Ang Ebanghelyo ug ang Maayong Kinabuhi

Sa pagsugod, manghinaut ko nga kamo magpasalamat sa inyong mga panalangin—ilabi na sa inyong panulundon. Ang pagpasalamat ug ang kamapaubsanon nagsumpay ra. Nagpuyo kita sa panahon diin ang kaugalingon ra ang gihunahuna sa tawo. Ilabi na sa Social media, dali ra kaayong gamiton aron pagdayeg sa kaugalingon. Mas importante gayud ang mahimong mapasalamaton ug mapaubsanon. Kadtong aduna niining mga kinaiya mopahayag og pasalamat sa ilang mga panalangin samtang sila nagsunod sa ehemplo sa Manluluwas.

Ang akong higala usa ka Harvard professor si Roger B. Porter, usa ka matinud-anong miyembro sa Simbahan, mipahibalo sa usa sa mga inugurasyon sa Harvard niadtong Mayo 2015 nga ang pagpasalamat “nagkinahanglan nga kita moila sa atong utang ngadto sa uban” ug “sa kasagaran kini naglakip og mapainubsanong mga tubag alang sa mga gasa nga wala hagoi o pasidunggi.” Iyang gitapos: “Kon inyong dawaton nga ang pagpasalamat maoy importanting elemento sa inyong kinabuhi, maayo kini alang kaninyo. Kini motabang kaninyo sa pagbuntog sa tintasyon nga magpaundayon sa garbo ug makabaton og pagbati nga angay lang. Kini motabang kaninyo nga makita ang maayo ug moila sa positibo. Kini motabang kaninyo sa pagsabut sa mga pagsulay ug sa kalisud nga inyong masugatan sa matag karon ug unya. Kini motabang kaninyo nga matutokan ang paghatag og pagtagad kadtong anaa sa kalisud kay sa kaninyo kansang kinabuhi inyong mapanalanginan.”¹

Imahe

Grandfather and grandson washing dishes

Mosugyot ko nga kita kinahanglan nga magmapasalamaton ilabi na sa atong panulundon. Kon kita mapanalanginan og buotan nga mga ginikanan, kita kinahanglan nga magmapasalamaton. Kini mao ang utang nga ang matag usa kanato nagkulang sa atong panulundon. Usa ka karaang proverbio sa Intsik mabasa, “Kon kamo moinom og tubig, ayaw kalimti ang atabay diin kini naggikan.”

Klaro diha sa mga kasulatan nga kita kinahanglang motahud sa atong mga ginikanan. Usa ka proverbio mabasa, “Anak ko, bantayi ang sugo sa imong amahan, ug ayaw pagbiyai ang balaod sa imong inahan” (Mga Proverbio 6:20). Gitudlo kanato diha sa Mga Taga-Efeso nga “tahuron mo ang imong amahan ug inahan” (tan-awa sa ga taga-Efeso 6:2–3; tan-awa usab sa Exodo 20:12). Ang halangdong German nga philosopher nga si Goethe misulti niini, “Ang panulundon sa inyong mga amahan gipahulam lang, kab-uta kini pag-usab, aron tinuoray nga makaangkon kini!”² Klaro nga kinahanglan nato nga magmapasalamaton sa atong mga ginikanan ug mohimo og positibong aksyon aron maangkon ang ilang gilauman nga itugyan ngari kanato.

Agig dugang sa pag-awhag kaninyo sa pagbaton og pasalamat, ganahan kong mopakigbahin og pipila ka praktikal nga tambag nga mahimong makatabang kaninyo nga magmalipayon ug magmalampuson sa pagkab-ot og makahuluganon nga kinabuhi, nga sa kasagaran gipasabut nga “ang maayong kinabuhi.”

Sa usa ka bag-ong artikulo, si Lord Jonathan Sacks, ang kanhi Labaw nga Rabbi sa United Hebrew Congregations sa British Commonwealth, mipahayag sa akong kabalaka mahitungod sa nagkakunhod nga mga tahas sa hugot nga pagtuo, moral nga mga prinsipyo ug kahulugan sa modernong kinabuhi. Siya namahayag:

“Kon adunay usa ka butang nga wala mabuhat sa dakong mga institusyon sa modernong kalibutan, kana mao ang paghatag og kahulugan. …

“Siyensya, ang teknolohiya, ang gawasnon nga merkado sa negosyo ug sa … demokratikanhon nga kahimtang nakapahimo kanato sa pagkab-ot sa talagsaon nga mga kalampusan sa kahibalo, kagawasan, paglaum sa kinabuhi ug bahandi. Nalakip kini sa labing dako nga mga kalampusan sa tawhanong sibilisasyon ug gipanalipdan ug gipangga.

