2018
Elder Gerrit W. Gong: Alofa i le Alii ma faalagolago ia te Ia
Oketopa 2018


Elder Gerrit W. Gong: Alofa i le Alii ma Faalagolago ia te Ia

Ata
Elder and Sister Gong

O se tagata faatoa faaipoipo na faauu mai le Iunivesite o Oxford i Egelani, na aoaoina e Gerrit W. Gong e ala i aafiaga faaletagata lava ia faapea pe a tatou alolofa i le Alii ma faalagolago ia te Ia, o le a Ia fesoasoani mai ia i tatou, taiala i tatou, ma faamalosia i tatou.

O Gerrit sa avea o se tagata Sikola a Rhodes na galue e faamaea ni tikeri faauu se lua, o se tasi o na [faailoga] o se faailoga faafomai. I lea lava taimi, sa ia auauna i le au epikopo a le Uarota a Oxford. Na manatua e ia ma lona faletua, o Susan, le fautuaga lea na tuuina atu e Elder David B. Haight (1906-2004) o le Korama a Aposetolo e Toasefululua ina ua ia faataunuuina le la faaipoipoga i le Malumalu o Sate Leki. “Na ia tau mai ia i ma’ua ia i ai lava se galuega i taimi uma,” na saunoa mai ai Elder Gong. “Na ma iloa afai ma te faalagolago i le Atua ma faia le mea sili ma te mafaia, o le a Ia fesoasoani mai ia i maua.”

Na maua e Gerrit ma Susan le “fesoasoani paia ma le alofa mutimutivale,” na ia saunoa ai. Ao i ai pea i le au epikopo, na faamaea e Gerrit mea manaomia uma mo se faailoga faafomai, vagana ai lana pepa faaiu. Sa ia talosaga i le epikopo a le Uarota a Oxford, o Alan Webster, mo se faamanuiaga faapeteriaka. I le faamanuiaga, na maua ai e Gerrit le folafolaga lenei: “Ia faaauau pea ona faia mea uma e te mafaia, ma o le a faamanuia oe e le Alii.”

Na volenitia ni tagata e toalua a le uarota o e na i ai se potomasani faafailautusi faapitoa e fesoasoani e talolomi ana pepa, ma sa mafai ona faamaea e Gerrit lana pepa faaiu i ni nai masina. O le mea moni, sa ia faamaeaina se faailoga o le matuaofaiva ma se faailoga faafomai i le na o le silia ma le tolu tausaga. I le faauuga sa ia taliaina ai se galuega faafaiaoga suesue i le iunivesite. O lona poto masani mai Oxford na faamalosia ai lona faalagolago atu i le Alii, o le faalagolago lea na tumau e oo mai i lenei aso ma o le a faaauau pea ona faamanuia ai Gerrit W. Gong ao ia auauna atu i le Korama a Aposetolo e Toasefululua.

Areto ma I’a

“E agalelei ma alofa le Alii ma e saili e faamanuia i tatou,” o le saunoaga lea a Elder Gong. “Afai tatou te faia le mea sili tatou te mafaia, o le a Ia faatagaina i tatou e fai le mea e sili atu nai lo le mea tatou te mafaia. E pei o le faateleina o areto ma i’a. E ave e le Alii mea o loo avanoa ma faalauaiteleina i le mea e mafai ona tatou faia e i tatou lava.”

O le mataupu faavae o areto ma i’a e sa’o foi i le aoaoina, na ia saunoa ai. “E tusa lava pe le o maua le aoaoga aloaia, o le agaga o le aotauina o le mea lea e taulia, ona o le aoaoina e faavavau. E mafai ona tatou saili uma mo le malamalama ma le upumoni, e tusa lava po o a o tatou tulaga. Pe a tatou faia, o le a fesoasoani mai le Alii ina ia tatou mauaina.”

Avea ma se Vaega o le Feagaiga

Ao i ai i Oxford, sa aoao e Elder Gong se isi mataupu faavae o le talalelei, o se tasi na te ta’ua “avea ma se vaega o le feagaiga.”

