Kinatibuk-ang Komperensiya
Ang Kalinaw ni Kristo Makawagtang sa Pagdumot
Oktubre 2021 nga kinatibuk-ang komperensiya


Ang Kalinaw ni Kristo Makawagtang sa Pagdumot

Kon ang gugma ni Kristo mao ang mopatigbabaw sa atong mga kinabuhi, maatubang nato ang mga dili panag-uyon uban sa kalumo, pailob, ug kamabination.

Akong minahal nga kaigsoonan, atol sa pag-eksamin sa kasingkasing samtang nag-ehersisyo ang pasyente, nagkadaghan ang trabahoon sa kasingkasing. Ang mga kasingkasing nga makakaya ra sa paglakaw mahimong maglisod sa pagsuporta sa gikinahanglan sa pagdagan sa tungason. Niini nga paagi, ang pag-eksamin sa kasingkasing makapadayag sa sakit nga anaa na nga wala mahibaloi. Ang bisan unsa nga mga isyu nga mahibaloan matambalan dayon sa dili pa kini mahimong grabe nga mga problema diha sa inadlaw nga kinabuhi.

Ang COVID-19 nga pandemya sa tinuoray nahimong usa ka tibuok kalibotan nga pag-eksamin sa kasingkasing! Ang pag-eksamin mipakita og nagkalainlaing mga resulta. Ang luwas ug epektibo nga mga bakuna gihimo.1 Ang medikal nga mga propesyonal, mga magtutudlo, mga tig-atiman sa mga masakiton, ug uban pa bayanihong misakripisyo—ug nagpadayon sa pagbuhat sa ingon. Daghang tawo ang mipakita og kamanggihatagon ug kamabination—ug nagpadayon sa pagbuhat sa ingon. Apan, ang anaa na nga mga dili maayong butang napakita. Ang dali mataptan nga mga indibidwal nag-antos—ug nagpadayon kini. Kadtong nagtrabaho aron matubag kining anaa na nga pagkadili patas kinahanglang dasigon ug pasalamatan.

Ang pandemya usa usab ka espirituhanong pag-eksamin sa kasingkasing alang sa Simbahan sa Manluluwas ug sa mga miyembro niini. Ang mga resulta nagkalainlain usab. Ang atong mga kinabuhi napanalanginan pinaagi sa pagpangalagad diha sa “mas taas ug mas balaan nga paagi,”2 ang Dali, Sunod Kanako nga kurikulum, ug sa nakasentro sa panimalay, gisuportahan sa Simbahan nga pagkat-on sa ebanghelyo. Daghan ang mihatag og manggiloloy-on nga tabang ug kahupayan atol niining lisod nga mga panahon ug nagpadayon sa pagbuhat sa ingon.3

Apan, sa ubang higayon, ang espirituhanong pag-eksamin sa kasingkasing mipakita og mga kalagmitan ngadto sa panagbingkil ug pag-iyahay. Nagsugyot kini nga kita adunay buhat nga angay himoon aron sa pag-usab sa atong mga kasingkasing ug magkahiusa isip tinuod nga mga disipulo sa Manluluwas. Dili kini bag-o nga hagit, apan mahinungdanon kaayo kini.4

Sa dihang ang Manluluwas mibisita sa mga Nephite, Siya mitudlo, “Kinahanglan nga walay panaglalis taliwala kaninyo. … Siya nga may espiritu sa panagbingkil dili gikan kanako, apan gikan sa yawa, kinsa mao ang amahan sa panagbingkil, ug siya nagkutaw sa mga kasingkasing sa mga tawo sa panagbangi uban ang kasuko, sa usag usa.”5 Kon kita makigbangi sa usag usa uban ang kasuko, si Satanas mokatawa ug ang Dios sa langit mohilak.6

Si Satanas mokatawa ug ang Dios mohilak tungod sa duha ka hinungdan. Una, ang panagbingkil mopahuyang sa atong hiniusa nga pagsaksi ngadto sa kalibotan mahitungod ni Jesukristo ug sa katubsanan nga moabot pinaagi sa Iyang “mga maayo nga buhat, … kalooy, ug grasya.”7 Ang Manluluwas miingon: “Maghatag ako kaninyog bag-ong sugo: paghigugmaay kamo. … Kon maghigugmaay kamo, mahibalo ang tanan nga kamo akong mga tinun-an.”8 Mao usab ang sukwahi niini—ang tanan mahibalo nga kita dili Iyang mga disipulo kon kita dili mopakita og gugma sa usag usa. Ang Iyang buhat sa ulahing mga adlaw mahuyang kon adunay panagbingkil o pagdumot9 taliwala sa Iyang mga disipulo.10 Ikaduha, ang panagbingkil dili makapahimsog sa espirituhanong paagi alang nato isip mga indibidwal. Mawala kanato ang kalinaw, kalipay, ug pahulay, ug ang atong abilidad sa pagpamati sa Espiritu mahuyang.