“Apan wala sila motubag sa tulo ka mga pangutana nga matag indibidwal mangutana sa pipila ka panahon sa iyang kinabuhi: Kinsa ako? Nganong ania ako dinhi? Unsaon man nako sa pagpakabuhi? Ang resulta mao nga ang ika-21 nga siglo nagbilin kanato og kinadaghanan nga kapilian ug kinagamyan nga kahulugan.”³

Kining kinutlo nagpahayag sa eleganti nga paagi sa kaimportante sa akong mensahe. Nabalaka kaayo ko nga ang maayong kinabuhi nga gibase sa kinabuhi ug mga pagtulun-an ni Jesukristo nga karon ikaduha nalang sa kalibutanong panglantaw sa maayong kinabuhi.

Alang kanatong mga miyembro sa Simbahan, ang ebanghelyo ni Jesukristo ug ang Iyang Pagkabanhaw ug ang Pag-ula mao ang sukaranan sa tanang importante, ug sila usab nagdala og kahulugan niini nga kinabuhi. Ang Manluluwas midasig og mga tinuohan ug mi-establisar og mga sumbanan sa kinaiya kon unsa ang moral, matarung, ug madanihon ug kana miresulta sa maayo nga kinabuhi. Bisan pa niana, ang mga baruganan ug sukaranan nga moralidad nga gitudlo sa Manluluwas grabe nga gipang-ataki karon sa kalibutan. Ang Kristiyanismo gi-ataki.

Kini dili bag-o. Ang paagi aron makab-ut alang sa maayong kinabuhi gidebatihan sulod sa daghang mga siglo. Sa dihang si Apostol Pablo didto sa Athens, siya nakahimamat og “mga pilosopo nga mga Epicureo ug mga Estoico” (Mga Buhat 17:18). Ang mga Estoico nagtuo nga ang labing maayo mao ang hiyas, samtang ang mga Epicureo nagtuo nga ang labing maayo mao ang kalingawan. Daghang mga Estoico nahimong mga mapagarbuhon ug migamit sa pilosopiya nga “usa ka takuban alang sa … ambisyon ug sala.” Daghang mga Epicureo nahimong mga hedonist kinsa nagtuman sa ilang moto“Kita mangaon ug mag-inom, kay ugma kita mamatay”⁴ Daghan diha sa natad sa akademiya nga dugayng nagtudlo sa gipasiugdahan ni Aristotle nga makinaadmanon nga paghunahuna isip ang paagi sa pagkab-ot alang sa maayong kinabuhi. Makapaikag nga daghan niining sama nga kalibutanong mga pilosopiya nga misukwahi sa nag-unang mga Kristiyanismo anaa lang gihapon og duna lang kini gamay kaayong kalialan karon.

Agi og dugang, daghang bag-ong mga pilosopiya nga direktang nasukwahi sa ebanghelyo ni Jesukristo. Kini paspas kaayong nahitabo. Ginamit ang pinulongan sa Basahon ni Mormon, “diha sa sulod sa dili daghan nga mga katuigan” (Helaman 7:6), daghan sa kalibutan karon nag-ingon nga ang “pagkadautan matarung, ug ang pagkamatarung dautan” (2 Nephi 15:20). Sa pagkatinuod, kining duha ka hugpong sa mga pulong sa kasulatan nagpakita sa unsay nahitabo sa atong panahon. Unsay giisip nga moral dali kaayong nausab. Dihay dili katuhoan nga kalihokan nga layo ra sa moral nga kinaiya giisip nga basihanan sa maayo nga kinabuhi. Ang uban mipakunhod sa Kristiyanismo pinaagi sa pagdawat sa sayop nga pagtuo nga sa Kristiyanismo, ang kalipay dili mahitungod niining kinabuhia apan mahitungod sa langit.⁵ Akong ipasalig kaninyo nga ang pagsunod sa Manluluwas makahatag og kalipay niining kinabuhia ug didto sa langit.

