Mga Ginikanan kag Kabataan

Ang kabataan amo ang aton pinakamalahalon nga regalo gikan sa Dios—ang aton wala’y katapusan nga kaliwatan. Apang, nagakabuhi kita sa tion kon sa diin madamo sa mga babayi ang wala nagahandum nga makigbahin sa pagpamata kag pagtatap sang kabataan. Madamo sa mga lamharon ang nagapaiway nga magpakasal tubtob nga mapun-an ang temporal nga mga panginahanglan. Ang kinaandan nga edad sang mga miyembro naton sa Simbahan nga nagapakasal nagtaas na sing masobra duha ka tuig, kag ang kadamuon sang nagakabun-ag sa mga miyembro sang Simbahan nagapanaog. Ang Estados Unidos kag pila pa ka mga pungsod nagapangatubang sang mas diutay nga kabataan nga nagadinalagko agud suportahan ang pila ka nagatiligulang na.¹ Masobra 40 porsyento ang nagakabun-ag sa Estados Unidos sa wala makasal nga mga iloy. Yadtong mga kabataan yara sa peligro. Ang tagsa sining mga moda nagagiho batok sa diosnon nga plano sang kaluwasan sang aton Amay.

Ang mga babaying Santos sa Ulihing mga Adlaw nakaintiendi nga ang pagkailoy amo ang ila pinakamataas nga prayoridad, ang ila lubos nga kalipay. “Ang mga babayi sa masami makakita sang ila pinakamataas nga katumanan, sang ila pinakadako nga kalipay sa puluy-an kag pamilya. Ang Dios nagtanom sa sulod sang kababayin-an sinang diosnon nga ginapahayag sa malinong nga kabaskog, sa pagkapino, sa paghidaet, sa kaayo, sa kaugdang, sa kamatuoran, sa pagpalangga. Kag ang tanan sining matahum nga mga kinaiya makita sa ila matuod-tuod kag makaalayaw nga pagpabutyag sa pagkailoy.”

Nagpadayon sia, “Ang pinakadako nga trabaho nga sarang tungdan sang bisan sin-o nga babayi amo ang magtatap kag magtudlo kag magpangabuhi kag magpaisog kag magpadako sang iya kabataan sa pagkamatarong kag kamatuoran. Wala na sang iban pa nga butang nga makatupong sina, bisan ano pa ang iya himuon.”²

Mga iloy, pinalangga nga mga utod, palangga namon kamo sa kon sin-o kamo kag sa inyo ginabuhat para sa amon tanan.

Sa iya importante nga pamulong-pulong sang 2015 nga gintig-uluhan “Isa ka Pangabay sa Akon Mga Sister,” si Pangulong Russell M. Nelson nagsiling:

“Ang ginharian sang Dios indi sa karon kag indi mangin kompleto kon wala ang kababayin-an nga nagahimo sang sagrado nga mga kasugtanan kag dayon nagatipig sini, kababayin-an nga makahambal nga may gahum kag awtoridad sang Dios!

“Sa karon, … kinahanglan naton sang mga babayi nga nakahibalo kon paano mapahanabo ang importante nga mga butang paagi sa ila pagtuo kag mga maisog nga tagpangapin sang moralidad kag sang mga pamilya sa kalibutan nga puno sang kasal-anan. Kinahanglan naton ang kababayin-an nga maukod sa pagtuytoy sang mga anak sang Dios sa dalan sang kasugtanan padulong sa pangkahitaasan; kababayin-an nga makahibalo kon paano magbaton sang personal nga rebelasyon, nga nakaintiendi sang gahum kag kalinong sang endowment sa templo; kababayin-an nga makahibalo magtawag sa gahum sang langit agud pangapinan kag pabakuron ang mga kabataan kag pamilya; kababayin-an nga nagatudlo nga wala sing kahadlok.”³

Ining inspirado nga mga panudlo tanan nabase sa “Ang Pamilya: Isa ka Proklamasyon sa Kalibutan,” kon sa diin ining ginpanumbalik nga Simbahan nagapanindugan sang doktrina kag mga pangginawi nga sentro sa plano sang Tagtuga antes pa Niya gintuga ang kalibutan.

Tumuron ko subong ang mas bata pa nga bahin sining grupo. Pinalangga kong mga lamharon nga kauturan, bangod sa inyo ihibalo parte sa ginpanumbalik nga ebanghelyo ni Jesucristo, kamo pinasahi. Ang inyo ihibalo magatugot sa inyo nga magpadayon kag maglampuwas sang mga kabudlayan sa inyo paghamtong. Halin sa huben nga edad, nagpasakop kamo sa mga proyekto kag mga programa nga nagpauswag sang inyo mga talento, pareho sang pagsulat, paghambal, kag pagplano. Nakatuon kamo nga magmangin responsable sa pagginawi kag kon paano batuan ang mga tentasyon nga magbinutig, magpangdaya, magpangawat, ukon mag-inom sang makahulubog ukon droga.

