2010–2019
Luti in Lohm—el sie Kunohkohn Engan ac Muhtahl
April 2018


Luti in Lohm—sie Kunohkohn Pwacr ac Muhtahl

Nga ngihsre kahsruh luhn inkuhsrao ke kuht oaru in mwet luti oacna Kraist in lohm sesr uh.

Nga ac muhtwacn sacohk kiyuck, Julie, tuhfahlah tuhlihk na sacohk ohnkohsr, ac kuht tuhfahna muhkwelacna. Nga ahsrwelah na upac tuhlihk nahtuhsr lohm ah pacl nuh kwewa. Nga ahsrwelah lutlut selos ac lotwelos.

Mihsenge, ngwac suwohswohseoht sramsram luhk nuh sin pahpah ninac nuh kwewa ma kena in pahpah ninac uh. Puhs suwos tuhfahlah tuhlihk ingena. Nuh sin kuhtuh, pacl sacn ac kuhrwacna tuhkuh. Ac nuh sin kuhtuh pac, in pahpah ninac kuh in sie mwe insewowo ke pacl fahsruh. Nga pruhe tuh kuht nohfohn in akihlen kunohkohn engan ac muhtahl in luti sie tuhlihk.1

In pahpah ninac, kuht ahkkahlwemye tuhlihk nahtuhsr uh nuh sin Pahpah Lucng ac Wen Nahtuhl, Jisus Kraist. Kuht kahsruh tuhlihk nahtuhsr in fahk pruhe se emet lalos. Kuht sang kolyuck ac ahkkweye ke elos utyak nuh ke inkkacnek2 in olwelah ke pacptais. Kuht lotwelos in ahkos masap luhn God. Kuht lotwelos ke Plwacn Lal nuh sin tuhlihk Nahtuhl, ac kuht kahsrwelos in akihlen mahmah luhn Nguhn Muhtahl. Kuht sruhmuhn nuh selos sramsram ke mwet pahluh somlah uh ac ahkwoyelos in ukwe mwet pahluh moul uh. Kuht pruhe ke oraclah wo lalos ac weluhlos kweok ke ma upac lalos. Kuht fahkwack nuh sin tuhlihk nahtuhsr uh ke mwe insewowo tempuhl uh, ac kuht kwacfweacng in ahkoeloslac wo in kuhlwacnsap fohnlah ke misin uh. Kuht sang kahs in kahsruh ke tuhlihk nahtuhsr uh eklac sifacna pahpah ninaclac uh. Tuhsruhk—finne pacl sacn—kuht ac tiacna tui in pahpah ninac kiyaclos. Kuht ac tiac tui in mwet luti lalos. Ac koflah itucklac sesr pahng ma pahtpaht inge.

Mihsenge, lwelah kuht in nuhnkuh kuhtuh pacl wolacna ma kuht luti tuhlihk nahtuhsr in lohm ah.

Luti ke Ekuh in Toeni luhn Sucu

Lwelah kuht in muhtwacwacack ke ekuh in toeni luhn sucu, suc pa yohk srihpac ke ahkyohkye luhlahlfongi emet lohm ah ma nga kapwack we. Nga tiac arlac esam lesin lutiyuck ke ekuh in toeni luhn sucu ah, tuh nga esam lah kuht tiacna muhlkuhnlah wik se.3Nga etuh lah meac yohk srihpac nuh sin pahpah ninac kiyuck ah.4

Nga esam sie mukwikwi ke ekuh in toeni luhn sucu pahiyuck. Pahpah elac suli sie tuhlihk nahtuhl ah in oruh “Test Sac.” Elac sang nuh sin sie tuhlihk ah kain in sap ma oacna, “Ma se met, som nuh acn mongo ah ac ikucslah ac kaliyac aes ah. Na kahsruhsr nuh infuckihl luhk ah ac use luo sak ah ke kapuht in nuknuk luhk ah. Na kom fohlohk, srosro pacl tolu, ac fahk, “Pahpah, nga oraclah!”

Nga luhngse ke ac pacl luhk uh. Nga kena in oruh step nuh kwewa pwacye, ac nga luhngse ke pacl ma nga kuh in fahk, “Pahpah, nga oraclah!” Mukwikwi se inge kahsrwe kuht muhsaheack luhlahlfongi lasr ac oruh fihsrwacsr sie tuhlihk mukul alsracngwesr in lohacng ke Ninac kuh Pahpah luti ip yohk ke wosasuc uh.