Imahe

Family scripture study

Ang pipila sa mga hagit dili lang basta mahitungod sa maayo ug dautan. Ang uban nagkinahanglan kanato nga magpili base sa unsay labing maayo, dili lang unsa ang maayo.⁶

Si David Brooks, sa usa ka editoryal nga giulohan og “The Moral Bucket List,” mipalambo sa konsepto nga adunay,” duha ka set sa hiyas, mga hiyas nga pang-résumé ug ang pasidungog nga mga hiyas. Ang mga hiyas nga pang-résumé mao ang mga kahanas nga makapahimo kaninyo nga bililhon sa inyong pagpanarbaho. Ang mga pinasidunggan nga mga hiyas mao kanang hisgutan mahitungod kaninyo sa panahon sa haya.”⁷ Tukma nga gitapos ni Brooks nga ang pinasidunggan nga mga hiyas mao ang mas importante. Alang kanako kini makahuluganon kaayo tungod kay sa dihang anaa pa ko sa pangidaron nga 20 aduna akoy kasinatian nga may dakong epekto ngari kanako. Naglangkob kini sa duha ka haya sa duha ka maayong mga tawo nga nahitabo sulod lang sa pipila ka adlaw ang gintang. Ang istorya tinuod, apan akong giusab ang mga pangalan ug gituyo nga dili klarohon ang pipila ka mga kamatuoran.

25 anyos ko niadto, migradwar sa Standford Law School, ug nakasugod sa pagpanarbaho sa usa ka law firm. Akong gigahin ang akong oras sa trabaho uban sa mga tawo nga tag-as og kinaadman kinsa nakalikom na og dagkong mga katigayunan. Mabination sila ug sa kinatibuk-an manggihatagon ug madanihon nga mga tawo.

Ang mga miyembro sa Simbahan nga akong gikauban mas nagkalain-lain lang. Kadaghanan kanila adunay gamay nga materyal nga bahandi. Sila mga talagsaon nga mga katawhan, ug ang kadaghanan makahuluganon ang ilang kinabuhi. Mao kadtong panahona nga ang duha ka retirado nga tigulang nga lalaki, nga akong nailhan sulod sa daghang katuigan namatay. Ang ilang paghaya gipahigayon pipila lang ka adlaw ang gintang, ug ako mibiyahe sa pagtambong sa duha ka haya. Mihukom ko nga tawagon ang usa sa mga lalaki nga Adunahan ug ang lain usa ka tawo nga Matinud-anon. Klaro pa kaayo sa akong panumduman ang duha ka haya tungod kay kini mipatin-aw sa kamahinungdanon sa pagpili nga anaa sa atubangan sa tanang mga tawo ilabi na sa mga batan-on. Nagpakita usab kini sa ka komplikado nga kalahian tali sa mga hiyas nga pang-résumé ug sa pasidungog nga mga hiyas.

Ang Adunahan ug Matinud-anon nakaserbisyo og misyon sa batan-on pa. Sumala sa tanang istorya, kining duha mga mapahinunguron nga mga misyonaryo. Human sa ilang kolehiyo, nagkabulag na ang dalan sa ilang mga kinabuhi. Ang adunahan naminyo sa usa ka matahum nga babaye kinsa sa paglabay sa panahon nahimong dili aktibo sa Simbahan. Ang matinud-anon naminyo sama ka matahum nga babaye nga hingpit ang kaaktibo sa Simbahan. Labaw sa tanan, kini nga desisyon ang naghulma sa nahibilin nga mga desisyon sa ilang kinabuhi. Sa akong kasinatian, kon ang mga magtiayon magpabiling matinuoron ug matinud-anon ngadto sa Manluluwas ug sa mahangturong kamahinungdanon sa pamilya, ang pinasidunggan nga mga hiyas hapit kanunayng mapatunhay.

