2021
Aumaia o le Talalelei i Bulgaria
Iulai 2021


Na’o Tusiga Faatekinolosi

Aumaia o le Talalelei i Bulgaria

E mafai ona tatou aoaoina ni mea se tele e uiga i le mana o le galuega faafaifeautalai mai nei mea na tutupu i le talafaasolopito o le Ekalesia.

Ata
auala maamaa i Bulgaria

I le aso 30 o Iulai, 1899, na papatisoina ai e Mischa Markow, o se faifeautalai Serepia o le sa talai atu i Europa atoa, ia Argir Dimitrov, o le uluai tagata liliu mai o Bulgaria, e latalata i Constanta, Romania.1

I Romania, e fa gagana sa talai atu ai Markow ma Dimitrov ma sa papatisoina ni nai tagata liliu mai a o lei faate’a ese e taitai o le lotoifale.2 Ia Iuni 1900, o Markow ma Michael Dimitrov, o se Balgaria liliu mai na papatisoina i Bucharest, na talai atu i Ruse ma Sofia i Bulgaria.3 I le mavae ai o ni vaiaso i Sofia, sa pue faapagotaina Markow, suesueina, ma faate’a a o lei papatisoina ni tagata liliu mai.4

E lei toe talaiina le talalelei toefuataiina i Bulgaria mo le 90 tausaga. A o faaiuiu le vaitau o le Komunisi, sa malaga atu Elder Russell M. Nelson o le Korama a Aposetolo e Toasefululua i Sofia faatasi ma isi taitai o le Ekalesia. Ia Fepuari 1990, a o faatautaia se fonotaga ma taitai o le malo, sa fesili ai Elder Nelson po o le a le mea e mafai ona fai e le Ekalesia mo Bulgaria ma sa talosagaina e auina atu ni faiaoga o le gagana Peretania.

I lena tautoulu, o faifeautalai e toaono, o ē na i ai le tele o ni tomai faafaiaoga aloaia, na amata ona aoaoina vasega Igilisi i Sofia, Pravets, ma Smolyan. I Sofia, sa maua ai e Elder Morris ma Sister Annetta Mower ni nai tagata o le Ekalesia—na papatisoina i se isi nofoaga i Europa—o loo nonofo i le eria. I le aso 14 o Oketopa, 1990, sa amata ai e le au Mower ona faia sauniga faalevaiaso a le Ekalesia i lo latou fale mautotogi. I totonu o se masina, e silia ma le 50 tagata na tau faaofiofi i totonu o le tamai fale mautotogi mo fonotaga faalevaiaso.5 Ina ua taunuu faifeautalai talai muamua ia Novema, e toaono tagata sa faatalitali mo le papatisoga.6 Ina ua faateleina le fiafia i le Ekalesia, sa vave ona manino le manaomia o se ofisa tutotonu mo le misiona i Bulgaria.

I se tasi taeao ia Aperila 1991, sa tatagi le telefoni a o i ai Kiril ma Nevenka Kiriakov i lo la fale i Virginia. Na vave lava ona iloa e Nevenka le leo masani: “E mafai ona ou talanoa atu ia Uso Kiriakov faamolemole?” na fesili mai ai Elder Thomas S. Monson.7

“Ua lelei,” o lana tali lea. Ae peitai, a o lei mafai ona ia faaoo atu le telefoni ia Kiril, sa faaauau le saunoaga a Elder Monson, “O le a sou lagona pe afai e valaauina lou toalua e avea ma uluai peresitene o le misiona i Bulgaria?”8

Sa sosola ese Kiril ma Nevenka mai Bulgaria i le 1963 ma le la fanau, o Iulia ma Peteru, ma auai i le Ekalesia i Farani a o lei nonofo tumau i le Iunaite Setete. E ui ina sa faamatauina e taitai Komunisi e fasioti ma faafalepuipuiina Kiril ma lona aiga pe afai latou te toe foi atu, sa folafolaina ia Kiril i se faamanuiaga o le a ia talai atu le talalelei i Bulgaria. Faatasi ai ma se malo fou ua i ai, sa latou lagona ai le saogalemu e toe foi atu. E ui lava i popolega tele o le soifua maloloina o Kiril, ae sa la taliaina ma Nevenka ma le lototele se valaauga e auauna atu.9 “Sa ou naunau e vaai i tagata uma o lou aiga ma uo,” o le tala lea a Nevenka, “ma faasoa atu ia i latou le talalelei toefuataiina a Iesu Keriso.”10

A o sauni Kiril ma Nevenka e toe foi atu i lo latou atunuu moni, o uluai faifeautalai o e o le a auauna atu i lalo o la laua taitaiga sa taunuu i le nofoaga autu mo le aoaoina o faifeautalai i Provo, Iuta, ISA. O le faiaoga o le gagana lea na faafeiloaia i latou i le aso muamua o Julia Kiriakov Caswell, le afafine o Kiril ma Nevenka.11

Ia Iulai 1991, na tatalaina aloaia ai le misiona a Bulgaria Sofia. E ala i le faatuatua, onosai, ma taumafaiga a tagata o le Ekalesia i le lotoifale ma faifeautalai, e le’i umi lava ae aloaia ona talia le Ekalesia.12 E oo atu i le faaiuga o le 1991, ua silia ma le 150 Au Paia Bulgaria ua papatisoina.13

O le fia o sefulu o tausaga a o lei oo i le avanoa e mafai ai ona talai atu le talalelei i Bulgaria o le a avea ma se mea moni, sa amata ai sauniuniga a le Alii. E ui lava i le umi ona toesea le Ekalesia mai le atunuu ma faigata i le amataga, o le faatuatua ma le filiga o i latou na saunia e le Alii na tatalaina le faitotoa mo le toatele o isi e talia le talalelei toefuataiina.

O ai ua saunia e le Alii mo oe e faasoa atu i ai le talalelei? Na faapefea ona Ia saunia le ala mo oe? Ia iloa o loo faatalitali mai vavega mo oe a o e sailia ni avanoa e folafola atu ai le talalelei, “e tusa ai ma lena vaega o le Agaga ma le mana o le a tuu atu ia te outou” (Mataupu Faavae ma Feagaiga 71:1).

Faamatalaga

  1. Kahlile B. Mehr, Mormon Missionaries Enter Easter Europe (2002), 9, 362–63.

  2. Mehr, Mormon Missionaries Enter Easter Europe, 9, 362, 364–66.

  3. Mehr, Mormon Missionaries Enter Easter Europe, 365–66.

  4. Mehr, Mormon Missionaries Enter Easter Europe, 369.

  5. Kahlile B. Mehr, “Keeping Promises: The LDS Church Enters Bulgaria, 1990–1994,” BYU Studies Quarterly, vol. 36, nu. 4 (1996–97): 72–77.

  6. Mehr, “Keeping Promises,” 78.

  7. Nevenka Leonid Kiriakov, My Life Story (2003), Potutusi o Talafaasolopito o le Ekalesia, Aai o Sate leki, 160; ua faalaugatasia le kalama.

  8. Kiriakov, My Life Story, 160; ua faalaugatasia le kalama.

  9. Mehr, Mormon Missionaries Enter Eastern Europe, 216–17.

  10. Kiriakov, My Life Story, 164; Ua faalaugatasia le faamataitusi lapopoa.

  11. Mehr, “Keeping Promses,” 87–88.

  12. Kiriakov, My Life Story, 160–78.

  13. Mehr, “Keeping Promises,” 91.