2011
O Le Faatufugaga a Lē Faamalolo
Mati 2011


O Le Faatufugaga a Lē Faamalolo

E mafai e le Faaola ona faamalolo i loto mafatia, le malamalama, ma le ita pe afai tatou te vaai atu i Ana afioga ma Lana Togiola.

Ata
Elder Yoshihiko Kikuchi

Ia Aokuso 1978 sa ou maua ai se tofiga ou te auai atu i le konafesi a se siteki i Seoul, Korea i Saute. Ina ua uma le fonotaga a taitai persitua, a o ou tu i le auala savali na musumusu mai i lo’u taliga i le gagana Sapani se tuafafine e tusa ma le 60 ona tausaga, “ou te le fiafia i tagata Iapani.”

Sa ou te’i ma ou maofa. Sa ou faliu atu i ai ma tali atu i le faaSapani, “Ou te faanoanoa e faapena ou lagona.” Sa ou mafaufau po o le a se mea na tupu i lona olaga na mafua ai ona ia lagona faapena. O le a se mea leaga na fai e o’u tagata i ona tagata?

I la’u tautalaga i le sauniga afiafi o le konafesi faalesiteki, sa ou talanoa ai i le Togiola a le Faaola ma Lana taulaga maoae. Sa ou faasoa atu i tagata o le siteki le tala ia Nifae lea na aveina e le Agaga o le Alii i luga o se mauga maualuga. O iina sa ia vaai ai i le laau o le ola, lea na vaai i ai lona tamā o Liae, ma o iina sa ia vaai ai i le pepe o Iesu (tagai 1 Nifae 11:1–20). Ona fesili lea o le agelu ia te ia pe na te iloa le uiga o le laau sa vaai i ai lona tamā i le faaaliga.

Sa tali Nifae, “Ioe, o le alofa lea o le Atua, ua salalau i loto o le fanauga a tagata; o lea e sili ona manaomia ai i mea uma.” Sa toe faapea mai le agelu, “Ioe, ma le fiafia silisili i le Agaga” (1 Nifae 11:22–23).

O le alofa o le Atua e mafai ona fesoasoani tatou te faatoilalo uma ai le faailoga tagata ma le le malamalama. O i tatou moni o fanau a le Atua, ma e mafai ona tatou tuuina Lona alofa i o tatou loto pe a tatou loto i ai.

Faaola e, ia ou alofa,

Ia oe ma ui i ou ala,

Ia ou sii ae se tasi,

I le mana mai luga.1

O Ai A’u e Faamasino?

Sa ou le fuafuaina, ae na amata ona ou faasoa atu lo’u sootaga i tagata Korea. Sa ou ta’u atu i le aofia sa matou ola faatasi ae ma ni ou tausoga Korea se toaiva. Latou te o mai i lo matou fale, ma e masani foi ona matou o ma nai o’u tei i o latou fale. Sa ou ai i meaai Korea ma aoaoina pese faaKorea. Sa faaipoipo le teine o lo’u aiga i se alii Korea lelei lava. Sa tausia le la fanau i Iapani, i le nuu lava lea sa ou ola ae ai.

I le ogatotonu o la’u tautalaga, sa ou fai atu ai i se tagata e ta le piano ae ma usuina ma Peresitene Ho Ham Rhee, le uluai peresitene o le siteki i Korea i Saute, se pese faaleaganuu a Korea. Ona ou talosagaina lea o Peresitene Rhee e fesoasoani mai i lo’u usuina o le pese o le tagavai a Korea, e ui ou te lei toe usuina talu mai lo’u laitiiti. Ua leva tausaga talu ona ou aoaoina mai i le toalua Korea o le teine o lo’u aiga, ae na ou toe manatuaina lava upu. Ona ou talosagaina lea o le aofia matou te pepese faatasi. Sa latou tutulai uma ma usu le pese matagofie o la latou tagavai. Sa tele ni loimata sa maligi, ma sa faigata foi ona ou pese. Sa i ai se agaga matagofie ma le manaia.