Ako na karong ipaambit ang mahitungod sa Adunahan. Siya adunay talagsaong kahanas pagdala sa mga tawo ug may dakong pagpakabana mahitungod sa mga tawo. Nagsugod siya og pangimpleyo sa usa ka dakong korporasyon sa U.S. ug sa katapusan nahimong presidente nianang kompanya. Dako kaayo ang iyang kinitaan ug nagpuyo sa usa ka dako, nindot nga balay nga nahimutang sa ibabaw sa lapad nga yuta. Mao nga nakahukom ko tawagon siya nga Adunahan. Nindot isulti nga ang iyang napilian nga trabaho dili lang maayo o mas maayo apan mao ang labing maayo.

Ang iyang pamilya ug gipili nga Simbahan, hinoon, dili kaayo maayo. Usa siya ka maayong tawo ug wala malambigit sa personal nga mga pagpili nga mga dautan sa kaugalingon, apan ang pagpili sa iyang pamilya ug ang impluwensya ngadto sa iyang mga anak nagtutok hapit nalukop diha sa edukasyon ug pagpanarbaho, sa pagkatinuod ang mga hiyas nga pang-résumé nga mahinungdanon sa pagpanarbaho. Iyang mga anak miapil usab sa labing maayo nga trabaho. Hinoon, wala sila magpabiling aktibo sa Simbahan, ug sila nangaminyo og batan-ong mga babaye nga dili mga miyembro. Ako wala masayud sa tanan nga mga kamatuoran mahitungod sa iyang anak nga mga lalaki, apan sa matag hitabo kini nga mga kaminyoon natapos sa diborsyo.

Ang adunahan ug ang iyang asawa usab nahimong dili kaayo aktibo. Moapil na sila sa mga halangdong social ug mga kalihokan sa komunidad. Kanunay siyang mikonsiderar sa iyang kaugalingon nga LDS ug mapasigarbuhon sa iyang misyon, apan wala siya motambong sa simbahan. Matag karon ug unya, motampo siya ngadto sa mga proyekto sa building sa Simbahan ug moabag sa mga trabaho sa mga miyembro sa LDS. Dugang pa, usa siya ka impluwensya alang sa pagkamatinuoron, kaligdong, ug mabination sa tanang mga posisyon nga iyang nahuptan.

Ang Iyang lubong gipahigayon sa kapilya nga nondenominational didto sa sementeryo. Daghang dagkong mga executive ug mga opisyal ang nanambong sa lubong, lakip ang gobernador sa estado diin siya nagpuyo. Gawas sa iyang anak, apo, ug ako, ang tanang mitambong naa sa edad nga lapas sa 50. Mao kadto, sa kinatibuk-an, usa ka guol nga lubong. Ang sukaranang baruganan sa plano sa kalipay wala matudlo, ug gamay ra ang nasulti bahin ni Jesukristo. Ang kinabuhi ni Adunahan gibase hapit tanan diha sa mga hiyas nga pang-résumé.

Ang mga desisyon sa pagpanarbaho sa matinud-anon dili ra kaayo malampuson. Nagsugod ang iyang paningkamot sa usa ka gamayng independente nga negosyo nga na-undang sa dihang nasunog ang negosyo ug nawad-an siya sa tanan. Sa wala madugay nakahimo siya og gamayng negosyo apan naglisud sa pagbayad sa gikinahanglan nga mga bayranan. Aduna siyay usa ka gamay apan igo lang nga panimalay. Nalingaw siya sa iyang trabaho ug sa iyang pakig-inter-aksyon sa ubang mga tawo. Ang iyang panarbaho maayo ug siguradong makatagbaw apan dili inila o tingali matawag nga labing maayo. Dili kadto usa ka trabaho nga anaa ang pang-résumé nga mga hiyas.

Ang iyang pamilya ug mga pagpili sa Simbahan, sa laing bahin, mao gayud ang labing maayo. Siya ug ang iyang asawa hingpit gayud kaaktibo sa Simbahan. Miserbisyo siya sumala sa tawag, sa kasagaran isip usa ka magtutudlo, mitambong sa templo kanunay, ug usa ka matinud-anon nga priesthood. Aduna siyay maanindut nga mga relasyon, ilabi na sa iyang dako nga pamilya ug daghan niyang mga apo. Silang tanan mga edukado, apan ang iyang gihatagan og nag-unang gibug-aton ngadto kanila mao ang pagpuyo og Kristohanong kinabuhi. Sa iyang pagretiro, siya ug ang iyang asawa nagserbisyo og misyon. Bisan og siya nag-atubang sa mga pagsulay, lakip ang kamatayon sa usa ka anak nga lalaki sa Ikaduhang Gubat sa Kalibutan, iyang nakab-ut ang katagbawan ug kalipay sa tibuok niyang kinabuhi tungod sa mga katuyoan ug kahulugan nga nahatag sa iyang pamilya ug sa ebanghelyo ni Jesukristo.

