O Savali e Lima e Manaomia ona Tatou Faalogo Uma i Ai

Ata

vaalele ma le la

1. Agai atu i le malamalama.

A o avea a’u ma se kapeteni vaalele, o nisi taimi ou te lele ai i la’u Boeing 747 mai Siamani i le Talafatai i Sisifo o le Iunaite Setete. I luga o na malaga i sisifo, sa foliga mai e le muta lava le malamalama o le ao. Sa matou o i Siamani i le 1:00 i le afiafi, ma i le 10 itula mulimuli ane, sa matou pa’i atu i Kalefonia—i le 2:00 i le afiafi i le aso lava lea! E le’i goto le la i o matou luga.

O le faafeagai na tupu ina ua lele i sasae. Sa vave ona oo mai le goto o le la nai lo le mea e masani ona tupu. O le tuuvaa ese atu i le 1:00 p.m. o lona uiga i na o ni nai itula, sa ufitia i matou i le po sili ona pogisa. Ae, ona o lo matou taitaiga ma le saoasaoa, i ni nai itula na matou iloa ai ua matou ufitia i le mumu ma e masani ona tauaso ai le malamalama.

Pe ou te malaga i sisifo po o sasae, e lei suia lava le ala o le la. Sa i ai lona tulaga, mausali i le lagi, ma maua ai le mafanafana ma le malamalama i le lalolagi.

O lo’u mauaina o lena mafanafana ma le malamalama sa faalagolago i lo’u nofoaga, taitaiga, ma le saoasaoa.

E faapena fo’i, o loo i ai le Atua i Lona lagi. E le suia lava o Ia, ae tatou te suia.

Tatou te manaomia uma lava le malamalama o le Atua i o tatou olaga, ae e tofu uma i tatou ma vaitau o taimi tatou te lagona ai ua tatou i ai i le pouliuli.

A oo mai na taimi, e mafai ona tatou mautinoa o loo i ai pea iina le Atua, e pei o le la. Pe a tatou liliu atu o tatou loto ia te Ia, Na te opoina i tatou ma faatumuina o tatou agaga i le mafanafana, malamalama, ma le taitaiga.

Sa faaaoga pea e le Alii mea laiti ma vaivai o le lalolagi e faataunuu ai Ona faamoemoega mamalu (tagai Alema 26:12; 37:6).

Sa talitonu Ieremia sa laitiiti tele o ia e avea ma se perofeta (tagai Ieremia 1:6–7).

Sa masalosalo Mose ia te ia lava ona sa telegese lana tautala (tagai Esoto 4:10–12).

Sa lagona e Enoka le le agavaa e talai atu le salamo aua, i ana upu, “ua inoino mai tagata uma ia te au” (Mose 6:31).

E tele ina tele mea e ausia e le Alii ma i latou o e lagonaina sina mea itiiti na ausia. Sa ia aveina se leoleo mamoe talavou ma faia o ia ia malosi i le fasiotia o se tagata maoae ma taitai atu ai se malo taulelea i le silisiliese (tagai 1 Samuelu 17).

Ata

Iosefa Samita i le Vao Paia

O Faanaunauga o Lo’u Loto, saunia e Walter Rane

I la matou tisipenisione, sa ave ai e le Atua se tama faifaatoaga talavou e lei aoaoina ma fautuaina o ia seia oo ina avea o ia ma perofeta maoae o aso e gata ai o le sa amataina se galuega ofoofogia ma se mea ofoofogia ua taavale atu nei i atunuu uma o le lalolagi.

Atonu tatou te vaai uma ia i tatou lava e itiiti ifo nai lo i tatou. Lē agavaa. E le talenia. E leai se mea faapitoa. O le leai o se loto, mafaufau, punaoa, uiga, po o se tino ese e aoga tele i le Atua.

E te fai mai e te le atoatoa? Susu maia i le kalapu! Atonu o oe tonu lava lea o loo sailia e le Atua.

