2010–2019
Karōk eo im Kean̄ eo
Oktoba 2017


Karōk eo im Naan in Kean̄ eo

Kean̄ eo an baam̧le ej bar katak eo an Irooj kōn m̧ool ko an gospel eo bwe jej aikuj jurake kōj jān apan̄ ko kiiō n̄an baam̧le.

Āinwōt ej kein kam̧ool ilo naan in kean̄ eo ad kōn baam̧le, membōr ro an Kabun̄ eo an Jisōs Kraist im Armej ro Rekwojarjar ilo Raan-ko Āliktata rej jeraam̧m̧an kōn katak eo ejej uwaan im wāween ko rooktak ilo lale laļ in. Jej bōk kuņaad im iaio̧ ilo elōn̄ m̧akūtkūt ko an laļ in, ak jet iaan unin kōnono ko jej etal im bōk kuņaad ilo ad pukote im ļoor katak ko an Jisōs Kraist im rijilōk ro An, etto im raan kein.

I.

Ilo juon būrabōļ, Jisōs eaar kōmeļeļeik ro rej “[ron̄] naan eo” ak “e jab jaber le” n̄e naan eo ej “kālōklōk” kōn “ļōmņak ko an laļ in, im m̧oņ kōn m̧weiuk ko” (Matu 13:22). Tokālik, Jisōs eaar kajim̧we Piter kōn an jab ļōmņak kōn “men ko an Anij, ak men ko an armej,” kwaļo̧k, “Bwe ekōjkan kakajooror armej eļan̄n̄e ej jibadek aolepen laļ im e jako an?” (Matu 16:23, 26). Ilo katak ko An āliktata ilo mour in, Eaar ba n̄an Rikaļoor ro An, “Eļan̄n̄e kom̧ an laļ, laļ enaaj kar yokwe men eo an, a bwe kom̧ jab an laļ, … a Iar kāālōt kom̧ jān laļ, kōn men in laļ ej kōjdate kom̧” (Jon 15:19; bar lale Jon 17:14,16).

Āinļo̧k wōt, emakijkij an jeje ko an Rijilōk ro m̧okta an Jisōs kōjerbali kōn “laļ eo” n̄an jutak kōn jum̧aeik n̄an katak ko an gospel eo. “Kom̧win jab ilo wāween ri laļ in” (Rom 12:2), Rijilōk Paul eaar katakin. “Bwe mālōtlōt in laļ in e bwebwe ippān Anij” (1 Korint 3:19). Im eaar kakkōļ, “Kwom̧in ekkōl”, “bwe en ejjeļo̧k juon en rakimi kom̧ … ekkar n̄an m̧anit ko an armej raņ, n̄an katak jinoin an laļ, im jab n̄a Kraist” (Kolosse 2:8). Rijilōk Jemes eaar kwaļo̧k bwe “yokwe laļ meļeļein dike Anij [.] Innām jabdewōt e kōṇaan bwe en jeran laļ ej ri dike Anij” (Jemes 4:4).

Bok in Mormon ekkā an kōjerbal pija in kōn jum̧ae eo an “laļ.” Nipai eaar kanaan kōn kakkure eo eļap an “ro raar kalōk n̄an bōk kajoor ioon mejān laļ in, im ro raar kappukot … men ko an laļ in” (1 Nipai 22:23; bar lale 2 Nipai 9:30). Alma eaar kinaakļo̧k ro raar “jakoļo̧k … kōn men ko rewaan an laļ” (Alma 31:27). Ettōn̄ak eo an Liai ej kwaļo̧k kōn ro raar ļoor aen in depdep eo, eo ej naan in Anij, naaj ioon jum̧ae an laļ. Ro ilowaan “m̧weeo ekilep im ļap” Liai eaar loe raar “kajjirere im jitōn̄ļo̧k” ro kōn “peier” (1 Nipai 8:26–27, 33). Ilo ukook in ettōn̄ak eo an, Nipai eaar jeļā bwe nana im jum̧ae in eaar itok jen “jarlepju ko ilaļ in, … laļ im jeļāļo̧kjeņ eo ie; … juwa eo an laļ” (1 Nipai 11:34–36).