Sa ou ta’u atu i tagata o le siteki, e pei lava ona ou alofa i o’u tausoga Korea, sa ou alofa foi ia i latou—aua o i tatou uma o fanau a le Atua, aua o i tatou uma o uso ma tuafafine i le talalelei, ma ona o le alofa o le Atua (tagai 1 Nifae 11:22, 25). Sa matou lagonaina uma lava lena alofa faalelagi, ma na toetoe a fetagisi le aofia atoa.“Ou te alofa ia te outou o ni o’u uso ma ni tuafafine i le talalelei.”

Ina ua maea le sauniga i le afiafi, sa umi se laina o tagata o le siteki na feiloai mai ia te a’u. O le tagata mulimuli lava i le laina o le tuafafine Korea lea e 60 tausaga, o lē sa oo mai ia te au ma le maligi o ona loimata ma faatoese mai. Sa malosi le Agaga o le Alii. Sa siitia i matou uma e apaau faamalolo o le Faaola, ma sa talanoa atu le agaga o le filemu i le aofia. Sa ou lagonaina le tasi ma i latou.

O ai a’u e faamasino

Ae ua tele o’u sese?

Lilo faanoanoa i le loto

Ma ua le ma vaaia.

O Lau Savali na Suia ai Lo’u Mafaufau

Sa valaauina au o se sui o le au Fitugafulu i le 1977. Talu mai lena taimi sa ou maua ai le avanoa e asiasi atu ai i le faitau selau o siteki. Ina ua maea se tasi o fonotaga faaleautaitai perisitua i Taylorsville, Iuta, na sau se alii tino tele ia te au ma musumusu mai e faapea, na maliu lona uso i le Taua Lona II o le Lalolagi ma e ita o ia i tagata Iapani. Ae ina ua uma le konafesi, sa toe sau lenei lava alii ma le maligi o ona loimata. Sa ia opoina au, a o tagi ona o le fiafia aua sa ou faasoa atu la’u tala o lo’u liua ma lo’u alofa i tagata Amerika ma sa ootia ai o ia.

O se isi mea na tupu sa sau se tuafafine i se konafesi faalesiteki i Georgia, ISA ma fai mai, na maliu lona tamā i le Taua Lona II o le Lalolagi. Ae ina ua uma le fonotaga sa faapea mai o ia ia te a’u, “E tatau ona ou faatoese atu ia te oe. Ona sa fasiotia lo’u tama e tagata Iapani, o lea sa ou nofo ai lava ma le ita i lo’u loto.” Ona ia fai mai lea, “Sa e fai mai sa maliu foi lou tama i le taua, ae mulimuli ane ua e taliaina le talalelei, lea na suia ai lou olaga. A o lenei ua e fai mai e te alofa ia i matou. Ua ou ma lava ia te a’u. E ui ina sa ou fanau i le Ekalesia, sa ou lagonaina lava lo’u ita i ou tagata e oo mai i le asō. Ae o lau savali ua suia ai lo’u mafaufau.”E tele o’u aafiaga faapena. E toatele tagata ua mafai ona ou feiloai i ai, ma ua mafai ona alolofa ma malamalama le tasi i le isi ona o le talalelei.

Ua Aveese Uma O’u Lagona Tausalaina

O nai tausaga mulimuli ane i se faeasaite sa faia ina ua maea se asiasiga i Adam-ondi-Ahman, sa talosaga mai ai le supavaisa o tagata faamisiona faigaluega i le eria, e faasoa atu le tala o lo’u liliu mai. Sa ou faia ma ou faafetaia ai ulugalii sa auai mo le saunia o a latou fanau e faia ni misiona ma mo le auina mai faafaatusa o i latou i lo’u aiga.

A o matou lulu lima ma sauni ou te aluese mai, sa faapea mai le supavaisa. “A o le’i taape lenei fonotaga,” sa ia fai mai ai, “e i ai sau faamatalaga patino e fia fai atu.” Ou te le manatua ana upu sa’o sa fai, ae o le aano e faapenei:

“E pei ona outou silafia, sa ou tautua i lo’u atunuu a o ou talavou o se Malini a le I.S. A o ou tautua ai, e toatele ni fitafita Iapani sa ou fasiotia. Sa ou faapea sa ou tautuaina ma le faamaoni lo’u atunuu, ae mo le tele o tausaga, soo se taimi lava ou te vaai ai i ni tagata Asia, aemaise lava o tagata Iapani, ou te lagonaina lava le atuatuvale tele. O nisi taimi e le mafai ona ou faia se mea. Sa ou oo atu i taitai o le Ekalesia ma talanoa i ai i ou lagona faatasi ai ma nisi o faufautua atamamai.

