2010–2019
Ol Papa
Epril 2016


Ol Papa

Mi wantem lukluk nomo tedei long ol gud wok we man i save mekem long ol hae rol blong ol man—blong stap hasban mo papa.

Tedei, mi tokbaot ol papa. Ol papa oli impoten tumas long tabu plan blong hapines mo mi wantem leftemap tingting long olgeta evriwan we oli traehad blong mekem gud koling ia. Blong presem mo leftemap fasin blong stap olsem papa mo ol papa, i no wan sem o talem se narawan i no impoten. Mi wantem lukluk nomo tedei long ol gud wok we man i save mekem long ol hae rol blong ol man—blong stap hasban mo papa.

Deved Blankenhon, man we i raetem Fatherless America, (Amerika we i no gat papa), i talem: “Tedei, sosaeti blong Amerika i seraot, mo sam i sapotem mo no sapotem tingting ia blong stap olsem papa. Sam pipol oli no tingbaot rol ia. Ol narawan oli harem nogud long hem. Sam moa, we i tekem ol studen we oli stadi long famli, oli no wantem save o no laekem rol ia. Plante oli no agensem, mo oli no komitim olgeta long hem tu. Plante pipol oli wantem se bae oli tekem aksen folem, be oli biliv se sosaeti blong tedei, i no save mo bae oli nomo mekem rol ia.”1

Pikja
Yumi biliv long ol papa.
Pikja
Ol papa oli prisaed wetem lav mo stret mo gud fasin.

Olsem wan Jos, yumi biliv long ol papa. Yumi biliv long “tingting ia se wan man i putum famli blong hem i kam faswan.”2 Yumi biliv se “tru long tabu plan, ol papa oli prisaed ova long famli wetem lav mo stret mo gud fasin mo oli responsibol blong lukluk long evri samting we i nid long laef mo blong protektem famli.”3 Yumi biliv se long ol defren diuti we i joen wan ples, “papa mo mama, tufala i mas helpem wanwan long tufala, olsem we tufala i semmak.”4 Yumi biliv se oli no stap blong nating, be ol papa oli spesel mo oli no save riplesem olgeta.

Pikja
Papa mo mama, tufala i gat wok we i joen wanples.
Pikja
Ol papa, oli no save riplesem olgeta.

Sam oli luk gud saed blong wok blong papa long sosol wei, olsem wan samting we i fosem man blong lukaotem pikinini blong olgeta, fosem olgeta blong stap gud sitisen mo blong tingbaot nid blong ol narawan, jenisim tingting se “mama nomo i lukaot long pikinini i go long tufala tugeta i lukaot long pikinini. … Long sot toktok, i impoten blong man i wan papa. Ki blong ol pikinini i blong gat papa. Ki blong sosaeti i blong krietem ol papa.”5 Nomata ol poen ia oli tru mo impoten, yumi save se blong stap olsem papa i moa bitim wan sosol aedia, o risal blong jenis long fasin. Rol blong papa, rus blong hem i tabu, i stat wetem wan Papa long Heven, mo, long wol ia, wetem Papa Adam.

Eksampol we i stret gud mo i tabu blong stap olsem papa, i Papa blong yumi long Heven. Fasin mo kwaliti blong Hem oli fulap long gud samting mo stret lav. Wok mo glori blong Hem oli divelopmen, hapines, mo laef we i no save finis blong ol pikinini blong Hem.6 Ol papa long wol ia we i stap foldaon oli no save stap olsem Masta long Heven, be oli traehad evriwan blong mekem olsem Hem, mo oli mekem wok blong Hem. God i givim ona mo trastem olgeta bigwan.

Long ol man, blong stap olsem papa i minim blong man i luksave ol wiknes mo ples blong kam gud moa. Blong stap olsem papa, i askem sakrifaes, be i wan spring blong harem gud we i gud tumas, blong gat glad. Bakegen, stamba eksampol i Papa blong yumi long Heven, we i lavem yumi tumas, yumi ol spirit pikinini blong Hem, mekem se Hem i givim Wan Stret Pikinini Ia nomo blong Hem blong sevem mo mekem yumi kam olsem wan god.7 Jisas i talem: “I no gat man we i lavem ol fren blong hem moa, i winim man we i lusum laef blong hem blong i sevem ol fren blong hem.”8 Ol papa oli soem lav ia taem oli givim laef blong olgeta evri dei, blong wok mo sapotem famli blong olgeta.