“Ao tatou faalatalata atili atu i le Alii, ua tatou faalatalata atili atu i le tasi ma le isi,,” na ia saunoa mai ai. “I Oxford, sa ma faatauaina ma Susan o maua aafiaga faaleuarota e pei lava foi o o maua aafiaga faaleatamai. O le toatele o a maua uo mamae e oo mai i lenei aso o tagata e mai le Uarota a Oxford.”

Na aofia i na uo ia Tim ma Katherine Witts, ia na manatua le o faatasi i le malumalu ma le au Gong. “Ou te manatua lelei le aveeseina e Brother Gong o lana uati ina ia le faalavelaveina pe taofia mai o ia e le taimi pe a mafaufau i mataupu o le faavavau,” o le tala lea a Sister Witts. “Na fesoasoani lena faatinoga laitiiti ia te a’u ina ia sili atu ona maelega i la’u lava tapuaiga i le malumalu.”

E masani ona feiloai le au Gong ma uo la te iloa ona o le talalelei. “E fai mai tagata, ‘Na matou galulue faatasi ma oe ao e i ai i le au fautua maualuga,’ o tala faapena,” fai mai Elder Gong, “ma e faapena foi i ma’ua. Ou te faafetai mo le peresitene o le siteki ma le aufono a le uarota lea na fesoasoani ia te a’u o se epikopo talavou. Tatou te nonofo aitalafu uma lava i matua, aiga faaletulafono, tuaoi, peresitene o misiona, tuafafine, ma taitai perisitua o e agalelei ia i tatou, taiala i tatou, ma uunaia i tatou ina ia o mai ia Keriso.”

Tupuaga Faaleaiga

O le talafaasolopito faaleaiga a Elder Gong e oo atu i augatupulaga e 34 i le Uluai Dragon Gong, lea na fanau i le 837 TA. O matua matutua o Elder Gong na malaga mai Saina i le Iunaite Setete. O lona tina, o Jean, na auai i le Ekalesia a o talavou i Hawaii, ISA, ma mulimuli ane auai i le Iunivesite o Polika Iaga i Provo, Iuta, ISA lea sa ia nofo ai i le aiga o Gerrit de Jong, o le uluai pule lea o le Kolisi o Faatufugaga. “Na fesoasoani le au de Jongs ia te a’u ia malamalama i le uiga o se aiga o le talalelei,” o lana tala lea.

Ina ua uma le BYU, sa auai Jean i le Iunivesite o Stanford i Palo Alto, Kalefonia, ISA, lea sa ia feiloai ai ia Walter A. Gong. “Ua leva ona avea o ia ma se Kerisiano ma sa vave ona malamalama i le mea o ofaina atu e le talalelei toefuataina,” o le tala lea a Jean. Na auai o ia i le Ekalesia, ma i le tausaga mulimuli ane sa la faaipoipo ai i le Malumalu o Sate Leki. Na avea uma i laua ma faiaoga faapolofesa ma faaaluina faatasi le silia ma le 70 tausaga i le aoao atu.

“Na avea foi Tama ma se peteriaka,” o le saunoaga lea a Elder Gong, “ma talu ai o faamanuiaga faapeteriaka sa faia i lo matou fale, na faatumulia lo matou fale i se faaaloalo loloto mo le alofa o le Atua mo Ana fanau taitoatasi.”

Ata
Elder Gong as a baby with his parents

I le aso 23 o Tesema, 1953, i le Aai o Redwood, Kalefonia, na fanau ai le tama muamua o le fanau e toatolu a Jean ma Walter. “O lona igoa, o Gerrit, o se igoa Take, e faamamalu ai Gerrit de Jong,” o le faamatalaga lea a Jean. “O lona igoa ogatotonu o Walter, e faamamalu ai lona tama. Ma o lo matou faaiu e Saina, lea e faamamalu ai lona tupuaga.”