Ang inyo kapinasahi ginkilala sa isa ka pagtuon sang Unibersidad sang North Carolina parte sa Amerikanhon nga mga tin-edyer kag relihiyon. Isa ka sinulatan sa Charlotte Observer ang gintig-uluhan “Mormon teens cope best: Study finds they top peers at handling adolescence. [”Mga tin-edyer nga Mormon nagalampuwas sing mas maayo: Natukiban sa pagtuon nga nagapanguna sila sa ila mga kaedad sa pagdala sang Ila pagkalamharon.”] Ining mga sinulatan nagpamatuod nga ang “mga Mormon mas sagad sa paglikaw sang peligroso nga mga pangginawi, mas maalam sa eskwelahan kag may positibo nga panglantaw sa bwas-damlag.” Isa sa mga naghimo sang pagtuon, nga nag-interbyu sang kalabanan sang aton mga pamatan-on, nagsiling, “Sa halos tanan nga kategorya nga amon ginlantaw, isa lang gid ang klaro nga sulundan: Ang mga Mormon nagapanguna.”⁴

Paano bala ninyo ginaatubang ang mga kabudlayan sa inyo paghamtong? Mga lamharon nga babayi, ini bangod naintiendihan ninyo ang dako nga plano sang kalipayan sang aton Amay nga Langitnon. Ini nagapakita kon sin-o gid kamo kag kon ano ang katuyuan sang inyo kabuhi. Ang mga pamatan-on nga may amo sina nga paghangop nagapanguna sa pagsolbar sang mga palaligban kag una sa pagpili sang husto. Nakahibalo kamo nga sarang ninyo maangkon ang bulig sang Ginuo sa paglampuwas sang tanan nga mga kabudlayan sa inyo paghamtong.

Isa pa ka rason kon ngaa epektibo kamo amo nga nahangpan ninyo nga kamo mga anak sang isa ka Amay nga Langitnon nga nagapalangga sa inyo. Sigurado ako nga pamilyar kamo sa aton bantog nga ambahanon “Dearest Children, God is Near You [Kabataan, Ang Dios Malapit sa Inyo].” Ari ang una nga bersikulo nga aton ginakanta kag ginapatihan:

May duha ka mga panudlo sa sinang bersikulo: Una, ang aton Amay nga Langitnon malapit lang sa aton kag nagabantay sa aton adlaw kag gab-i. Hunahunaa ina! Palangga kita sang Dios, malapit lang Sia sa aton, kag ginabantayan Niya kita. Ikaduha, luyag Niya kita bendisyunan kon kita “nagatinguha sa paghimo sang husto.” Daw ano nga pagpaumpaw sa tunga sang aton mga kabalaka kag kabudlayan!

Huo, mga lamharon nga babayi, ginbugayan kamo kag matahum kamo, pero pareho lang kamo sa tanan nga mga anak sang Amay nga Langitnon nga kinahanglan “magtinguha sa paghimo sang husto.”

Sa sini mahimo ko kamo laygayan sa madamo nga mga butang, pero ginpili ko nga magsambit lamang sang duha.

Ang una ko nga laygay may kaangtanan sa mga celfone. Sa isa ka pagtuon sa bilog nga pungsod nakita nga masobra sa tunga sang mga tin-edyer sa Estados Unidos ang naghambal nga kadako sang oras nga ila ginahinguyang sa ila mga celfone. Masobra 40 porsyento ang naghambal nga nagaaliwasa sila kon mahamulag sa ila mga celfone.⁶ Mas komon ini sa mga babayi sangsa mga lalaki. Mga lamharon ko nga kauturan—kag sa mga hamtong man—mas mabugayan ang inyo mga kabuhi kon inyo limitahan ang inyo paggamit kag pagsalig sa mga celfone.

Ang ikaduha ko nga laygay mas labi ka importante. Magmangin maayo sa iban. Ang kaayo isa ka butang nga ginahimo na sang kadam-an sang aton mga lamharon. Pila ka mga grupo sang lamharon sa pila ka komunidad ang nagpakita sa aton sang halimbawa. Ginpadasig kita sang mga binuhatan sang kaayo sang aton mga lamharon sa ila nga nagakinahanglan sang pagpalangga kag bulig. Sa madamo nga paagi ginahatag ninyo ina nga bulig kag ginapakita ang ina nga pagpalangga sa kada isa. Kuntani sundon sang tanan ang inyo halimbawa.