“O le aso, a o matou faafesaga’i ma Elder ma Sister Kikuchi ma lo laua alo, sa toe foi mai se vaaiga puupuu o mea e manatua. Ona ou faalogo lea i le faasoa mai e Elder Kikuchi o lana molimau ma le tala o lona liliu mai, o lona alofa mo le Alii ma le talalelei, ma lona alofa mo i tatou taitoatasi. Fai mai o ia sa ita i tagata Amerika ma fitafita Amerika, ae o le talalelei ua suia ai lona olaga e ala i le mana faamalolo o le Alii. Ina ua ou faalogo i lenei mea, sa pei foi ou te lagonaina se leo mai le Alii o fetalai mai, ‘Ua ma’ea. E le afaina.’”

Sa tuu ona lima i luma, sisii ae, ma fai mai ma le maligi o loimata, “Ua aveesea uma o’u lagona tausalaina. Ua aveese lau avega!”

Sa sau o ia ma fusi a’u. Ona oo mai lea o o ma taitoalua, ma sa matou feopoai ma fetagisi.

Ua ou aoaoina e mafai e le Faaola ona faamalolo i loto ua faamanualia, le malamalama, ma le ita pe afai tatou saili i Lana afioga ma Lana Togiola. Na te faamalolo ia i tatou e pei foi ona Ia faamaloloina le fanauga a Isaraelu i u a gata (tagai Numera 21:8–9; 1 Nifae 17:41; Alema 33:19–21). O le “afioga malie a le Atua … e faamalolo ai le agaga ua manua” (Iakopo 2:8), ma o “ona faalavalava foi ua [faapea] malolo ai tatou” (Isaia 53:5; Mosaea 14:5).

Ou te leoleo i lo’u uso;

Faamalolo i tagata.

Ma alofa i e vaivai

Ma e ua manunua.

O Le A Ou Tuuina Atu ia te Oulua le 10 Minute

Sa ou fanau i se nuu laitiiti i le motu i matu o Hokkaido, Iapani. Ina ua lima o’u tausaga, sa fasiotia lo’u tamā i se osofaiga mai se vaamaulu a Amerika. A o ou laitiiti sa ou lagonaina lava le ita i tagata Amerika. Sa ou ola ae i lena tulaga, ma le le iloa lelei po o le a le mea na tupu na mafua ai le taua.

Ina ua ou faauu mai le aoga maualuga, sa matou matitiva. Sa le gafatia e lo’u tina ona ave au i se aoga maualuga atu, o lea sa ou filifili ai o le a ou alu ou te faigaluega ina ia mafai ona totogi ai le faaauauina o au aoga. Sa leai ni galuega i lo matou nuu laitiiti, ae sa maua la’u galuega i le gaosiga o tofu (potoi pi) e iva itula le mamao mai lo’u aiga i Muroran, lea sa ola ae ai lo’u tina.

O aso uma lava i Muroran ou te ala ae i le 4:30 i le vaveao, ma fai tofu seia oo i le aoauli, ona ou alu lea e kiliva i faleoloa eseese seia oo i le 6:00 i le afiafi. A ou manava, ona ou taele lea, sui, ai, ona ou momo’e lea i le aoga po. Ou te foi mai i le pe tusa o le 10:30 i le po ona ou moe lea i le 11:00 i le po. Ona o le faigata o au fuafuaga faatulagaina, sa le’i leva ae leai so’u malosi ma faapea ai ona ou ma’i.

Sa ou nofo i se fale o le pule i le fale fai tofu, ma sa ou faamavae mai la’u galuega ma ou talosaga atu i le toeaina o lo’u aiga pe mafai ona ou nofo ia te ia ina ia mafai ona faauma ai lo’u tausaga muamua i le aoga maualuga atu. E ui lava ina ou inuina ni vai mai le falemai, ae sa ou ma’i lava. Sa ou le iloa se mea a fai, ma faapea ai ona ou atuatuvale ma manatu ai a nei o’u oti. Sa ou tatalo malosi, ma faapea atu, “Afai e i ai se Atua, pe mafai lava ona E faamanuia mai a’u ia ou toe malosi.” Ona ou tatalo lea mo se mea sa fai si faalēmafaufau: “Afai ou te malosi, o te manao e toe totogi atu Oe.”

