Ang Duha ka Kinaiya sa Tawo

Ang tawo adunay duha ka kinaiya, ug giplano sa Dios ang iyang kinabuhi. Mao kana ang unang sukaranang kamatuoran nga angay ibutang sa hunahuna. Ang tawo adunay natural nga lawas ug usa ka espirituhanong lawas. Sa pagpasabut niini nga kamatuoran ang mga kasulatan klaro kaayo:

“Ug ang mga Dios miumol sa tawo gikan sa abug sa yuta, ug mikuha sa iyang espiritu (nga mao ang espiritu sa tawo), ug mibutang niini ngadto kaniya; ug giginhawa ngadto sa lungag sa iyang mga ilong ang ginhawa sa kinabuhi, ug ang tawo nahimong usa ka buhi nga kalag.” [Abraham 5:7.]

Busa, ang lawas sa tawo, usa lamang ka tabernakulo nga gipuy-an sa iyang espiritu. Daghan kaayo, daghan gyud kaayo, ang nagtuo nga ang lawas mao ang tawo, ug busa ang katuyoan sa ilang mga pagpaningkamot mao ang pagtagbaw sa kalipay sa lawas, sa mga gana niini, sa mga tinguha niini, sa mga kahinam niini. Pipila lamang ang nakahibalo nga ang tinuod nga tawo mao ang usa ka imortal nga espiritu, nga [mao] “ang salabutan o ang kahayag sa kamatuoran.” [tan-awa sa D&P 93:29] buhi isip usa ka indibidwal nga binuhat sa wala pa matawo ang lawas, ug nga kining espirituhanong binuhat uban sa tanang naila nga mga hiyas niini magpadayon human ang lawas mohunong sa paglihok sa iyang yutan-ong kahimtang. Miingon ang Manluluwas:

“Ako gikan sa Amahan ug ako mianhi sa kalibutan; usab, ako mobiya sa kalibutan ug moadto sa Amahan.” (Juan 16:28.)

Sama nga ang Espiritu ni Kristo sa wala pa dinhi sa yuta nagpuyo sa usa ka lawas nga unod ug bukog, makatino usab niini ang espiritu sa matag tawo nga matawo dinhi sa kalibutan. Ibutang kana sa inyong hunahuna isip unang sukaranan nga kamatuoran sa kinabuhi?

Ang pangutana, mao: Hain ang labaw nga makahatag og mas madagayaong kinabuhi—ang pagsiguro sa kahayahay sa atong pisikal nga kahimtang o ang pagpalambo sa atong espirituhanong kinabuhi? Dili ba kana ang tinuod nga problema?³

Ang pagpatuyang sa gana ug sa mga tinguha sa pisikal nga tawo temporaryo lamang nga matagbaw ug mahimong mosangpot ngadto sa kaguol, kaalaot, ug posible nga kaulawan; ang espirituhanong kalampusan makahatag og “kalipay nga dili pagamahayan.”

Sa iyang sulat ngadto sa mga Taga-Galacia, si Pablo milista gayud sa “mga buhat sa unod, ” nga iyang gitawag nga “mga bunga sa Espiritu.” Hatagig pagtagad kining mosunod nga kalainan: Ang mga buhat sa unod makita ingon niini:

“ … Panapaw, pakighilawas, kahugaw, kaulag,

“Pagsimbag mga diosdios, panglamat, mga dinumtanay, mga panagbingkil, pangabubho, kapungot, iyaiyahay, sinupakay, pundokpundok,

“Kasina, pagpatay, hubog-hubog, hudyaka-bahakhak, ug mga butang nga maingon-ingon niini: pareha sa akong gipasidaan na kaninyo kaniadto, nga ang nagbuhat sa maong mga butang dili makasulod sa gingharian sa Dios.

“Apan ang bunga sa Espiritu mao ang gugma, kalipay, kalinaw, pailub, pagkamapuanguron, pagkamaayo, pagkamatinuoron,

“Kaaghup, pagpugong sa kaugalingon: nga sa maong mga butang walay kasugoan nga kabatok.

“Ug ang mga iya ni Kristo Jesus nanaglansang sa ilang unod diha sa krus dala ang mga pangibog ug mga tinguha niini.