Sa amo man, nakahibalo kami nga ang pangontra nagatentar sa aton tanan nga indi mangin maayo, kag kadamo pa sang mga halimbawa sini, bisan sa tunga sang mga kabataan kag mga lamharon. Ang tayuyon nga pagka-indi maayo ginatawag sa madamo nga ngalan, pareho sang pagpang-bully, paghimbon batok sa isa ka tawo, ukon pag-upod sa pagsikway sang iban. Ini nga mga halimbawa hungod nga nagadulot sang sakit sa mga klasmeyt ukon kaabyanan. Mga lamharon ko nga kauturan, indi makapalipay sa Ginuo kon mapintas kita ukon malain sa iban.

Yari ang isa ka halimbawa. May nahibal-an ako nga isa ka pamatan-on, nagdapon diri sa Utah, nga ginasunlog tungod tuhay sya, pati na ang paghambal niya sang iya natawhan nga hinambalan. Gingarit-garit sia sang isa ka gang sang manggaranon nga mga pamatan-on tubtob nga nagbalos sia sa paagi nga napriso gid sia sing masobra 70 ka adlaw samtang ginadesisyunan kon bala igadeport sia. Wala ko makahibalo kon ano ang nagpasingkal sining grupo sang mga lamharon, kadamuan sa ila nga Santos sa Ulihing mga Adlaw pareho sa inyo, pero nakita ko ang epekto sang ila kapintas, isa ka masubo nga eksperiyensya kag huol sa isa sa mga anak sang Dios. Ang magagmay nga buhat sang kapintas mahimo nga may dalagko nga mga konsikwensya.

Sang mabatian ko inang istorya, ginkumpara ko ini sa ginhambal sang aton propeta nga si Pangulong Nelson, sa iya pangkabilugan nga debosyonal para sa mga lamharon. Agud pangabayon kamo kag ang iban pa nga mga lamharon sa pagbulig sang pagtipon sang Israel, sia nagsiling: “Magtindog; magmangin tuhay sa kalibutan. Kamo kag ako nakahibalo nga dapat kamo mangin iwag sang kalibutan. Gani, ang Ginuo nagakinahanglan nga pareho kamo tulukon, pareho pamatian, pareho maggiho, kag pareho magbiste sa matuod-tuod nga sumulunod ni Jesucristo.”⁷

Ang batalya sang mga lamharon nga gin-agda ni Pangulong Nelson nga inyo entrahan indi mangin mapintas sa isa kag isa. Pagasundon nila ang panudlo sang Manluluwas nga maglab-ot kag magmangin mapinalanggaon kag mainulikdon sa iban, bisan pa sa punto nga itaya ang pihak nga guya kon sa pamatyag naton may nakasala sa aton.

Sa isa ka pamulong-pulong sa pangkabilugan nga komperensya parte sa tion nga nabun-ag kamo, si Pangulong Gordon B. Hinckley nagdayaw sang “matahum nga mga bataon nga babayi nga nagatinguha sa pagpangabuhi sang ebanghelyo.” Ginlaragway niya sila, pareho sang nabatyagan ko nga ilaragway kamo:

“Maalwan sila sa kada isa. Nagahimulat sila nga pabakuron ang kada isa. Isa sila ka bugal sa ila mga ginikanan kag sa mga puluy-an nga ila ginhalinan. Nagahilapit sila sa pagkadalaga kag dalhon nila sa bug-os nila nga kabuhi ang mga talaksan nga nagapadasig sa ila sa karon.”⁸

Bilang isa ka alagad sang Ginuo, ginasiling ko sa inyo mga lamharon nga babayi, kinahanglan sang aton kalibutan ang inyo kaayo kag pagpalangga. Magmangin maayo sa iban. Gintudloan kita ni Jesus nga palanggaon ang kada isa kag tratuhon ang iban kon paano kita gusto nga tratuhon. Kon tinguhaan naton nga mangin maayo, nagapalapit kita sa Iya kag sa Iya mapinalanggaon nga impluwensya.

Pinalangga ko nga kauturan nga babayi, kon magpasakop kamo sa bisan ano nga kapintas ukon pagkanabaw—nagaisahanon ukon upod sa grupo—magpamat-od na subong nga magbag-o kag magpaisog sa iban nga magbag-o. Amo ina ang akon laygay, kag ginahatag ko ina sa inyo bilang alagad sang Ginuong Jesucristo bangod ginpabatyag ako sang Iya Espiritu nga hambalon kamo parte sining importante nga topiko. Nagasaksi ako kay Jesucristo, ang aton Manluluwas, nga nagtudlo sa aton nga palanggaon ang tagsa-tagsa pareho sang Iya nga pagpalangga sa aton. Pangamuyo ko nga himuon naton ini sa ngalan ni Jesucristo, amen.