Prestuhn Gordon B. Hinckley el tuh fahk: “Fin oasr kuhtwena ahlohloh ke ma wo ke ekuh in toeni luhn sucu uh, srihke. Oracni tuhlihk nuhtum an raunikomlac, lotwelos, fahkwack luhlahlfongi nuh seltahl, tuhkweni riti ma suhmuhslah uh ac tuhkweni eis pacl wowo.”5

Ac fah oasr mwe kihsrucng pacl nuh kwewa in oruh ekuh in toeni luhn sucu.6Finne fuhkah, nga suli kowos in sokwack sie inkacnek in ahkwoyelah ac oruh ekuh in toeni luhn sucu in ma yohk srihpac se—ac in ma pwacr se pac.

Luti ke Pruhe luhn Sucu

Pruhe in sucu el sie pacl wowo na upac in luti.

Nga luhngse ke pahpah tuhmwacl Prestuhn N. Eldon Tanner ah lotwel ke pacl in pruhe luhn sucu uh. Prestuhn Tanner el fahk ma inge:

“Nga esam sie ekuh ah ke kuht sikuck muhtuhnte ke pruhe in sucu, pahpah tuhmuhk ah fahk nuh sin Leum, “Eldon el oruh ma se mihsenge ma el tiac enenuh in oruh; el puhla koluk, ac kom fin nuhnak muhnahs nuh sel, el fah tiac sifil oruh.’

“Ma ingacn oruh nga otwelah in tiac sifil oruh—yohk likina sie srihngsrihnglac ma kuh in oreklac.”7

Ke nga tuhlihk mukul ah, kuhtuh pacl uh nga kihructructyak ke pruhe in sucu loeslac uh, nuhnkuh nuh sihk sifacna, “Kuh mac kuht tiac tuhfahna pruhe tari?” Ingena, ke sie pahpahlac, nga etuh lah kuht koflahna in tiac pruhe loeslac oacna sie sucu.8

Nga fwefwelac pacl nuh kwewa ke Pahpah Lucng El ahkkahlwemyacl Jisus Kraist oacna Wen Kuloh Nahtuhl.9Nga engan ke pruhe ke tuhlihk nuhtihk ke inel ke elos lohng ke nga ahkkahlwemye nuh sin Pahpah Lucng sacohkiyaclos nuh sihk. Oacna in wacngihn pacl wo oacna in sramsramkihn luhngse nuh sin tuhlihk nahtuhsr likina ke pruhe kwaclos kuh ahkinsewowoyaclos. Ke sucu uh tuhkweni ke sie pruhe puhsisacl, lesin fokoko ac yohk uh lutiyuck.

Pahng in Luti

Luti luhn pahpah ninac el oacna sie taktuh pahng. Kuht enenuh in ahkolah pacl nuh kwewa in luti tuhlihk nahtuhsr ke srihpen kuht tiac etuh pacl wowo ma ac sifacna sikyak uh.

Petsac
Jisus El luti muhtwacn se ke luhf in kof sac

Kuht oacna Mwet Lahngo, suc luti la uh kwacna “tiac sikyak ke lohm alu tuhsruhk oacna sie, oacna sie acn—ke pacl in mongo yurin mwet tuhma lutlut Lal, utkof ke luhf in kof se, kuh fahsr ahluhkwelah soko sahk fig.”10

Yac somlah ah, ninac kiyuck ah akacsruhi lah sramsram ke wosasuc wo emet lal nuh sin tahmtahel se wiyuck ah, Matt, pa ke el lihmlihm nuknuk ac siepac pacl an ke el kahsruhsr el nuh acn wihs ah. Sie sin ma puhs nga yuckihn ninac kiyuck ah ma ahkolah lal in luti tuhlihk nahtuhl.

Luti in pahpah ninac lal uh tiac sahflah. Ke nga kuhlwacnsap oacna sie pisap ah, ninac kiyuck, yac 78 pacl sac, fahk nuh sihk lah nga enenuh kalkucl. El etuh lah nga enenuh in sie srihkasrak, ac el tiacna tahfuhluo in fahk. Nga luhngse kom, Ninac!

