2021
Buokiia Tabeman bwa A na Katauraoiia Ibukin Kainnanoia aika Aki Kantaningaaki
Tebetembwa/Okitobwa 2021


Rerein te Mwakuri n Ibuobuoki

Buokiia Tabeman bwa A na Katauraoiia Ibukin Kainnanoia aika Aki Kantaningaaki

Ngkai taari ao mwaane aika taan ibuobuoki, ti kona ni buokiia tarira ao mwanera bwa a na tauraoi ibukin te aonaaba are aomata aki atai bwaai aika a na riki ke bwaai ake a na karaoi.

Tamnei
a mother and her toddler son planting an indoor garden

Tamnei iroun Getty Images

Butin aoraki, angibuaka n te aba, bwakan kaubwain te aba, kauntaba n te aro n tautaeka, ao mwakuri ni kakiriwe—te aonaaba e a tia n rinanon ae mwaiti n aikai n ririki aika a nako. N reitaki ma bwaai aika korakora aika a riki aikai, ti kaitara naba ma kangaanga aika aki kantaningaaki inanon maiura ibon iroura, n aron te aoraki, buan te karekemwane, raure, ao a mwaiti riki.

Ara konabwai n tauraoi ibukin bwaai aika aki kantaningaaki e kona ni karekea te kamanoaki bon ibukira ao tabeman. Tera ae ti kona ni karaoia ni buokiia tarira ao mwanera bwa a na buokiia naake ti tangiriia ni kaitarai kangaanga aika aki kantaningaaki inanon maiuia?

Carlomagno Aguilar mai Angeles, Biribin, e katauraoa ti teuana te katoto. Ngke e a ataia bwa ana tabo e na kaokoroia aomata ibukin tuukan te butinaoraki n te COVID-19, e waekoa ni kabooi bwaai—e ngae ngke rinanin ana bwai e kaokoro ma naake irarikina. Iai ana baire ni katauraoi—ni kabooi koraa ao kamwarakean te tano ibukin ana ununiki ni mweengana.

Tamnei
video still of man teaching about growing food

Carlomagno Aguilar e waakina te tieno ae maiu iaonraain n reirei te ununiki n taabo ake e korakora maekanakina.

N ana mwakuri ni kona riki n riki n toronibwai, e a tia Karlomagno n riki bwa te tia ununiki n taabo aika e korakora maekanakina inanon ririki aika a bati. E buokiia naba kain rarikina, n anganiia kanoan ana onaroka ao n reireiniia aron karikirakean oin kanaia. E karaoa naba te tieno iaonraain are e anga ao ana reirei a tauraoi nakoia aomata nako, ni buokiia tarina ao mwanena n riki n toronibwai ao n tauraoi ibukin taai aika a na roko.

Bitiobi W. Christopher Waddell, Moan Kauntira n te Bitiobiriki n Tararua, e reirei: “Ngkai ti kawakin reirei n tamnei ao ni ukora te kairi mairoun te Uea, ti na kona ni kairaki bwa tina ataa ana kantaninga te Uea ibukira, n tatabemaniira ao n ara utu, ao ni kairan maiura ni kakawakin maiuakinan reirei n ae tamaroa riki ni katauraoan maiura n rabwata. Te mwaneka ae moan te kakawaki riki iaoia ni kabane bon waakinan karaoana” (“Ma Bon Iai te Amwarake,” Riaona, Nob. 2020, 44–45).

Te ibuobuoki imarenami n tauraoi ibukin te aonaaba ae aki ataaki bon te moan bwai, te kawai mai inano ni kaota te tangira ae ai aron Kristo. Ti a ibuobuoki imarenara n anaa te “mwaneka ae moan te kakaawaki” anne ni wakinna.

