Kabwara Am Bure I Bon Iroum
Ngkana ti raira nanora ao n namakinna bwa te Uea e a tia ni kabwara ara bure, bukin tera n tabetai e rangi ni kangaanga kabwaraan ara bure i bon iroura?
Katamaroa Teuana te Mwaneka n te Taina
Ibukia aomata aika bati te maeka i nanon taai aikai, e matoatoa iangoan te maiu n akea te taura te iti. Te ruu ae rotongitong e kona ni waekoa ni kaonaki ma te ota n taonakin te tiwite. Mwakuri aika bebete ake a aki n rangi ni maan n nako a kainnanoa taningakin te ingabong ke e na kona ni karaoaki man otan te taura te nenea a kona ngkai ni kawaekoa ni katiaaki ma ana ibuobuoki te kukune are man bwaai ni kabane a bebete ni karokoraoaki.
Thomas Alva Edison (1847‒1931) e mwakuri i nanon ririki aika bati ao ni kata ae raka i aon 1,000 bwaai aika kakaokoro i mwaain ae e kunea te biramente ae tau (te uaea ae irariki i nanon boron te taura) are e kona ni karekea te ota ae e maan, e kona ni kabooaki. N tainako bon te aomata ae e kantaninga ae iai mwina ae tamaroa, Edison e tarai bwaai n tatabeua nako ake aki mwakuri bwa kanga ai aron te atibu are e na kairia nakon are e na mwakuri. Ao ngke e a reke irouna, te aonaaba ai bon tiaki arona are mai mwaaina.
Taraakina nako Nanona
A bati karaki riki tabeua aika kaunga te nano ibukiia taan takakaro, iango, karotamnei, ao a bati riki ake a ataia bwa a kanga n reireinaki man aia kairua ao n teimatoa ni kakataia. Kataia, kataia, kataia, ao i mwiina tokanikai—bon te karaki are tiaki kua ni kan ongongo. Ngkana tiaki, n tarana teuana, te aomata n te karaki anne bon ngaira.
N tarana man kawakinan taian tua, e rangi ni bati mai buakora ae tangira kororaoira ae motimoti. Aio ai aron are kantaningan karikan te mirion taraa te kukune n akea manga kainnanoan bitakin te moan tamnei ke kantaningan te tokanikai i aon te kabanea ni kabo n akea konakim n teuana te kabo i nanon te tai ni kabo Ngkana ti bure ao n aki karekea te kororaoi, n angin te tai ti aki kabwarai oin ara bure ao ti teimatoa ni kakataia.
Beretitenti Dieter F. Uchtdorf, Kauoman ni Kauntira n te Moan Beretitentii, e anga ana reirei: “Ngkana te Uea e tangiria bwa ti na kabwarai aia bure aomata ni kabane, anne i nanona kabwaraan oin ara bure. Tabetai, mai buakoia aomata ni kabane i nanon te aonaaba, temanna are te kabanea ni matoatoa ni mwaninga taekana—n ikotaki naba ma tao temanna ae e rangi ni kainnanoa ara kabwara bure—te aomata are bon ngkoe.”1
Te Tamnei e a Bitaki
Ma ti na kanga ni karaoa anne? Kamatebwaian maiun Amon, te burabeti n ana Boki Moomon, e kona ni buoka taraakina.
Ana taneiai ni mwakuri ni mitinare Amon ibuakoia Remwanaite a bon kamimi n ai aron kairakina mai ieta. Man kamanoan ana tiibu te uea, nakon ana kabwarabwara nakon te Uea ae Ramonaai, ni buoka n uota te euangkerio nako aonaaba ni kabuta, Maiun Ammon ao ana mwkuri e tiku bwa teuana mai buakon karaki aika katekenano i nanon ni kabane booki aika tabu.
Ao e ngae n anne Amon bon tiaki n tainako te aomata ae tamaroa, n onrake n te onimaki are e kabwarabwara i nanon te mwaaka nakoia Remwanaite. E karaoi kairua—aika korakora. Ngkai ngaia temanna natin Motiaea te mwaane, Amon bon temanna are e a tia ni warekaki n te taina ibuakoia naake a a nakonako “ni kataia ni kamauna te ekaretia, ao ni kairiia nako ana botanaomata te Uea, ni kaitara ana tua te Atua” (Motiaea 27:10).
Amon, n ikotaki ma tarina nako ao Aramwa te ataei, a bon rangi ni kaitara ana mwakuri te Atua are ana anera te Uea e kaoti nakoia, n taetae “n aiaron te baa, are e ruru iai aontano are a tei iai” (Motiaea 27:11), ao ni weteia bwa a na rairi nanoia.