Pija
Pijain Būreejtōn Thomas S. Monson

Ta meļeļein an eoon kein kakkōl im an kien ko jab “an laļ” ak kien ko raan kein “eļļo̧k jān laļ”? (K&B 53:2). Būreejtōn Thomas S. Monson eaar kōmeļeļeik katak kein: “Jej aikuj mejmej karuo ilo juon laļ eo me m̧anit eo em̧ōj an kanooj kar oktak jān men ko an jetōb. Eaorōk bwe jān joļo̧k jabdewōt men ko me rejjab ekkar n̄an jon̄ak ko ad, ba jaab n̄an jekjek eo n̄an ajeļo̧k ta eo me eļap ad kōņaan: mour indeeo ilo aelōn̄ eo an Anij.”1

Anij eaar kōm̧anm̧an laļ in ekkar n̄an karōk eo An im letok n̄an ajri in jetōb ro Nejin juon jikin n̄an idajon̄jon̄e mour wabanban in āinwōt juon bun̄tōn nee eo ekkar n̄an kaiboojoj kōņaan eo An n̄an aolep ajri ro Nejin. Ke jaar pād ijeņ ewōr laļ ko im aiboojoj ko, kōņaan eo an Jemedwōj Ilan̄ eļap n̄an ro Nejin ej ta eo Būreejtōn Monson eaar ņa etan “mour indeeo ilo aelōn̄ in kiin̄ eo an Anij,” eo ej mour ijo eutiejtata an baam̧le ko. En̄in men eo eļapļo̧k jān lo̧mo̧o̧r. Būreejtōn Russell M. Nelson eaar kakeememj kōj, “Ilo karōk indeeo eo an Anij, lo̧mo̧o̧r ej men eo eaorōktata an kajjojo; [ak] mour ijo eutiejtata ej aorōk eo an baam̧le.”2

Gospel eo kar kōjepļaaktok an Jisōs Kraist im kean̄ eo eim̧we an baam̧le, eo inaaj kōnono kake tokālik, rej katak ko raorōk n̄an kōpooj im tōl mour wabanban n̄an mour ijo eutiejtata. Men̄e jej mour kōn kien m̧are im m̧anit ko jet ilo juon laļ eo eļapļo̧k nana ie, ro rej kajjieon̄ n̄an mour ijo eutiejtata reaikuj kōm̧m̧ani kālet ko an juon make ilo mour in baam̧le ekkar n̄an wāween eo an Irooj men̄e eoktak jān wāween ko an laļ in.

Ilo mour in, ejjeļo̧k ad ememļo̧kjeņ kōn ta jekjek in ad kar ļotak, im kiiō jej ioon jum̧ae. Jej eddōkļo̧k im rūttoļo̧k ilo jetōb ilo kālet n̄an pokake kien ko an Anij ilo kālet ko rejejjet. Menin ekoba bujen ko im kain̄i ko im ukweļo̧k n̄e kālet ko ad rebōd. N̄an keidi, eļan̄n̄e jej aikuj tōmak ilo karōk eo an Anij im rejjab pokake ak jab kōm̧m̧ane ta eo ekkar, jej jerwane eddōkļo̧k im ekkeke. Bok in Mormon ej kwaļo̧k, “Mour in ej iien eo n̄an armej bwe ren m̧aanjāppopo n̄an iioon Anij” (Alma 34:32).

II.

Armej ro Rekwojarjar remeļeļe karōk in lo̧mo̧o̧r eo an Anij ewōr juon aer jeļā eo ejjejet me ejipan̄ er lo tokjen kien ko an Anij, piktokin kain̄i ko An rekkar rejjamin okoktak, im jerbal eo an ad Rilo̧mo̧o̧r, Jisōs, Kraist. Pinmuur eo an ad Rilo̧mo̧o̧r eaar wiaik kōj jān mej im, eļan̄n̄e jej ukweļo̧k, naaj lo̧mo̧o̧reņ kōj jān jerawiwi. Kōn meļeļe eo an laļ in, Armej ro Rekwojarjar ewōr aer kōttōbar ko im̧aantata im iminene ko me kar kōjeraam̧m̧an er kōn kajoor eo n̄an niknik ilo inepata ko im metak ko an mour in.

Ilo m̧ool, m̧akūtkūt ko an ro rej kajjieon̄ n̄an ļoor karōk in lo̧mo̧o̧r eo an Anij remaron̄ jab meļeļe ak bōlen limotak ippan ro uwaan baam̧le eo ak ro m̧ōttāer ro rejjab tōmak katak ko ie. Kain limotak in ekkā an āindein. Kajjojo epepen me raar kappukot n̄an ļoor karōk eo an Anij raar ioon apan̄. Etto, rikanaan Aiseia eaar leļo̧k kajoor n̄an RiIsrael ro, eo eaar ņa etaer “kom̧ jeļā bwe wānōk, … eo ilo būruwōm̧ ej aō kien.” Eaar ba n̄an er, “kom̧win jab mijak kinaakļo̧k in armej ro, im jab lōļn̄o̧n̄ kōn aer kajjirere” (Aiseia 51:7; bar lale 2 Nipai 8:7). Ak jabdewōt men eo ej kōm̧m̧an limotak ippān ro rejjab meļeļe ak tōmak karōk eo an Anij, ro remeļeļe rej aolep iien kipel n̄an kālet iaļ ko an Irooj ijello̧kin iaļ ko laļ in.