“Kon kita nangabuhi man diha sa Espiritu, nan, kinahanglan managgawi usab kita diha sa Espiritu.” (Gal. 5:19–25.)⁴

Adunay butang nga mas taas pa kay sa pagpuyo sama sa mga hayop; sa ato pa, ang espirituhanong kahimtang diin adunay gugma, ang pinakabalaan nga hiyas sa tawhanong kalag. Naa usab ang simpatiya, pagkamabination ug ubang mga hiyas.⁵

Adunay butang nga naa sa sulod sa [tawo] nga nag-awhag kaniya sa pagbuntog sa iyang kaugalingon, sa pagkontrol sa iyang kahimtang, sa pag-master sa lawas ug sa tanang mga butang nga pisikal ug magpuyo sa usa ka mas taas ug mas matahum nga kalibutan.⁶

Ang tawo adunay mas dakong kapalaran kay sa pagpakabuhi sama sa hayop. Mao kana ang pagbati sa espiritu! Ang matag lalaki kinsa nakamatikod nga siya mismo adunay pagpamatuod ug ang matag babaye usab nga adunay kaugalingong pagpamatuod, kanang tawhana adunay duha ka kinaiya. Aduna siyay lawas, sama sa tanang mga hayop. Pero aduna siyay usa ka butang nga nagagikan lamang sa iyang Amahan sa langit, ug siya adunay katungod, daling mobati sa mga paghunghong, daling mobati sa mga impluwensya gikan sa iyang Balaan nga Ginikanan, pinaagi sa Espiritu Santo, ang tigpataliwala tali kanato ug sa Dios ang Amahan ug sa iyang Anak nga si Jesukristo.⁷

Ang yutan-ong pagpakabuhi sa tawo usa lamang ka pagsulay kon iyang igugol sa iyang mga paningkamot, ang iyang hunahuna, ang iyang kalag, sa mga butang nga makatampo sa kahupayan ug pagtagbaw sa iyang pisikal nga kinaiyahan, o kon iya bang himoon ang kalihokan sa kinabuhi sa pagbaton og espirituhanong mga hiyas.

“Matag halangdong kadasig, matag makiangayon nga pagpadayag sa gugma; matag inisog nga pag-antus alang sa matarung; matag pagtugyan sa kaugalingon ngadto sa butang nga mas labaw pa kay sa kaugalingon; matag pag-unong sa usa ka sumbanan; matag dili hinakog nga debosyon ngadto sa baruganan; matag pagtabang sa mga tawo; matag buhat sa pagkontrol sa kaugalingon; matag maayong kaisug sa kalag, nga dili magpadaog sa pagpakaaroningnon sa pasangil o lagda, pero ang paghimo, pagbuhat, ug pagpuyo sa maayo alang sa maayong katuyoan—mao kana ang pagkaespirituhanon.”⁸

Sa kinatibuk-an ang tawo adunay pagkabalaan nga maoy nagtukmod kanunay kaniya sa pagpadayon ug sa pagpaingon sa itaas. Nagtuo kita nga kining gahum anaa kaniya mao ang espiritu nga nagagikan sa Dios. Buhi na ang tawo sa wala pa siya moanhi sa yuta, ug nga ania na siya dinhi karon aron paningkamutan nga mahingpit ang espiritu nga anaa kaniya. Usahay sa iyang kinabuhi, ang matag tawo makabatyag nga aduna siyay tinguha sa pagpaduol sa Walay Katapusan. Ang iyang espiritu maningkamot sa pag-abut sa Dios. Kini maoy gibati sa tanan, ug ang tanang mga tawo kinahanglan gayud, sa kinahiladman nga kamatuoran, moapil sa samang mahinungdanong buhat—ang pagpangita ug pagpalambo sa espirituhanong kalinaw ug kagawasan.⁹

Ang pagpili gihatag, kon kita magpakabuhi ba sa pisikal nga kalibutan sama sa mga hayop, o kon mogamit ba kita sa unsay ikatanyag sa yuta kanato isip usa ka pamaagi sa pagpuyo sa espirituhanong kalibutan nga mogiya kanato balik ngadto sa atubangan sa Dios.