Ang iyang haya didto sa meetinghouse sa ward dako ug malipayon. Ang tanang mga tawo mitambong, lakip sa daghang mga apo ug mga batan-on nga iyang naalagaran. Ang plano sa kalipay natudlo, ug ang Manluluwas mao ang sentro sa pagserbisyo. Usa kadto ka ehemplo nga haya sa usa ka Santos sa Ulahing mga Adlaw. Ang mga pakigpulong mahitungod sa iyang kinaiya, kamabination, pagpakabana sa uban, ug hugot nga pagtuo ug gugma sa Ginoo nga Si Jesukristo.

Imahe

Family at the temple

Akong gipasabut nga kining duha ka haya miabut sa makahuluganong panahon alang nako. Nakaserbisyo ko og misyon, ug nahigugma ko sa Simbahan. Nagsugod pa lang ko sa akong pagpanarbaho ug nakadayeg sa mga tawo nga nakaangkon og materyal ug kalampusan sa panarbaho. Nakaamgo ko nga ang pagpili nga akong gihimo mahulagway diha sa akong kalipay niining kinabuhia ug motino sa panulundon nga akong ibilin. Nakaamgo usab ko sa mahangturon nga kamahinungdanon sa mga pagpili nga akong giatubang. Akong naklaro nga ang mga pagpili adunay mahangturong kamahinungdanon. Unsa ang labing importante ngari nako mahitungod sa mga kinabuhi nga bag-o lang nakong gihulagway mao nga ako nakaamgo nga ang labing mahinungdanong mga pagpili mahimong himoon sa tanan, bisan unsa pa ang ilang mga talento, mga abilidad, mga oportunidad, o ekonomikanhong mga kahimtang. Akong naamguhan nga alang kanako, sa akong umaabut nga mga anak, ug sa tanan nga ako adunay oportunidad sa pag-impluwensya, ang pag-una sa Manluluwas, sa akong pamilya, ug sa Simbahan mao ang unang mahinungdanon. Ang pagbuhat sa ingon mosangput diha sa maayo nga kinabuhi.

Diha sa labing ngil-ad nga mga sirkumstansya, kon ang tanang butang malumpag, ang pamilya ug ang ebanghelyo ni Jesukristo mao ang mahinungdanon. Hunahunaa si Amahang Lehi sa Basahon ni Mormon, diin kini naghulagway kon sa unsang paagi siya “mibiya ngadto sa kamingawan. Ug siya mibiya sa iyang balay, ug sa yuta nga iyang kabilin, ug sa iyang bulawan, ug sa iyang plata, ug sa uban pa nga mahalon nga mga butang, ug siya walay lain nga gidala, gawas sa iyang banay, mga tagana, ug mga tolda, ug mibiya ngadto sa kamingawan” (1 Nephi 2:4).

Kini nga henerasyon adunay hagit sa pagpanalipod sa hugot nga pagtuo ug sa pamilya. Usa ka researcher mitan-aw og balik kutob sa karaang India ug sa Greece ug nakahukom nga sa matag populasyon nga dili relihiyuso sa kasaysayan nga nakasinati og pagkunhod sa pundok sa katawhan.⁸ Ang mga balita sa media bag-ohay lang gi-highlight ang pagkakunhod sa gidaghanon sa natawo sa kadaghanan sa kalibutan karon. Ang Wall Street Journal mipahayag diha sa atubangang pahina sa usa ka artikulo, “The World’s New Population Time Bomb: Too Few People.” Ang artikulo miingon nga sa 2016, “alang sa unang higayon sukad niadtong 1950, … hiniusang populasyon sa edad nga makatrabaho mokunhod.”⁹

Kakulang sa pagtuo ug pagkunhod sa populasyon klaro nga adunay kalambigitan. Ang mahangturon nga plano sa Amahan alang sa Iyang mga anak nag-agad sa hugot nga pagtuo ug sa mga pamilya. Mapasalamaton ko nga ang Santos sa Ulahing mga Adlaw, sa survey human sa laing survey, nakapabilin sa hugot nga pagtuo diha ni Ginoong Jesukristo ug nagpadayon sa pagminyo ug pagpanganak.

