2019
Foaki ʻe ha Ongo Māhanga Taʻu Hongofulu-Mā-Ua ha Ngaahi Tohi Laukonga ki Tonga
Sune 2019


Ngaahi Peesi Fakalotofonuá

Foaki ʻe ha Ongo Māhanga Taʻu Hongofulu-Mā-Ua ha Ngaahi Tohi Laukonga ki Tonga

ʻI he fuofua fononga atu e ongo māhanga fefine taʻu hongofulu-mā-ua ko Lesieli mo ʻAnitimoni ʻAhokava ki Tonga ki he meʻa fakaʻeiki ʻena kui fefiné, ne na ʻohovale he sio ki he tokolahi ʻo e fānau ne ʻikai ke nau ʻalu ki he akó.

Naʻe pehē ʻe Lesieli, “Ne fakamamahi ʻema vakai ki he tokolahi ʻo e fānau, kau ai mo ha kau mēmipa tonu hoku fāmilí, ne ʻikai ke nau ako, koeʻuhi he ʻoku ou ʻilo hono mahuʻingá!”

ʻI heʻena foki ki ʻOkalani, Nuʻu Silá, ne na vahevahe ʻa e meʻa ne na sio aí ʻo na ʻilo ai mei hona tokoua lahi ko Tuleisií; ʻoku ʻikai lahi e tohi laukonga ʻi Tongá pea ʻoku ʻikai ʻi ai ha laipeli ia maʻá e kakai. Ne fakapapau e ongo tamaikí te na fai ha meʻa ke fakaleleiʻi ia.

Ne pehē ʻe ʻAnitimoni, “ʻOku ʻi ai ha taumuʻa ʻa e tokotaha kotoa pē ʻi he moʻuí ni.” “ʻE lava ke tokoni e akó ke ke ʻilo ho taumuʻá mo e founga te ke aʻusia ai iá.”

Ne fakapapauʻi ʻe he ongo māhangá ke tānaki ki he lahi tahá ha ngaahi tohi laukonga ʻo fakafolau ki Tonga. Ne na tā ha ngaahi pousitā pea fakaʻaliʻali ia ʻi he kaungāʻapí mo e siasí. Ne na ʻalu ki he ngaahi ʻapiakó mo ha ngaahi puha pepa ʻo kole tokoni, fakataha mo ha kole tokoni ki he ngaahi kaungāmeʻa mo e fāmili ʻi he Facebook, mo ō ki he ngaahi laipeli fakapuleʻangá ʻo kole ha ngaahi tohi ʻe tuku ki tuʻa.

Naʻe pehē ʻe Lesieli, “Ne fuoloa pea toki foaki mai he kakaí ha meʻa, ka naʻe ʻikai tuka ai ʻema feingá pea fakaʻau pe ʻo lahi.”

Ko hono aofangatukú ne lahi e ngaahi tohi ne tānakí, ka naʻe fie maʻu ha paʻanga ke fakafolau ʻaki e ʻū tohí ki Tonga.

Naʻe pehē ʻe ʻAnitimoni, ʻa ia ʻoku ifi fuluta, “Ne fokotuʻu mai ʻe homa tokouá ke mau ifi fuluta he halá ke maʻu ha sēniti.”

Ka ko ha fuofua faingamālie ʻeni ia kia Lesieli, ʻa ia ʻoku helevālingí, ke fakaʻaliʻali ʻi muʻa he kakaí pea naʻá ne ilifia!

“Ne maumau toutou akoako ia ke lahi ha sēniti te mau maʻu, ka naʻá ku kei ilifia pe ʻi heʻemau ō atu ki aí.” Ko e lahi ange ko ia ʻeku akoakó ko e lahi ange ia ʻeku ongoʻi fiemālie mo maʻu ha loto falalá. Ne u ongoʻi lavameʻa ʻi heʻene ʻosí.”

ʻI hono maʻu ʻe he ongo māhangá ʻa e paʻanga ne fie maʻu ki hono fakafolau ʻakí, ne na fakafolau e ʻū tohí ki ha kaungāmeʻa hona fāmilí ʻi Tonga,ʻoku ngāue ʻi he Ako Maʻolunga Liahoná. Naʻá ne tufotufa ʻa e ʻū tohí ki ha ngaahi akoʻanga kehekehe ʻe nima: Lautohi Puleʻanga Havelú, Lautohi Puleʻanga Fuaʻamotú, Ocean of Light, Lautohi Puleʻanga ʻa Mangaiá mo e Ako Lotoloto ʻa Liahoná.

Naʻe pehē ʻe Lesieli, “Ne u ongoʻi fiefia mo fuʻu laukau ʻaki ʻeku fakahoko e ngāue tokoni ko ʻení ki he niʻihi kehé.”

Naʻe pehē ʻe ʻAnitimoni, “Ne u ongoʻi ʻa e laumālié ʻi heʻema tānaki e ʻū tohí, kuó u maʻu ha fiefia lahi ʻaupito ʻi hono fakahoko e ngāue tokoni ko ʻení.”

ʻI hono poupouʻi taʻetūkua kinaua ʻe hona fāmilí mo e ngaahi kaungāmeʻá, kuo toe tānaki ʻe he ongo tamaikí ni mo ha uta tohi ʻe taha ke fakafolau atu ki Tonga.

Naʻe pehē ʻe hona tokoua lahi ko ʻOfá, “ʻOku ou ongoʻi ʻoku toe lahi ange ʻeku ʻofa ki he kakai ʻo Tongá,” ʻOku ʻikai ke u sio ki he niʻihi fakafoʻituitui ʻoku nau maʻu e ngaahi tohí ka ʻoku ou ʻilo ʻoku ʻofa ʻa e Tamai Hēvaní ʻiate kinautolu pea naʻá Ne ueʻi kimautolu ke mau fai ʻeni.”