Loq’laj na’leb’ choq’ reheb’ li yuwa’b’ej
Eb’ li na’b’ej yuwa’b’ej neke’xjunaji rib’ rik’in li qaChoxahil Yuwa’ re xb’eresinkileb’ li xchaq’al ru alal sa’ li choxa.
Ma aaq’aluhom jun sutaq jun k’uula’al toje’ xyo’la? Wan jun saqen li nak’utun sa’ rilob’aal li k’uula’al toje’ xyo’la, li naxk’am chaq jun xchaq’al ru rahom li naru naxnujob’resi li raameb’ li xna’ xyuwa’ rik’in sahil ch’oolejil.1 Jun aj tz’iib’anel aj Mexico kixtz’iib’a, “Xintzol naq sa’ li hoonal naq jun k’uula’al toje’ xyo’la naxchap li ru’uj ruq’ lix yuwa’ rik’in lix ch’ina uq’, naxchap a’an chi junajwa.”2
Lix k’iiresinkileb’ li alalb’ej a’an jun reheb’ li k’anjel k’a’jo’ xchaq’al ru sa’ li qayu’am. Eb’ li na’b’ej yuwa’b’ej neke’xjunaji rib’ rik’in li qaChoxahil Yuwa’ re xb’eresinkileb’ li xchaq’al ru alal sa’ li choxa.3 Anajwan nawaj xwotzb’al junjunq li na’leb’ re xk’iiresinkileb’ li alal k’ajolb’ej li neke’tawman sa’eb’ li loq’laj hu ut li neke’xk’ut li yo’yookil profeet re qatenq’ankil chixkanab’ankil chaab’il na’leb’ jo’ yuwa’b’ej.
Taqe’k toj sa’ xb’een li xtusulal li wank sa’ li evangelio
Tento tootaqe’q toj sa’ xb’een li xtusulal li wank sa’ li evangelio qochb’een li qajunkab’al. Li Awa’b’ej Russell M. Nelson kixye: “Aajel ru naq eb’ li junkab’al te’xk’ul xb’eresihom li choxa. Eb’ li na’b’ej yuwa’b’ej ink’a’ naru te’xk’e xna’leb’eb’ lix kok’al ka’ajwi’ rik’in li k’a’ru neke’xk’ul, xb’aan xxiweb’, malaj xb’aan xtoq’ob’ahomeb’.”4
Us ta jalan li k’aynaqo wi’ chaq, jalan li qak’iijik, ut jalan li qanumsihom chaq, naru neke’k’anjelak a’an sa’ xk’iiresinkileb’ li qakok’al, a’b’an eb’ li seeb’al a’an moko tz’aqaleb’ ta re xtenq’ankileb’ li qakok’al chi sutq’iik sa’ choxa. Tento naq te’qasik’ taqenaqil “chaab’ilal ut b’aanuhom,”5 jun chaab’il wank rik’in rahok jo’ ajwi’ li chaab’il oyb’enink, b’ar wi’ nokosumwotzok rik’ineb’ li qakok’al “rik’in chaab’ilal ut santilal.”6 Li Awa’b’ej Dallin H. Oaks kixch’olob’ xtusulal li wank sa’ li evangelio jo’ “jun xcha’al li wank, jun ch’uut chi na’leb’, oyb’enihom ut b’aanuhom. … Li xtusulal li wank sa’ li evangelio nachal chaq sa’ li k’uub’anb’il na’leb’ re li kolb’a-ib’, sa’ lix taqlahom li Dios, ut sa’ lix k’utumeb’ li yo’yookil profeet. Nokoxb’eresi sa’ xk’iiresinkil li qajunkab’al ut sa’ xb’eresinkil li qayu’am chi junjunqal.”7
Li Jesukristo a’an li raam li xtusulal li wank sa’ li evangelio. Xk’eeb’al xna’aj sa’ li junkab’al li xtusulal li wank sa’ li evangelio aajel ru re xk’ojob’ankil jun na’ajej b’ar wi’ li riyajil li paab’aal truuq chi atz’umak. Re taqe’k sa’ jun na’ajej taqenaq wi’chik, li Awa’b’ej Oaks nokoxb’oq “chixkanab’ankil yalaq k’a’ru chi na’leb’ malaj b’aanuhom li naxka’pak’ali lix k’utum lix Iglees li Jesukristo.”8 Ex na’b’ej yuwa’b’ej, naq ink’a’ naqak’ojob’ xtusulal li wank sa’ li evangelio naru naxk’e xna’aj li xik’ na’ilok re naq a’an tixk’ojob’ jun xsok sa’ li qajunkab’al, malaj, sa’ li raameb’ li qakok’al.