E matata, Amon iai ana bure aika korakora are e kainnanoa te rairannano, ao e karaoia. E ngae n anne terana ngkana e a tia n aki kabwara ana bure i bon irouna? Terana ngkana e aki tia n nako ni karaoa ana mwakuri ni mitinare, ni kakoaua bwa e a rangi ni waeremwe ibukina? Ngkana e tuai, ngkanne e na bon aki kona ni kukurei ma tarina n ririki aika bati i mwiina i aon tokanikaia ibuakoia Remwanaite. “Ao ngkanne nooria, ti kona n taratara ma n taraa uaan ara mwakuri; ao tao ti tabeua? I kangai nakoimi, Tiaki, a bon mwaiti, eng, ao ti kona ni kakoaua nanoia ni koaua, ibukin aia tangira nakoia tariia ao nakoira naba” (Aramwa 26:31). Ngaa a roko nakon te koaua bwa mwiin aia mwakuri ni mitinare.
Rongorongona man Te Tiibu ae Bua, iroun Del Parson, e na aki kona ni kaeweaki
Kamamaten te Bwarannano
E ngae ma te reirei ae matata mai irouia taan kairiri man te Ekaretia ao katoto man booki aika tabu, tabeman mai buakora a teimatoa ni kakoaua bwa ti kainaomataki man te Mwakuri ni Kamaiu, bwa ti a bwakanako man te kamaiuaki. Ti aki kona ni kabwaka te uota ae rawawata man oin ara bure, e ngae i mwiin te rairannano ae koaua. Tabeman a na kona ni katoka katakina.
I mwiina ni kabane, bukin tera ko na tabeakina tabekakim rake ngkana kona bon manga bwaka riki? Eng, anne are teuare e buakaka e na taku bwa ko na iangoia. Te aekaki ni kawai n iango anne e aki tii kamwaukuko n te tamnei ao n te iango ma e bon rangi ni kairua.
Booki aika tabu e reireinira bwa ana Mwakuri ni Kamaiu te Tia Kamaiu bon akea tokina ao e tauraoi nakoira ni kabane. “Mai ikai, ti na iango: ngkana tao ai aroni kunnikai aika uraura ami bure, ao a na riki ni mainaina n ai aron te tinoo; ngkana tao a uraura n ai aron te bwai ae moan te uraura, ao a na riki n ai aroni buraen te tiibu” (Itaia 1:18). Ti kona n tokanikai. Ti kona ni kataia riki. Ao ti karekea ana ibuobuoki te Uea ni katoa mwanekara man te kawai.
E Aki Kona n Iremwe
Unimwaane Jeffrey R. Holland man te Kooram n Abotoro are te Tengaun ma Uoman e a tia n anga te reirei ae matata ni kaitara te bwarannano i bon iroura. “E ngae n anne a mwaiti taai ake ko taku bwa ko a tia ni kabuai, e ngae n anne a mwaiti kairua ake ko namakin bwa ko a tia ni karaoi ke tarena ake ko iangoi bwa akea iroum, ke e ngae ngke ko raroa nako man te mweenga ao te utu ao te Atua ae ko namakinna bwa ko a tia ni mwananga, I kakoaua bwa ko tuai ni mwananga riaon are e na roko iroum te tangira mai karawa. E aki kona n riki nakoim n inako riki nakon te ota ae akea tokina man otan ana Mwakuri ni KamaiuKristo.”2
Unimwaane Holland e reirei nakoira riki ni kaineti matara nakon tamaroan te Atua: “Aron kakaean te onimaki bon tauana, mwakuriana, tarakina raoi, ao kanakoa te karawawataki n aoa ake mai i mwaaina—aika koaua ke a iangoaki—ni bwaka nako i nanon rawatan te kabanea ni kaniwanga.”3
Kaonaki ma te Kantaninga
Ngkai te bure e aki kona n aranaki bwa e bebete, te rairannano e bon koaua. Te kabwarabure e bon koaua. Ana Mwakuri ni Kamaiu te Tia Kamaiu e anganira te tai ni moanna ma akea te bure ni warekaki ni kaitaraira. N aiaron Amon are e kunea kabwaraakin ana bure, ko kona naba ngkoe.
Ti kona ni kakoaua te kantaninga ibukin boong aika a raoiroi riki. Te Abotoro Bwauro e anga reirei, “E na kaoningkami te Atua are e riki mai Rouna te kantaninga n te kimwareirei ni kabanea ma te rau n ami onimaki, bwa kam aonga ni kabatiai ami kantaninga, ni mwaakan te Tamnei are Raoiroi” (I-Rom 15:13).
Ibukin ana bwaintituaraoi te rairannano, ti kona ni kabane ni kakoaua riki ibon iroura.