Si Jesukristo mipasabot nga dili Iyang doktrina “ang pagkutaw sa mga kasingkasing sa mga tawo sa kasuko, usa batok sa usa; apan [ang Iyang] doktrina [mao] nga ang ingon niini nga mga butang pagahun[o]ngon.”11 Kon dali ko nga masilo o motubag sa managlahing opinyon pinaagi sa pagkasuko o pagkamahukmanon, “pakyas” ko sa espirituhanong pag-eksamin sa kasingkasing. Kining pakyas nga pag-eksamin wala magpasabot nga wala na koy paglaom. Kondili, nagpasabot kini nga kinahanglan ko nga mag-usab. Ug nindot nga masayod niana.

Human sa pagbisita sa Manluluwas didto sa Amerika, ang katawhan nagkahiusa; “wala nay panagbingkil sa tibuok yuta.”12 Naghunahuna ba mo nga ang katawhan nagkahiusa tungod kay pareho silang tanan, o tungod kay walay pagpanaglahi og opinyon? Dili tingali. Gani, ang panagbingkil ug pagdumot nawala tungod kay ilang gipatigbabaw ang ilang pagkadisipulo sa Manluluwas labaw sa tanan. Ang ilang mga panaglahi dili mahinungdanon kon itandi sa ilang giambitan nga gugma sa Manluluwas, ug nagkahiusa sila isip “manununod sa gingharian sa Dios.”13 Ang resulta mao nga “wala nay mga katawhan nga labaw pa ka malipayon … nga gilalang sa kamot sa Dios.”14

Ang panaghiusa nagkinahanglan og paningkamot.15 Molambo kini kon kita mougmad sa gugma sa Dios diha sa atong mga kasingkasing16 ug kita motutok sa atong mahangtorong padulngan.17 Kita nahiusa pinaagi sa atong komon, nag-una nga kailhanan isip mga anak sa Dios18 ug sa atong pasalig ngadto sa mga kamatuoran sa gipahiuli nga ebanghelyo. Isip resulta, ang atong gugma sa Dios ug ang atong pagkadisipulo ni Jesukristo nagmugna og tinud-anay nga pagpakabana alang sa uban. Hatagan nato og bili ang nagkalainlaing matang sa mga kinaiya, mga panglantaw, ug mga talento sa uban.19 Kon dili kita makapatigbabaw sa atong pagkadisipulo ni Jesukristo labaw pa kay sa atong personal nga mga interes ug mga panglantaw, kinahanglan kitang moeksamin og balik sa atong mga prayoridad ug mag-usab.

Tingali naanad kita sa pag-ingon, “Siyempre magkahiusa kita—kon mouyon lang ka nako!” Ang mas maayong paagi mao ang pagpangutana, “Unsay akong mahimo aron mapasiugdahan ang panaghiusa? Unsaon nako pagtubag aron matabangan kini nga tawo nga mas mapaduol kang Kristo? Unsay akong mahimo aron maminosan ang panagbingkil ug makaugmad og usa ka manggiloloy-on ug adunay pagpakabana nga komunidad sa Simbahan?”

Kon ang gugma ni Kristo ang mopatigbabaw sa atong mga kinabuhi,20 maatubang nato ang mga dili panag-uyon uban sa kalumo, pailob, ug kamabination.21 Dili kaayo kita maghunahuna sa atong kaugalingong kasensitibo ug mas maghunahuna sa atong silingan. Kita “magtinguha sa pagpataliwala ug paghiusa.”22 Dili kita moapil sa “pagpakiglalis,” mohukom niadtong dili nato igkauyon, o mosulay sa pagpukan kanila.23 Kondili, atong hunahunaon nga kadtong dili nato igkauyon mihimo sa labing maayo kutob sa ilang mahimo gamit ang mga kasinatian sa kinabuhi nga ilang nasinati.