Maet pat we i impoten moa long wok blong papa i blong tanem hat blong ol pikinini blong hem long Papa long Heven. Sapos we, tru long eksampol blong hem, mo tu toktok blong hem, wan papa i soem wanem i blong stap tru long God long wei blong laef evri dei, papa ia, bae i givim ol pikinini blong hem ki blong gat pis long laef ia mo laef we i no save finis long nekis wol.9 Wan papa we i stap ridim skripja long mo wetem ol pikinini blong hem i mekem olgeta oli stap kam blong save voes blong Lod.10

Pikja
Papa we i stap ridim ol skripja

Long skripja, yumi faenem we oli ripitim wok we papa mo mama i gat blong tijim ol pikinini blong tufala:

“Mo bakegen, folem hamas ol papa mo mama oli gat ol pikinini long Saeon, o long eni long ol stek blong hem we oli bin setemap, we oli no tijim olgeta blong andastanem doktrin blong fasin blong sakem sin, fet long Kraes Pikinini blong God we i laef, mo baptaes mo presen we i Tabu Spirit tru long fasin blong putum han antap long hed, taem oli gat eit yia, bae sin ia i stap long hed blong papa mo mama blong olgeta. …

“Mo oli mas tijim tu ol pikinini blong olgeta blong prea, mo blong wokbaot long stret laef long fored blong Lod.”11

Long 1833, Lod i tok strong long ol memba blong Fas Presidensi from oli no stap luklukgud blong tijim ol pikinini blong olgeta. Long wan long olgeta, Hem i talem stret long hem se: “Yu no bin tijim ol pikinini blong yu long saed blong laet mo trutok, folem ol komanmen; mo nogudwan ia i gat paoa yet, ova long yu, mo hemia i stamba blong ol hadtaem blong yu.”12

Ol papa oli mas tijim loa mo wok blong God bakegen long wanwan jeneresen. Olsem man we i raetem Ol Sam i talem:

“Hem i givim ol loa blong hem wetem ol tok blong hem long ol bubu blong yumi bifo. Olgeta ia oi laen blong Isrel mo hem i talem long olgeta blong oli tijim ol pikinini blong olgeta long ol loa ia

“Blong ol smol bubu blong olgeta oli save lanem ol loa ya nao oli save talemaot long ol pikinini blong olgeta bakegen.

“Long fasin ia, olgeta ia tu oli save trastem God, mo oli no save fogetem ol samting we hem i bin mekem, oltaem oli save obei long ol tok blong hem.”13

Pikja
Papa i stap danis wetem gel blong hem

I tru, blong tijim gospel i blong diuti we papa mo mama i serem, be Lod i talem klia se Hem i wantem luk ol papa blong oli lidim hemia blong mekem i kam faswan evriwan. (Mo yumi mas tingbaot se blong storian olbaot, wok mo pleiplei tugeta, mo lisin oli wan impoten pat blong tij.) Lod i wantem luk ol papa oli help blong sepem ol pikinini blong olgeta, mo ol pikinini oli wantem mo nidim wan eksampol.

Pikja
Papa i stap wok wetem boe blong hem

Miwan, mi gat blesing blong wan papa we i eksampol. Mi tingbaot se taem mi smol boe, mi gat 12 yia, papa blong mi i kandidet long taon kaonsel long smol komuniti blong mifala. Hem i mekem ol bigfala ileksen kampen—mi tingbaot nomo se Papa i mekem mi mo ol brata i serem ol pepa doa folem doa, askem ol pipol blong vot long Pol Kristofeson. Sam adalt we mi givim pepa long olgeta, oli talem se Pol i wan gud mo ones man mo bae oli vot long hem. Yang boe hat blong mi i glad wetem hae tingting long papa blong mi. I givim mi tras mo tingting blong folem eksampol blong hem. Hem i no stret evriwan—i no gat wan i stret evriwan—be wokbaot blong hem i stret mo gud mo i mekem mi wantem folem hem, olsem boe blong hem.

