éehii ná dóó shá yee’ tsináa’eel náiilo’í nihich’į’ át’é. T’áá akot’áo da’ílįníi bik’í dahiikááh dóó bee níildzil, bee bidiilkáal, dóó t’áa nahiiłnání áko doo naadahiitlísh dadóó iił-káakdi chahałheeł dóó íłhalą́ biih diníidah.

Díí ntsáago áłah áleeh bii’ lą’í bee nihík’idahojisdli’ Bóhólníihi ayíis’a’ áhool’áo da’ílį́į bóhwooł’ááh. K’ad, t’áá aanínii bik’ehgo t’áánihí bee yiidááł jo’éí t’áá aaníí adishní daanínii bik’ehgo.13

T’áá aaníí áha’ní

Naat’ánii Ezra Taft Benson yee nanítin, “hastą́ą ndéezidjí, [Liahona ts’ídá saad dadiyiníi bíighan si’ą́ dóó áłahjį’ choinół’į.”14

Ałtso shigáál bee binéeshį́, t’áá aníiltso tį’ bóhwiil’ááh, bee niníiná, dóó ayóó níinii’ní t’áá akogi át’é bida’ílį́įnii. Hane’ yá’át’éehii t’éiyá bee bíniil’á “t’áa ałtsoní eíí nitsijį’ siláhii baa nihił hózhóo íilnííł” aha’deet’ą k’eh náas yiidáał dóó “Diyin God biysidáá’adááh yiiltsééh, dóó bighaan íishją́ dooléé.”15

Shił bee hóziníi eíí Jesus Christ báhane’ yá’át’éehii nanítiníi dóó da’ílįníi dóó éí t’éiyá iiná bee kweenííł dóó ats’íísgi dóó hool’áo íiti’. Dóó díí Damǫ́ǫ ayóó anóolningo náádiizá, shił hózhónii eíí nihi Yisdá’iiníiłii hinánii éiyá díidí t’áá da’aanínii deiyit’ééh. Shí Bóhólníihii Jesus Christ bízhi’ baa hasti’íi binahjį’ ádishní, áamen.