Na fai mai Jean sa alofa tele Gerrit i ona tei laiti, o Brian ma Marguerite. “Na fiafia o ia e fesoasoani ia i laua,” o lana tala lea, “e oo lava i mea laiti e pei o le aoao atu o i laua e nonoa o la seevae.” Na te manatua le sau i le fale mai le lotu i se tasi aso ma faalogo atu ia Gerrit ma Brian o fai mai e ese le faamoe tagata o lauga o le sauniga faamanatuga. “O lea sa ou luiina ai i la’ua: ‘Fai mai la se lauga e sili atu ona lelei.’ Sa la faaaogaina le lui ma amata ona gauai atili atu i lauga uma,” na ia fai mai ai.

Ao talavou, sa fiafia Gerrit e alu e feaei ma savavali sopo ma isi alii talavou i lana uarota. E manatua faapitoa lava e Wally Salbacka, o se uo i le olaga atoa, se tasi o tolauapiga. “Sa matou i ai iina ma Gerrit ma lona uso, o Brian, ma se uo e le o se tagata o lo tatou Ekalesia. Mo se mafuaaga, sa amata ona matou lagiina ni viiga. Sa usu e Gerrit le fati, tena Brian, ae malū a’u. Ou te manatu na matou usuina ni pese se 10 pe 20, ona o le fiafia lava e pepese. Sa avea o se aafiaga lelei. Sa faagaeetia le matou uo le lotu.”

Na manatuaina foi e Brother Salbacka ao i ai i le aoga maualuga, sa talosaga e Gerrit ia le au failape e taitai ni lape filemu mo le ‘au mu. “Na ia faatalitonuina i latou o le tuuina atu o le lagolagosua e lelei mo tagata uma,” na ia saunoa ai, “ma na o mai moni lava i le taaloga!”

Ata
Elder Gong as a missionary and later with a missionary

Mai le agavale: O Marjorie ma Gordon B. Hinckley o loo faafeiloai atu ia Gerrit ma Susan i le taumafataga o le faaipoipoga a le au Gong. I le avea ai ma se faifeautalai i Taiuani, na aoao atu ai e Elder Gong se aiga ma i tausaga mulimuli ane, i le avea ai ma se Pulega Aoao, na feiloai atu ai i le atalii o le fanau a se tasi o afafine o le aiga. I Viatename, na valiina ai e Elder ma Sister Gong se ata o se auala e aumaia le olioli i fanau o loo feagai ma luitau. O loo faapotopoto faatasi tagata o le aiga o Gong ma i latou o e na fesoasoani i le valiina o le ata i Viatename.

Ina ua maea le aoga maualuga, sa auai atu Elder Gong i le Iunivesite o Polika Iaga. Mai le 1973 i le 1975, sa ia auauna atu i le Misiona a Taiuani Taipei, ona toe foi atu lea i le BYU, lea na ia maua ai i le 1977 lana faailoga o le tagata malaga i suesuega faaAsia ma suesuega faalauaitele.

Mafutaga Faaleuo ma le Faaipoipoga

Ina ua maea lana misiona, sa volenitia Elder Gong e saunia ni faeasaite i afiafi o Aso Sa i le Nofoaga Autu mo le Aoaoina o Faifeautalai i Provo. Na fesoasoani ia faeasaite ina ia faamasani faifeautalai e malaga atu i Taiuani i tagata, agaifanua, ma le aganuu iina. O se tasi o faifeautalai o Sister Susan Lindsay mai Taylorsville, Iuta, o le afafine o Richard P. ma Marian B. Lindsay. Sa avea Brother Lindsay ma se uso o le Korama Lona Lua o Fitugafulu. “Sa ou lagona le pei o Susan o se tagata ua leva ona ou iloa,” o le saunoaga lea a Elder Gong.

I le lua tausaga mulimuli ane, i nai masina ina ua toe foi Susan i le BYU i le mavae ai o lana misiona, sa i ai Gerrit i Provo ma lona aiga. Sa faiaoga lona tama i le iunivesite, ma sa fuafuaina e Gerrit se asiasiga e lua vaiaso. Sa toe tuu i tua le asiasiga i le fa vaiaso, ona ua la tafafao faamasani ma Susan. Ona malaga ai lea o Gerrit mo se galuega faataitai i Hawaii ao lei toe foi atu i Oxford.