In sie pahpah, nga moklweyuck in sifacna lutlut ac motko ma suhmuhslah uh in kuh in topuk ke tuhlihk nuhtihk kuh nuhtin nuhtihk oruh sie pacl wowo ke luti tiac ahkoeyuck.11“Kuhtuh sin pacl in luti wo emet uh muhtwacwacack ke sie kihsen siyuck kuh elyah luhn insiyacn sie mwet [ke sucu].”12Yac kuht porongo ke kain pacl ingacn?13

Nga luhngse solsol lal Mwet Sap Peter ah: “Akola pacl nukewa in topuk kutena mwet su siyuk ke finsrak se su oan in kowos.”14

Ke nga sie teenager ah, nga ac pahpah tuhmuhk ah luhngse in akuhtuhn sie sin sie in liye lah suc fokoko sruh emet la uh. Kuht ac iseyac paho se sahyac ah in upac in liye lah mwet se sahyac ah ac irelihk muhta ke ngal. Tiacna oacna in arlac pwacr ingena, tuh oacna in pwacr ke pacl sac. Tukun sie sroacni ah, Pahpah el ngwetma ac fahk, “Fokoko pacna poum, Wen. Nga finsrak poum in fah tiac fokoko in ahkngalye sie tuhlihk muhtwacn fuhsr.” Na el suliyuc in moul nwacsnwacs ke monuk ac kahsruh mwet sahyac in oruh oacna.

Elder Douglas L. Callister el akacsruhi ma inge e pahpah tuhmwacl ah: “Ke kahsruhsr nuh lohm ah liki orekma ah ke sie lwen ah Pahpah el fahklah na, “Nga molwelah sie tahfuh singucul luhk ah mihsenge. Nga suhmuhslah “kuloh” fin check sac. Nga tarilacna na pwacye nuh sin Leum ke ahkinsewowoye sucu lasr uh.

Na Elder Callister el oraclah ahkfuhlwact se inge nuh sin pahpah-titsucr se tuhmwacl ah. “El luti kwewana ke mukwikwi ac ohiyacn ahkostwen.”15

Nga nuhnkuh tuh wo in siyuck sesr sifacna kuhtuh pacl uh, “Meac ngac luti, kuh meac nga luti, tuhlihk nuhtihk ke mukwikwi ac ohiyac in ahkostwen uh?”

Luti ke Lutlutkihnyacn Ma Suhmuhslah luhn Sucu

Lutlut ke ma suhmuhslah luhn sucu el sie acn in luti mwe luti uh in lohm ah.

Prestuhn Russell M. Nelson el fahk, “Tiac pahpah ninac uh muhkwena enenuh in oaru nuh ke kahs luhn Leum, tuhsruhk oasr ma kunacn Leum nuh selos in luti tuhlihk nahtuhlos.”16

Ke nga ac Julie tuhfahlah tuhlihk nahtuhsr ah, kuht srihke in oaru ac usrnguck. Sie yac ah, kuht sulaclah in riti Puk luhn Mormon ke kahs Spanish oacna sie sucu. Kuh pa oruh Leum El pahngon kais sie tuhlihk nahtuhsr uh suc kuhlwacnsapuh sie misin fohnlah nuh ke sie misin ma kahs Spanish? Es posibel. [Sahp kuh pacna].

Nga puhla moklweyuck na pwacye ke Tamuhlwel Brian K. Ashton el akacsruhi yuruk lah el ac pahpah tuhmwacl ah tuhkweni rit sra puk nuh kwewa ke Puk luhn Mormon ah ke yac in senior ke high school lal ah. Tamuhlwel Ashton el luhngse ma suhmuhslah uh. Ma inge sihmlac in nuhnak ac insiyacl. Pahpah tuhmwacl ah ukiyac ma ingacn ke Tamuhlwel Ashton el teenager ah, ac fihtac sacn17kapwack nuh ke soko sahk yoki fokoko ke ma pwacye. Tamuhlwel Ashton el oruh oacna nuh sin tuhlihk mahtuh nahtuhl ah.18Tuhlihk mukul yac alkosr se nahtuhl ah tuhfahna siyuck sel, “Pahpah, ngac nga ac wi kom riti Puk luhn Mormon uh?”

Luti ke Mwe Srihkasrak

Sahflah, luti in pahpah ninac fokoko emet lasr uh pa srihkasrak lasr uh. Ahkkweyeyuck kuht in “mwe srikasrak nu selos su lulalfongi, in kas, in ouiyen moul, in lungse, in lulalfongi ac in moul nasnas.”19

Ke sie muhtwacta tuhfahna oreklac, nga ac Julie wi alu ac liye fuhs se inge ke orekma. Sie mukul fuhsr, ac kuhrwacna som misin, sramsram ke sackracmacn miting.