III.

Karōk in gospel eo kajjojo baam̧le rej aikuj ļoore n̄an m̧aanjabpopo n̄an mour indeeo im mour ijo euteijtata ej elaajrak ilo kean̄ eo an Kabun̄ in ilo 1995, “Baam̧le Eo: Juon Naan in Kean̄ n̄an Laļ in.”3 Kean̄ ko rej, ilo em̧ool, reoktak jen jet kien ko kiiō, iminene ko, im jipan̄ ko ilo laļ in ijo jej mour ie. Tōre in ad, oktak ko rekanooj in alikkar rej mour ippān doon ilo ejjeļo̧k m̧are, m̧are an m̧aan n̄an m̧aan ak kōrā n̄an kōrā, im karūttoļo̧k ajri ro ilo kain jemjerā kein. Ro rejjab tōmak ak rej kappukot n̄an mour ijo eutiejtata im rej reel lo men ko an laļ in ļōmņak kōn kean̄ in an baam̧le ej baj juon ennaan in kean̄ me ej aikuj oktak. N̄an keidi, Armej ro Rekwojarjar rej kapen bwe kean̄ eo kōn baam̧le ej kōmeļeļeik kain jemjerā ko an baam̧le me m̧ōttan eo aorōktata an ad eddōkļo̧k indeeo emaron̄ waļo̧k.

Em̧ōj ad kam̧oole an m̧ōkaj im ļapļo̧k an aolep bōk mour ippān doon ilo ejjeļo̧k m̧are im kōn m̧are an m̧aan n̄an m̧aan im kōrā n̄an kōrā. Meļeļe ko ilo media, jeļāļo̧kjeņ, im em̧ool ilo jerbal rej ejaki idajon̄jon̄ ko reppen n̄an Armej ro Rekwojarjar ilo Raan-ko Āliktata. Jej aikuj kajjieon̄ in karōk wāween ad ļoor kien gospel ilo mour ko ad make im katak ko, men̄e jej kappukot n̄an kwaļo̧k iakwe n̄an aolep.4 N̄an kōm̧m̧an āindein jet iien jej jelm̧ae, ak jab aikuj mijak, ta eo Aisea eaar kar ņa etan “kinaakļo̧k armej ro.”

Armej ro Rekwojarjar ilo Raan-ko Āliktata raar oktaktok n̄an Kabun̄ in rej tōmak bwe kean̄ eo an baam̧le, kar letok jet iiō ko remootļo̧k im kiio em̧ōj an ukook n̄an elōn̄ kajin ko, Irooj ej bar kwaļo̧k m̧ool ko an gospel eo jej aikuj jurake kōj jān apan̄ ko kiiō n̄an baam̧le. Ruo waanjon̄ok ko rej m̧are an m̧aan n̄an m̧aan im kōrā n̄an kōrā im mour ippān doon ilo jab m̧are. Ālkin 20 iiō ko in kean̄ eo an baam̧le, Jikin ekajet eo eutiej an Amedka ekar kōmalim kōm̧are an m̧aan n̄an m̧aan im kōrā n̄an kōrā, ukōt taujin iiō ko kōn m̧are ilo wōr jon̄an n̄an juon em̧m̧aan im juon kōrā. Bōjāān eo ekailbōkbōk kōn ajri ro rej ļotak tok n̄an juon jinen eo ejjab m̧are ippān juon jemen eļapļo̧k an rum̧ij ilo Amedka: 5 bōjāān ilo 1960,5 32 bōjāān ilo 1995,6 im kiiō 40 bōjāān.7

IV.

Kean̄ eo an baam̧le ej ijjino kōn kean̄ “m̧are eo ikōtaan juon em̧m̧aan im juon kōrā ej ekkapit jān Anij im bwe baam̧le eo ej dilepen karōk eo an Rikōm̧anm̧an eo n̄an jipadpad eo n̄an mour indeeo an ajri ro Nejin.” Ej kapen bwe oktak in “ānbwinid jān doon ej juōn jōkjōk eo eaorōk n̄an kwaļo̧k kadkad in kajjojo ilo mour eo m̧okta, im kadkad in kajjojo ilo mour in, im kadkad eo ejjeļok jemļokin im unleplepin.” Kōmij bar kwaļo̧k “bwe Anij eaar kakien bwe kajoor ko rekwojarjar n̄an ejaak mour rej aikuj kar jerbal ikōtaan wōt ļeo ak lio, Emōj kōmālimi āinwōt ļeo ak lio pālele.”

