2010
Ko e Taha ʻo e Fāmilí
ʻAokosi 2010


Ko e Ongoongoleleí ʻi Heʻeku Moʻuí

Ko e Taha ʻo e Fāmilí

Ne u pehē he ʻikai te u toe ongoʻi ʻoku tali au ʻe he kāingalotu ʻo hoku uōtí—ka ne u toki ʻilo naʻe hala ʻeku maʻú.

ʻI heʻeku fengāueʻaki mo e kakai lalahi kei talavou teʻeki mali kehé, ne u fakatokangaʻi ʻe faingofua pē he taimi ʻe niʻihi ke tuku taha ʻa e tokangá ki hotau malí pe ki heʻetau taʻemalí ʻo ʻikai ai ke tau toe tokanga ki he niʻihi ʻoku tau feohí. Hangē ko ʻení, ʻi he kamata ke u ʻalu ki he uooti fāmili ʻe taha kae ʻikai ki he uooti ʻo e kakai lalahi kei talavoú, naʻá ku tui au naʻe totonu ke u maʻu ha tokanga makehe, fakaʻofaʻia e kakaí ʻiate au, pea ke nau tokangaʻi au he naʻe teʻeki ai ke u mali. Kuo teʻeki ai ke u ʻiloʻi ha taimi ne u maʻu ai ha lelei ʻi hono maʻu e faʻahinga ʻulungāanga ko ʻení.

Lolotonga e fuofua taʻu ʻi hoku uōtí, ne u ʻohovale he hoko e konga lahi ʻo ʻeku ngaahi fakakaukau kehé ko e muna pē. Ne u ʻiloʻi naʻe lava pē ke hoko e kakai malí ko ha ngaahi kaungāmeʻa ki he kakai teʻeki malí pea ʻe lava ke u fai ha lelei ʻi he moʻui ʻa e kakaí. ʻOku fiefia lahi e ngaahi faʻē ʻe niʻihi ke ʻaʻahi ange hano kaungāmeʻa ʻi he taimi naʻe ʻalu ai honau husepānití ki he ngāué pe ngaahi uiuiʻi faka-Siasí. ʻOku faʻa houngaʻia mo e ngaahi mātuʻá ʻi he lava ke tokangaʻi fakafoʻituitui ʻe ha taha lahi ʻenau fānaú, pea ko e tokolahi ʻoku nau loto fiemālie pē ke ke ʻave ʻenau fānaú ki he heleʻuhilá pe ngaahi ʻekitivitī kehé.

Ne u ʻiloʻi foki naʻe ʻikai ko au pē naʻe teʻeki malí. ʻOku tokolahi mo e kāingalotu ʻi he uōtí ʻoku nau mali ka kuo lalahi ʻenau fānaú ʻo nau mavahe, ʻosi vete, pe uitou pea ʻoku nau fekuki foki mo kinautolu mo e ngaahi meʻa ʻo e moʻuí. Pea neongo ʻoku ou tui ʻoku fiefia ange ʻa e kakai malí, kuó u fetaulaki mo ha niʻihi ʻoku nau fehangahangai mo e kulukia ʻo e moʻuí, mole e ngāué, pe faingataʻaʻia fakaesino, pe talangataʻa ʻa e fānaú. ʻOku hounga maʻu pē kiate kinautolu ʻoku fāinga mo e ngaahi faingataʻaʻia peheé ha taha ʻe fie fanongo ange.

Ka naʻe ʻikai hoko hake pē he taimi ko iá hono ʻiloʻi e ngaahi meʻá ni mo e ngaahi feohi fakakaumeʻá. Naʻe fie maʻu e taimi lahi mo e ngāue lahi ki ai ʻi heʻeku ʻalu maʻu pē ki heʻeku ngaahi fakatahaʻanga faka-Siasí, ngāue ʻi he ngaahi uiuiʻí, mo kumi ha ngaahi faingamālie ke u tokoni aí. ʻI he kole mai ʻe heʻeku pīsopé ke u akoʻi e fānau taʻu onó, naʻá ku ongoʻi taʻefeʻunga. Ka ʻi he hili pē ʻa e ʻuluaki māhiná, naʻe fakamālō mai kiate au ha ngaahi mātuʻa tokolahi, ʻo nau talamai ʻa e fuʻu fiefia ʻa ʻenau fānaú ke haʻu ki he kalasí. ʻOku aʻu mai ki he ʻahó ni mo e hoko e kau mēmipa ʻo e fāmili ʻo e fānau ko iá ko ha niʻihi ʻo hoku ngaahi kaungāmeʻa ofi taha ʻi he uōtí.

ʻOku ou feinga maʻu pē ke u faingamālie ke tokoni ki he niʻihi ʻi hoku uōtí, ka ʻoku ʻi ai pē e taimi naʻá ku fie maʻu tokoni ai. Naʻe ʻi ai e taimi ʻe taha naʻe fie maʻu ai ke u vali ha loki ʻi hoku ʻapí peá u toki hiki, pea naʻe lolotonga fai ʻeku ngaahi sivi fakaʻosí pea fie maʻu foki ke u ʻalu mei kolo ki ha mali naʻe fai. ʻI heʻeku talaange e ngaahi meʻa ko ʻení ki ha fefine ʻi hoku uōtí, naʻá ne talamai te ne tānaki mai ha kau fefine ke vali e lokí. Naʻe fakahaofi ha taimi mo ha paʻanga lahi ʻe he ngāue tokoni ko ʻení.

Hangē ʻoku ʻikai tokanga e kāingalotu ia ʻi hoku uōtí ki he teʻeki ai ke u malí he ʻoku ʻikai te u tokanga mo au ki ai. ʻOku ʻikai te u ʻohake ʻa e ʻikai haku malí ʻi heʻeku talanoá, ka ʻoku ou talanoa ki heʻeku ngāué, akó, ngaahi manakó, mo hoku fāmili tonú. ʻI he nofo taha ʻeku tokangá ʻi he ngaahi tefito ko ʻení, ʻoku faʻa sio e kakaí ia ʻoku lahi ange ʻa e meʻa ʻoku ou lavá ʻi he meʻa ʻoku ʻikai te u maʻú.

Naʻe talamai ʻe haku kaungāmeʻa fakapotopoto ko e anga fakakaumeʻá ko ha hala ʻoku fakatoukatea; he ʻikai lava ke ke foaki atu ha meʻa taʻe toe maʻu mai ha meʻa. ʻOku ou ʻiloʻi he ʻikai teitei ʻomi ʻe heʻeku ngaahi feohi fakakaumeʻá kiate au ʻa e ngaahi meʻa tatau ko ia ʻe ʻomi ʻe haku mali mo ha fānau, ka ʻoku ou ʻiloʻi foki ʻoku ʻofa ʻa e Tamai Hēvaní ʻi hono kotoa ʻo ʻEne fānaú. Ko e hā pē ha tūkunga ʻo ʻetau moʻuí, ʻe lava pē ke ke ʻongoʻi ʻoku ʻofeina mo tali lelei koe.

Tā fakatātaaʻi ʻe Dilleen Marsh