“Sa ma faamasani mai itulagi eseese e lua,” o le toe faamanatuaina mai lea a Elder Gong. “Sa ou taumafai e suesue i Egelani ao aoaoina mea uma ou te mafaia e uiga ia te ia mai le isi itu o le Vasa Atelanitika.”

“Sa fai le ma faamauga i luga o le telefoni,” o le tala lea a Sister Gong. “Sa ia [Elder Gong] toe foi mai i le fale i le Aso Faafetai, ma sa ma faaipoipo i le aso muamua na tatala ai le malumalu i le tausaga fou.” Lua vaiaso mulimuli ane, sa la felelei ai i Egelani e amataina se olaga fou faatasi.

“A faaipoipo tagata, la te talanoa e uiga i ni aiga se lua e avea ma aiga e tasi,” o le saunoaga lea a Elder Gong. “Ma o le mea moni lava lena na tupu ia te a’u. Ou te lagona le avea ma se vaega o le aiga o Lindsay, e pei lava ona ou avea ma se vaega o le aiga o Gong.”

Ata
Gong wedding photo with the Hinckleys

O Se Matata Maoae

Ina ua mavae lona faaaluina o se taimi puupuu i le vaega o faiaoga i Oxford, na suia le matata a Gerrit i le tautua atu faalemalo i Uosigitone, D.C., ISA. I le 1984, sa ia auauna atu ai i le aufaigaluega o faalauiloaga mo le toe palotaina o Reagan-Bush, lea na ia faasoaina ai se avanoa o le ofisa ma Mike Leavitt, lea na mulimuli ane avea ma kovana o Iuta. “Sa mataala ma magafagafa lelei Gerrit,” na saunoa ai Brother Leavitt, “peitai sa iloga o ia i lona agalelei le maluelue.”

I le 1985 na auauna atu Gerrit o se fesoasoani faapitoa i le Failautusi Faapitoa o le Matagaluega a le Setete. I le 1987 na avea o ia ma se fesoasoani faapitoa i le amepasa o le I.S. i Beijing, Saina. Ma mai le 1989 i le 2001, sa ia faatumuina le tele o tofiga i le Nofoaga Autu mo Suesuega Faataatia ma Faavaomalo i Uosigitone, D.C. Ona ia toe foi lea i le lalolagi faaakatemia ina ua ia taliaina se tofiga o se fesoasoani i le peresitene mo fuafuaga faataatia i le BYU. Sa ia faaaluina le iva tausaga i lena matafaioi.

O Carri Jenkins, fesoasoani i le peresitene mo fesootaiga a le iunivesite i le BYU, sa i ai i le ofisa na sosoo ai. Na te manatua le tomai o Gerrit Gong e uunaia i latou na siomiaina o ia. “Afai e leai sou talitonuga e mafai ona e faia se galuega faigata, sa ia te ia lena talitonuga mo oe,” na ia fai mai ai. “Na ia faia mea uma i lona malosi e fautua ai oe, tuu atu ia te oe le faamoemoe, ma tuu atu e te agai i luma ma faamaonia oe lava.”

O le faamasino a le malo o Thomas B. Griffith, lea na silafiaina lelei Elder Gong e le gata i Uosigitone ae faapea foi i BYU, na faamatalaina ni fegalegaleaiga ma ia i le auala lenei: “I le faaiuga o se talanoaga, o le a e iloaina sa taulai atu lava [le talanoaga] ia te oe. O ia o se tagata e lelei le faalogo. Ma e na te faia ni fesili e te mafaufau ai.”

O Cecil O. Samuelson, sa avea ma se Fitugafulu o le Pulega Aoao ua malolo faamamaluina ma se peresitene tuai o le BYU lea na saunoa mai o Elder Gong “o se tagata filemu, ae o lona mafaufau e le malolo.”

