Kapitulo 20

Pagtudlo, usa ka Halangdong Buhat

Ang Dios motabang sa atong mga magtutudlo nga mobati sa responsibilidad nga moabut nganha kanila, ug sa paghinumdom nga ang responsibilidad dili masukod pinaagi lamang sa ilang gisulti, pero sa unsay ilang gibuhat. … Oh, pagkadako gayud sa responsibilidad sa usa ka magtutudlo!¹

Pasiuna

Si Presidente David O. McKay usa ka magtutudlo hapit sa iyang tibuok kinabuhi. Iyang gituman kini nga tahas sa kapasidad isip usa ka misyonaryo, magtutudlo sa eskwelahan, administrador, Apostol, Presidente sa Simbahan, ug amahan.

Sa usa ka mensahe nga gitumong gayud ngadto sa mga naghupot sa priesthood, mipakigbahin siya og usa ka kasinatian nga naghisgot sa tanan kinsa adunay kahigayunan sa pagtudlo:

“Sa miaging adlaw diha koy kahigayunan sa pagmaneho agi sa mga kaumahan sa akong karaang pinuy-anang lungsod. Miagi ko sa duha ka mga uma nga duol sa kanal sa bukid. Nakita ko ang usa nga maayo kaayo ang pagtubo sa mga oats. Bisan pa sa huwaw, sa kabugnaw sa tingpamulak, ug ubang mga makadaot, ang mag-uuma [nakaani] og maanindot nga ani. Sa tupad sa iyang koral mao ang laing uma sa oat, pero pakyas, ingnon ta lang. Nangutana ko sa tawo: ‘Ngano, unsay hinungdan? Tingali dili maayong liso ang imong gitanom.’

“ ‘Dili, pareha ra nga liso nga gitanom sa akong silingan.’

“ ‘Nan, ulahi na siguro ang pagtanom niini, ug wala nay igong kaumog diha sa yuta aron kini motubo.’

“ ‘Gitanom kini sa maong kahapunon nga iyang gitanom ang iyaha.’

“Sa dugang pakisusi, nahibaloan nako nga ang unang tawo midaro sa iyang uma sa panahon sa tinglaglag; dayon iyang gibuakbuak pag-ayo sa panahon sa tingpamulak, mihimo og tabon aron itabon sa yuta, ug pinaagi sa maong pag-ugmad ang kaumog sa tingtugnaw nagpabilin. Ang iyang silingan, sa laing bahin, midaro sa iyang uma sa ulahing bahin sa tingpamulak, nga nagpabiling wala mabuak-buak ang yuta nga giugmad; ang kaumog nawala. Pagkahuman sa pagtanom sa binhi miabut ang upat ka mga semana o unom ka mga semana nga [huwaw], ug walay igong kaumog aron makasugod sa pagtubo ang liso. Ang unang tawo mihimo og pagpangandam, ang hustong matang sa pagpangandam, ug ang kinaiyahan mihatag sa ganansya. Ang ikaduhang tawo nagtrabaho pag-ayo, pero ang iyang pagpangandam dili igo; sa tinud-anay, kulang ang iyang pagpangandam.”

Si Presidente McKay migamit niini nga istorya aron sa paghulagway sa impluwensya sa mga magtutudlo. Siya miingon: “Sa dakong tanaman sa Dios adunay gibutang nga mga magbalantay nga gitawag og mga magtutudlo, ug sila gisugo sa pag-amuma ug sa pagdasig sa mga anak sa Dios. Naghunahuna ako nga tingali ang Halangdong Hardinero nga nagtan-aw sa iyang mga kaumahan nakakita sa uban nga naningkamot sa paghimo sa matarung nga mga kalihokan ug ang uban gigutom tungod sa kahuwaw sa gipasagdan nga katungdanan, sa mabugnaw nga panahon sa garbo, o sa kadaot sa paghuboghubog. Ngano man? Tingali tungod kay ang mga hardinero, ang mga magbalantay, wala mohimo sa gikinahanglang mga pagpangandam, o wala mohimo sa ilang katungdanan pag-ayo.”²

Nagpasabut man sa mga ginikanan, sa mga magtutudlo sa klase, o sa mga home teacher ug mga visiting teacher, si Presidente McKay mihalad sa iyang pangalagad sa pagtabang sa mga miyembro sa Simbahan nga makasabut sa kaimportante ug impluwensya sa epektibo nga pagtudlo.