El fahk, “Kowos nohfohn nuhnkuh lah pahpah el mukul na wowo se ke alu ah, tuh …” El wetoklac, and nga rahrah in lohng lah meac lac fahk tohkoh. El kalweni ac fahk, “… el oruh wo liki e lohm ah.”

Petsac
Sucu luhn Stewart

Nga sang koluk nuh sin mukul fuhsr se inge tukun sramsram na moklweyuck el oruh kacn pahpah se tuhmwacl ah. Nga sokwack lah pahpah se tuhmwacl ah pa pisap ke ward sac. Finne pisap sac kuhlwacnsapuh yohk ward lal ah, tuhlihk mukul se nahtuhl ah puhla lah orekma wowo emet lal uh oreklac lohm ah.20

Elder D.  Todd Christofferson el ahkkweye: “Oasr kain ohiyac lasr nuh ke lutiyacn … fihl kapkapwack, ac kuht enenuh in sang nuhnkwacsr ac kuhiyacsr in eis nohfohn pacl wowo kwaclos. Yohk liki nuh kwewa, kuht enenuh in kalweni in ahkkweye ac kahsruh pahpah ninac in mwet luti wowo ac oaru … yohkna ke srihkasrak.”21

Pa ingacn ohiyacn luti luhn Mwet Lahngo.22

Ke yac tari ah, ke kuht muhtwacta yurin tuhlihk fuhsr luo emet nahtuhsr, Julie el siyuck kuht i oruh pacptais ke mwet misac ke kwewana St. George ac San Diego Tempuhl. Nga tohrkahskahs—nuh sihk sifacna—nuhnkuh, “Kuht som nuh tempuhl lohm sesr ah, ac ingena kuht vacation. Mac kuh te oruh kuhtuh ma ke vacation?” Tukun pacptais ah, Julie el kena in ituck petsac lihkihn tempuhl ah. Nga sifilpac—mahmah tohrkahskahs. Kom kuh in etuh lah meac sikyak tohkoh: kuht ituck petsac.

Petsac
Durrants fin acn San Diego California Tempuhl
Petsac
Durrants fin acn St. George Utah Tempuhl

Julie el ke tuhlihk nahtuhsr uh in eis mwe esamyac ke ohiyac kuht kuh in kahsruh mwet somlah lasr uh, ac nga pac. Kuht tiac enenuh lesin oreklac se ke yohk srihpen tempuhl. Kuht muhta loac—kuloh nuh sin sie ninac suc luhngse tempuhl ac kena tuhlihk nahtuhl uh in akacsruhi luhngse sacn.

Ke pahpah ninac luhngse sie sin sie ac sang srihkasrak suwohswohs, tuhlihk uh ahkinsewowoyeyuck ne tok.

Ahksahf

Nuh suwos nohfohn ma kwacfweacng in oruh kuhiyowos in luti in lohm suwos an, lwelah kowos in sokwack mihs ac engan ke kuhiyowos. Ac kowos fin puhla lah oasr acn nuh ke oraclah wo kuh enenuh ahkolah yohk, nuhnak muhnahs inse puhsisacl topuk ke Nguhn mokle kom ac kwacfe kom sifacna in mukwikwi.23

Elder L. Tom Perry el fahk, “Ohiyacn kuhtwena u, engan luhn mwet kac, usru lalos, ac mihs lalos nuh kwewa ac esamyac na pwelucng ke lutiyacn tuhlihk in lohm uh.”24

Ahok, wacngihnlac tuhlihk muhta lohm sihk ah, tuh srwack oasr kunuck, ahkolah ac rahrahlac in sokwack pac kuhtuh pacl sacohk wowo in luti tuhlihk kapwack nuhtihk, tuhlihk nahtuhlos, ac sie lwen, nga finsrak, tuhlihk nahtuhlos.

Nga ngihsre ke kahsruh luhn inkuhsrao ke kuht kwacfweacng in mwet luti oacna Kraist in lohm sesr uh. Ke inen Jisus Kraist, amen.

Mwe kahsruh

  1. Liye Doctrine and Covenants 68:25; 93:40.

    Elder L. Tom Perry el luti: “Moklweyuck luhn mwet lain sac fahsrwelihk ac el kuhnaus, srihke in ahkmuhnahsye ac kuhnahoslah pwelucng se ke u lasr uh, suc pa sucu uh. Pahpah uh enenuh in sulaclah lah luti in lohm uh pa kunohkohn muhtahl ac yohk srihpac se emet” (“Mothers Teaching Children in the Home,” Liahona, May 2010, 30).