E filifili e le Alii e lotomaualalo ma agamalu—i se isi itu ona e lotomaualalo ma agamalu. I lenei auala, e leai lava se fesili e faatatau i le mafuaaga mo lo latou manuia. O nei tagata matagofie, ma faatauvaa ua faataunuuina mea maoae e le ona o tagata ua avea ai i latou ae ona o le Atua! Aua “o le mea e le mafaia e le tagata e mafaia e le Atua” (Luka 18:27, New International Verison [2011]; tagai foi Mareko 10:27).

E le manaomia oe e le Atua ina ia tulagaese, pe atoatoa fo’i.

O le a Ia ave au taleni ma tomai ma faateleina—e ui atonu e foliga mai e tau leai ni nai potoi areto ma i’a. Afai e te faalagolago ia te Ia ma faamaoni, o le a Ia faalauteleina au upu ma faatinoga ma faaaoga e faamanuia ma auauna atu ai i motu o tagata! ( tagai Ioane 6:8–13).

E le manaomia e le Atua ni tagata e le pona.

Na te sailia i latou o e o le a ofoina atu o latou ‘loto ma se mafaufau malie’ (tagai Mataupu Faavae ma Feagaiga 64:31–34), ma o le a Ia faia i latou ia ‘atoatoa ia Keriso’ (tagai Moronae 10:32–33).

Ata

o se alii o loo fesoasoani i se tagata manu’a

O Le Samaria Agalelei, saunia e Walter Rane

3. Aoao e alofa i le Atua ma le tasi ma le isi.

Ina ua fesili se Faresaio ia Iesu po o le fea e aupito silisili o poloaiga, sa faatuina e le Faaola i se taimi e tasi ma mo mea uma tatou te faamuamuaina o ni tagata taitoatasi ma o se Ekalesia e tatau ona i ai:

1. Alofa i le Atua (tagai Mataio 22:37).

2. Alofa i lou tuaoi (tagai Mataio 22:39; tagai foi fuaiupu 34–40).

O le totonugalemu lea o le talalelei. E tatau ona avea ma totonugalemu o a tatou taumafaiga uma o se Ekalesia ma o ni soo o Iesu Keriso.

O matalalaga o le talalelei e matua lautele ma ‘oa lea e te ono faaaluina le olaga atoa e suesue ai ma e lei taitai lava ona valuvalusia. E tofu uma i tatou ma autu po o mataupu faavae e sili atu ona tatou fiafia i ai nai lo isi. O le mea masani lava, o mea na tatou te tosina atu i ai, talanoa i ai, ma faamamafa atu i la tatou auaunaga i le Ekalesia.

E taua na mataupu faavae? Ioe.

Ae o le a lelei ona tatou mafaufau pe e sili ona taua.

Sa tuufaatasia e le au Faresaio anamua le faitau selau o tulafono ma poloaiga mai tusitusiga paia. Sa latou faia se taumafaiga tele e lisi i latou, usitai ia i latou, ma faamalosia isi e ola faatasi ma i latou ma le maelega. Sa latou talitonu o le usiusitai atoa i se vaega itiiti o nei faiga faavae o le a taitai atu ai tagata i le Atua.

O fea na latou sese ai?

Sa latou le amanaiaina le taulaiga.

Sa latou le amanaiaina le mea sa sili ona taua mo lo latou faamoemoega e faavavau.

Sa latou vaai i le anoanoai o tulafono ua faaiuina ia i latou lava nai lo le auala e tau atu i le iuga.

Pe o tatou oo ea i lea lava mea sese e tasi i aso nei? Afai tatou te fefaasoaai manatu, ou te mautinoa e mafai ona tatou tuufaatasia se lisi o faamoemoega o aso e gata ai o le a faasagatau mai pe atonu foi e sili atu nai lo na faatomuaga anamua.

