Duavata ena Vakacavari ni Cakacaka ni Kalou

Kemuni na taciqu kei na ganequ, sa ka marautaki dina na tiko kei kemuni. Ena vanua cava ga o vakarorogo tiko mai kina, au mokoti kemuni yani na taciqu marama ka lululu vei kemuni na turaga. Eda sa duavata tiko na cakacaka ni Turaga o Jisu Karisito.

Ni da nanumi Atama kei Ivi, e da nanuma taumada na nodrau bula vakasakiti ena Were ko Iteni. Au vakabauta ni vinaka tuga na draki—sega ni katakata ka sega ni batabata—vua vinaka na vuanikau kamica, tubu voleka na kakana draudrau, ka rau kana ena gauna ga erau via kana kina. E vuravura vou vei rau ka levu na ka erau qai raica vakadua, e talei kina na veisiga ni rau veimaliwai kei na manumanu, kei na veika bula ena nodrau itikotiko totoka. Ea soli talega vei rau na ivakaro me rau muria ka duidui na sala me rau torova kina na vei idusidusi oqori, ka vuna taumada na nuiqawaqawa kei na veilecayaki. ¹ Ia na nodrau vakatulewa ena were e mai veisautaka vakadua na nodrau bula, erau vulica kina na cakacaka vata ka yaco me duavata ena kena vakayacori nai naki ni Kalou vei rau—kei ira kece na Luvena.

Raitayaloyalotaki rau na veiwatini oqo ena bula oqo. Erau bunoca na kedrau, eso na manumanu e raici rau me kakana, ka ra tu na veibolebole dredre e rawa walega ni wali ena nodrau veitalanoa ka masu vata. Au vakabauta ni vica na gauna e duidui kina nodrau nanuma baleta na kena sotavi na vei bolebole oya. Ia, mai na Lutu nei Atama kei Ivi, e rau vulica na kena bibi me rau lomavata ka veilomani. Na veituberi vakalou erau ciqoma, e vakatavulica na ituatuva ni bula kei na ivakavuvuli ni kosiple I Jisu Karisito. Baleta ni rau sa kila na nodrau inaki e vuravura kei na nodrau lalawa tawamudu, erau kune vakacegu ka gumatua ena cakacaka vata, loloma kei na buladodonu.

Ni ra sa sucu na gone vei rau, erau sa vakatavulica nodrau matavuvale o Atama kei Ivi ena ka erau sa vulica mai vei ira na italai vakalomalagi. Erau vakanamata mera vukei na luvedrau mera kila ka karona na ivakavuvuli mera bulamarau ena bula oqo, ka vakavakarau ena lesu tale vua na noda itubutubu vakalomalagi ni oti na tubu ni rawa ka ka dinata nodra talairawarawa vua na Kalou. Ena ikalawa oya, erau sa vulica kina o Atama kei Ivi me rau raica nodrau kaukauwa duidui ka veitokoni vakai rau ena nodrau itavi bibi e matalia ka tawamudu. ²

Ni toso tiko na drau vaka drau na yabaki sa oti yani, na matata ni nodra isema vakalou kei na cau yadua na tagane kei na yalewa e sa seavu mai, e na levu ni itukutuku cala kei na veilecayaki. Mai na itekitekivu ena Were ko Iteni kina gauna oqo, e sa gumatua dina na vunica ena nona lalawa me wasea na tagane kei na yalewa ena nona sasaga me rawata na yaloda. E kila ko Lusefa ni kevaka e vakacacana rawa na duavata era vakila na tagane kei na yalewa, kevaka e vakaveilecayakitaki keda rawa baleta na keda yaga vakalou kei na noda itavi vakaveiyalayalati, e sa na rawa ni gumatua okoya me vakarusa na matavuvale, sai koya na iwasewase bibi sara ni itutu tawamudu.

E vakavurea o Setani me iyaragi tiko ni veiqati na noda veivakatauvatani me vunia kina na dina tawamudu ni sa isolisoli vakalou na duidui ni itavi e vakatabakidua vua na tagane kei na yalewa. E sa segata okoya me vakasewasewana na cau ruarua ni yalewa ki na matavuvale kei na itikotiko raraba, ka vakavuna na vakalailaitaki ni nodra veivakayarayarataki me veilaveti ki na vinaka. Sa nona lalawa me vabukana tiko e dua na idre kaukauwa me da kua kina ni marautaka na madigi ni solisoli e vakatabakidua ga vua na yalewa kei na tagane ka me yaco kina na cakacaka vata kei na duavata.