Disiplin mo fasin blong stretem pikinini i pat blong tijing. Pol i se: “[Olgeta we Lod i lavem] hem i stretem, wipim mo singaot long olgeta.”14 Be long disiplin, wan papa i mas lukaotgud, blong i no mas gat abius, we i neva gat gud risen from. Taem papa i stretem pikinini, hem i mas mekem from hem i gat lav, mo Tabu Spirit i lidim hem:

“Yu mas stap tok strong long stret taem wetem strong fasin, taem Tabu Spirit i lidim yu; mo afta, yu mas soemaot wan lav we i bigwan moa long hem we yu bin tok strong long hem, blong mekem se hem i no ting se yu wan enemi blong hem;

“Blong mekem se hem i save se fasin blong yu blong stap fetful i moa strong bitim ol rop blong ded.”15

Disiplin, insaed long tabu plan ia, i no tumas blong givim panis, be hem i blong helpem wan we yu lavem blong folem rod blong kontrolem hemwan.

Pikja
Papa we i stap long wok
Pikja
Stap winim mane blong save laef

Lod i talem se “evri pikinini oli gat raet blong kasem sapot long papa mo mama blong olgeta blong lukluk long ol samting we oli nidim long laef kasem taem we yia blong olgeta i bigwan inaf.”16 Blong winim bred i wan tabu aktiviti. Blong lukluk long evri samting blong famli, nating papa i mas go longwe long famli smol taem, i go stret wetem wok blong papa—i stamba wok blong stap olsem wan gud papa. “Wok i save ova long famli long sam wei.”17 Yes, hemia i no eskius blong wan man i no kea nating long famli blong hem from wok blong hem, o long nogud kes, wan bae i no filim gud o glad blong givim responsabiliti blong hem long wan narawan. Long ol toktok blong King Benjamin:

“Mo bae yufala i no letem ol pikinini blong yufala blong oli go hanggri, o neked; mo tu bae yufala i no letem se oli brekem ol loa blong God mo faet mo rao wan wetem narawan. …

“Be bae yufala i tijim olgeta blong wokbaot long ol wei blong trutok mo blong stap tru; bae yufala i tijim olgeta blong lavem wanwan long olgeta mo blong wok blong wanwan long olgeta.”18

Mifala i luksave harem nogud blong ol man we oli no save faenem ol wei mo rod blong luklukgud long ol famli blong olgeta. I no gat sem, long olgeta ia, we long wan taem, nomata we oli traehad evriwan, oli no save mekem evri diuti mo wok blong wan papa. “Handikap, ded, o nara situesen i nidim wan blong i skelem hem. Ol nara famli oli sapos blong givhan taem i nid.”19

Pikja
Papa mo mama we i gat lav
Pikja
Papa mo mama we i stap danis

Blong lavem mama blong ol pikinini blong hem—mo soem lav ia—oli tu samting we i moa gud we wan papa i save mekem long ol pikinini blong hem. Hemia i mekem mared i kam strong moa, mo i kam fandesen blong famli laef mo sekiuriti.

Pikja
Papa wetem ol yangfala boe blong hem

Sam man oli singgel papa, papa we oli lukaot long pikinini o step-papa. Plante long olgeta oli traehad mo mekem bes long wan wok we i had. Mifala i ona long olgeta we oli mekem evri ting wetem lav, fasin blong wet longtaem, mo sakrifaes blong lukluk long nid blong famli no narawan. Yumi mas tekem not se God Hemwan i putum Wan Stret Pikinini blong Hem long han blong wan nara papa. Yumi mas luksave Josef from se taem Jisas i stap groap, Jisas “i groap long bodi mo waes blong hem, mo oltaem God [mo ol man] tu oli glad long hem.”20

Sore tumas, from ded, fasin blong ronwe, o divos, sam pikinini oli no gat papa i stap wetem olgeta. Sam oli gat papa we oli stap long bodi, be oli no stap long filing, o long nara wei oli no lukaot o no sapotem pikinini. Mifala i singaot i go long evri papa blong mekem gud moa, mo kam gud moa. Mifala i singaot i go long media mo entetenmen ples, blong soem sam papa we oli givim taem mo oli save mekem samting, mo oli lavem tru waef blong olgeta, mo oli lidim pikinini wetem waes tingting, be i no olgeta we oli toktok olbaot, oli lusum hed, o “man ia we i mekem trabol,” olsem ol papa we oli stap soem plante taem tumas.

Long ol pikinini we famli situesen i stap long trabol, mifala i talem, yufala i no nogud. Ol jalenj, long sam taem, oli soem se Lod i trastem yu. Hem i save helpem yu, i helpem yu stret mo tru long ol narawan, blong lukluk long wanem yu fesem. Yu save kam jeneresen ia, maet faswan long famli blong yu, we tabu paten we God i odenem from ol famli, i stap hapen mo bae i blesem evri jeneresen afta long yu.