Kean̄ eo ej kapen bwe eddo eo an ļeo im lio pālele ewōr juōn aer eddo n̄an tim̧o̧o̧n im wōrļo̧k im kobrak laļ im aer eddo n̄an io̧kwe im kōjparok doon im ajri ro nejier: “Ajri ro rej maron̄ ļotak ilo korak in m̧are ko, im kōkkaajririik er jān juōn jemen im jinen ro me rej kautiej kalim̧m̧ur in m̧are ko ilo ejjeļo̧k irļok.” Ej kakkōl bwe jabdewōt ro rej kakkure pāleen ak ro nejin, im ej lukkuun kwaļo̧k ke “mōņōņō ilo mour in baam̧le ej maron̄ tōprak eļan̄n̄e ej pedped wōt ioon katakin an Irooj Jisōs Kraist.” Āliktata, ej kūr ioon ro aer eddo im opija ro an kien ijoko “jabdewōt n̄an iuun m̧aanļok kakien ko ļami n̄an kōjparok im kōkajoorļok Baam̧le eo āinwōt pedped in ekkal eo an juōn jukjukinped.”

Ilo 1995 juon Būreejtōn an Kabun̄ in im 14 Rijilōk ro jet an Irooj kar kwaļo̧k ennaan kein raorōk. Āinwōt juon iaan jiljilimjuon Rijilōk ro ej mour wōt, ij en̄jake aikuj eo n̄an kwaļo̧k ta eo eaar tōļļo̧k n̄an kean̄ eo an baam̧le n̄an meļeļe eo me aolep rej kōļmenļo̧kjeņ kake.

Im̧we in ej kalikar aikuj eo bwe en wōr kean̄ an baam̧le bwe en itok ippān ritōl ro an Kabun̄ in 23 iiō ko rem̧ootļo̧k. Ekar menin bwilōn̄ n̄an jet ro raar ļōmņak bwe katak ko rem̧ool kōn m̧are im baam̧le rekar kanooj meļeļe kaki ilo jab bar je.8 Ijoke, kōm̧ eaar en̄jake kapen eo im kōm kar etal im jerbale. Unin kōnono ko kar kalikkari im kar arto-artak kaki jān ro uwaan Doulul eo an Jon̄oulruo Rijilōk ro kōn enan̄in juon iiō. Kajin ko kar kajjitōk, kar etali, im kar kajjim̧we. Kōm kar lukkuun jar ilo akweļap n̄an Irooj kōn An im̧we kōn ta eo kōmij aikuj ba im elmen am naaj ba. Kōm eaar aolep katak “lain ioon lain, kain̄i ioon kain̄i,” āinwōt an kar Irooj kallim̧ur (K&B 98:12).

Pija
Pijain Būreejtōn Gordon B. Hinckley

Ilo iien jerbale revelesōn in, juon ennaan kar leļo̧k n̄an Būreejtōnji eo Kein Kajuon, ro rej lolorjake im kalikkar kwaļo̧k im katak ko an Kabun̄ in. Ālkin an Būreejtōnji eo kōm̧m̧ani oktak ko, kean̄ eo an baam̧le ekar kōjjeļā jān Būreejtōn eo an Kabun̄ in, Gordon B. Hinckley. Ilo kweilo̧k eo an kōrā ro ilo Jeptōm̧ba 23, 1995, eaar kwaļo̧k kadkadin kean̄ in ilo naan kein: “Ekanooj lōn̄ men ko rej ba wōt ke rem̧ool, ekanooj lōn̄ m̧oņ ko kōn jon̄ok ko im aorōk ko, ekanooj lōn̄ emejaja im ennaan n̄an kadikļo̧k an laļ in ettonoon, kōm eaar en̄jake n̄an kakkōl im kean̄.”9

Ij kam̧ool bwe kean̄ eo an baam̧le ej juon ennaan an m̧ool indeeo, bwe ej ankilaan Irooj n̄an ro Nejin ro rej pukōt mour indeeo. Eļakkar pedped eo an katakin an Kabun̄ in im iminene ium̧win 22 iiō ko im enaaj wōnm̧aanļo̧k wōt n̄an ilju im jekļaj. Kōļmenļo̧kjeņ kake, ekkatak, mour kake, im kwonaaj jeraam̧m̧an ilo am̧ bun̄m̧aanļo̧k n̄an mour indeeo.