Naq naqasik’ ru li xtusulal li wank sa’ li evangelio jo’ li k’a’ru jwal aajel ru sa’ li qajunkab’al, toja’ ut naq rik’in li xnimal xwankil li Santil Musiq’ej,9 li qawanjik, lix k’aytesinkil qib’, ut li qab’aanuhom sa’ xk’iiresinkileb’ li qakok’al ch’olch’ooqeb’ ru, te’xjayali rib’, te’xtuqub’ rib’, ut te’chaab’ilo’q.
Xk’ojob’ankil li ochochnal jo’ jun na’ajej re xtzolb’al li evangelio
Li Awa’b’ej Russell M. Nelson kixk’ut naq li ochochnal tento naq a’anaq li “na’ajej re xtzolb’al li evangelio.”10 Li rajom xtzolb’al li evangelio a’an “xnimob’resinkil lix jalajik qach’ool chirix li qaChoxahil Yuwa’ ut li Jesukristo, ut qatenq’ankil chi wank chi mas wi’chik jo’eb’ a’an.”11 Qak’ehaq reetal oxib’ chi teneb’ahom aajeleb’ ru sa’ xk’iiresinkileb’ li qakok’al li neke’xch’olob’ li profeet ut apostol li naru nokohe’xtenq’a chixk’ojob’ankil li xtusulal li wank sa’ li evangelio chi terto wi’chik sa’ li qajunkab’al.
Xb’een: K’utuk chi maak’a’ xramb’al
Li qaChoxahil Yuwa’ kixk’e xna’leb’ laj Adan chirix li Jesukristo ut lix tzol’leb’. Kixk’ut naq “tixk’ut li k’a’aq re ru a’in chi moko ramb’il ta chiruheb’ li ralal xk’ajol.”12 Sa’ jalan chik aatin, li qaChoxahil Yuwa’ kixk’ut chiru laj Adan naq tixk’ut li k’a’aq re ru a’in chi moko ramb’il ta, chi k’i, ut chi tuub’.13 Li loq’laj hu neke’xye qe naq “laj Adan ut li xEva keʼrosobʼtesi xkʼabʼaʼ li Dios, ut keʼxkʼe chi nawmank chixjunil li kʼaʼaq re ru chiruhebʼ li ralal ut ebʼ lix rabʼin.”14
Neke’qatzol li qakok’al chi moko ramb’il ta naq naqanumsi chaab’il xk’ihal li hoonal rik’ineb’. Naqatzoleb’ chi moko ramb’il ta naq noko’aatinak chirix jo’k’ihal li hoonal neke’xnumsi chiru li kaxmu, rik’in roksinkil li k’anjeleb’aal naxk’e li Iglees li naru naqoksi.15 Naqatzoleb’ chi moko ramb’il ta naq neke’qatzol li loq’laj hu rik’ineb’ li qakok’al sa’ Kim, Taaqehin ut naqak’e xna’aj li Musiq’ej re naq a’anaq laj k’utunel.
Xkab’: Xk’utb’al chan ru li wank jo’ tzolom
Sa’ lix hu laj Jwan naqil naq naab’aleb’ reheb’ laj Judio ke’patz’ok chiru li Kolonel chirix lix na’leb’ a’an, li Jesus kixjayali rib’ rik’in eetalil chiru a’an, lix Yuwa’. A’an kixk’ut, “Li K’ajolb’ej maak’a’ naru tixb’aanu xjunes rib’; ka’ajwi’ li naril chixb’aanunkil li Yuwa’b’ej, a’an li naxb’aanu li K’ajolb’ej.”16 Ex na’b’ej yuwa’b’ej, k’a’ru naqaj ru re naq laa’aqo eetalil choq’ reheb’ li qalal qak’ajol? Li tzolomil.