    Prestuhnsi Se Met ac U ke Mwet Sap Singucul Luo ah luti: “Mukul tuhma ac muhtwacn kiyac uh oasr sie kunohkohn na muhtahl la in luhngse ac karihngihn kais sie ac tuhlihk nahtuhlos. ‘Tuhlihk uh mwe usru sin LEUM GOD me’ (Psalm 127:3). Oasr kunohkohn muhtahl luhn pahpah ninac in tuhfahlah tuhlihk nahtuhlos ke luhngse ac suwohswohs, in sang mwe enenuh ke mahno ac nguhn, ac in lotwelos in luhngse ac kuhlwacnsapuh sie sin sie, akihlen masap luhn God, ac in ahkos masap fin acn elos oasr we. Mukul tuhma ac muhtwacn kiyac—ninac ac pahpah an—fah sruh in nuhnuhnkweyuck ye muhtuhn God in ahkfalye kunohkohn inge” (“Sucu: Sie Mwe Fahkwack nuh fin Facluh,” Liahona, May 2017, 145).

  2. Liye Russell M. Nelson, “As We Go Forward Together,” Liahona, Apr. 2018, 7.

  3. Elder David A. Bednard el fahk: “Mihsenge kom fin kuh in siyuck sin tuhlihk mukul mahtuh nahtuhsr uh ma elos esam ke pruhe in sucu, lutlut ke ma suhmuhslah, ac ekuh in toeni luhn sucu, nga muh nga etuh lah meac top lalos uh. Eltahl kuh in tiac fahk sie pruhe siena kuh sie ohiyac siena ke lutlutkihn ma suhmuhslah kuh yohkna sie lesin yohk kalmeyac ke ekuh in toeni luhn sucu oacna pacl yohk srihpac ke kapwack luhn nguhn. Ma eltahl ac fahk uh pa elos esam lah in sucu se kuht oaru” (“More Diligent and Concerned at Home,” Liahona, Nov. 2009, 19).

  4. Liye “Home Can Be a Heaven on Earth,” Hymns, nempuh 298.

  5. Teachings of Presidents of the Church: Gordon B. Hinckley (2016), 171.

  6. Liye 2 Nephi 2:11.

  7. N. Eldon Tanner, “Never Be Ashamed of the Gospel of Christ,” Ensign, Feb. 1980, 4.

  8. Liye 3 Nephi 18:21.

  9. Liye Matthew 3:16–17; 3 Nephi 11:6–8; Doctrine and Covenants 18:34–36; Joseph Smith—History 1:17.

  10. “Take Advantage of Spontaneous Teaching Moments,” Teaching in the Savior’s Way (2016), 16. Teaching in the Savior’s Way el weacng pac kahsruh ac kuhfa nuh ke luti in lohm ah.

  11. Liye Doctrine and Covenants 11:21; 84:85.

  12. Teaching in the Savior’s Way16.

  13. Liye “Listen,” Preach My Gospel: A Guide to Missionary Service (2004), 185–86.

  14. Sie Peter 3:15.

  15. Douglas L. Callister, “Most Influential Teacher—Emeritus Seventy Pays Tribute to Father,” Aug. 29, 2016, news.lds.org.

  16. Russell M. Nelson, “Set in Order Thy House,” Liahona, Jan. 2002, 81.

  17. Liye Alma 32:28–43.

  18. Ituckyang Tahmtahel Melinda Ashton el ahol mukul tuhmwacl ah, Tamuhlwel Ashton, ke el wacngihn yenuh.

  19. Sie Timothy 4:12; liye pac Alma 17:11.

  20. Pisap Jeffrey L. Stewart el kuhlwacnsap ke Southgate Second Ward fin acn St. George, Utah. Samuel, wen nahtuhl, el ingena serve ke Colombia Medellín Mission.

  21. D. Todd Christofferson, “Strengthening the Faith and Long-Term Conversion of the Rising Generation,” general conference leadership meeting, Sept. 2017.

  22. Liye 3 Nephi 27:21, 27.

  23. Liye Doctrine and Covenants 43:8–9.

  24. L. Tom Perry, “Mothers Teaching Children in the Home,” 30.