Kini nagpasabut gayud kon:

Mopili ba kita sa kahakog o ato bang ibaliwala ang atong mga kaugalingon alang sa kaayohan sa uban;

Ato bang alimahan ang pagpatuyang sa gana [ug] kahinam, o ato bang palamboon ang pagpugong ug pagkontrol sa kaugalingon.

Ato bang pilion ang pagkamahigalon o kaputli;

Ato bang iawhag ang kasilag o palamboon ang gugma;

Magsinalbahis ba [kita] o magmabination;

Magmatahapon ba [kita] o magmasaligon—magmalaumon;

Magmabudhion ba kita—dili maunungon niadtong kinsa naghigugma kanato, sa atong nasud, ngadto sa Simbahan o ngadto sa Dios—o magmaunungon ba kita;

Magmalimbungon ba kita, o magmatinuoron, sa atong gisaad.

Magmabutangbutangon ba [kita] o mokontrolar sa dila.¹⁰

Kon ang usa ka tawo magpabilin nga matagbaw sa unsay atong gitudlo nga kalibutan sa mga hayop, matagbaw sa unsay ikahatag kaniya sa kalibutan sa mga hayop, sayon nga magpadala ngadto sa kapritso sa iyang gana ug mga kahinam ug magkalayo ug magkalayo ngadto sa kahimtang sa pagpatuyang, o kaha pinaagi, sa pagmaster sa kaugalingon, siya maningkamot ngadto sa intelektwal, moral, ug espirituhanong kalipay magdepende kana sa matang sa pagpili nga iyang himoon matag adlaw, dili, sa matag oras diay sa iyang kinabuhi.¹¹

Pagkakataw-anan sa kinaiya sa tawo nga kon ang usa ka tawo o usa ka grupo sa mga tawo, bisan og gitugahan sa kahibalo nga makahimo sa pagpausbaw sa tawhanong kaligdong ngadto sa mga kahimtang nga dili mamatikdan sa ubos nga mga nilalang, apan kontento lang gihapon nga mosunod sa mga kinaiya sa mga hayop, nga walay paningkamot sa pagsinati sa kalipay sa kaayo, kaputli, pagbansay sa kaugalingon, ug hugot nga pagtuo nga moabut gikan sa pagsunod sa moral nga mga lagda! Pagkasubo kon ang usa ka tawo, nga gihimo nga “ubos lamang og diyutay sa mga anghel ug gipurongpurongan sa himaya ug dungog” (Salmo 8:5), makontento sa iyang kaugalingon nga magkamang diha sa kahimtang sa hayop.¹²

Ang yuta sa iyang tumang kaharianon ug kakatingalahan dili mao ang katapusan ug katuyoan sa paglalang. “ … Ang [Akong] himaya, ” miingon ang Ginoo mismo, ” (mao) ang pagpahinabo sa pagkaimortal ug kinabuhing dayon sa tawo.” (Moises 1:39.) Ug ang tawo sa paggamit sa balaan nga gasa sa kagawasan sa kabubut-on kinahanglang mobati nga may katungdanan, kinahanglan nga mobati sa obligasyon sa pagtabang sa Tiglalang sa pagtuman niining balaan nga katuyoan.

Ang tinuod nga tumong sa kinabuhi dili lamang ang pagpakabuhi, dili ang paglipay-lipay, dili ang kabantog, dili ang bahandi. Ang tinuod nga katuyoan sa kinabuhi mao ang paghingpit sa katawhan pinaagi sa tagsa-tagsa nga paningkamot, ubos sa giya sa inspirasyon sa Dios.

