Non Angangfengen fiti ewe Samon

Non ekkewe fitu maramen ach ewe pupunu akkom, punuwei achengicheng a pwarano ussun an mochen kaeo usun kon. Ai mochen upwe apwapwai, uwa ekiekieta ai upwe ne fori eu watten mettoch, fiti ennetin netipei ai upwe amairu punuwei achengicheng. Uwa feinno ngeni eu sitowan pisekin kon me uwa moni eu piano pwe ai niffang ngeni. Uwa meseik ne wanong ewe taropwen kamo non eu pwor fiti och ningochun fofon me uwa ngeni i, ua osuku ew watten memefin kinisou ngeni punuwanei mi fokkun tongei me eteniki.

Atun a suki ewe kukkun pwor me kuna masowen, a nengeniei ren tong me apasa, “Onee, ai achengicheng, ka fokun murinno! Nge upwe eisinuk ew kapaseis: ei eu niffang ika niwinmang?” Mwirin am fos fengen usun ewe kamo mi amairu, aiwa fini pwe aipwe ne akouono ewe kamo. Aiwa manauseni ew monien sukkun, usun chok nonnomun chommong ekkewe pupunufo. Met ei a fiis a anisiei ai upwe esinna auchean ewe nongonongun unusochun angangfengen nefinen pupunu me ifa usun foforun a tongeni anisi punuwei we me ngang am aupwe eu netip me eu ekiek.¹

Ewe kapas allimen Jises Kraist mi niwinsefanito a pwarata usun ewe nongonongun unusochun angang fengen nefinen emon fefin me mwan, non ir me ruu non manau iei me non manau esemuch. Ina mwo ika ir me ruemon a wor met ra fori me kefinita ngenir ekkewe wiis, mwan me fefin a nonnopok auchean me namoten wiser non An Kot kokotun pwapwa fan iten noun kewe semirit.² Ei a fatoch seni wesewesen nepoputan nupwen ewe Samon a afata “pwe ese och an ewe mwan epwe anaemon chok; iwe [I epwe] fori emon chon anisi.”³

Non an ewe Samon kokkot emon “chon anisi” i emon chianan ewe repwe angang fengen me Adam non unusochun ar pekin angang fengen.⁴ Ennetin, Eve a eu niffang seni nang ngeni manauen Adam. Seni mwonomwonen nonnomun me foforun non pekin ngun, a amwasanga Adam ar repwe angangfengen ne apwonueta an Kot kokkotun pwapwa ren aramas meinisin.⁵

Iwe sipwe ekieki usun ruu nongonong mi auchea minne mi apochokuna ewe angangfengen nefinen emon mwan me fefin. Ewe aewin nongonong pwe “Kich meinsin sia nonnopok meren Kot.”⁶ Me non nongonongun ewe kapas allim, ewe sokofesin nefinen fefin me mwan ese ekesiwini ekkewe pwon ese much minne Kot a ngeni Noun kewe at me nengin. Ese wor emon a wor ren ewe watten tufich an epwe angei ningen ewe muun Selestial nap seni ewe emon me non ewe manau esemuch.⁷ Ewe Chon Amanau won pusin winikapan a kokori kich meinsin, Noun Kot kewe semerit, “ach sipwe feitto ngeni I me angei An murinno; me ese epeti emon an epwe feitto ren i.”⁸ Iwe, non ei napanap, kich meinisin sia nonno chok me mwen I.

Nupwen mi pupunu ra weweiti me apachenong ei nongonong, rese anenia inisir pwe ir prerseten ika kisin fan preseten ren ar famini. Ese wor emon mi nap ika emon mi kis non ewe pean pupunu, me ese wor emon epwe fetan no mwan ika mwirin ewe emon. Ra fetanepok, non nonnopokun, noun Kot kewe. Ra chok emon non eu ekieki, mochen, me popun ren Semach won Nang me Jises Kraist,⁹ chufengen ne emweni me tumunu ewe famini.

