Ang Kamahinungdanon sa Pagkabanhaw

Mga duha ka libo ka mga tuig na ang milabay … dihay pipila ka mga apostoles nga wala kaayo magmalipayon. Si Pedro naguol pag-ayo; si Juan nagsubo; mao usab si Maria, ang Inahan ni Kristo. Ang ubang mga apostoles milayas. Si Judas nakaamgo sa krimen nga iyang nahimo. Pagkamasulub-on nga gabii!

Pagkasunod buntag si Kristo nabuhi. … Tungod kay kana tinuod, kini nga pagkabanhaw nagpasiugda sa pagkaimortal sa kalag, ang pagkaanaa sa mga minahal nga atua sa pikas bahin, ang ilang personalidad nagpadayon. Tinuod sila nianang espirituhanong kahimtang sama sa espiritu ni Kristo sa dihang nagsangyaw Siya ngadto sa mga espiritu didto sa bilanggoan.³

Ang kamatuoran nga sila mga saksi [sa Pagkabanhaw ni Jesus] nakahatag og dugang bili sa ebidensya nga gihatag sa mga Apostoles. Ang kalawom sa bili sa ilang pagpamatuod nag-agad sa kamatuoran nga uban sa kamatayon ni Jesus ang mga Apostoles nawad-an og paglaum ug nagsubo. Sulod sa duha ka mga tuig ug tunga sila natuboy ug nadasig sa presensya ni Kristo. Pero karon wala na siya. Gibiyaan na sila, ug sila ingon og naglibog ug walay mahimo. …

“Unsa man ang nakapausab og kalit niining mga disipulo ngadto sa masaligan, walay kahadlok, bayanihong mga tigsangyaw sa Ebanghelyo ni Jesukristo? Mao kadto ang pagpadayag nga si Kristo nabanhaw gikan sa lubnganan. Natuman ang iyang mga saad, ang iyang Mesiyanhong misyon natuman. …”

Si Marcos mismo sa iyang kaugalingon wala mag-asoy sa bisan unsang pagpakita sa nabanhaw nga Ginoo; pero nagpamatuod siya nga ang anghel didto sa lubnganan mipahibalo sa pagkabanhaw, ug misaad nga ang Ginoo makigkita sa iyang mga tinun-an. Gikan ni Marcos atong nadungog ang mahimayaong pamahayag sa unang lubnganan nga walay sulod sa tibuok kalibutan. Sa unang higayon sa kasaysayan sa tawo ang mga pulong. “Dinhi gilubong” gipulihan sa balaan nga mensahe nga “Nabanhaw siya.” Walay makaduda nga si Marcos wala makombinser diha sa iyang kalag sa katinuod sa walay sulod nga lubnganan. Ngadto kaniya ang pagkabanhaw dili malalis––tinuod kadto; ug ang pagpakita sa iyang Ginoo ug Manluluwas taliwala sa mga tawo usa ka kamatuoran nga anaa sa iyang hunahuna walay bisan gamay nga pagduda. Sa pagpahayag niini nga kamatuoran iyang gihalad ang iyang kinabuhi, ug kon ang tradisyonal nga mga istorya masaligan, iyang gisilyohan ang iyang pagpamatuod uban sa iyang dugo.

Ang laing mirekord sa pagpamatuod sa mismong mga saksi mao si Lucas, usa ka Hentil, o, sa pagtuo sa uban, usa ka kinabig sa Antioch sa Syria, diin siya nakahuman sa propesyon sa pagkadoktor. (Col. 4:14.) Bisan ang pipila sa grabing modernong mga tigsaway miingon nga siya usa ka maayo kaayong historyan, ug ang iyang personal nga kontak sa unang mga apostoles nakapahimo sa iyang mga pamahayag nga hilabihan gayud ka bililhon.

Unsay iyang gisulat mao ang resulta sa personal nga pagpangutana ug imbestigasyon, ug gikuha gikan sa tanang makuha nga mga tinubdan. Ilabi na kay iyang giinterbyu ug girekord ang mga pamahayag niadtong “kinsa gikan pa sa sinugdanan mga saksi ug mga ministro sa Pulong.” Miingon siya nga “tukma niyang masubay ang tanang mga butang gikan sa sinugdanan, ” aron nga siya “makasulat niini sa sunod-sunod.” [Tan-awa sa Lucas 1:1–4.] Nagpasabut kini nga si Lucas nakakuha sa pagpamatuod gikan gayud niining “mga saksi” ug dili gikan sa nangaging mga asoy.