Ena veiyabaki sa oti yani e veiyasai vuravura, sa mai yali sara tiko yani na nodrau vakararavitaka vata na itavi vakalou ka dina ni duidui tiko na nodrau cau kei na ilesilesi na marama kei na turaga. Na yalewa ena vuqa na vanua era ivakarawa ni ka vei ira na tagane, ka sega ni ra tu tikivi ira nodra itokani tagane, ka yalani na veika era rawa ni cakava. Na toso vakayalo e vakaberai ki na tuturu yadua ena gauna buto oya; e dina ga, ni lailai na rarama vakayalo e rawa ni curu ki na vakasama kei na yalo e luvuci tu ena lewa kaukauwa ni sa ivakarau vakavanua.

Ia sa qai cila mai na rarama ni kosipeli vakalesui mai “e uasivia na iserau ni matanisiga” ³ ni sa rairai mai na Kalou na Tamada kei na Luvena, ko Jisu Karisito, vua na cauravou ko Josefa Simici ena itekivu ni vula itubutubu ena 1820 ena veikau e Niu Ioka. Na veika e yaco oya e tekivuna na sovaraki mai ni ivakatakila mai lomalagi ena gauna oqo. E dua vei ira na tiki bibi ni Lotu taumada nei Karisito me vakalesui mai oya na lewa ni matabete ni Kalou. Ni tomani tiko na cereki ni Vakalesui mai, era sa tekivu kila talega na tagane kei na yalewa na bibi ni cakacaka vata, ni vei vakaukauwataki ka dusimaki mai Vua.

Ena 1842, ni ra vinakata na marama ni Lotu mera tuva e dua na ilawalawa kilai me veivuke ena cakacaka, ea vakauqeti o Peresitedi Josefa Smith me cokonaki ira “e na lewa ni matabete me vaka na ivalavala ni matabete.” ⁴ E kaya okoya, “Au sa solia oqo vei kemuni na idola ena yaca ni Kalou …—sa itekitekivu oqo ni veisiga vinaka cake.” ⁵ Ia mai na gauna ea soli kina na idola oya, na madigi vakavuli, vakapolitiki, ka vakaveivoli vei ira na marama e sa tekivu me tete e vuravura taucoko. ⁶

Na isoqosoqo vou oqo ni marama ena Lotu, e vakatokai na iSoqosoqo ni Veivukei, e sega ni vaka na vei soqosoqo eso ni marama ena gauna oya baleta ni a tauyavutaka e dua na parofita ka cakacaka ena lewa ni matabete me soli vei ira na marama na lewa, ilesilesi tabu, kei na itutu kilai ena loma ni ituvatuva ni Lotu. ⁷

Mai na gauna nei Josefa Simici ki na noda, na tomani ni vakalesui mai ni ka kecega e sa kauta mai na rarama ena bibi ni lewa kei na kaukauwa ni matabete me vukea ruarua na tagane kei na yalewa mera vakacavara nodra ilesilesi vakalou. Eda vakatavulici ni marama vakaitavi ena veidusimaki mai vua edua e tiko vua na idola ni matabete era cakacaka vakasakiti ena nodra ilesilesi. ⁸

Ea vakatavulica o Peresitedi Russell M. Nelson ena Okotva 2019, ni ko ira na marama e ra sa taura nodra edaumeni ena valetabu e tu na vei ira na kaukauwa ni matabete ena nodra bula kei na nodra itikotiko ni ra maroroya tiko na veiyalayalati tabu ka ra cakava kei na Kalou. ⁹ E vakamacalataka ni “sa tadola tu ko lomalagi vua na yalewa sa vakaedaumeni ka drodrovi ira tu na kaukauwa mana ni Kalou mai na nodra veiyalayalati vakamatabete me vaka saraga na tagane sa tiko vua na matabete.” Ka vakayaloqaqataki ira na yalewa yadudua me ra “rawaka ena yalogalala ena nona mana na iVakabula me vukea nomu matavuvale kei ira o dau lomana.” ¹⁰

Cava na kena ibalebale oya vei iko kei au? E veisautaka vakacava na noda bula na kilaimatata ni lewa ni matabete kei na kaukauwa? E dua vei ira na ka bibi oya na kilamatata ni rau cakacaka vata na yalewa kei na tagane eda na vakacavara e levu cake sara mai na noda cakacaka yadua. ¹¹ Na noda itavi e veivukei ka sega ni veiqati. E dina ni sega ni tabaki ki na dua na itutu ni matabete na yalewa, me vaka sa tukuni oti na yalewa e vakalougatataki ena kaukauwa ni matabete ni ra maroroya nodra veiyalayalati, ka ra cakacaka ena lewa ni matabete ni ra sa vakatikori ki na dua na ilesilesi.