Non eu nonnopokun angang fengen, “tong esap minen aeangaw, nge pekin apachakenong, … kinikinin ena ewe oupatiw minne ina kokkoch aramas.”¹⁰ “Ren ennetin pachenong , mwan me fefin mi opupunu ra chufengen non ewe napanapanen winiti emon ren ew ‘pochokunen nemenem esemuch’ minne ‘esap ren atai mochenin ekkoch’ wewen pwe epwe soposopono ren manauen ngun ngenir me ar tapin aramas ‘fenfeinno chok.’”¹¹

Ewe aruwen auchean nongonong ewe Golden Rule, ewe sia kaeo me ren ewe Chon Amanau non ewe Afanafan won we Chuuk: “Oupwe for ngeni aramas minne oua mochen pwe repwe for ngeni kemi.”¹² Ei nongonong a affata eu napanapen aninisfengen, tong fengen, chufengen, me pusin nemenikich me a nongonong won ewe aruwen auchean annuk, “Kopwe tongei monun unukum ussun chok ka pwisin tongeok.”¹³ A chufengen fiti ekkoch napanapen Chon Nuku non Kraist usun nikitu, tong, tipetekison, me kirekiroch.

Ach sipwe weweochuti ewe mokutukutun ei nongonong, sia tongeni nengeni ewe riri feinfeino mi pin a for seni Kot nefinen ach kewe akaewin sam me in, Adam me Eve. Ir ra winiti eu futuk,¹⁴ me fori eu kaukun chufengen a mut ngenir ar repwe chufengen ne fetan fiti sufon, kinisou, me tong, ra monukano ussun pusin ir won ar sai ngeni manau ese much.

Ekkena pwan chok pekin mettoch mi chok nono ikana met sia achocho ngeni ren ochufengenin pupunu ikenai. Seni ewe riri non temple, emon fefin me emon mwan ra tonong non ewe tetenin opupunu mi pin non ewe minafon pwon mi pin ese much. Ren napanapen ei tetenin ewe pristut, ir ra angei feioch esemuch me manaman seni nang ar repwe emweni kokotun angangen ar kewe famini nupwen ra manaueni ekkewe pwon mi pin ra fen fori. Seni ena fansoun feino, ra pusin nemenir ne mokutuno mwer me non unusochun angang fengen me ewe Samon, akaewin ngeni emonn me emon ren wiser kewe seni nang ren tutumunun me nemenem non ar famini.¹⁵ Tumunu me nenemeni ra akoko fengen me nununo seni ekkewe wis, minne wewen pwe ekkewe in me sam “repwe chufengen ne aninis fengen ussun chiechi no angang mi nonnopok”¹⁶me aea fengen ew emwen mi chok nonnopok non imwer.

“Ach sipwe tumunu a wewen ach sipwe amongoni, aiti, me anisi” chon ach kewe famini, minne a fis ren ach anisir ne “kaeo ekkewe ennetin ewe kapas allim me awora nuku non Samach won Nang me Jises Kraist” non eu napanapen tong. Ach sipwe nemeni a wewen ach sipwe “anisi ne emweni sefani chon ewe famini ar repwe nomono ren Kot. Ei a fis me ren ach angang me aitir fiti kirekiroch, tipetekison, me tong mi unusoch.” A pwan pachenong “emweni chon ewe famini non iteiten iotek, kao ewe kapas allim fengen, me pwan ekkoch kinikin fan. Sam me in ra chufengen ne angang,” mwirin ewe nenien appiru an Jises Kraist, “ne apwonueta ekkewe [ruu wachimuken] wis.”¹⁷

Mi auchea ach sipwe nenengeni pwe ewe muu non ewe famini mi fiti ewe tettenin, ewe sam, a sokkono non ekkoch mettoch seni emwenien ewe pristut non ewe mwichefen.¹⁸ Ewe tettenin ewe sam a wewen pwe fefin me mwan mi opupunu ir mi pwisin nom fan nemenien Kot ren ifa usun ar apwonueta wiser kewe non ewe famini. A namwot epwe wor unusochun angang fengen—ew mochenin apwonueta fiti meinisin nongonongun wenechar me pungun memef—me a awora ekkewe tufichin fefeita non ew nenien tong me aninisoch.¹⁹ Ekkei wis mi auchea rese ekiekieta tetenin me etiwau ese nifinifin sokkun angangangaw ika aeangawen ewe mumuta.