Jo’ na’b’ej yuwa’b’ej, naru naqak’ut x’aajelil ru xk’eeb’al li Dios sa’ xb’een na’ajej naq noko’aatinak chirix li xb’een taqlahom, a’b’an nokowulak choq’ reetalil a’an naq naqakanab’ chiqix li k’a’ru re ruchich’och’ ut naqasantob’resi li hilob’aal kutan rajlal xamaan. Naru naqak’ut x’aajelil ruheb’ li sumwank re li santil ochoch naq noko’aatinak chirix li tzol’leb’ re li choxahil sumlaak, a’b’an nokowulak choq’ reetalil a’an naq naqoxloq’iheb’ li qasumwank.
Rox: Xb’oqb’aleb’ chi k’anjelak
Li paab’aal chirix li Jesukristo tento naq a’anaq li raam xnawomeb’ xch’ool li qalal qak’ajol, ut eb’ li nawom ch’oolej a’an tento taawulaq rik’ineb’ li junjunq chi kok’al rik’in li k’utb’esinb’il na’leb’.17 Re xtenq’ankileb’ li qalal qak’ajol chixkab’lankil lix nawom xch’ooleb’, neke’qawaklesi xch’ooleb’ chiroksinkil li rajom xch’ooleb’ re xsik’b’al ru li k’a’ru us18 ut neke’qakawresi choq’ re chixjunil li yu’am sa’ xb’ehileb’ lix sumwank li Dios.19
Usaq raj wi taqawaklesi xch’ooleb’ li qakok’al chixk’ulub’ankil lix b’oqom li Awa’b’ej Nelson naq te’xsik’ lix nawom xch’ool chirix li Jesukristo ut lix evangelio—re k’anjelak choq’ re a’an, re xch’oolaninkil a’an re naq taak’iiq, re rilb’al chi tz’aqal, ut re ink’a’ xmuxb’al ru rik’in xb’alaq’il na’leb’eb’ li winq ut ixq li maak’a’eb’ xpaab’aal.20
Xk’iiresinkileb’ li alal k’ajolb’ej rik’in tiikilal ut rik’in ajom
Lix choxahil ajom li qaChoxahil Yuwa’ jo’ yuwa’b’ej ke’k’eeman chi nawe’k sa’ jun k’utb’esinb’il na’leb’ kixk’ul laj Moises: “Xb’aan naq k’e reetal, a’in lin k’anjel ut lin loq’al—xk’eeb’al chi uxmank lix kolb’al chiru li kamk ut lix yu’am chi junelik li winq.”21 Li Awa’b’ej Nelson kixye chirix a’an, “Li Dios tixb’aanu li k’a’ru naru chiru, chi ink’a’ taariisi li xtaql eech’ool, re eetenq’ankil chixk’ulb’aleb’ li xninqal ru osob’tesihom re li junelik q’e kutan.”22
Jo’ nab’ej yuwa’b’ej, laa’o xtaql li Dios re rilb’aleb’ li qalal qak’ajol.23 Tento taqayal qaq’e chixk’ojob’ankil jun na’ajej choq’ reheb’ li qalal qak’ajol b’ar wi’ te’reek’a xtoch’om li choxahilal.