Ang tinuod nga kinabuhi mao ang paglihok ngadto sa labing maayo nga ania kanato. Ang pagpakabuhi lamang alang sa kahinam, paglipay-lipay, garbo, pagpangita og kwarta, ug dili alang sa kaayo ug pagkamabination, kaputli ug gugma, balak, musika, mga buwak, mga bitoon, sa Dios ug sa mahangturong mga paglaum, mao ang paghikaw sa kaugalingon sa tinuod nga kalipay sa pagpakabuhi.¹³

Ang pagkaespirituhanon, ang atong tinuod nga tumong, mao ang mahunahunaong pagtagad sa kadaugan batok sa kaugalingon ug sa pagpakigdait sa Walay Kinutuban.¹⁴

Ang pagkaespirituhanon moawhag sa tawo sa pagbuntog sa mga kalisud ug sa pag-angkon og mas dugang kalig-on. Ang pagkamatikod sa tawo nga ang iyang mga abilidad nagkadugang ug ang kamatuoran nagpalambo sa kalag maoy usa sa makapabayaw kaayo nga mga kasinatian sa kinabuhi. Ang pagkamatinud-anon sa kaugalingon ug pagkamaunungon ngadto sa taas nga mga sumbanan makapalambo sa pagkaespirituhanon. Ang tinuod nga pagsukod sa bisan unsang relihiyon mao ang matang sa tawo nga nahimo niini. Ang “pagkamatinuoron, pagkamatinud-anon, pagkaputli, pagkamanggiloloy-on, mahiyason, ug sa pagbuhat sa matarung ngadto sa tanang mga tawo” [tan-awa sa Mga Artikulo sa Hugot nga Pagtuo 1:13] mao ang mga hiyas nga makasalmot sa labing taas nga maangkon sa kalag. Mao kini ang “balaan diha sa tawo, ang labing dako, ang makoronahong gasa nga makapahimo niya nga hari sa tanang nalalang nga mga butang.”¹⁵

Ang tawo kinsa … [naghunahuna] nga himoong maayo ang kalibutan nga iyang gipuy-an, nagtinguha sa kalipay sa iyang pamilya ug sa iyang isigkatawo, ug kinsa mohimo sa tanang mga butang alang sa himaya sa Dios, mohimo, hangtud nga iyang kalimtan ang iyang kaugalingon alang niini nga mga sumbanan, makapalambo sa iyang pagkaespirituhanon. Sa pagkatinuod, kon unsa ka dako ang iyang paningkamot sa pagbuhat niini mao usab ang kahabugon sa iyang pag-uswag gikan sa kalibutan sa mga hayop.¹⁶

Ang pagkaespirituhanon ug moralidad ingon nga gitudlo sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw lig-ong nahilakip diha sa sukaranang mga baruganan, mga baruganan nga diin ang kalibutan dili gayud makaikyas bisag gusto pa niini, ug ang unang sukaranan mao ang pagtuo—uban sa usa ka kahibalo sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw—sa pagkaanaa sa usa ka personal nga Dios. Ang mga bata nga mga Santos sa Ulahing mga Adlaw gitudloan sa pag-ila kaniya, ug sa pag-ampo ngadto kaniya isip usa ka tawo nga maminaw ug makadungog ug mobati sama sa usa ka yutanong amahan nga maminaw, makadungog ug mobati, ug ilang natisok sa ilang mga pagkatawo, gikan sa ilang mga inahan ug sa ilang mga amahan, ang tinuod nga pagpamatuod nga kining personal nga Dios nakapamulong niini nga dispensasyon. Adunay katinuoran mahitungod niini.¹⁷