Met ewe a fiis ngeni Adam me Eve, mwirin ra tou seni ewe Atakei non Eden, amwararan awewen kokoten ewe napanapen aninisoch nefinen emon in me sam non ar pekin tumun me pekin nemenm non ar we famini. Usun a mak non ewe puken Moses, ir ra aninis fengen ne amasowa ewe puun ren mononen chamwer ren ar repwe awora tufichin inisir me ar we famini;²⁰ ra nounatiw semerit won fonufan;²¹ ra chufengen ne kori iten ewe Samon me ra rong mongungun “seni ewe aneno ngeni ewe Atake non Eden”;²² ra etiwa ekkewe annuk ewe Samon a ngenir me achocho fengen ne anneasochisir.²³ Iwe ra pwan “fori [ekkei] mettoch nour kewe at me nengin rafen sinei”²⁴ me “rese kouno ne iotek ngeni Kot” fengen me ren ar kewe mochen.²⁵

Pwi me fefinei achengicheng, tutumunu me nemeni ir ekkewe tufich, rese kouk. Meni epwe wor wisen emon aramas ren och mettoch nge meni esap i chok a fori. Nupwen sam me in mi tong ra unusen weweiti ekkei ruu watten wis, repwe achocho fengen ne epeti me tumunu inisin me ekiekin nour kewe semirit. Ra pwan anisir ne mesengeni ekkewe efeingawan non pekin ngun non ach kei ran tumunur ren ewe murinon kapasen ewe Samon ussun a pwa ngeni Noun kewe soufos.

Ika mwo mwan me fefin mi pupunu ra aninnis fengen ne apwonueta wiser kewe seni nang, “inis mi ter, mano, ika pwan ekkoch mettoch meni repwe fis epwe tongeni fori emon epwe ekkesiwin napanapan ei.”²⁶ Fan ekkoch emon me neir ika emon chok epwe wisen mokutukut non ir me ruu ekkewe wis, ren mochomochen fansoun ika feinfeino.

Ua keran churi emon sister me brother minne ir me ruemon mi nom non ei napanap. Pokiten mi wor nour nge ra mufesen, non ar kewe kukumosun famini me non angang fengen me ewe Samon, ra ekieki pwe repwe fangeno manauer ngeni ewe tumunun nour kewe semirit non pekin ngun me inis. Rese monukano ar kewe pwon mi pin non tempel minne ra fori fengen me ewe Samon me An kewe pwon esemuch ina mwo ika ra kaimufesen. Ir me ruemon ra kutta an ewe Samon aninnis non mettoch meinisin ren ar sopweno ne nikitu non are kewe weires me fetan won ewe aanen pwon mi pin. Ir mi apinukunuk pwe ewe Samon epwe tumunur non ar kewe mochen, esap chok non ei manau, nge pwan tori fansoun ese much. Ir me ruemon ra tumunu nour kewe ren ar aitir fiti kirekiroch, tipetekison, me tong mi unusoch pwan mwo nupwen ir mi mefi weiresin non manauer. Seni met ua sinei, ekkei ruemon sam me in ra mufesen rese tipi ngeni Kot kotongawen manauer. Iwe nge, ra neno mwer fiti eu unusochun saramen apinukunuk me sinei non ekkewe feioch ewe Samon epwe awora ngenir.²⁷

Pwi me fefinei, ewe Chon Ammanau a forata ewe minen apiru ren chufengen mi unusoch me apwapwa ren popun me nongonongun fiti Samach non Nang. I a iotek fan iten noun chon kaeo, a apasa,, “Pwe ir meinisin repwe chok ew; ussun en, Semei, en non ngang, me ngang non en, me ir repwe pwan non kich: … pwe repwe ew. ussun kich sia pwan ew”²⁸

Ngang uwa pwarata ngenikemi pwe atun kich—fefin me mwan—sia aninis fengen non eu ennetin me nonopokun angangfengen, sipwe pwapwasini ewe chufengen ewe Chon Amanau a osukuna nupwen sia aponueta ekkewe wis seni nang non ach pupunu fengen. Uwa pwon ngenikemi, non iten Kraist, pwe netip repwe “riri fengen non eu chok me non tong emon ngeni emon,”²⁸sipwe kuna watten pwapwa non manauach won fonufan, me ach tufichin aninis fengen fiti emon me emon kich epwe watteno auchean.²⁹ Uwa apasata ai kapasen pwarata ren ekkei ennet non ewe it mi pin iten ewe Chon Amanau Jises Kraist, amen.