Iango ibukin te Uaia n Ibuobuoki

N aron ae kakaraoaki n tainako, te mwakuri n ibuobuoki e waaki ma te tataro n iangoraoi ao te uaia ni maroro. Iango aikai e kona ni buokiko n iangoi bwa kona kanga ngkoe ke naake ko buokiia ni kona ni waaki ni katauraoi ibukin bwaai aika aki kantaningaaki.

  1. Iangoia ni Kabwaninna ao A na Kanga Mwakorona ni Kabane ni Mwakuri. Ti kona ni katauraoi ni kawai aika a mwaiti ibukin tabo aika a kakaokoro inanon maiura. E kakaawaki kawakinan ao karaoan amwarake ake ko kona, ni katauraoi ni karekei n te mwane, ni karikirakea te namakin ni kona ni waekoa ni kamarurungaki imwiin te korakai, ao ni karaoi babaire ibukin taai aika a karina.

  2. Maroroakin kangaanga aika a kakai riki n tabo ake ko maeka iai ao arom ni kaitarai. Taabo aika kakaokoro ni kabuta te aonaaba iai aika kangaanga aika onoti. Ngkana ko maeka n te tabo are e ririki iai te mwaiei, maroroakinna bwa kona kanga ni katauraoa mweengam ni buokia bwa e na tiku ni mano, n aron kamwaneauakin bwain nanon te auti ake a tinebu ni katenai ma te oo. Ke ngkana ko maeka n tabo are e ririki iai te angibuaka maroroakinna bwa kona kanga ni kaitara te aekaki anne, n aron kateimatoan katangan te rerio ibukin kaongora iaon rongorongo ke kitanan te tabo nakon tabo aika ririeta.

  3. Maroroakinna bwa kona kanga ni karaoi mwane ni buoka ibukin bwaai aika karina. Te kawakin mwane e kona ni buokiko ngkana ko kabua am mwakuri ke reken rakan kabanemwane aika aki kantaningaaki. Maroroakinna bwa kona kanga ni kawakin mwane, n aron man waakinan te kawakin mwane ae uarereke ni katoa tai are ko bwakabwai iai ni karokoa e teke am kouru.

  4. Kawakin bwain te kete ni bwaai aika karina. Karekean te kete ni bwaai aika karina e kona ni buokiko ngkai ko katauraoi ngkana kona kiitana mweengam n te tai ae uarereke. Ikotaki in mwakuri n iango rinanon ao n ikoti bwaai aika a kainnanoaki. Aio e kona ni karaoaki inanon te tai ae abwabwaki ao e aki kainnanoaki bwa a na riki ni kabane n te tai ae ti teuana. Iangoa te katantan, amwarake ao te ran, bwainaoraki, taura, bwain n reitaki, beeba aika kakaawaki, mwane, kunnikai ibukin onea, bwaai ni kakibotu ao bwaai ni kamwengaraoi (takakaro, booki, bwain takakaro ibukiia ataei,) ao kainnano riki tabeua.

  5. Karekea te iraorao ma te aomata are ko buokia. E kakaawaki bwa kona karekea te konabwai n rinanon ao n nikoa te nanokawaki are e reke man te kangaanga. Teuana man konabwai aikai bon karekean te reitaki ae nakoraoi. Ngkai ko kakorakora am iraorao ma te aomata, ko na bon buokiia ni karekea te tititem ni boutoka n te netiweeki ma aomata ake a kona n anga ibuobuoki.

  6. Maroroakina taekan te kaibwai n amwarake. E kona n ibuobuoki kawakinan amwarake aika tatara inanon baim ibukin taai aika a karina. Kakaewenako imarenami ni waakina katean bwaai aika a kimototo taia ake ko kabonganai ao ni karawata inanon am kuuka are ko kakaraoi. Imwiina waaki ni mwakuri iaon ikoikotakin bwaai aika a teimaan taia. Ngkana e aki tau am tabo ibukin kawakinan amwarake ke ngkana ko katabuaki man te tua ni kawakin amwarake aika a mwaiti, ti kawakina ae tau ibukin kainnanom.