Sumala sa tanang kasaligang pagpamatuod, ania kanato ang Ebanghelyo ni Lucas ingon nga kini nagagikan sa iyang kamot. Sa kapitulo 24, si Lucas nagpamatuod sa balaan nga mensahe: “Ngano nga ang buhi anha man ninyo pangitaa diha sa mga patay? Wala siya dinhi, kondili nabanhaw.” [Lucas 24:5–6.]

Uban sa samang kasiguroan sa pagkatinuod niini, atong madawat ang iyang mga pamahayag ug pagsaksi kabahin sa pagpamatuod nila ni Pedro ug Pablo ug sa ubang mga apostoles mahitungod sa pagkabanhaw. “Tapus sa iyang pag-antus, kanila mipakita siya nga buhi pinaagi sa daghang mga pagpamatuod, nga nagpakita ngadto kanila sulod sa kap-atan ka adlaw, ug nagsulti kanila mahitungod sa gingharian sa Dios.” [Tan-awa sa Mga Buhat 1:3.] Kinsa ang makaduda sa hingpit nga pagsalig ni Lucas sa katinuod sa pagkabanhaw?

Tinuod nga sila si Marcos ug si Lucas wala makapamatuod nga sila personal nga nakakita sa nabanhaw nga Ginoo, ug busa, ang uban nag-ingon nga ang ilang narekord nga mga pagpamatuod dili maisip nga unang ebidensya. Nga sila wala makapamatuod, ug pero bisan pa niana nakombinsir nga ang uban nakakita Kaniya, nagpakita kon unsa kalig-on ang ebidensya diha sa mga apostoles ug sa ubang mga disipulo nga ang pagkabanhaw tinuod gayud.

Maayo gani, bisan pa niana, adunay usa ka dokumento nga naghatag og personal nga pagpamatuod sa usa ka saksi sa pagpakita ni Jesus human sa iyang kamatayon ug paglubong. Kining personal nga saksi naglig-on usab sa pagpamatuod dili lamang sa duha ka mga tawo nga akong gikutlo pero sa uban usab. Ang akong gipasabut mao si Saulo, usa ka Judeo sa Tarso, naedukar sa tiilan ni Gamaliel, usa ka estrikto nga Pariseo, ug sa wala pa ang iyang pagkakabig siya usa ka mapintas nga tigpanggukod sa tanan kinsa mituo ni Jesus sa Nazareth ingon nga nabanhaw gikan sa mga patay. Ug karon sa pinakakaraan nga otentikado nga dokumento nga ania karon kalabut o nagpamatuod sa pagkabanhaw ni Kristo, atong makita nga si Pablo nag-ingon niini ngadto sa mga Taga-Corinto:

“Kay gihatag ko kaninyo una sa tanan ang nadawat ko ra usab, nga si Kristo namatay tungod sa atong mga sala sumala sa kasulatan, ug nga siya gilubong, ug nga siya nabanhaw sa ikatulo ka adlaw sumala sa kasulatan, ug nga nagpakita siya ngadto kang Cefas, unya ngadto sa Napulog Duha. Unya sa usa ka higayon nagpakita siya ngadto sa kapin sa lima ka gatus ka mga igsoon, nga ang kadaghanan kanila mga buhi pa, bisan may pila kanila nga patay na. Unya nagpakita siya ngadto kang Santiago, ug unya ngadto sa tanang mga apostoles. Ug sa katapusan sa tanan, nagpakita siya kanako usab nga daw ngadto sa usa nga natawog ahat.” [1 Mga Taga-Corinto 15:3–8.]⁴

Daghan kaayo karon ang sama sa mga tawo sa Areopago duha ka libo ka mga tuig na ang milabay kinsa naghimo og altar ngadto sa “Alang sa Dios nga Wala Hiilhi, ” pero nakahibalo og gamay o wala gayud bahin kaniya. Atong mabasa nga sa iyang pagpadulong ngadto sa Areopago, si Pablo nakakita og maanindot kaayong nga estatuwa sa nagkalain-laing mga dios. … Dinhi kanunay magpundok ang mga batid sa pilosopiya ug mga maghuhukom, ang mga mabuot, ang mga makinaadmanon sa karaang kalibutan, mamalandong ug maghisgot sa mga misteryo sa kinabuhi ug sa kapalaran sa tawhanong kaliwat.