Ata
Gong family in Vietnam

Olaga i le Aiga

Na avea Gerrit ma Susan Gong o ni matua o se fanau tama e toafa—o Abraham, Samuel, Christopher, ma Matthew—o e eseese tulaga na ola ae ai.

“Ao matou i ai i Beijing, sa maua e le ma fanau le faamanuiaga o le avea ma uo mamae a le tasi ma le isi,” na saunoa ai Elder Gong.

“I le tasi itu, sa latou maua le avanoa e vaai ai i se vaaiga lautele o le lalolagi,” na faaopoopo mai ai Sister Gong. “I le isi itu, na fesoasoani ia i matou ina ia fusia faatasi i matou o se aiga. O loo fai mai pea o ma atalii o le mea sili sa ma faia o ni matua o le avatu ia i latou o ni uso.”

O le taimi lava matou te faaaoga ai a matou maila femalagaai,” na saunoa ai Elder Gong. “Matou te tuuina atu le filifiliga o se nofoaga i tagata taitoatasi e fai. Matou te amata i Uosigitone, D.C., lea na matou nonofo ai, ona matou malaga lea i Egelani, le Ripapelika o Siekisolovakia, Eleni, Take, Initia, Saina, ma Iapani.

“E tasi lava le matou tulafono mautu i lena malaga,” na ta’ua e Susan. “Soo se mea lava matou te o i ai, matou te aai i mea o loo aai ai tagata o le lotoifale.” Mulimuli ane, i Iapani i le faaiuga o le faigamalaga, sa ta’u atu e Elder Gong i ona atalii o loo ia aveina i latou i se faleaiga e lauiloa i le lalolagi mo fasipovi. Na tausamiina e ni atalii se toafa fiaai ma matua e toalua ni hamupeka e 17 i le McDonald!

“E tuuina atu e le Tina ma le Tama se faataua maualuga i le aoaoina e ala i aafiaga,” o le tala lea a Abraham. “E mafaufau loloto lava Tama i le ala e mamanu ai e aafiaga tagata, e aofia ai aganuu uma.” Na matauina foi e Abraham faapea o lona tama “e talanoa ma le faaeteete ona e tatau ona i ai se uiga ma ia talitonu atoatoa i mea o loo ia fai mai ai.”

E manatua e Sam “po o le a lava lona pisi i le Matagaluega a le Setete, e faaavanoa lava e Tama le taimi i po uma e aoao ai a’u mo le tauvaga matematika a le vasega tolu lea na ou manao e tauva ai e ta’ua o le ‘Challenge 24’. Fai mai o ia afai ou te malo, e fai le matou pati i aisa kulimi sundae ma kulimi e 24 e tuu i luga o aisa kulimi.” Na oo Sam i le tauvaga faavaomalo ae e lei malo. Na ‘ai lava sundaes a le aiga o Gong. Peitai e lei faigofie le mauaina o ni kulimi se 24 e tuu i luga o aisa kulimi—o se tasi o le beef jerky.

Na faaalia mai ni manatu o Christopher ma Matthew i le la “talisapaia [tele] o le faatuatuaina, alofa ma le tuuto lea na tausoaina e lo latou tama ma lo latou tina.” O se alofa na faasoaina atu e Elder ma Sister Gong i le tasi ma le isi faapea foi i atalii taitoatasi ma le aiga lautele.

“E le gata i le avea ai ma se tamā tuuto, ae o Gerrit o se atalii ma se uso tuuto foi,” o le tala lea a Susan. “E taua na matafaioi ia te ia. Na te fesoasoani ia i matou ia malamalama o fegalegaleaiga faaleaiga e sili atu le taua nai lo mea uma lava.”

Aafiaga o le Ekalesia

E ui e pisi i le galuega ma le aiga, ae e faaauau pea ona naunau Elder Gong e auauna atu i le Ekalesia, faataunuu valaauga o se fautua maualuga, taitai vaega o faitaulaga sili, peresitene o le Aoga Sa o le siteki, faiaoga seminare, epikopo, peresitene o le misiona a le siteki, peresitene o le siteki, ma le Fitugafulu Eria.