Ang akong asawa nagtrabaho isip abogada sulod sa sobra sa 20 ka tuig. Isip usa ka abogada, nagtrabaho siya kuyog sa mga kauban nga madayagon sa pagpasiugda og sukwahi nga mga panglantaw. Apan nakat-on siya sa dili pag-uyon nga walay pagminaldita o pagkasuko. Moingon siya sa kaatbang nga abogado, “Nakita nako nga dili kita magkauyon niini nga isyu. Ganahan ko nimo. Girespeto nako ang imong opinyon. Unta ang sama nga respeto imong mahatag ngari nako.” Kasagaran mosangpot kini sa pagsinabtanay ug gani sa panaghigalaay bisan pa man sa mga panaglahi.

Bisan ang kanhi nga mga magkaaway mahimong magkahiusa diha sa ilang pagkadisipulo sa Manluluwas.24 Niadtong 2006, mitambong ko sa pagpahinungod sa Helsinki Finland Temple aron pagpasidungog sa akong amahan ug mga apohan, nga nag-unang mga kinabig sa Simbahan didto sa Finland. Ang mga taga-Finland, lakip na ang akong amahan, nangandoy sulod sa daghang dekada nga adunay templo sa Finland. Nianang higayona, nahisakop sa distrito sa templo ang Finland, Estonia, Latvia, Lithuania, Belarus, ug Russia.

Atol sa pagpahinungod, aduna koy nasayran nga makasurprisa. Ang unang adlaw sa kinatibuk-ang kalihokan gigahin alang sa taga-Russia nga mga miyembro aron ipahigayon ang mga ordinansa sa templo. Lisod ipasabot kon unsa gayod kadto kanindot. Ang Russia ug Finland nagkaaway sa daghang gubat sulod sa pipila ka siglo. Ang akong amahan dili mosalig ug dili ganahan dili lang sa Russia apan sa tanang taga-Russia. Kinasingkasing niyang gipahayag kana nga mga pagbati, ug ang iyang mga pagbati mao ang tipikal nga pagdumot sa mga taga-Finland ngadto sa Russia. Gimemorya niya ang taas nga balak nga nagsaysay sa ika-19 nga siglo nga gubat tali sa mga taga-Finland ug mga taga-Russia. Ang iyang mga kasinatian atol sa Ikaduhang Gubat sa Kalibotan, sa dihang ang Finland ug Russia magkaaway na usab, wala makapausab sa iyang mga opinyon.

Usa ka tuig sa wala pa ang pagpahinungod sa Helsinki Finland Temple, ang komitiba sa templo, nga naglangkob og taga-Finland lang nga mga miyembro, nagmiting aron hisgotan ang mga plano alang sa pagpahinungod. Atol sa miting, adunay nakaobserbar nga ang taga-Russia nga mga Santos mobiyahe og pipila ka adlaw aron motambong sa pagpahinungod ug tingali naglaom nga madawat ang ilang mga panalangin sa templo sa dili pa mopauli. Ang tsirman sa komitiba, si Brother Sven Eklund, misugyot nga ang mga taga-Finland maghulat lang og gamay, nga ang mga taga-Russia mao ang unang mga miyembro nga mopahigayon og mga ordinansa diha sa templo. Ang tanang sakop sa komitiba miuyon. Ang matinud-anong mga Santos sa Ulahing mga Adlaw nga mga taga-Finland mipaulahi sa ilang mga panalangin sa templo aron mauna ang taga-Russia nga mga Santos.

Ang Presidente sa Area nga anaa didto sa miting sa komitiba sa templo, si Elder Dennis B. Neuenschwander, sa kaulahian misulat: “Walay ingon ka mapagarbohon sama nako sa mga taga-Finland niining higayona. Ang lisod nga kasaysayan sa Finland uban sa silingan niini sa silangang bahin … ug ang ilang kahinam nga sa kataposan aduna nay [usa ka templo] nga natukod sa ilang kaugalingong nasod nakapahiklin niini. Ang pagtugot sa mga taga-Russia nga maoy mouna og sulod sa templo [kadto] usa ka pamahayag sa gugma ug sakripisyo.”25

Sa dihang gisulti ko kining kamabination ngadto sa akong amahan, ang iyang kasingkasing natandog ug mihilak siya, talagsa ra kaayo kanang mahitabo nianang isog nga taga-Finland. Gikan nianang higayona hangtod sa iyang pagkamatay tulo ka tuig ang milabay human niana, wala na siya magpahayag og negatibong sentimento mahitungod sa Russia. Nadasig sa ehemplo sa iyang kaubang taga-Finland, ang akong amahan mipili sa pagpatigbabaw sa iyang pagkadisipulo ni Jesukristo labaw sa tanan pang mga konsiderasyon. Ang mga taga-Finland, taga-Finland lang gihapon; ang mga taga-Russia, taga-Russia lang gihapon; ang duha ka grupo wala mosalikway sa ilang kultura, kasaysayan, o mga kasinatian aron mawala ang pagdumot. Dili na nila kana kinahanglang buhaton. Kondili, gipili nila ang paghimo sa ilang pagkadisipulo ni Jesukristo nga mao ang ilang nag-unang konsiderasyon.26