E le o le faapea atu o nei tulafono ma autu o le talalelei e le aoga pe taua. E i ai o latou faamoemoega. O ni vaega lava o le mea atoa.

E mafai ona taitai atu ai i tatou i le ogatotonu, ae e le o le totonugalemu lea.

O lala i latou o le laau, ae e le o i latou o le laau. Ma afai e vavaeeseina i latou mai le laau, o le a leai so latou ola. O le a latou manumanu ma mamate ai. (Tagai i le Ioane 15:1–12.)

Pe a tatou feiloai ma le Faaola i le pa faamasino, o le a tatou tali atu i le ala na tatou ola ai i poloaiga sili e lua.¹

Pe na tatou saili moni ea i le Atua? Pe na tatou alolofa ia te Ia ma o tatou loto atoa, manatu, mafaufau, ma le malosi atoa?

Pe na tatou alolofa ea i o tatou aiga, uo, ma tuaoi? Na faapefea ona tatou faaalia lena alofa?

Tatou te faatauaina mataupu faavae uma o le talalelei. Tatou te “ola i afioga uma e tulei mai le fofoga o le Atua” (Mataupu Faavae ma Feagaiga 84:44). Ae e tatau lava ona tatou manatua pea o “tulafono uma ma perofeta” e faasino i poloaiga sili e lua (Mataio 22:40).

O le ute lenei o le talalelei a Iesu Keriso. O i latou o le faavae o le avea ai o i tatou ma ona soo.

Ata

O Iesu Keriso i luma o Kaiafa

Ua Molia le Alii i luma o Kaiafa, saunia e Frank Adams

4. E le maalofia le feteenaiga; o finauga o se filifiliga.

O nisi taimi tatou te mafaufau ai i le faigofie o le olaga pe ana faapea e le tele naua ni mea faafeagai.

O Iesu Keriso—o lo tatou faataitaiga o le atoatoa—e lei ola i se olaga e aunoa ma se feteenaiga. Sa tetee o Ia i Lana galuega atoa, ma i Ona toe itula sa faalataina ai o Ia e se uo, tuuaia e molimau sese, taufaaleaga, sasaina, faamasaaina, faamasaatoto, ma faasatauroina.

O le a Lana tali?

I nisi, e lei fetalai mai o Ia i se upu.

I isi, sa Ia fetalai atu i le upumoni faigofie—e le o le ita ae o le mamalu toafimalie.

A o finau atu isi ia te ia, sa Tu o Ia i Lona tulaga—faalagolago i Lona Tama, ma le toafimalie i Lana molimau, ma mausali i le upumoni.

O feteenaiga e le maalofia. O se tulaga o le olaga faaletino. O se vaega o la tatou suega.

Peitai, o finauga, o se filifiliga. O se tasi lea o auala e filifili ai tagata e tali atu i feteenaiga. Ma e mafai ona tatou filifilia se auala sili atu.

Ua lofituina lo tatou lalolagi i finauga. E 24/7 lo tatou mauaina: i luga o talafou, i luga o ala o faasalalauga faaagafesootai—e oo lava i nisi taimi, i a tatou sootaga ma i latou tatou te alolofa i ai.

E le mafai ona tatou suia le tulaga o le tiga,ita, po o le le fiafia o isi.

Peitai, e mafai ona tatou filifili la tatou tali.

Ioe, e faigofie ona fai atu ae faigata ona fai.

Ina ia aloese mai le finau ma i latou o e finau e manaomia ai se aoaiga tele. Ae o le uiga lena o le avea ma se soo. Ua aoao mai Iesu: “O le e i ai le agaga o le finauga ua le mai ia te au o ia, ae ua mai le tiapolo ia, o le o le tamā o le finauga. … Ae o la’u mataupu lenei, ia aveesea mea faapena” (3 Nifae 11:29–30).