Sa taliwala niining tanang kalibutanong kaalam dihay mibarug nga nag-inusara nga tabunon og mata nga gamayng tawo kinsa mihagit pag-ayo sa ilang pilosopiya ingon nga bakak ug ang ilang pagsimba sa mga imahen ingon nga dakong kasaypanan––ang bugtong tawo nianang dakong siyudad sa mga makinaadmanon kinsa nasayud pinaagi sa aktwal nga kasinatian nga ang usa ka tawo mahimong moagi sa ganghaan sa kamatayon ug magpabiling buhi. … Samtang si Pablo maayo kaayong mipakigpulong bahin sa personalidad sa Dios, ang mga pilosoper naminaw pag-ayo hangtud nga siya mipamatuod nga ang Dios mibanhaw ni Jesus gikan sa mga patay.

Sa dihang nadungog nila ang pagkabanhaw, ang uban mitamay ug ang tanan gawas sa pipila lang mitalikod, mibiya kaniya kinsa mipahayag sa kamatuoran nga mas magul-anon pa sukad masukad. [Tan-awa sa Mga Buhat 17:22–33.] Karon, sama didto sa Areopago, kon kita maghisgot sa pagkabanhaw sa mga patay, adunay motamay ug ang uban magduhaduha ug motalikod. Karon, sama kaniadto, daghang mga kalalakin-an ug mga kababayen-an nga adunay laing mga dios nga ilang gihatagan og labaw nga paghunahuna kay ngadto sa nabanhaw nga Ginoo. …

Ipamatuod kini ingon nga usa ka kamatuoran nga si Kristo mibanhaw sa Iyang lawas ug nagpakita isip usa ka mahimayaon, nabanhaw nga Binuhat, ug ikaw makatubag sa pangutana sa dugay nang panahon––“Kon ang tawo mamatay, mabuhi ba siya pag-usab?” [Tan-awa sa Job 14:14.]

Nga ang literal nga pagkabanhaw gikan sa lubnganan usa gayud ka tinuod ngadto sa mga disipulo kinsa nakaila gayud pagayo ni Kristo maoy usa ka kasiguroan. Sa ilang mga hunahuna walay gayuy pagduhaduha. Mga saksi sila sa kamatuoran. Nasayud sila tungod kay ang ilang mga mata nakakita, ang ilang mga dunggan nakadungog, ang ilang mga kamot mibati sa korporal nga presensya sa nabanhaw nga Manunubos.⁵

Nga ang espiritu sa tawo malampusong molabay agi sa mga ganghaan sa kamatayon ngadto sa walay katapusang kinabuhi mao ang usa sa mahimayaong mga mensahe nga gihatag ni Kristo, ang atong Manunubos. Para kaniya kining yutan-ong pagpakabuhi usa lamang ka adlaw ug ang katapusan niini mao ang pagsalop sa adlaw sa kinabuhi. Ang kamatayon, usa lamang ka pagkatulog, pagasundan sa usa ka mahimayaong paghigmata sa kabuntagon sa usa ka mahangturong kahimtang. Sa dihang si Maria ug si Martha nakakita sa ilang igsoong lalaki nga usa lang ka patayng lawas diha sa mangitngit ug mahilom nga lubnganan, si Kristo nakakita kaniya nga usa gihapon ka buhing binuhat. Kini nga kamatuoran iyang gipadayag sa duha ka mga pulong: “…Si Lazaro natulog. …” (Juan 11:11.) Kon ang tanan … nakahibalo nga ang gilansang nga Kristo sa tinud-anay nabanhaw sa ikatulong adlaw––nga human mitimbaya sa uban ug miduyog sa uban didto sa kalibutan sa espiritu, ang iyang espiritu misulod pagusab sa iyang samdan nga lawas, ug human sa mubong pagpakiguban sa mga tawo sulod sa kwarenta ka mga adlaw, mikayab siya nga usa ka mahimayaong kalag ngadto sa iyang Amahan––pagkamaanindot nga kalinaw ang moabut ngadto sa mga kalag nga karon nga nahasul sa pagduhaduha ug walay kasiguroan!

Ang Simbahan ni Jesukristo sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw nagbarug uban ni Pedro, uban ni Pablo, uban ni Santiago, ug uban sa tanang unang mga apostoles kinsa midawat sa pagkabanhaw dili lamang nga tinuod gayud, pero isip katumanan sa balaang misyon ni Kristo dinhi sa yuta.⁶

Ang ulahi ug pinakaimportante nga kumpirmasyon nga si Jesus nabanhaw gikan sa lubnganan mao ang pagpakita sa Amahan ug sa Anak ngadto ni Propeta Joseph Smith, disenuybe ka gatus ka mga tuig na human ang hitabo. … Kining milagro sa kinabuhi mahinungdanon dili lamang sa mismong pagkahitabo niini, pero sa mga kalabutan sa tanang sukaranang mga baruganan sa tinuod nga Kristiyanismo.⁷