Kon nahimo nila kini, makahimo usab kita. Mahimo natong dad-on ang atong kabilin, kultura, ug mga kasinatian ngadto sa Simbahan ni Jesukristo. Si Samuel wala molimod sa iyang kabilin isip usa ka Lamanite,27 ingon man si Mormon wala molimod sa iyang pagka-Nephite.28 Apan ang matag usa mipatigbabaw sa iyang pagkadisipulo sa Manluluwas labaw sa tanan.

Kon dili kita magkahiusa, kita dili Iya.29 Ang akong pagdapit mao nga magmaisogon kita sa pagpatigbabaw sa atong gugma sa Dios ug pagkadisipulo sa Manluluwas labaw sa tanan pang mga konsiderasyon.30 Mohupot kita sa pakigsaad nga mahinungdanon sa atong pagkadisipulo—ang pakigsaad nga magkahiusa.

Mosunod kita sa ehemplo sa mga Santos gikan sa tibuok kalibotan nga nagmalamposon sa pagkahimong mga disipulo ni Kristo. Makasalig kita kang Jesukristo, kinsa mao “ang atong pakigdait … giguba niya ang paril sa panagbingkil nga nag-ulang kanato; gitapos niya [sa maulaong pagsakripisyo] ang pagdinumtanay.”31 Ang atong pagsaksi bahin ni Jesukristo ngadto sa kalibotan molig-on, ug magpabilin kita nga himsog sa espirituhanong paagi.32 Ako mopamatuod nga kon kita “mosalikway sa panagbingkil” ug mamahimong “sama og hunahuna sa Ginoo diha sa gugma ug mahiusa Kaniya diha sa hugot nga pagtuo,” ang Iyang kalinaw atong maangkon.33 Sa ngalan ni Jesukristo, amen.

Mubo nga mga Sulat

  1. Tan-awa sa “The First Presidency Urges Latter-day Saints to Wear Face Masks When Needed and Get Vaccinated Against COVID-19,” Newsroom, Ago. 12, 2021, newsroom.ChurchofJesusChrist.org; “Vaccines Explained,” World Health Organization, who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/covid-19-vaccines/explainers; “Safety of COVID-19 Vaccines,” Centers for Disease Control and Prevention, Sept. 27, 2021, cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/vaccines/safety/safety-of-vaccines.html; “COVID-19 Vaccine Effectiveness and Safety,” Morbidity and Mortality Weekly Report, Centers for Disease Control and Prevention, cdc.gov/mmwr/covid19_vaccine_safety.html.

  2. Russell M. Nelson, “Ang Partisipasyon sa mga Sister sa Pagpundok sa Israel,” Liahona, Nob. 2018, 69.

  3. Tan-awa sa Doktrina ug mga Pakigsaad 81:5.

  4. Daghang apostoles ug mga propeta ang namulong bahin sa panaghiusa ug panagbingkil sulod sa daghang katuigan. Tan-awa, pananglitan sa, Marvin J. Ashton, “No Time for Contention,” Ensign, Mayo 1978, 7–9; Marion G. Romney, “Unity,” Ensign, Mayo 1983, 17–18; Russell M. Nelson, “The Canker of Contention,” Ensign, Mayo 1989, 68–71; Russell M. Nelson, “Children of the Covenant,” Ensign, Mayo 1995, 32–35; Henry B. Eyring, “That We May Be One,” Ensign, Mayo 1998, 66–68; D. Todd Christofferson, “Dali na Diri sa Zion,” Liahona, Nob. 2008, 37–40; Jeffrey R. Holland, “Ang Pangalagad sa Pagpasig-uli,” Liahona, Nob. 2018, 77–79; Quentin L. Cook, “Mga Kasingkasing Nabugkos diha sa Pagkamatarong ug Pagkahiusa,” Liahona, Nob. 2020, 18–22; Gary E. Stevenson, “Mga Kasingkasing nga Nabugkos,” Liahona, Mayo 2021, 19–23.

  5. 3 Nephi 11:28–29.

