Sega ni vaka e Solia ko Vuravura

Ni bera na imatai ni Siga ni Mate oya, ni mai vakacavara tiko ko Jisu nai cakacaka vakalotu vou ni sakaramede ka vakayacora o Koya vei iratou na lewe Tinikarua, e a tekivu me cavuta o Koya na Nona vosa ni tatau lagilagi ni sa toro mai na gauna me sotava kina na rarawa e Kecisemani, cakitaki, ka vakoti ki na kauveilatai. Ia, ena nona vakila na kauwai kei na rere vakaidina a basika mai vei iratou eso o ya, a kaya kina o Jisu vei iratou (kei keda):

“Me kakua ni rarawa na lomamudou: dou sa vakabauta na Kalou, dou vakabauti au talega. …

“Au na sega ni laivi kemudou mo dou luveniyali: au na lako mai vei kemudou. …

“Au sa laiva vei kemudou na vakacegu, au sa solia vei kemudou na noqu vakacegu; au sa sega ni solia vei kemudou me vaka sa solia ko vuravura. Me kakua ni rarawa na yalomudou, se rere.”¹

Na gauna dredre ena yaco mai ena bula vakayago oqo, ka na yaco talega vei ira na yalodina, ia na itukutuku veivakadeitaki i Karisito o ya ni o Koya, na lami me vakacabori, ena lako me vaka na “sipi e mata i [koya] sa kotiva”² ia ena tucaketale ko Koya, me vaka e kaya na daunisame, me “noda idrodro kei na noda kaukauwa, sa voleka sara vei keda ena gauna ni [noda] rarawa.”³

Ena noda kila vakavinaka na auwa dredre ena sotava na Karisito ena nona torova yani na kauveilatai kei iratou na nona tisaipeli me ratou na kauta na nona kosipeli ki vuravura ena ituvuka ni gauna, salavata mada kei au ki na dua na itukutuku e tautauvata vakakina ki na Lotu ni iVakabula ena gauna oqo. Na itukutuku oqo e kunei ena levu sara na veitikina ena iVola i Momani ka baleta vakatabakidua na veisaqasaqa ena kena dui mataqali, mai na ivakarau ni veivakacudrui tawamudu nei Leimani kei Lemueli me yacova sara na iotioti ni veivaluvaluti ka ra a valu kina e drau na udolu na sotia. E dua na inaki levu ni kena vakabibitaki na tikina oqo, sai koya ni dina ni a volai na iVola i Momani ki na dua na ilawalawa tamata ena veisiga e muri, o ira na dauvolaivola oqo (ka ra a sota kaya e levu nai valu) era sa vakasalataki keda mai ena parofisai, ni ivalavala kaukauwa kei na veisaqasaqa ena dua na ivakatakilakila matata ni itovo ni veiwekani ena iotioti ni gauna.

E matata tu, ni noqu vatavatairalago me baleta na veisaqasaqa ena veisiga e muri e sega ni ka vou. Voleka ni 2,000 na yabaki sa oti, a veivakaroti kina na iVakabula ni ena iotioti ni gauna dou na rogoca nai “valu, kei nai rogorogo ni valu,”⁴ qai tukuna e muri “[ka na] kautani kina na vakacegu e vuravura.”⁵ Sa dina sara na Ravouvou ni Sautu oqo, ka vakavulica vakaukauwa sara ni veileti sa maivua na tevoro,⁶ e dodonu me na tagi vata kei Tamana Vakalou ena vukudra na matavuvale vakatamata era sa “sega ni veilomani” ka sega ni kila na sala me ra bula veilomani vata kina.⁷

