Balolo ni Vakanananu Vakayalo Veivakatakilai
Ena veigauna dredre ni noda bula yadua se ena ituvaki dredre ni vuravura e rawa ni vakabuto taka na noda salatu, e sega ni da tarova rawa, e rawa ni veivakararamataki ena noda sala na veigauna ni veivakarautaki vakayalo ena noda vakasamataka mai na noda ivola ni bula.
Ni oti e tinikawalu na yabaki mai na iMatai ni Raivotu, a vola na Parofita o Josefa Simici e dua na itukutuku rabailevu ni veika a sota kaya. A sotava na veisaqasaqa, veivakacacani, veisagai, veivakarerei, kei na veivakaleqai.1 Ia e sega ni guce rawa ena nona vakadinadinataka ena doudou na nona iMatai ni Raivotu: “Au a raica dina e dua na rarama ka rau sikavotu mai kina e rua na Tamata, io e rau a vosa vakaidina vei au, e dina ni’u a cati ka vosa vakacacani ena noqu tukuna ni’u raica e dua na raivotu, ia e dina. … Au kila, ka’u kila ni kila na Kalou, ka’u sega ni rawa ni cakitaka.”2
Ena nona veiauwa dredre, a vakanananu lesu o Josefa ki na ruasagavulu na yabaki sa oti ena dei ni nona loloma na Kalou vua kei na veika a yaco me kidavaki mai kina na Veivakalesui mai sa tukuni oti mai vakabalavu. Ni vakananuma lesu na nona ilakolako vakayalo, a kaya o Josefa: “Au na sega ni beitaka e dua ni sega ni vakabauta na noqu italanoa. Kevaka au a sega ni sotava na veika au a sotava, au na sega tale beka ga ni vakabauta.”3
Ia a yaco dina na veika a sotava, ka sega vakadua ni guilecava se cakitaka, a vakadeitaka malua toka ga na nona ivakadinadina ni gole tiko ki Carthage. “Au sa lako me vaka na lami sa la’ki vakamatei,” a kaya o koya, “ ia au sa sega ni taqaya se yalolailai kina; raica au sa kila ena vu ni yaloqu, ni’u sa sega ni cala vua na Kalou se vei ira na tamata.”4
Na Veika ko Sotava e Veivakarautaki Vakayalo
E dua na lesoni vei keda na nona ivakaraitaki na Parofita o Josefa. E dau sala vata mai kei na veidusimaki malua eda dau ciqoma mai vua na Yalo Tabu, ena veigauna eso, sa dau vakadeitaki keda mai vakaukauwa vakatamata yadua ni kilai keda o Koya ka lomani keda ka sa vakalougatataki keda tiko e matanalevu. Ia, ena noda gauna ni dredre sa dau kauta lesu mai ki na noda vakanananu na veika oqo na iVakabula.
Vakasamataka na nomu bula. Ena veiyabaki sa sivi, au sa dau rogoca e levu na veigauna vakayalo bibi mai vei ira na Yalododonu Edaidai e vuravura, ni ra vakadeitaka mai ka sega tale na kena lomatarotaro ni Kalou e kilai keda ka lomani keda yadua ka gadreva tu vakaukauwa me vakatakilai Koya mai vei keda. Ena yaco beka mai na veika sotavi oqo ena veigauna bibi ni noda bula, se me yaco e dua na ka sega soti ni bibi sara, ia era dau veitomani mai kei na dua na veivakadeitaki kaukauwa vakayalo ni nona loloma na Kalou.
Ni da nanuma lesu na veigauna bibi vakayalo vaqo ena kauti keda sobu ki duruda, ka vakadinadinataka me vaka a kitaka na Parofita o Josefa: “Na veika au ciqoma e lako mai lomalagi. Au kila, kau kila ni kila na Kalou ni’u kila.”5
E Va na iVakaraitaki
Vakasamataka toka na nomu balolo ni vakanananu vakayalo veivakatakilai ni’u wasea na ivakaraitaki mai vei ira tale eso.