Magpamatuod ako nga ang pamaagi sa pagpakigsulti bukas, ug ang Ginoo andam nga mogiya ug sa paggiya sa iyang mga katawhan. Dili ba kana usa ka maayong hinungdan sa pagpakigbatok sa usa ka tintasyon, sa pagpangita og usa ka kahigayunan sa pagtagbaw sa inyong kahinam o sa inyong pagpagarbo sama sa gibuhat sa uban, ug kon ilang buhaton, mapahimulag gikan sa simbahan, aron sa pagtagbaw lamang sa kapritso o sa kahinam? Bukas kini nganha kaninyo—duha ka mga pamaagi ang bukas. Ang usa paingon ngadto sa espiritu, ang pagpamatuod sa espiritu nga nahiuyon sa espiritu sa paglalang, ang Espiritu Santo. Ang espiritu sa Ginoo naghatag og kinabuhi ngadto sa matag espiritu, sa simbahan o sa gawas niini. Pinaagi Kaniya kita nagpakabuhi ug naglihok ug nakaangkon sa atong pagkatawo, pero ang pagpamatuod sa Espiritu Santo usa ka espesyal nga kahigayunan. Sama ra kini sa pagpatukar sa inyong radyo ug nakadungog og tingog sa pikas bahin sa kalibutan. Ang mga tawo nga dili maabut sa radiation dili makadungog niini, pero ikaw makadungog niini, ikaw nakadungog nianang tingoga ug ikaw adunay katungod niana nga tingog ug sa giya niini ug kini moabut kanimo kon imong buhaton ang imong bahin. Pero kon ikaw magpadala sa imong kaugalingong kinaiya, sa imong kaugalingong mga tinguha, sa imong kaugalingong mga kahinam, ug mopasigarbo sa imong kaugalingon ngadto sa paghunahuna ug pagplano ug pagpakigkunsabo, ug magtuo nga ikaw makalikay niini, ang mga butang mahimong mangitngit. Imong natuman ang imong pagtagbaw ug kahinam ug gana, pero imong gilimud ang espiritu; imong giputol ang komunikasyon tali sa imong espiritu ug sa espiritu sa Espiritu Santo¹⁸

Dili ako makahunahuna og bisan unsang mas taas ug mas bulahan nga sumbanan kay sa pagpuyo pinaagi sa Espiritu aron kita makigdait uban sa Mahangturon.¹⁹

Kon ang Dios mahimong sentro sa atong pagkatawo, mahimo kitang makahibalo sa usa ka bag-ong tumong sa kinabuhi—ang espirituhanong kalampusan. Ang pisikal nga mga kabtangan dili na mao ang dakong tumong sa kinabuhi. Ang pagpatuyang, ang pag-amuma, ug ang paglipay sa lawas sama sa buhaton sa bisan unsang hayop dili na maoy pinakaimportante sa mortal nga pagpakabuhi. Ang atong pagtamud sa Dios dili ibase sa unsay atong makuha gikan kaniya, pero hinoon sa unsay atong ikahatag kaniya.

Diha lamang sa hingpit nga pagtugyan sa atong kaugalingong kinabuhi nga kita makabuntog sa kahakog, sa talamayon nga pagdani sa kinaiyahan. Kon unsa ang espiritu ngadto sa lawas, mao usab ang Dios ngadto sa espiritu. Kon ang espiritu mobiya sa lawas, kini walay kinabuhi, ug kon kita mosalikway sa Dios gikan sa atong mga kinabuhi, ang pagkaespirituhanon magkahuyang. …

… Mosaad na kita nga gikan karon kita mahimong mga lalaki ug mga babaye nga adunay mas taas ug mas balaan nga kinaiya, mas nakahibalo sa atong mga kahuyang, mas mabination ug masinabtanon sa mga kapakyasan sa uban. Mosaad kita nga kita magpraktis sa pagkontrol sa kaugalingon diha sa atong mga panimalay; nga kita mokontrol sa atong mga taras, sa atong mga pagbati, ug sa atong mga dila nga kini dili magpataka lapas sa utlanan sa matarung ug kaputli; nga kita mas maningkamot sa pagpalambo sa espirituhanong bahin sa atong mga kinabuhi, ug makaamgo nga kita nagdepende sa Dios alang sa kalampusan niini nga kinabuhi.²⁰

Ang pagkatinuod sa Dios nga Amahan, ang pagkatinuod ni Jesukristo, ang nabanhaw nga Ginoo, mao ang kamatuoran nga kinahanglan nga maanaa sa matag tawhanong kalag. Ang Dios mao ang sentro sa tawhanong hunahuna sama sa adlaw nga mao gayud ang sentro niini nga mga kalibutan, ug kon mabati na nato ang iyang pagka-Amahan, kon mabati na nato ang iyang pagkaduol, makahibalo sa pagkabalaan sa pagkadios sa Manluluwas, ang mga kamatuoran sa ebanghelyo ni Jesukristo natural na lang nga mosunod sama sa adlaw nga mosunod sa gabii, ug sama sa gabii nga mosunod sa adlaw.²¹