Mga Pagtulun-an ni David O. McKay

Sa Simbahan aduna kitay daghang mga kahigayunan sa pagtudlo sa uban ug sa pagpalambo sa personal nga kalig-on.

Kita usa ka Simbahan sa mga magtutudlo. Sa panimalay sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw ang amahan ug inahan kinahanglan nga mahimong mga magtutudlo sa pulong––pihong gilatid sa pinadayag nga nagagikan sa Ginoo. Ang matag oganisasyon sa auxiliary, matag korum, linangkuban sa pundok sa mga lalaki ug mga babaye … kinsa sa katapusang pagsabut sa pulong, mga magtutudlo.³

Mapasalamaton ako sa mga miyembro sa Simbahan kansang relihiyon nag-andam sa mga tawo sa pagpakigbisog sa mga impluwensya sa kalibutan ug, nakatabang kanila sa paglahutay niini nga pakigbisog. Usa niining naglihok nga mga pwersa mao ang responsibilidad sa pagtudlo, ug sa kahigayunan nga gihatag niini nga Simbahan alang sa kadaghanan sa pagpakigbahin niini nga responsibilidad. …

Karon sa daghang mga kahigayunan alang sa kadaghanan nga makaangkon sa kalamboan nga magagikan sa tinuod nga magtutudlo, hunahunaa unsay gihimo sa Simbahan aron sa pagtabang niining kasundalohan sa mga magtutudlo isip mga indibidwal nga mahimong malig-on sa gubat batok sa mga pwersa sa kalibutan!

Una, anaa kanila ang obligasyon sa pagtudlo sa ilang isig ka tawo pinaagi sa ehemplo; ug walay laing mas maayo pa nga kasiguroan nga gihatag diha sa matinuoron nga lalaki o sa usa ka sinsero nga babaye.

Ikaduha, makapalambo kini sa balaang hiyas sa gugma alang sa uban. Si Jesus miingon ngadto sa usa sa iyang mga Apostoles, “Simon, anak ni Juan, gihigugma mo ba ako labaw pa niini? … Oo, Ginoo, nasayud ka nga gihigugma ko ikaw. … Pakan-a ang akong mga karnero.” (Juan 21:15.) Ang gugma kinahanglang mag-una sa responsibilidad sa pagpakaon niadtong mga karnero. Ug kining linibo mga magtutudlo kinahanglang magbaton sa ilang kasingkasing sa gugma sa pagtudlo, sa gugma sa isig ka tawo, ug pagkaandam sa pagdawat niini nga responsibilidad uban sa balaang hiyas sa gugma.

Dayon adunay ikatulo nga kinahanglanon, nga gitawag nga: kaputli sa kinabuhi. Dili nako mahunahuna nga ang usa ka tawo nga naghugawhugaw sa iyang kaugalingon malampusong makatudlo og kaputli ngadto sa mga batang lalaki. Dili ako makatuo nga ang usa ka tawo kinsa adunay pagduhaduha mahitungod sa pagkaanaa sa Dios, makatudlo nga madanihon sa pagkaanaa sa usa ka Dios ngadto sa mga batan-ong lalaki ug babaye. Dili siya makahimo niini. Kon siya magpakaaron-ingnon ug mosulay sa pagtudlo, ang iyang mga lihok molabaw sa iyang mga pulong––ug mao kana ang makuyaw nga adunay maduhaduhaon nga mga tawo nga mga magtutudlo sa inyong mga anak. Ang hilo molugdang, ug sila masakit diha sa espiritu nga dili makahibalo, tungod kay ang hilo maliputong gisilsil diha sa ilang mga kalag sa mga tawo nga ilang gisaligan. Ang paghunahuna lang sa mga magtutudlo nga mosulay sa pagtudlo sa mga batan-on og hugot nga pagtuo sa Dios, bisan og kini wala kanila, supak kini sa lagda, ug dili gayud katuhoan. Mao nga ang ikatulo nga kwalipikasyon mao ang kaputli sa kinabuhi ug hugot nga pagtuo sa ebanghelyo ni Jesukristo.