Ena vica na yabaki sa oti, a kerea e dua na peteriaki ni iteki qase ka sa leqa tu e rua na paipo ni nona uto na veivuke nei Vuniwai Russell M. Nelson ena gauna oya, e dina ga ena gauna oya a se bera tu ni dua na iwali vakaveisele ni sa ca na ikarua ni paipo. Sa mani vakadonuya o Vuniwai Nelson me veisele. Qo na ka e qai tukuna o Peresitedi Nelson:
“Ni oti neitou qarava na imatai ni paipo, keitou sa mani vakavotuya na ikarua ni paipo. Keitou kunea ni tu vinaka tu ia sa ka levu ka sa sega kina ni cakacaka me vaka na kena dodonu. Ni’u dikeva toka na paipo oqo, a votu ena noqu vakasama e dua na itukutuku matata: Vakalailaitaka na paipo. Au tukuna na itukutuku oqori vei noqu ivukevuke. ‘Ena veirauti na iubi ni paipo kevaka e rawa ni daru vakalailaitaka na paipo ki na kena levu dina ga.’
“Ia ena caka vakacava? … A basika ena noqu vakasama e dua na iyaloyalo matata, ka vakaraitaka na iwalewale e rawa ni sitiji kina—me tobe eke ka dua na ilobi ekea. … Au se nanuma tu ga na iyaloyalo ena vakasama oya—vakataucokotaki ena laini cavuka na vanua me ra biu kina na sitiji. A vakaoti na ripea me vaka na droini ena noqu vakasama . Keirau a vakatovolea na paipo ka raica ni sa lailai sara na turu. A kaya vaqo na noqu ivukevuke, ‘oqo e dua na cakacaka mana.’”6 A bula tiko na peteriaki me vuqa tale na yabaki.
A dusimaki o Vuniwai Nelson. Ka kila o koya ni kila na Kalou ni kila o koya ni a dusimaki.
Keirau a sotavi Beatrice Magré taumada kei Kathy mai Varanise ena 30 na yabaki sa oti. A tukuna vei au o Beatrice ena dua na gauna lekaleka sa oti e dua na ka a uqeta nona bula vakayalo ni se qai oti ga vakalailai nona papitaso ni yabaki tinivakacaca voli. Qo na veika a tukuna:
“Era a lako na itabagone ni neitou tabana kei ira na nodra veiliutaki ki na baravi mai Lacanau, rauta ni dua veimama na auwa mai Bordeaux.
“Ni se bera ni ra lesu tale i vale, a mani nanuma e dua vei ira na veiliutaki me lai sili tale mada vakadua ka coka yani ki loma ni ua kei na nona matailoilo. Ni lamata mai, sa yali nona matailoilo. … Sa mani yali tu e wasawasa.
“Ni sa yali na nona matailoilo sa na sega kina ni rawa ni draivataka nona motoka. Keimami sa na tao tu vakayawa sara mai vale.
“A mani vakatura e dua na sisita sinai tu ena vakabauta me keimami masu.
“Au kudruvaka ni masu ena sega sara ga ni dua na kena yaga, au mani laki duavata kei ira ena masu votu ena lomalomarua ni yaco tu e toloi keimami na wai.
“Ni oti ga na masu au dodoka na ligaqu meu sui ira kecega. Ni’u sevuta yani na dela ni wai, a tao e ligaqu na nona matailoilo. A curubasikata na yaloqu e dua na vakanananu kaukauwa ni dau rogoca dina na neimami masu na Kalou”7
Ni oti e vasagavulu kalima na yabaki, a qai nanuma lesu me vaka ga ni se qai yaco ena noa. A vakalougatataki o Beatrice ka kila ni kila na Kalou ni kila o koya ni sa vakalougatataki.
E duidui sara na veika erau sotava o Peresitedi Nelson kei Sister Magré, ia, vei rau ruarua, e dua na vakanananu tawaguilecavi rawa ni vakotori kina ena vuniyalodrau na loloma ni Kalou.
Na veigauna veivakatakilai vaqo e vakavuqa ni dau yaco mai ni da vulica tiko na kosipeli vakalesui mai se ena noda wasea tiko na kosipeli vei ira na tani.
A tauri na iyaloyalo oqo mai São Paulo, Brazil, ena 2004. O Floripes Luzia Damasio ena iTeki na Ipatinga Brazil a yabaki 114. Ni tukuna tiko na nona saumaki mai, e kaya o Sister Damasio vei au ni a solia na veivakalougataki vaka matabete vua e dua na gone dramidrami ka tavui mate na dau kaulotu qai vakabulai ena mana. A vinakata me kila vakalevu na ka. Ni masulaka na itukutuku erau tukuna, qai vakadeitaka vua e dua na ivakadinadina sega ni cakitaki rawa ni Yalo ni o Josefa Simici e dua na parofita ni Kalou. A papitaiso ni yabaki 103, ka ciqoma nona edaumeni ni yabaki 104. Ena veiyabaki ni oti oya e dau vodo basi me 14 na auwa me rawa ni tiko ena valetabu ena dua na macawa. A ciqoma o Sister Damasio e dua na veivakadeitaki vakalomalagi ka kila ni kila na Kalou ni kila o koya ni dina na ivakadinadina oya.