Po o le a lava le mea e tofia o ia e fai, faapea foi i lona olaga faaleaiga, na te faataitaia pea e le aunoa ni uiga faapitoa. “Na te vaai atu i tagata uma o se atalii po o se afafine o le Tama Faalelagi,” o le tala lea a Sister Gong. “Ae e faasilisili i mea uma, o lona alofa i le Alii. E manao moni lava o ia ma lona loto atoa e fausia le malo ma faamanuia i fanau a le Tama Faalelagi.”

Ma e faamemelo atu i lona faletua. “Po o le a lava le mea e talosagaina a’u e fai,” na ia saunoa ai, “e i ai lava Susan i ou autafa. E fiafia lava o ia i soo se tagata ma taulai atu i isi tagata. E naunau lava o ia e alu i nofoaga fou ma faataitai ni mea fou, lea ou te faafetai ai.”

Auauna Atu ma Fitugafulu

I le aso 3 Aperila, 2010, na lagolago ai Elder Gerrit W. Gong o se Fitugafulu o le Pulega Aoao. Sa tofia o ia i le Au Peresitene o le Eria i Asia, o lona laumua e i Hong Kong. Na mulimuli ane avea ma Peresitene o le Eria o Asia. I le aso 6 o Oketopa, 2016, na lagolago ai Elder Gong i le Au Peresitene o Fitugafulu, lea na faaauau ai lona poto masani faavaomalo, e aofia ai iloiloga i eria i vaega eseese o le lalolagi e pei o Aferika ma Amerika Tutotonu.

“E te feiloai ma alofa i Au Paia i nei nofoaga uma,” na ia saunoa ai. “E te lagona le faamanuiaina i le i ai o tagata e ta’u atu ia te oe e uiga i la latou faatuatuaga, ona o lo latou aafiaga o le galue ai o le Atua i o latou olaga e avea ma se vaega o le iloaina po o ai le Atua ma le ala e alofa ai o Ia ia i latou taitoatasi.”

“Pe a matou auina atu Elder Gong i soo se tulaga, e lagona e i latou o loo aofia lo latou mauaina o se uo,” na saunoa ai Peresitene Russell M. Nelson. “E maualuga lona tulaga o le malamalama, ae e lotomaualalo o ia. E fesootai ma tagata i soo se tulaga ma e saunia lelei ma le faatauanau i taimi uma.”

Ata
Gongs in Thailand

Mai le agavale: I Taialani, na feiloai ai Elder Gong ma le Afioaga ia Francis Xavier Katinale Kriengsak Kovithanvanij, le Akiepikopo Katoliko o Bangkok. E fiafia Elder Gong i malaga taitoatasi ma ona atalii, e pei o le malaga lenei i kanata ma lona atalii o Sam. Na faasoa atu e Elder Gong ona manatu e uiga i le Areto o le Ola i faiaoga seminare ma le inisitituti i le 2017. Na faia ni feiloaiga a Sister Gong i le fale o se tagata lotu Kemupotia.

Valaauga o se Aposetolo

Ina ua tuuina atu e Peresitene Nelson le valaauga mo Elder Gong e auauna atu o se uso o le Korama a Aposetolo e Toasefululua, “na tauaaoina [e le perofeta] o’u lima i ona aao, faatasi ai ma la’u pele o Susan i o’u autafa, ma tuuina mai le valaauga paia mai le Alii lea na ou le manava ai” (“Ua Toe Tu Mai le Alii,” Liahona, Me 2018, 97). Ma le lotomaualalo, ae na mautinoa lona alofa mo ma faalagolago i le Alii, na taliaina ai e Elder Gong le valaauga. Na lagolagoina o ia i le aso 31 o Mati, 2018. Ma le sauniaina lelei e le Alii, o le a ia auauna atu ai nei o se “[molimau] faapitoa i le suafa o Keriso i le lalolagi atoa” (MF&F 107:23).