Ang uban mahimong walay oportunidad nga maminyo o makaanak. Apan ang mga indibidwal kinsa matinud-anong nagsunod sa Manluluwas ug sa Iyang mga sugo—ug kinsa naghatag og dili hinakog nga pagserbisyo ngadto sa mga anak sa atong Amahan—“makadawat sa tanang gisaad nga mga panalangin sa kahangturan.”¹⁰

Samtang kita nag-atubang sa kalisud ug mga pagsulay sa kinabuhi, daghan nga mga panghitabo diin atong kapugngan o dili kapugngan. Apan sa mga butang sa baruganan, pamatasan, relihiyuso nga pagsunod, ug matarung nga pagpuyo, kita ang nagkontrolar. Ang atong hugot nga pagtuo ug pagsimba sa Dios nga Amahan ug Iyang Anak, si Jesukristo, ang atong gipili.

Si Elder Neal A. Maxwell (1926–2004) sa Korum sa napulog duha Ka mga Apostoles, nagkutlo ni William Law, usa ka English nga tinugyanan sa Ika-18 nga siglo, namahayag niini sa labing mubo nga estilo: “Kon kamo wala pa nakapili og una sa gingharian sa Dios, sa katapusan wala kini mahimong kalainan kon unsa ang inyong gipili.”¹¹

Imahe

Father working at computer

Mga paghulagway pinaagi ni PAUL CONRATH/THE IMAGE BANK/GETTY IMAGES

Palihug sabta nga ang pagsaysay sa tinuod nga kinabuhi sa mga tawo nga akong gitawag og Adunahan ug Matinud-anon, wala ko mag-awhag alang sa mas minus nga kaikag diha sa mga tumong kalabut sa edukasyon o pagpanarbaho. Hinoon, buhaton nato kutob sa mahimo sa pagpadayon sa atong kalampusan niining duha ka mga dapit. Ang akong buot ipasabut mao nga kon ang mga tumong nga may kalabutan sa edukasyon ug trabaho masaka ngadto sa usa ka posisyon nga molabaw sa pamilya ug sa Simbahan ug sa pagpamatuod sa Manluluwas, ang wala damhang mga sangputanan sa sobrang pagdayeg sa mga hiyas nga pang-résumé mahimong mas lisud.

Ako masaligon nga kamo makakab-ut og kalipay ug kamaya nga inyong gitinguha ug ang gusto sa Dios alang kaninyo kon kamo:

• Mapasalamaton alang sa inyong mga panalangin—ilabi na sa inyong panulundon.

• Mapasaligon ngadto sa mahangturong mga baruganan nga makahatag og kahulugan sa inyong kinabuhi.

• Determinado nga ang inyong pasidungog nga mga hiyas mopatigbabaw batok sa inyong mga hiyas nga pang-résumé.

• Nangandam sa pagreport ngadto sa Manluluwas nga kamo nagpuyo sa usa ka maayo nga kinabuhi.

Ang labing importanting miting nga maangkon sa matag usa kanato anaa diha sa pikas bahin sa tabil uban sa Manluluwas, “ang magbalantay sa ganghaan” (2 Nephi 9:41). Bisan kinsa pa ang atong mga katigulangan ug kon kita adunahan o kabus, kita mo-report sa atong pagsunod sa mga sugo nga nahatag kanato. Kinahanglan kitang mosunod aron kita mahimong “sumulod kamo ngadto sa iyang mga ganghaan uban ang pasalamat, ug ngadto sa iyang mga sawang uban ang pagdayeg: Ihatag ang mga pasalamat ngadto kaniya, ug dayegon ninyo ang iyang ngalan” (Salmo 100:4).

Gusto natong magmalipayon nga magreport nga kita nagpuyo og tinuod nga maayong kinabuhi.