Sa katapusan, makahatag kini nila sa kahigayunan sa pagserbisyo sa ilang isig ka tawo, ug diha niini palamboon ang katungdanan nga gihatag nganha kanila, ug mopamatuod nga sila tinuod gayud nga mga tinun-an ni Kristo.⁴

Sa paghulma sa kinaiya ug giya sa pagkabata, ang impluwensya sa ginikanan mao ang labing maayo; sunod ang magtutudlo. … “Adunay tinuod nga pakahalangdon sa kalag nianang lalakiha o babayhana kinsa sinserong nagtinguha ug naningkamot sa paggiya sa mga anak gikan sa dautang mga impluwensya ngadto sa usa ka kahimtang sa taas nga mga sumbanan ug halangdong paningkamot.”⁵

Ang epektibo nga mga magtutudlo mangandam pinaagi sa pagtuon, hugot nga pagtuo, ug pag-ampo.

Ang dakong obligasyon sa usa ka magtutudlo mao ang pagpangandam sa pagtudlo. Ang usa ka magtutudlo dili makatudlo sa uban niana nga wala niya mahibaloi sa iyang kaugalingon. Dili niya mapabati sa iyang mga estudyante unsay wala niya batia sa iyang kauglingon. Dili siya makahimo sa paggiya og usa ka batanong lalaki o batan-ong babaye sa pag-angkon og pagpamatuod sa ebanghelyo sa Dios kon ang magtutudlo wala nianang pagpamatuod sa iyang kaugalingon.

Adunay tulo ka mga butang nga kinahanglang mogiya sa tanang mga magtutudlo: una, pagkat-on bahin sa hilisgutan; ikaduha, himoang kabahin kana nga hilisgutan sa inyong kinabuhi; ikatulo, paningkamuti ang paggiya sa inyong mga estudyante nga kini mahimong kabahin diha kanila––dili lang mohatag niini ngadto nila, pero mogiya kanila nga makakita sa unsay inyong nakita, nga makahibalo sa unsay inyong nahibaloan, nga mobati unsay inyong gibati.

Ang matag magtutudlo kinahanglang andam na sa iyang leksyon sa higayon nga iyang ikakita ang mga batang lalaki ug mga batang babaye sa klase; kay, hinumdumi, nga ang imong pagpresentar niana nga leksyon, ang imong kinaiya sa kamatuoran niana nga leksyon maoy modeterminar sa kinaiya sa mga batang lalaki ug mga batang babaye ug sa ilang kinaiya sa kinatibuk-an ngadto sa kalihokan sa Simbahan. Kon pasagdan lamang nimo sila human sa klase nga mobati diha sa ilang batan-ong mga kasingkasing nga wala silay nakuha sa pagtambong, maglisud na ka sa pagpabalik nila pagkasunod semana. Pero sa laing bahin, kon nadasig nimo sila, o kon wala ka makahimo niana, kon nakatudlo ka kanila og usa ka butang nga nakapadani sa ilang kaikag, imong mamatikdan nga ang ilang intensyon ug tinguha sa pagbalik makita sa ilang pagtambong pagkasunod semana. …