Long yufala ol yang man, blong luksave rol we bae yu gat olsem man blong putum kakae long tebol mo givim proteksen, mifala i talem: rere naoia taem yu wok strong oltaem long skul, mo gat plan blong skul afta Yia 13. Edukesen, long wan yunivesiti, vokesenol skul, trening o nara program, i ki blong developem ol skil mo paoa we bae yu nidim. Tekem janis we i open blong fren wetem ol pipol long eni kaen yia, ol pikinini tu, mo lanem olsem wanem blong gat ol rilesensip we i helti mo givim frut. Hemia i minim blong fesem mo toktok wetem ol pipol, mo samtaem, mekem samting tugeta, i no jes blong teks nomo. Laef long wei we, olsem wan man, bae yu tekem klin fasin long mared mo ol pikinini blong yu.

Long evri jeneresen we i stap kam antap, mifala i talem, long weaples yu rankem papa blong yu long skel blong gud, moa gud, gud moa (mo mi ting se bae mak blong yu i go antap taem yu stap gro olfala mo kam waes moa), mekem tingting blong yu blong ona long hem mo mama blong yu long laef blong yu. Tingbaot bigfala hop blong wan papa we Jon i tokbaot: “Taem mi harem we oltaem ol pikinini blong mi oli stap folem ol tok we i tru, hemia i mekem mi mi harem gud moa, i winim we mi harem gud long ol narafala samting.21Fasin blong yu blong stap stret mo gud i ona ia we i hae moa bitim eni narawan we wan papa i save kasem.

Long ol brata blong mi, ol papa blong Jos ia, mi talem: Mi save we yu wantem se yu yu papa we i moa stret evriwan. Mi save, mi tu mi wantem. Iven hemia, nomata wanem i blokem yumi, yumi mas gohed. Putum long saed ol tingting blong yumiwan, ol tingting blong kalja blong gat paoa, mo tingting faswan long hapines mo gudlaef blong ol narawan. Yes, i tru, nomata wanem yumi no save mekem, Papa long Heven bae i mekem yumi strong mo mekem ol simpol wok blong yumi oli tekem frut. Wan stori i leftemap tingting blong mi, i stap long New Era (Niu Era) sam yia i pas. Hem we i raet i talem olsem:

“Taem mi yangfala, smol famli blong mi i stap long apatmen blong wan bedrum long seken stori blong wan haos. Mi slip long amjea long living rum. …

“Papa blong mi, wan man blong wokem stilaean, i aot long hom eli evri dei blong go wok. Evri moning, bae i putum gud blanket raon long mi, mo stop wan minit. Bae mi stap haf drim be save filim papa i stanap long saed, i lukluk mi. Taem mi wekap sloslo, mi harem sem se hem i stap stanap ia. Mi traem priten se mi stap slip. Mi kam blong save se taem hem i stap stanap long saed, hem i stap prea wetem evri tingting, paoa mo ful lukluk long mi.

Evri moning, papa blong i prea from mi. Hem i prea se bae mi gat wan gud dei, bae mi sef, se bae mi lan mo rere from fiuja. Mo from hem i no save stap wetem mi kasem naet, hem i prea from ol tija mo ol fren we bae mi stap wetem olgeta long dei ia. …

“Fastaem, mi no andastanem gud wanem papa blong mi i stap mekem long ol moning taem hem i prea from mi. Be taem mi kam bigwan, mi kam blong filim lav mo intres blong hem long mi, mo evri samting mi stap mekem. I wan bes memori blong mi. Sam yia afta nomo, afta mi mared, gat ol pikinini, mo go long rum blong tufala taem tufala i stap slip mo prea from olgeta we bae mi andastanem fulwan hao papa blong mi i filim abaot mi.”22

Alma i testifae long boe blong hem:

“Luk, mi talem long yu, se i hem nao, Kraes, we bae i kam … ; yes, hem i kam talem gud nius blong fasin blong sevem man, long ol pipol blong hem.

“Mo nao, boe blong mi, hemia i wok we God i bin singaotem yu from, blong talemaot gud nius ia long ol pipol ia, blong mekem rere ol tingting blong olgeta; o, long narafala toktok, … blong oli save mekem rere ol tingting blong ol pikinini blong olgeta blong harem trutok long taem we bae Kraes i kam.”23

Hemia i seves blong ol papa tedei. God i blesem mo i mekem olgeta oli naf long wok ia, long nem blong Jisas Kraes, amen.