Sulod sa sobra na sa upat ka libo ka mga tuig, ang tawo nagtanaw sa lubnganan nga mao lamang ang katapusan sa kinabuhi. Sa tanang minilyon nga misulod niini, walay usa ka tawo nga mibalik isip usa ka nabanhaw, imortal nga tawo. “Sa tanang dapit sa yuta, walay usa nga lubnganan nga walay sulod. Walay tawhanong kasingkasing nga mituo; walay tawhanong tingog nga mipahayag nga dihay lubnganan nga ingon niana––usa ka lubnganan nga gilungkab pinaagi sa gahum sa usa ka Mananaog nga kusgan pa sa labing mapintas nga kaaway sa tawo, ang Kamatayon.”

Busa, mao kadto, ang usa ka bag-o ug mahimayaong mensahe nga gihatag sa anghel ngadto sa mga babaye kinsa sa kahadlok ug paghigugma miduol sa lubnganan diin gilubong si Jesus: “… Kamo nangita kang Jesus nga Nazaretnon, nga gilansang sa krus: Nabanhaw siya, wala na siya dinhi.” (Marcos 16:6.)

Kon ang usa ka milagro usa ka dili kasagaran nga hitabo kansang hinungdan dili matugkad sa may kinutuban nga kaalam sa tawo, dayon ang pagkabanhaw ni Jesukristo mao ang labing katingalahang milagro sa tanang panahon. Niini anaa ang gipadayag nga pagkamakagagahum sa Dios ug sa pagkaimortal sa tawo.

Ang pagkabanhaw usa ka milagro, hinoon, sa pagtuo lamang nga lapas sa salabutan ug pagsabut sa tawo. Ngadto sa tanan kinsa modawat niini isip kamatuoran, usa lamang kini ka pagpakita sa managsama nga balaod sa kinabuhi. Tungod kay ang tawo wala makasabut sa balaod, gitawag niya kini nga milagro.⁸

Ang Pagkabanhaw ug Tingpamulak parehas nga makapalipay, dili kay anaay butang sa kinaiyahan nga eksakto gayud nga susama sa pagkabanhaw, pero daghan kaayong butang nga nagsugyot og MAKAPAHIGMATA nga hunahuna. Sama sa kahilom sa kamatayon ang Karaang Tingtugnaw mopugong sa tanang kinabuhi sa tanom, pero sa pag-abut sa Tingpamulak ang kainit ug kahayag nga naghatag og gahum sa malumo nga kinabuhi makapapugos niini [kabugnaw] sa pagbiya, ug ang butang nga daw patay na mobuswak sa kabag-o sa kinabuhi, kabaskog, kalagsik, malig-on human sa malinawong pagkatulog.

Mao usab kini sa tawo. Unsay gitawag nato nga kamatayon alang ni Jesus usa kini ka pagkahikatulog. “Si Lazaro natulog, ” misulti siya ngadto sa iyang mga disipulo [tan-awa sa Juan 11:11]. “Ang bata nagakatulog, ” mao ang iyang makahupay nga mga pulong ngadto sa nagbangutan ug nagsubo nga mga ginikanan sa usa ka gamay nga batang babaye [tan-awa sa Marcos 5:39]. Sa pagkatinuod, para sa Manluluwas sa kalibutan wala kanang butang nga kamatayon––kinabuhi lamang––kinabuhing dayon. Sa tinud-anay siya nakaingon, “Ako mao ang Pagkabanhaw ug ang Kinabuhi. Ang mosalig kanako bisan siya mamatay, mabuhi siya.” [Juan 11:25.]

Uban niini nga kasiguroan, ang pagkamasulundon ngadto sa mahangturong balaod makalipay gayud, dili makahasul, kay ang kinabuhi mao ang kalipay, … Ang pagkamasulundon ngadto ni Kristo ug sa iyang mga balaod makahatag og kinabuhi. Hinaut nga ang matag Pasko sa Pagkabanhaw makahatag og gibug-aton niini nga kamatuoran, ug mopuno sa atong mga kalag uban sa balaan nga kasiguroan nga si Kristo tinuod nga nabanhaw, ug pinaagi kaniya ang pagkaimortal sa tawo masiguro.⁹

Walay katarungan nga angayng kahadlokan ang kamatayon; usa lamang kini ka hitabo sa kinabuhi. Natural lang kini sama sa pagkahimugso. Nganong mahadlok man kita niini? Ang uban nahadlok niini tungod kay sila naghunahuna nga kini mao ang katapusan sa kinabuhi, ug ang kinabuhi sa kasagaran mao ang labing bililhong butang nga ania kanato. Ang kinabuhing dayon mao ang labing dakong panalangin sa tawo.