Li qaChoxahil Yuwa’ maajun wa kixsik’ naq laa’o, jo’ na’b’ej yuwa’b’ej, yal toochunlaaq raj choq’ aj ilonel, re yal rilb’al chan ru nanume’ lix musiq’ejil yu’ameb’ li qalaj qak’ajol. Nawaj xk’utb’al cheru jun na’leb’ chirix tz’aqal rajb’al wank choq’ na’b’ej yuwa’b’ej, rik’in jun li na’leb’ xink’ul laa’in. Naq wankin chaq sa’ jun ch’ina uq’ej aran Guatemala, eb’ lin na’ inyuwa’ ke’xtikib’ xk’utb’al chiwu naq aajel ru li rosob’tesihom li yuwa’b’ejil aj k’anjel. Lin na’ kixtaw xhoonal re xwotzb’al wik’in k’a’ru kireek’a a’an naq kixk’ul li rosob’tesinkil rik’in li yuwa’b’ejil aj k’anjel. Kixk’ut chiwu li tzol’leb’ li wan rilom rik’in li rosob’tesihom li yuwa’bejil aj k’anjel ut kixwotz xnawom xch’ool chirix li osob’tesihom yeechi’inb’il. Li rajom chi k’iiresink kinixmusiq’a chirajb’al xk’ulb’al li rosob’tesihom li yuwa’b’ejil aj k’anjel.
Naq wan chaq we kab’laju chihab’, eb’ lin na’ inyuwa’ kine’xtenq’a chixsik’b’al li yuwa’b’ejil aj k’anjel. A’an aajel chaq ru xb’aan naq maak’a’ jun yuwa’b’ejil aj k’anjel sa’ li distrito li wanko wi’. Kooxik chixsik’b’al jun yuwa’b’ejil aj k’anjel li wan 156 kiloom xnajtil. Jultik we chi saqen li hoonal naq li yuwa’b’ejil aj k’anjel kixk’e li ruq’ sa’ xb’een injolom re wosob’tesinkil. Kinnaw, rik’in xwankil li Musiq’ej, chi maak’a’ xkab’ rix inch’ool, naq lin Choxahil Yuwa’ naxnaw wu.
Choq’ re jun li saaj aj kab’laju chihab’ na’el chaq sa’ jun ch’ina k’aleb’aal, k’a’jo’ xnimal xyaalal a’an choq’ we. Sa’ li kutan a’an, li waam kisutq’i rik’in lin Choxahil Yuwa’ xb’aan li rajom lin na’ ut lin yuwa’ chi k’iiresink, ut tinb’antioxi a’an toj chiru li junelik q’e kutan
Li Hermana Joy D. Jones li kiwan choq’ Awa’b’ej re li Tzoleb’aal reheb’ li Kok’al, kixk’ut: “Moko naru ta naq taqoyb’eni naq yal taawulaq li jalaak sa’ xyu’ameb’ li qakok’al. Li jalaak yal chi kama’an maawa’ jun na’leb’ re lix evangelio li Jesukristo.”24 Li qarahom ut li qamusiq’ejil b’oqom naru naxjal xb’ehil li k’a’ru neke’xsik’ ru li qalal qak’ajol naq neke’roksi li xtaql xch’ooleb’. Li Awa’b’ej Nelson kixye ajwi’, “Maajun chik k’anjel naq’axok re xwankil li wank choq’ na’b’ej yuwa’b’ej sa’ tiikilal!”25
Xraqik
Ex na’b’ej yuwa’b’ej, li ruchich’och’ a’in nujenaq chi k’iila na’leb’, wanjik, ut nawom li neke’xyal xq’e rik’ineb’ li qalal qak’ajol. Eb’ li wankeb’ sa’ li nim ut paapookil kab’l neke’xnumsihatq li na’leb’ a’an sa’eb’ li yalaq k’a’ chi ch’iich’ wankeb’ anajwan. “A’b’anan rik’in li maatan re li Ralal,” chan li profeet aj Moroni, “kixkawresi li Dios jun li b’e q’axal wi’chik chaab’il.”26
Naq naqak’am qib’ rik’in li Dios rik’ineb’ li sumwank ut nokowulak choq’ xtaql a’an re rilb’aleb’ li qalal qak’ajol, a’an tixsantob’resi li qajom, tixmusiq’a li qak’utum, ut tixtuqub’ ru li qab’oqom re naq “eb’ li qalal qak’ajol te’ruuq chixnawb’al b’ar taaruuq te’iloq re te’isiiq lix maakeb’.”27 Sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo, amen.