Oqo e dua na balolo ni vakanananu vakayalo ena imatai ni noqu kaulotu mai Varanise ena 48 na yabaki sa oti.
Ni keirau kaulotu voli, keirau a solia kei na noqu itokani e dua na iVola i Momani vua e dua na kena marama qase cake. Ni keirau lesu yani ki nona vale ni oti e dua na macawa, a dolava na katuba. Ni se bera ni cavuti e dua na vosa, au a vakila e dua na kaukauwa vakayalo rawa ni tarai. A tikoga na yalo oya ni sureti keirau yani ki loma o Madame Alice Audubert ka tukuna vei keirau ni sa wilika na iVola i Momani ka kila ni dina. Ni keirau biuta mai na nona itikotiko ena siga ko ya, au a masu, “Tamaqu mai Lomalagi, yalovinaka vukei au meu kakua sara ni guilecava na veika au se qai vakila.” A sega vakadua.
Ena dua na gauna wale tu ga, ena dua na matanikatuba vaka ga na vica tale na drau na katuba, au a vakila na kaukauwa vakalomalagi. Kau kila ni kila na Kalou ni’u kila ni a dolavi e dua na katubaleka ni lomalagi.
Vakatamata yadua kei na Sega ni Vakalasui rawa
Na veigauna veivakatakilai vakayalo vaqo e duidui na gauna dau yaco mai kina ka duidui talega na sala e muria mai, me ganita na tamata yadua.
Vakasamataka na kena ivakaraitaki o dau taleitaka ena ivolanikalou. O ira era a vakarorogo tiko vua na iApositolo o Pita a “laucoka na yalodra.”8Na yalewa ni Lemanaiti o Apisi a vakabauta na “raivotu veivakurabuitaki nei tamana.”9 Lako mai e dua na domo ena vakasama nei Inosi.10
A vakamacalataka vaqo na noqu itokani o Clayton Christensen na ka a sotava ena dua na wili iVola i Momani ena dela ni masu vagumatua: “A vakavolivoliti au ka curumi au e dua na yalo totoka, raragi vinaka, ka taleitaki … e virikovuti au ena dua na yalo ni loloma au se bera vakadua ni bau nanuma ni na rawa ni’u vakila, [a curumi au tiko na yalo oqo ena veibogi].”11
Ena so na gauna e dau drodro sobu ki yaloda na veivakanananu vakayalo me vaka na bukawaqa, ka vakararamataka na yaloda. E vakamacalataka o Josefa Simici ni so na gauna eda dau ciqoma “na tatibi vakasauri ni vakasama” kei na so na gauna “na drodro savasava ni vuku.”12
Ena nona sauma o Peresitedi Dallin H. Oaks, na nona kauwai e dua na turaga yalodina ka a tukuna ni se bera vakadua ni bau sotava e dua na ka vaqori, a vakasalataka, “De sa saumi beka mai vakavuqa na nomu masu, ia o nanamaki toka beka ki na dua na ivakatakilakila cecere se dua na domo rogolevu o qai nanuma kina ni se bera ni dua mai na kena isau vei iko.”13 E tukuna saraga vakataki Koya na iVakabula na nodra vakabauta cecere e dua na matatamata “era a [vakalougatataki] ena bukawaqa kei na Yalo Tabu, [ia era] a sega ga ni kila.”14
Ena Rawa Beka Vakacava Mo Rogoci Koya?
Eda a rogoci Peresitedi Russell M. Nelson ni a kaya wale tikoga qo: “Au sureti kemuni mo ni vakasamataka vakatitobu vakawasoma na taro bibi oqo: O dau rogoci Koya vakacava? Au sureti kemuni talega mo ni cavuta na ikalawa mo ni rogoci Koya vakavinaka cake ka vakalevu.”15 E tokarua taka tale na veisureti oqori na mataka nikua.