Ang pagbasa lamang sa manwal sa leksyon sa dili pa ang oras dili igo. Sa pagbuhat sa ingon wala pa nako mamaster kana nga leksyon, ug hangtud nga kini maako, hangtud nga ako mobati nga ako adunay mensahe nga itudlo ngadto sa akong mga miyembro sa klase, dili ako andam sama sa gisugo sa Ginoo kanako sa pag-andam kon siya motawag kanako sa pagtudlo sa iyang pulong. Kinahanglan gayud nga kini mahimong akoa; unsay akong gusto nga ihatag ngadto sa mga batang lalaki ug mga batang babaye maoy importante kon sila ako nang ikakita. Mabansay nako kanang leksyon diha sa manwal pinaagi sa pagtuon, hugot nga pagtuo, ug pag-ampo.⁶

Ang pagtudlo og leksyon nga maayo pagkaandam sama sa kalooy––mopanalangin kini kaniya nga naghatag ug kaniya nga nagdawat. Tinuod kini diha sa pagtudlo ingon man usab diha sa kinabuhi––”Ihatag ngadto sa kalibutan ang imong pinakamaayo, ug ang pinakamaayo mobalik nganha kanimo.”…

… Mga magtutudlo, sugdi ang pagpangandam sa inyong mga leksyon pinaagi sa pag-ampo. Itudlo ang inyong mga leksyon sa mainampoong kasingkasing. Dayon pag-ampo nga ang Dios mopalambo sa inyong mensahe diha sa mga kalag sa inyong mga bata pinaagi sa impluwensya sa iyang balaang Espiritu.⁷

Ang kahusay ug balaang pagtahud diha sa mga lawak-klasehanan sa Simbahan makatabang sa mga batan-on nga makat-on sa pagtahud ug pagkontrol sa kaugalingon.

Nagtuo ko nga ang pagdisiplina diha sa lawak-klasehanan, nga nagpasabut nga pagkontrol sa kaugalingon, ug nga nagpasabut nga pagkonsiderar sa uban, mao ang pinakaimportanting bahin sa pagtudlo. …

Ang pinakamaayo nga leksyon nga makat-unan sa usa ka bata mao ang pagkontrol sa kaugalingon, ug mobati sa iyang relasyon ngadto sa uban aron nga siya aduna gayuy pagrespetar sa ilang mga pagbati. …

Ang dili hapsay nga kahimtang, diin gipakita ang walay pagrespetar ngadto sa magtutudlo ug ngadto sa isig ka estudyante, mao ang makapugong sa pinakaimportante nga mga hiyas sa kinaiya.⁸

Ang atong mga lawak-klasehanan usahay may kaguliyang. Dinhi nagkinahanglan kita og maayong mga magtutudlo. Ang usa ka magtutudlo nga makatudlo og usa ka maanindot nga leksyon dunay hapsay nga kahimtang, ug kon siya makakita sa mga estudyante nga masinupakon, nag-itsa-itsa og mga papel, wala maminaw, nagsikadsikad, nagpinatiray, iyang mahibaloan nga ang leksyon dili maayo nga pagkatudlo. Tingali wala usab kini maandam pag-ayo. …

Sa mga lawak-klasehanan ang mga bata kinahanglan nga tudloan, kinahanglang gawasnon sa paghisgot, gawasnon sa pagsulti, gawasnon sa pag-apil sa buhatunon sa klase, pero walay miyembro sa klase nga adunay katungod sa pagbalda sa laing estudyante pinaagi sa pagduotduot o paghimo og kataw-anan ug binuang nga mga pamahayag. Nagtuo ko nga niini nga Simbahan, sa mga korum ug mga klase sa priesthood ug sa mga auxiliary, ang mga magtutudlo ug [mga lider] kinahanglang dili motugot niini. Ang kaguliyang makadaot sa bata nga mihimo niini. Kinahanglan makat-on siya nga kon siya anaa sa kadaghanan adunay mga butang nga dili mahimo nga makalingkawas siya sa silot. Dili siya makalapas sa mga katungod sa iyang mga kauban.

Himoa nga ang mga bata makakat-on niini nga leksyon nga batan-on pa tungod kay kon sila modagko na ug mosulay sa paglapas batok sa balaod, manubag sila ngadto sa pulis ug sa korte, ug tingali makasinati og silot.