Ena dua na siga ni vula o Okosita, ea ka dokai vei au meu dabe kei Peresitedi Russell M. Nelson ena vale taravou nei Josefa kei Ema Simici mai Harmony, Pennsylvania, e voleka ki na vanua ka vakalesui kina na Matabete i Eroni ena veisiga emuri oqo. Ena neirau veitalanoa, ea vosa kina o Peresitedi Nelson ena itavi bibi ka ra vakayacora na yalewa ena Veivakalesui mai.

Peresitedi Nelson: “E dua vei ira na mata bibi duadua kau vakanananu kina niu lako mai ki na vanua ni Vakalesui mai ni Matabete oqo oya na itavi bibi ka ra vakayacora na marama ena Veivakalesui mai.

“Ni tekivu vakadewataka o Josefa na iVola i Momani, o cei ea volavola? Io, ea cakava ga vakalailai, ia e sega ni levu sara. Ea qai curu mai o Ema.

“Kau nanuma ni a qai lako ki veikau ko Josefa me masu volekata nodrau vale mai Palmyra, Niu Ioka. E lako ivei? Ea lako ki na Veikau Tabu Na cava na vuna ea lako kina ki kea? Baleta ni oya na vanua e dau lako kina na Tinana ni dau via masu.

“Oya e rua ga na marama ka vakaitavi bibi ena Vakalesui mai ni Matabete kei na Vakalesui mai ni Lotu. Sega ni vakatitiqataki, e rawa ni da kaya ni ra bibi talega na watida nikua vaka ga ena gauna ko ya. E dina sara, e vakakina.”

Me vakai Ema kei Lusi kei Josefa, eda na rawaka vakalevu duadua ni da yalorawarawa meda vuli vata ka duavata ena noda lalawa meda yaco me tisaipeli i Jisu Karisito ka vukei ira na tani ena salatu oya.

Eda vakatavulici ni “matabete e vakalougatataka nodra bula na luve ni Kalou ena sala tawawili rawa. … Ena veikacivi vaka[Lotu], cakacaka vakalotu ni valetabu, na veimaliwai vakamatavuvale, kei na veiqaravi lo, vakayadudua, o ira na yalewa kei na tagane Yalododonu Edaidai era toso ki liu ena kaukauwa kei na lewa ni matabete. Na nodra cakacaka vata na tagane kei na yalewa ena kena vakayacori na cakacaka ni Kalou ena Nona kaukauwa sa iusutu ki na kosipeli i Jisu Karisito ka a vakalesui mai vua na Parofita o Josefa Simici.” ¹²

Na duavata e bibi dina ki na cakacaka vakalou ka da doka ka kacivi me cakava, ia e sega ni na yaco walega. E taura na igu kei na gauna me veivosaki vata—me veirogorogoci, me kila matata nodra rai na tani, ka veiwasei ena veika eda sotava—ia na ikalawa ena vuataka e levu cake na vakatulewa vakauqeti. Mai vale beka se ena noda ilesilesi ni Lotu, na sala vuaivinaka duadua me vakavotukanataki kina na veika vakalou oya meda cakacaka vata, ka vakalougatataki mai na kaukauwa kei na lewa ni Nona matabete ena noda itavi duidui, ia e veivukei.

E laurai vakacava na veitokani oya ena nodra bula na marama veiyalayalati nikua? Meu wasea mada e dua na ivakaraitaki.

E nodrau ko Alison kei John na veitokani matalia. Erau vodoka na basikeli rua na kena idabedabe ena veitau leleka kei na balavu. Me veiqati gumatua ena tolili oya, o rau na vodo e dodonu me rau duavata. Me rau na vulica me rau kala ki na yasana vata ena gauna donu. Me kua ni lewacala e dua, ia me rau veikilai matata ka cakava yadua na nodrau dui itavi. Na kavetani, o koya ka tiko eliu, e lewa na gauna me kele kina kei na gauna me rau tucake kina. Okoya ka bili, toka emuri, e gadeva me yadrava na ka e yaco tiko ka tu vakarau me solia eso tale na kaukauwa ke rau sa lutu tiko ki muri se vakamalua ke rau sa rui voleka vei ira eso tale na vodo basikeli. E dodonu me rau veitokoni vakai rau me toso kina ki liu ka rawata nodrau lalawa.