Eda rogoci Koya ena noda masu, ena noda itikotiko, ena ivolanikalou, ena noda serenilotu, ni da vakaivotavota ena bula kilikili ena sakaramede, ni da tukuna na noda vakabauta, ni da vukei ira tale eso, kei na noda curuma na valetabu kei ira eda vakabauta vata. Na gauna veivakatakilai vakayalo ena yaco mai ni da vakarorogo ki na koniferedi raraba ka da muria vakavinaka cake na ivakaro. Kemuni na gonelalai, na veika dau sotavi oqo sa baleti kemuni talega. Nanuma tiko ni o Jisu a “vakatavulici ira ka vakalougatataki ira na nodra gone … ka ra sa vosataka [na gone] …na veika lelevu ka talei.”16 E kaya na Turaga:
“[Na kilaka oqo] sa solia vei kemudou na Yaloqu, … ka dou na sega sara ni rawata me tiko vei kemudou kevaka e sega na noqu kaukauwa;
O koya, dou sa rawa ni vakadinadinataka ni dou sa rogoca na domoqu, ka kila na noqu vosa.17
Sa rawa ni da “rogoci Koya” ena vuku ni veivakalougatataki ni nona Veisorovaki sega ni vakatauvatani rawa na iVakabula.
Ni da sega ni digia na gauna me da ciqoma kina na gauna veivakatakilai vakaoqo, a veivakasalataki kina vaqo o Peresitedi Henry B. Eyring ena neimami vakavakarau: “Ena bogi nikua, kei na bogi ni mataka, o namasu beka ka vakanananu beka vakatitobu, ka taroga na taro: E vakauta beka mai na Kalou e dua na itukutuku e baleti au ga? Au sa raica beka na Ligana ena noqu bula se na nodra bula na noqu [matavuvale]?”18 Na vakabauta, talairawarawa, yalomalumalumu, kei na inaki dina ena dolava na katubaleka ni lomalagi.19
Dua na iYaloyalo
O na raica beka vakaoqo na nomu veivakanananu vakayalo. Ena masu wasoma, ena yalayala me da rokova noda veiyalayalati, kei na isolisoli ni Yalo Tabu, eda na sokota kina na bula. Ni vakabutotaka na noda sala na bula dredre, vakatitiqa, se na yalolailai, se ni vakavuna noda lomatarotaro baleta na veisiga ni mataka na ituvaki vakavuravura eda sega ni rawa ni lewa, na vakanananu veivakatakilai vakayalo mai na noda ivola ni bula era vaka na vatu lumilumisa ena vukea me vakararamataki na sala e matada, ka vakadeitaka vei keda ni kilai keda na Kalou, ka sa tala mai na Luvena, ko Jisu Karisito, me vukei keda me da lesu ki vale. Ni dua e biuta vakatikitiki na nona gauna veivakatakilai, lakosese ka veilecayaki, eda vagolei koya vua na iVakabula ka wasea na noda vakabauta kei na vakanananu vura, ka vukea me raica tale na veigauna talei vakayalo a dau vakamareqeta ena dua na gauna.
Eso na veika eda sotava era ka tabu sara me da na yadrava toka ena loma ni noda balolo ni vakanananu ka kakua ni wasea.20
“Era sa vosa na agilosi ena kaukauwa ni Yalo Tabu; o koya, e ra sa vosataka kina na vosa i Karisito.”21
“Sa sega tale ga ni mudu na nodra veiqaravi na agilosi vei ira na luve ni tamata.
“Raica era sa vakarorogo [vei Karisito] me ra veiqaravi me vaka … ni nona ivakaro, ia era sa rairai vei ira sa kaukauwa na nodra vakabauta, ka sa dei na nodra vakasama ena veika kecega vakalou.”22
Ia “na Dauveivakacegui, na Yalo Tabu, … ena vakavulici kemudou ena ka kecega kau a vosataka vei kemudou.”23
Vakamareqeta na nomu veivakanananu tabu. Vakabauti ira. Mo vola na veika oqo. Wasea ena nomu matavuvale. Vakabauta ni ra yaco mai vei iko mai vei Tamada Vakalomalagi kei na Luvena Daulomani.24 Solia me rau kauta mai na yalovosota ki na nomu vakatitiqa kei na veiciqomi ki na nomu veidredre.25 Au yalataka vei iko ena nomu vakadinadinataka ena lomasoli ka mareqeta vakavinaka na veigauna veivakatakilai vakayalo ena nomu bula, ena lako mai vakalevu cake vei iko. E kilai iko ka lomani iko na Tamada Vakalomalagi!
Ko Jisu na Karisito, sa vakalesui mai na Nona kosipeli, ni da sa yalodina tikoga, au vakadinadinataka ni da na Nona me tawamudu, ena yaca i Jisu Karisito, emeni.