  6. Tan-awa sa Moises 7:26, 28, 33. Wala kini magsugyot nga ang maulaong sakripisyo sa Manluluwas nagpadayon o nga Siya nagpadayon sa pag-antos; si Jesukristo nakahuman na sa Pag-ula. Hinoon, ang Iyang walay kataposan ug hingpit nga pagsabot ug kalooy nga Iyang naangkon isip resulta sa paghuman sa Iyang maulaong sakripisyo nagtugot Kaniya nga mobati og kasagmuyo ug kaguol.

  7. 2 Nephi 2:8.

  8. Juan 13:34, 35.

  9. Ang pagdumot usa ka kahimtang o pagbati sa aktibong pagsupak ngadto sa usa ka tawo o butang; nagsugyot kini og pakig-away, pagkontra, kayugot, kapungot, ug nakagamot nga dili pag-uyon o laing buot. Ang Griyego nga pulong sa “pagdumot” gihubad usab og “kasilag.” Sukwahi kini sa agape, nga gihubad og “gugma.” Tan-awa sa James Strong, The New Strong’s Expanded Exhaustive Concordance of the Bible (2010), Greek dictionary section, numero 2189.

  10. Tan-awa sa Juan 17:21, 23.

  11. 3 Nephi 11:30.

  12. 4 Nephi 1:18.

  13. 4 Nephi 1:17.

  14. 4 Nephi 1:16.

  15. Si Presidente Russell M. Nelson miingon, “Ang Ginoo ganahan og paningkamot” (sa Joy D. Jones, “Usa ka Talagsaong Balaanon nga Tawag,” Liahona, Mayo 2020, 16).

  16. Tan-awa sa 4 Nephi 1:15. Adunay mga tawo kinsa nakakab-ot niini nga matang sa panaghiusa. Sa panahon ni Enoch, “ang Ginoo mitawag sa iyang katawhan og Zion, tungod kay sila usa sa kasingkasing ug usa sa hunahuna, ug nagpuyo diha sa pagkamatar[o]ng; ug walay kab[o]s taliwala kanila” (Moises 7:18).

  17. Tan-awa sa Mosiah 18:21.

  18. Tan-awa sa Mga Buhat 17:29; Salmo 82:6.

  19. Tan-awa sa 1 Mga Taga-Corinto 12:12–27.

  20. Tan-awa sa Moroni 7:47–48.

  21. Tan-awa sa Doktrina ug mga Pakigsaad 107:30–31.

  22. Dallin H. Oaks, “Pagdepensa sa Atong Balaanong Dinasig nga Konstitusyon,” Liahona, Mayo 2021, 107.

  23. Tan-awa sa Mga Taga-Roma 14:1–3, 13, 21.

  24. Ang Manluluwas misaway sa Iyang “mga tinun-an diha sa karaan nga mga adlaw, [kinsa] nangita og higayon sa pakigbingkil batok sa usag usa ug wala mopasaylo sa usag usa diha sa ilang mga kasingkasing; kay tungod niini nga sala sila gisakit ug gipanton sa hilabihan. Busa,” si Jesus miawhag sa Iyang mga disipulo sa ulahing mga adlaw, “Ako moingon nganha kaninyo, nga kamo kinahanglan gay[o]d nga mopasaylo sa usag usa” (Doktrina ug mga Pakigsaad 64:8–9).

  25. Elder Dennis B. Neuenschwander, personal nga pagsultihanay.

  26. Sa usa ka tipikal nga taga-Finland, sa dihang si Brother Eklund mihisgot niini nga desisyon, miingon siya nga angay lang kini. Imbes daygon ang kamanggihunahunaon sa mga taga-Finland, mipahayag siya og pasalamat sa mga taga-Russia. Ang mga taga-Finland mapasalamaton sa mahinungdanong kontribusyon sa mga taga-Russia sa buhat nga gihimo didto sa Helsinki Finland Temple. (Sven Eklund, personal nga pagsultihanay.)

  27. Tan-awa sa Helaman 13:2, 5.

  28. Tan-awa sa 3 Nephi 5:13, 20.

  29. Tan-awa sa Doktrina ug mga Pakigsaad 38:27.

  30. Tan-awa sa Lucas 14:25–33.

  31. Mga Taga-Efeso 2:14–15.

  32. Tan-awa sa Mga Taga-Efeso 2:19.

  33. Tan-awa sa Russell M. Nelson, “The Canker of Contention,” Ensign, Mayo 1989, 71.