E vakamacalataka o Alison: “Me vakalailai mada, na tamata e kavetani tiko ena kaya ‘Tucake’ ni keirau gadreva me tucake ka ‘Kele’ ni keirau gadeva me tuvakadua. Ni oti vakalailai, sa vulica na tamata ka bili tiko me kila na gauna sa vakarau tuvadua kina o kavetani, ka sa sega ni gadrevi na vosa. Keirau vulica na veirogoci ena ka e cakava tiko o koya kadua ka rawa ni kila na veivuke e gadrevi. A ka kece oqo e ka dina ga ni veinuitaki kei na cakacaka vata.” ¹³

Erau duavata ko John kei Alison ena nodrau tosoa tiko nodrau basikeli, ka rau duavata talega ena nodrau vakawati. Erau dui gadreva na marau nei koya kadua me levu cake mai na nona; erau qara na vinaka nei koya kadua ka cakacakataka me vinaka eso na nodrau dui ivalavala. Erau veivuketaka o koya me liu ka veivuketaka o koya e soli igu ke oca tiko o koya kadua. Erau dui marautaka na cau nei koya kadua ka kunea na iwali vinaka ni nodrau bolebole ni rau sema vata nodrau taledi kei na ivurevure. Erau sa vauci vata dina vakai rau ena loloma va-Karisito.

E ka bibi meda rogoca na ivalavala vakalou ka cakacaka vata ena gauna oqo ka vakatokai tu “oi au eliu” ka wavoliti keda. Era taukena na marama na isolisoli vakalou ¹⁴ ka soli vei ira na ivua vakavudua, ia ko ira oqo era sega ni levu—se lailai—na kedra bibi mai na nodra isolisoli vei ira na tagane. Era sa tuvai ka gadrevi me kauta mai na ituvatuva vakalou ni Tamada Vakalomalagi me solia vei ira na madigi mera vakayacora nodra nuinui vakalou.

Nikua, “eda gadreva na marama yaloqaqa ka raiyawa me vakai Ivi na Tinada” ¹⁵ mera sema kei ira na turaga ena kau mai ni yalo vei Karisito. ¹⁶ E gadrevi mera yaco na tagane mera itokani dina ka sega ni nanuma ga ni ra vakaitavi duadua se itokani “vakarairai” ni ra cakava tiko e levu ga na cakacaka na marama. Era gadrevi na marama mera yalorawarawa mera “tu mai [ka] taura [nodra] itutu dodonu e bibi ka gadrevi” ¹⁷ vaka itokani ka sega ni ra nanuma mera cakava kece vakai ira se waraka me tukuni na ka mera cakava. ¹⁸

Nodra raici na marama ni ra tiki bibi ni vakaitavi e sega ni baleta na caka ni “veivakatauvatani” ia e baleta na kilaimatata ni dina vakaivunau. Me sega mada ni tauyavutaki e dua na parokaramu me vakayacora oya, e rawa ni da cakacaka saraga meda raici ira na yalewa me vaka na Kalou: ni ra itokani bibi ena cakacaka ni veivakabulai kei na bulacecere.

Eda sa vakarau li? Eda na sasaga li me da ulabaleta na nanuma cala vakavanua ka karona me isosomi na ivakarau vakalou kei na ivalavala e dabe ena ivunau yavutaki? E sureti keda o Peresitedi Russell M. Nelson me da “yabe veitauri liga ena cakacaka tabu oqo … [me] vukea na vakarautaki ni vuravura ki na iKarua ni Lako mai ni Turaga.” ¹⁹ Ni da cakava, eda na vulica meda raica na cau ni tamata yadua ka vatubura na ka yagadina ka da na vakayacora kina na noda ilesilesi vakalou. Eda na qai vakila na reki uasivi ka da sega ni sotava vakadua e liu.

Meda digitaka yadudua mada meda yaco me duavata ena sala vakauqeti ni Turaga ka vukea me toso ki liu na Nona cakacaka. Ena yaca ni noda iVakabula lomani, ko Jisu Karisito, emeni.