En̄oul iiō ko rem̧ootļo̧k, Būreejtōn Ezra Taft Benson eaar katakin bwe “kajjojo epepen ewōr an idajon̄jon̄e ko im an iien n̄an jutakļo̧ki kam̧ool kōn e make.”10 Ij tōmak m̧wiļ eo ad n̄an im kōjerbal kean̄ eo an baam̧le ej juon iaan idajon̄jon̄ ko n̄an epepen in. Ij jar bwe aolep Armej ro Rekwojarjar ilo Raa-ko Āliktata n̄an jutak pen ilo idajon̄jon̄ in.

Ij kiil kōn katak ko an Būreejtōn Gordon B. Hinckley ruo iiō ālkin an kean̄ eo an baam̧le kar kōjjeļā kake. Eaar ba: “Ij lo juon ilju im jeklaaj eo em̧m̧an ilo juon laļ eo jab lukkuun jeļā kake.” Eļan̄n̄e jenaaj jirok wōt n̄an aorōk ko ad, eļan̄n̄e jenaaj kalōk ioon jon̄ok ko an rūtto ro ad, eļan̄n̄e jenaaj etetal ilo pokake im̧aan Irooj, eļan̄n̄e jenaaj mour kōn gospel eo, jenaaj jeraam̧m̧an ilo juon wāween eo ejeraam̧m̧an. Jenaaj reilo̧k āinwōt armej ro reoktak ro raar lo juon wāween m̧ōņōņō eo eoktak.”11

Ij kam̧ool kōn m̧ool eo im aorōk eo indeeo ilo kean̄ eo an baam̧le, kwaļo̧k jān Irooj Jisōs Kraist n̄an Rijilōk ro An n̄an mour āinwōt Anij an ro nejin Anij (lale Katak im Bujen ko 131:1–4), ilo etan Jisōs Kraist, amen.

Kakeememej ko

  1. Thomas S. Monson, “Jutak ilo Jikin ko Rekwojarjar,”Liahona, Nov. 2011, 83.

  2. Russell M. Nelson, “Salvation and Exaltation,”LiahonaMay 2008, 10.

  3. Lale “Baam̧le Eo: Juon Kean̄ n̄an Laļ in,” Liahona, Nov. 2010, 129.

  4. Lale Dallin H. Oaks, “Love and Law,” Liahona, Nov. 2009, 26–29.

  5. Lale “‘Disastrous’ Illegitimacy Trends,” Washington Times, Dec. 1, 2006, washingtontimes.com.

  6. Lale Stephanie J. Ventura and others, “Report of Final Natality Statistics, 1996,” Monthly Vital Statistics Report, June 30, 1998, 9.

  7. Lale Brady E. Hamilton and others, “Births: Provisional Data for 2016,” Vital Statistics Rapid Release, June 2017, 10.

  8. 20 iiō ko rem̧ootļo̧k Būreejtōn eo Eutiej an Jiron̄ ro ad eaar ba naan in em̧m̧an: “Jaar jab lukkuun meļeļe kake tōre eo ewi jon̄an ad lukkuun aikuji kain ennaan kein ilo laļ in rainin āinwōt jon̄ok ko me jemaron̄ kālet jeļā eo an laļ in me rej waļo̧k n̄an kōj jān pija, Intōrnet, rijeje ro, TV im pija ko, im em̧ool jikin pepe ko. Kean̄ eo an baam̧le eaar erom̧ pedped in katak eo ad n̄an jum̧ae jeļā ko an laļin, im ij kam̧ool bwe pedped ko kar kwaļo̧ki ilo ennaan in rej m̧ool rainin āinwōt aer kar litok n̄an kōj jān juōn rikanaan an Anij enan̄in 20 iiō rem̧ootļo̧k.” (Bonnie L. Oscarson, “Defenders of the Family Proclamation,”Liahona May 2015, 14–15).

  9. Gordon B. Hinckley, “Stand Strong against the Wiles of the World,”Ensign, Nov. 1995, 100.

  10. Ezra Taft Benson, “Our Obligation and Challenge” (address given at the regional representatives’ seminar, Sept. 30, 1977), 2; in David A. Bednar, “On the Lord’s Side: Lessons from Zion’s Camp,” Liahona, July 2017, 19.

  11. Teachings of Presidents of the Church: Gordon B. Hinckley (2016), 186; lale bar Gordon B. Hinckley, “Look to the Future,” Ensign, Nov. 1997, 69.