Kon unta ang mga tawo “mobuhat sa iyang kabubut-on” [tanawa sa Juan 7:17], imbis nga magtan-aw nga walay paglaum diha sa mangitngit ug mangiub nga lubnganan, ila untang ipunting ang ilang mga mata ngadto sa langit ug makahibalo nga si Kristo nabanhaw!

Walay tawo nga modawat sa pagkabanhaw ug magpadayon sa iyang pagtuo nga dili modawat usab sa pagkaanaa sa usa ka personal nga Dios. Pinaagi sa pagkabanhaw si Kristo mibuntog sa kamatayon ug nahimong usa ka imortal nga kalag. “Ginoo ko ug Dios ko” (Juan 20:28) dili lamang usa ka walay hinungdan nga pamahayag ni Tomas sa dihang iyang nakita ang nabanhaw nga Ginoo. Kon modawat na kita ni Kristo nga balaan, sayon na lang ang paghanduraw sa iyang Amahan ingon nga personal sama kaniya; kay, miingon si Jesus, “… ang nakakita kanako nakakita sa Amahan. …” (Juan 14:9.)¹⁰

Sama nga si Kristo nabuhi human sa kamatayon, mao usab ang tanang mga tawo, ang matag usa mopuyo nianang dapita sa sunod nga kalibutan diin siya labing angayan. Busa, ang mensahe sa pagkabanhaw, mao ang labing makahupay, ang labing mahimayaon nga sukad gihatag ngadto sa tawo, kay kon ang kamatayon mokuha sa minahal gikan kanato, ang atong nagsubo nga mga kasingkasing mahupay pinaagi sa paglaum ug sa balaan nga kasiguroan nga gipadayag sa mga pulong:

“Wala na siya dinhi: kay siya nabanhaw.” [Tan-awa sa Mateo 28:6.] Tungod kay ang atong Manunubos buhi mao usab kita. Ako mosaksi nga Siya buhi. Nasayud ako niini, ingon nga ako naglaum nga kamo niadtong balaang kamatuoran.¹¹

Si Jesus miagi sa tanang mga kasinatian sa pagkamortal sama kaninyo ug kanako. Nakahibalo siya sa kalipay, nakasinati siya sa sakit. Naglipay siya ingon man usab nagsubo sama sa uban. Nakahibalo siya sa pagpanaghigalaay. Nakasinati siya, usab, sa kasubo nga moabut tungod sa mga mabudhion ug bakakon nga tigpasangil. Namatay siyag mortal nga kamatayon bisan sama kaninyo. Tungod kay si Kristo nabuhi human sa kamatayon, mao usab kamo, ug mao usab ako. …

Si Jesus mao ang bugtong hingpit nga tawo nga sukad nabuhi. Sa pagkabanhaw gikan sa mga patay, iyang nabuntog ang kamatayon ug karon mao ang Ginoo sa yuta. Pagkahuyang kaayo, pagkabuang kaayo niya kinsa motuyo gayud sa pagsalikway sa paagi ni Kristo sa kinabuhi, ilabi na sa kahayag sa kamatuoran nga ang mao nga pagsalikway mosangpot lamang sa kaguol, kaalaot, ug bisan sa kamatayon!…

Kon ang mga Kristiyanos sa tibuok kalibutan magbaton niini nga pagtuo [diha ni Jesukristo] subay sa ilang mga kaugatan, kon sila mobati og pagkamaunungon diha sa ilang mga kasingkasing ngadto sa Nabanhaw nga Kristo ug ngadto sa mga baruganan nga anaa niini, ang katawhan makahimo unta sa unang dakong lakang ngadto sa mahangturong kalinaw nga atong giampo matag adlaw.¹²

Adunay daghan kaayong gitawag og mga Kristiyanos kinsa wala motuo sa literal nga pagkabanhaw, ug diha sa inyong mga abaga ug sa mga abaga sa … uban niini nga Simbahan anaa ang responsibilidad sa pagpahayag ngadto sa kalibutan sa iyang balaang Pagka-Anak, sa iyang literal nga pagkabanhaw gikan sa lubnganan, ug sa iyang personal nga pagpakita inubanan sa Presensya sa Amahan ngadto ni Propeta Joseph Smith.¹³