Ang kahusay diha sa lawak-klasehanan importante aron ikatudlo ang baruganan sa pagkontrol sa kaugalingon nganha sa mga kasingkasing ug mga kinabuhi sa mga batan-ong lalaki ug batan-ong mga babaye. Gusto silang mosulti ug gusto silang mohunghong, pero dili sila makahimo niana tungod kay makadisturbo kini sa uban. Pagkat-on sa gahum ug sa leksyon sa pagmaster sa kaugalingon.⁹

Ang Sunday School nagpaabut sa panahon nga sa matag klase sa Sunday School ang mga baruganan sa pag-abut sa sakto nga oras, kamatinahuron, pagkontrol sa kaugalingon, pagrespetar sa may awtoridad, pagtuon, pag-apil sa leksyon, ug, ilabi na sa balaang pagtahud ug pagsimba … [mopuno] sa palibot.¹⁰

Sa atong mga pagpaningkamot sa pagtudlo sa kamatuoran, si Jesukristo mao ang atong halangdong Ehemplo.

Sa bahin sa personalidad, sa gingharian sa kinaiya, si Kristo ang labing gamhanan. Sa personalidad, ako nagpasabut sa tanang hiyas nga anaa sa usa ka tawo. Ang personalidad usa ka gasa gikan sa Dios. Usa gayud kini ka perlas nga labing bililhon, usa ka mahangturong panalangin.

Kauban kong mga magtutudlo, kamo ug ako dili makalaum nga makapakita bisan gamay lang, sa personalidad sa atong halangdong Magtutudlo, nga si Jesukristo. Ang personalidad sa matag tawo gamay ra kaayo kon itandi sa personalidad sa Manluluwas sama sa gamayng bidlisiw kon itandi sa dakong adlaw; ug bisan pa, bisan og gamay ra, ang matag personalidad sa magtutudlo kinahanglan nga pareha og matang. Sa bahin sa kinaiya, ang matag magtutudlo mahimong molabaw ug ingon sa usa ka magnet nga makapaagni niadtong iyang gitudloan sa dili mahulagway nga paagi.

Pero bisan unsa pa ka madanihon ang iyang personalidad ngadto sa mga miyembro sa klase, kana nga magtutudlo pakyas sa iyang trabaho kinsa nag-agni lamang sa gugma sa bata ngadto sa personalidad sa magtutudlo. Katungdanan sa magtutudlo ang pagtudlo sa bata sa paghigugma––dili lamang sa magtutudlo, pero sa kamatuoran usab. Bisan asa, makita nato kanunay nga si Kristo, nga nagpaubos alang sa kabubut-on sa iyang Amahan; ug mao usab ang magtutudlo, kon bahin na sa iyang personalidad, kinahanglang magpaubos siya alang sa kamatuoran nga iyang gitinguha nga itudlo.¹¹

Ang magtutudlo kinahanglan gayud nga makaila sa iyang gitudloan, aron makahibalo, bisan gamay, sa mentalidad ug kapabilidad sa mga miyembro sa iyang klase. Kinahanglan nga makabasa siya sa mga ekspresyon sa nawong ug makatubag sa mental ug espirituhanong kinaiya niadtong iyang gitudloan. Ang Halangdong Magtutudlo aduna niining hingpit nga gahum sa pag-ila. Iyang mabasa ang gitago nga mga hunahuna ug makahibalo sa mismong mga pagbati sa mga tawo nga Iyang gitudloan. Sa pag-angkon niini nga gahum ang sinsero nga magtutudlo layo ra gihapon itandi Kaniya. Gamay ra kaayong mga magtutudlo ang nagpalambo niini nga gasa, bisan sa gikinahanglan nga kahimtang; bisan pa nga ang matag magtutudlo adunay responsibilidad sa pagtino kon unsay labing maayong paagi sa pagtudlo sa mga miyembro sa klase aron magmalungtaron ang epekto niini.¹²