Pe a fetalai mai le Atua—e tusa lava pe Na te valaau mai ia i tatou ia salamo—o Lona siufofoga e le faapea o “se leo o le faititili, pe … o se leo o se vavao tele, ae … o se siufofoga filemu o le fifilemu atoatoa, [e pei] o se musumusu, [e tuia] e oo atu i totonu lava o le agaga” (Helamana 5:30).

I le avea ai ma soo o Iesu Keriso, tatou te mulimuli i lenei faataitaiga. Tatou te le faamaasiasia pe osofa’ia isi. Tatou te saili e alolofa i le Atua ma auauna atu i o tatou tuaoi. Tatou te saili ia tausia ma le olioli poloaiga a le Atua ma ola i mataupu faavae o le talalelei. Valaaulia isi ia faia foi lena mea e tasi.

E le mafai ona tatou faamalosia soo se tasi e sui. Ae e mafai lava ona tatou alolofa ia i latou. E mafai ona avea i tatou ma se faataitaiga o le mea e faatatau i ai le talalelei toefuataiina a Iesu Keriso. Ma e mafai ona tatou valaaulia tagata uma ia o mai ma auai.

Pe a tauemu mai isi ia i tatou, pe tatou te taui atu ea i le afi?

E i ai se auala e sili atu ona lelei.

I nisi, e leai se tatou tala e fai atu. I isi, tatou te ta’u atu ma le mamalu filemu po o ai i tatou, o mea tatou te talitonu i ai, ma pe aisea tatou te talitonu ai. Tatou te tutu atu ma le mautinoa i lo tatou faatuatua i le Atua, ma le talitonu o le a Ia lagolagoina i tatou i o tatou tofotofoga.

Ia tatou faia le galuega a lo tatou Tama.

Ua lava a tatou galuega e fai ai le faaaoao ia Keriso. Tatou te faia lena mea e ala i le aoao e alolofa i le Atua ma aapa atu e faamanuia isi.

Ioe, o le a i ai pea feteenaiga. Ae ua folafola mai e lo tatou Tama i le Lagi mamana-uma o le a Ia tauina a tatou taua mo i tatou (tagai Esoto 14:13–14; Teuteronome 3:21–22; Salamo 20:6; 34:17; Faataoto 20:22).

Ata

O Iesu i Ketesemane

Keriso i Ketesemane, saunia e Harry Anderson

5. O lo tatou Tama Faalelagi o se Atua o ni faamoemoega maualuluga.

Po o le a lava le umi tatou te malaga ai o ni tagata i lenei paneta matagofie, aulelei, o le a tatou faia ni mea sese. O lenei mea e le faateia ai le Atua.

Mo lenei mafuaaga, na Ia auina mai ai Lona Alo Pele e Toatasi ina ia fanau mai i se tamaitai faaletino, ola i se olaga atoatoa, ma faia se taulaga maoae e faavavau lea e faamamaina ai i tatou mai le agasala ma tatala ai le faitotoa i le paia, filemu, ma le mamalu i le faavavau atoa a o tatou salamo ma faatuatua ia te Ia.

Ona o Iesu Keriso, o a tatou mea sese, o a tatou agasala—e oo lava i o tatou faanoanoaga i aso uma, tiga, faanoanoaga, ma le le fiafia—e mafai ona faamaloloina. Faafetai i lo tatou Faaola, o na mea e le manaomia ona taofia ai i tatou mai le faataunuuina o lo tatou taunuuga paia!

Na fetalai mai le Alii, “Ia outou o mai ia te au, o outou uma o e tigaina ma mafatia i avega, o a’u foi e malolo ai outou” (Mataio 11:28). Ua Ia ofoina mai le faamagaloga ma le malosi e faaleleia ai. Ona o Iesu Keriso, ua mafai ai ona tatou tuua a tatou avega, ma foia i aso taitasi ina ia mulimuli atili ai ia te Ia.