A o ou nofo i le fale o le toeaina o lo’u aiga, sa tu’itu’i mai i le faitotoa ni tagata ese se toalua i se tasi o afiafi. O i laua o faifeautalai mai Le Ekalesia a Iesu Keriso o le Au Paia o Aso e Gata Ai. O le isi, o Elder Law—o le soa sinia—sa avea ma se faifaatoaga i St. Anthony, Idaho, ISA; o le isi, o Elder Porter—o se faifeau fou—sa sau mai le Aai o Sate Leki. O se aso malulu, timuga, ma na toeitiiti pogisa, ma sa sauni i laua e o i le fale. Ae mo se mafuaaga sa faaauau ai lava ona la tu’itui’i i faitotoa.

Ina ua la tu’itu’i mai i lo’u faitotoa, sa na o a’u lava. Sa ou tatalaina le faitotoa ma fai atu i ai, “Leai, faafetai.”

Sa lotomaulalo ma finafinau nei alii talavou, ae sa ou toe fai atu i ai, “Leai, faafetai.” Ona ou faaopoopo atu lea, “O outou na sa fasiotia lo’u tamā.” Sa ou lagonaina pea le loto tiga.

O le le fiu, sa fesili mai ai le alii faifeautalai mai Idaho pe fia o’u tausaga. Sa ou fai atu i ai, “O le a le mea e fai i o’u tausaga? Faamolemole o loa.”

Sa ia tali mai, “Ou te fia faamatala atu ia te oe se tala e uiga i se alii e pei o oe le matua o lē sa vaai i lou Tama Faalelagi ma lou Faaola, o Iesu Keriso. Ma te fia faasoaina atu lena tala. Toeitiiti a ou malo ai i le faitotoa.

Sa ou fai atu, “O le a ou tuuina atu ia te oulua le 10 minute.”

O na minute e 10 sa matuai ou ootia ai ma na suia ai lo’u olaga. O le tala na faasoa mai e faifeautalai sa loloto ma matagofie. Sa ou iloa ai o a’u o se atalii o le Atua ma sa ou sau mai ia te Ia. Na o mai faifeau i aso uma aua sa ou ma’i.

O taimi o a la lesona, sa aoaoina ai a’u e faifeautalai i le talalelei matagofie o le Toefuataiga. O le talalelei na aumaia ia te a’u le faamoemoe ma lo’u manao e ola. O ni nai vaiaso mulimuli ane talu ona tu’itu’i mai faifeautalai i lo’u faitotoa, na ou papatiso ai.

Ou te alofa i lo’u uso

Pei o Oe ia te a’u,

Oe lo’u sulu, lo’u malosi

Fai a’u ma au auauna.

Faaola e, ou te mulimuli—

atu ia te oe.

O le mana faamalolo o le Atua e maoae, loloto, ma matagofie. Ou te faafetai ia te Ia mo Lona alofa mutimutivale, Lona alofa, ma Lana faamalologa faavavega paia. Ou te faafetai ia te ia mo le moni o le Togiola a le Faaola, lea o Lona alofa tunoa “ua aumaia ai le mana e faamama ai a tatou agasala, e faamalolo ma aumaia ai le ola faavavau.”2

Ou te molimau atu e moni upu a Alema ia Seseroma i le Tusi a Mamona: “Afai ua e faatuatua i le togiola a Keriso, e mafai ona faamaloloina oe” (Alema 15:8).

Faamatalaga

  1. “Faaola e Ia Ou Alofa,” Viiga, nu. 150.

  2. L. Tom Perry, “Aumai Agaga ia te A’u,” Liahona, Me 2009, 110.

Keriso le Faamafanafana, saunia e Carl Heinrich Bloch; Keriso o loo Faamaloloina se Tagata Tauaso, saunia e Sam Lawlor

Faamatalaga mai le Mose ma le Gata Apamemea, saunia e Sébastien Bourdon; ata na tusia e David Stoker

Faamatalaga mai le O Le Faasatauroga, saunia e Carl Heinrich Bloch, faaaogaina i le faatagaga a le National Historic Museum i Frederiksborg i Hillerød, Tenimaka; ata na tusia e David Stoker