Gamita ang mga butang sa inyong palibot. Ipakita ang ehemplo sa Halangdong Magtutudlo kinsa milingkod uban sa iyang mga tinun-an ug mitan-aw sa mga mag-uuma nga nananom sa ilang lugas. Miingon siya, “Ang ubang mga binhi diha mahulog sa maayong yuta, ang uban diha sa kabatoan” [Tan-awa sa Marcos 4:3–8.] Dihay usa ka leksyon sa kinabuhi. Ang babaye sa Samaria kinsa miabut aron moinom sa atabay maoy lain nga ehemplo. Gisultihan siya ni Jesus nga ang tubig nga iyang ihatag kaniya mao ang tubod sa tubig nga magatubo ngadto sa kinabuhing dayon [tan-awa sa Juan 4:14]. Pagkolekta og mga kasinatian, ug dayon ihulagway ang matag punto. Nagtuo ko nga kana usa ka leksyon ngadto sa matag magtutudlo––kaninyo kinsa adunay leksyon nga andamon––dili usa ka pakigpulong, pero usa ka mensahe.¹³

Takus kamo nga mga sulugoon ni Kristo! Mga magtutudlo! Sumusunod sa tinuod nga Magtutudlo, ang halangdong Ehemplo sa tanan! Padayon sa inyong halangdong buhat! Walay laing mas labaw pa; walay mas matarung! Mainyo ang kalipay nga gisaad sa Manluluwas.¹⁴

Mga Sugyot alang sa Pagtuon ug Panaghisgutan

Unsa ang mga responsibilidad sa usa ka magtutudlo? (Tan-awa sa mga pahina 229–33.) Ngano nga importante nga ang mga magtutudlo sa ebanghelyo adunay personal nga mga pagpamatuod?
Unsa nga mga panalangin ang inyong nadawat sa inyong pagtudlo sa ebanghelyo? Sa unsa nga paagi nga ang inyong kinabuhi napanalanginan o nausab tungod sa matinud-anon, epektibo nga mga magtutudlo?
Sa unsang mga paagi nga ang usa ka maayong pagkaandam nga leksyon makaimpluwensya sa magtutudlo ug sa estudyante? (Tan-awa sa mga pahina 230–32.) Unsa ang pipila ka mga paagi nga ang mga magtutudlo makaandam? (Tan-awa sa mga pahina 230–32.) Unsa nga mga kapanguhaan ang anaa sa Simbahan alang sa kalamboan sa pagtudlo?
Unsa ang atong mahimo aron ikapadayon ang kahusay ug respeto diha sa mga lawak-klasehanan sa Simbahan? (Tan-awa sa mga pahina 232–33.) Sa unsang paagi nga ang mga batan-on makaangkon og kaayohan kon adunay kahusay diha sa lawakklasehanan? Unsa ang mabuhat sa mga ginikanan sa pagsuporta sa mga magtutudlo sa ilang mga paningkamot aron adunay kahusay diha sa mga lawak-klasehanan?
Unsa ang kalainan tali sa “pagtudlo sa usa ka leksyon” ug pagtudlo sa mga tawo? Giunsa sa pagpakita sa Manluluwas niini nga kahanas? Unsa pa ang atong makat-unan gikan sa ehemplo ni Jesukristo isip Bantugang Magtutudlo? (Tan-awa sa mga pahina 233–35.)
Unsa ang mabuhat sa usa ka magtutudlo aron sa pagsiguro nga ang mga miyembro sa klase magmahal “dili lamang sa magtutudlo, pero sa kamatuoran usab”?
Sa unsang paagi nga atong magamit ang tambag ni Presidente McKay sa pagpalambo sa pagtudlo diha sa mga panimalay? Unsang mga paagi ang inyong nakita nga makatudlo sa epektibong paagi sa inyong mga anak?

May Kalabutan nga mga Kasulatan:Juan 21:15–17; 3 Nephi 27:21; D&P 11:21; 42:14; 88:77–80, 118; 132:8