O lo tatou Tama Faalelagi o se Atua o ni faamoemoega maualuluga. O aso uma, itula uma, e mafai ona avea ma se amataga fou—o se avanoa e faafou ai i tatou lava i le Agaga Paia ma avea ai ma ni soo moni ma faamaoni o le Faaola. O Lana talalelei o le tala fiafia lea e mafai ona tatou toe amataina—e mafai ona avea i tatou ma tagata fou ia Keriso (tagai 2 Koronito 5:17).

Ou te le o fautuaina atu ia tatou faaitiitia pe manatu faatauvaa i a tatou agasala ma mea sese. Tatou te le saluina i latou i lalo o le kapeta pe taumafai e nana.

I se isi itu, ina ia maua le faamagaloga a le Atua, e tatau ona tatou ta’uta’u atu a tatou agasala. Seiloga lava tatou te faailoa atu ma le atoatoa ma le faamaoni o tatou vaivaiga, ona mafai lea ona tatou aoao mai ai ma faatoilaloina. E tatau ona tatou iloiloina ma le lotomaualalo le mea o tatou i ai ae tatou te lei mafai ona suia le ala ma alualu i luma i le mea tatou te mananao e avea ai.

I se isi faaupuga, e mafai ona tatou salamo!

A o tatou aai ma feinu i le faamanatuga, tatou te manatua le feagaiga na tatou osia i le papatisoga e tauave le suafa o le Faaola i o tatou luga ma savavali i le ala o le avea ma soo. Tatou te faalatalata atu i le nofoa o le alofa mutimutivale o le Atua ma, i le lotomaualalo, ma tuu atu a tatou agasala i Ona luma o se taulaga ma aioi atu mo Lona alofa mutimutivale. Tatou te toe tautino atu i le alofa ma le auauna atu ia te Ia ma ia alolofa ma auauna atu i isi. Tatou te ole atu mo Lana faamanuiaga a o tatou tuuto atu o tatou mafaufauga ma faatinoga i Lana galuega.

Fai lenei mea, ma o le a e lagonaina le aao o le Atua o faaloaloa atu ia te oe. O le a faatoafilemuina oe e le Atua o le atulaulau i le malosi ma le uunaiga e faia ia sili atu.

O le a i ai mea sese ma tautevateva i le lumanai. Ae e pei lava ona faailo mai e la oso taitasi le amataga o se aso fou, o taimi taitasi tatou te salamo ai tatou te faia ai se amataga fou i lo tatou ala o le avea ma soo.

E mafai ona toe amata.

E finagalo le Atua mo i tatou ia o mai ia te Ia. Ua lava Lona alofa mutimutivale e faamalolo ai o tatou manu’a, musuia ai i tatou e agai i luma, faamama i tatou mai agasala, faamalosia i tatou mo tofotofoga o le a oo mai, ma faamanuia i tatou i le faamoemoe ma Lona filemu.

Afai tatou te mananao i ai ma o tatou loto atoa, o le a taialaina i tatou e le Atua i lenei olaga faaletino, ma o le a Ia faatali ma aao mafola e opoina i tatou i le Toetu.

Po o a lava o tatou faaletonu, e tusa lava po o a o tatou faaletonu, e mafai e le Atua ona faamalolo, musuia, ma faamamaina i tatou.

O Ia o le Atua o amataga fou.

E pei foi o outou, o au o se tagata malaga mativa o loo taumafai ma le le atoatoa e savali i le ala o le avea ma soo ma o loo faamoemoe e faataunuu le manao tele o lo tatou Tama Faalelagi—e toe foi atu ia te Ia ma ola faatasi ma outou, “i se tulaga o le fiafia e lē gata” (Mosaea 2:41).

Ou te tatalo ina ia outou maua le faamoemoe, malosi, ma le olioli i la outou malaga, ina ia outou maua le Atua ma alolofa ia te Ia ma o outou loto atoa a o outou taumafai e faamanuia olaga o isi.