Kemuni na taciqu kei na ganequ, eda sa raica tu na levu ni veisaqasaqa, cudru, kei na sega ni veirokorokovi ka kunei raraba ena keda maliwa. Sa dua na ka vinaka, ni itabatamata oqo e sega na kena iKatolu ni Valu Levu kei Vuravura me valu kina, se sotava e dua na leqa vakailavo e vuravura raraba me vaka ena 1929 ka yaco kina na Dredre Levu ni bula vakailavo. Ia, eda sa sotava tiko edua na mataqali i Katolu ni iValu Levu kei Vuravura ka sega ni ivalu meda vakamalumalumutaki ira na keda meca ia na nodra vakasokumuni na mataivalu nodra na luve ni Kalou mera veikauwaitaki vakai ira vakalevu cake, ka veivuke me vauci na mavoa ka kunei ena dua na vuravura sinai kina na veisaqasaqa. Na Dredre Levu eda sotava tiko oqo e sega soti ni baleta vakalevu na veika e vakayali e taudaku me vaka na noda ilavo maroroi ia sa baleta ga na veika e vakayali e lomada me vaka na noda nuidei vakai keda, na lutu sobu vakaidina ni vakabauta kei na inuinui, kei na loloma vakarisito ena keda maliwa. Ia na iyaragi eda gadreva me buli kina e dua na siga e vinaka cake, ka vakatubura e dua na ituvaki ni cakadodonu sega ni vakailasu ena keda maliwa, e vakarautaki tu vakalevu ena kosipeli i Jisu Karisito. Ena sega ni vinaka vei keda—ka na sega ni vinaka vei vuravura ke da sega ni—vakayagataka vakavinaka sara na veivakasama ni kosipeli kei na veitaqomaki ni veiyalayalati oqo vei keda yadua ka vakararaba talega.

O koya gona, ena dua na vuravura ka “ravuti tu ena cava, ka sega ni vakacegui,” me vaka ni a tukuna ko Jiova ni na yaco me vakakina, eda na kunea vakacava na ka e vakatoka o Koya me “na veiyalayalati ni … sautu”? Eda na kunea ena noda gole vei Koya ka a tukuna ni na lomani keda “ena loloma tawavakaiyalayala” ka solia na vakacegu vei ira na luveda.⁸ O koya gona, e dina ni tu na veiparofisai veivakarerei kei na vei ivolanikalou ka veivakataqayataki ni na kautani e vuravura raraba na sautu, o ira na parofita eso, ka oka kina na noda parofita lomani o Russell M. Nelson, e vakavulica ni na sega ni kautani mai vei keda vakayadudua!⁹ Ena Siga ni Mate oqo meda tovolea meda vakatovotovotaka na veisaututaki vakaikeda, ena wasei ni loloma kei na ilumu veivakabulai ni Veisorovaki ni Turaga ko Jisu Karisito vei keda kei na noda matavuvale kei ira kece na tiko vakavolivoliti keda. Sa ka kalougata, ka veivakidroataki sara, ni ilumu veivakabulai oqo e vakarautaki tu vei keda “sega ena ilavo ka sega ena isau.”¹⁰

Na veivuke kei na inuinui vakaoqo e gadrevi sara vakalevu baleta ena keda maliwa na ivavakoso e vuravura raraba oqo, e levu era veisolesole tiko kei na veibolebole eso—vakayago se vakayalo, vakaveimaliwai se vakailavo, se na kena veimataqali duidui tale eso. Ia e levu vei ira oqo eda sega ni kaukauwa vinaka meda valuta e noda igu ga vakaikeda, baleta na veivuke kei na sautu eda gadreva e sega ni vaka na kena “e solia ko vuravura.”¹¹ E sega, baleta na veileqa dredre eda gadreva kina na ka e vakatoka na ivolanikalou “na kaukauwa vakalomalagi.”12ia meda rawata na kaukauwa oqo e dodonu meda bula ena ka e vakatoka na ivolanikalou vata ga o ya me “ivakavuvuli duadua ga ni buladodonu.”¹² Na kena kilai vakamatata na kedrau isema na ivakavuvuli kei na kaukauwa e sai koya na dua na lesoni ka vaka e sega ni vulica rawa na matavuvale vakatamata, me vaka e cavuta na Kalou ni lomalagi kei vuravura!¹³

Na cava mada o ira na vei ivakavuvuli o ya? Io, era sa volai vakawasoma tu ena noda ivolanikalou, era sa dau vakavulici vakawasoma ena vei koniferedi vaka oqo, ka ena noda itabagauna, a vakavulici vua na parofita o Josefa Simici me isau ni nona qaqa ni tagi “Noqu Kalou, noqu Kalou, o ni sa biuti au ena vuku ni cava?”¹⁴ Ena vanua ni tiko vakavesu batabata, sega ni logaloga vinaka e Liberty Jail, e a vakavulici vua ni ivakavuvuli ni buladodonu e okati tiko kina na ivalavala vinaka me vaka na yalovosota, vosota vakadede, yalomalua, kei na loloma e sega ni veivakaisini.¹⁵ Ni yali eso na ivakavuvuli oqori, e sa na sega ni cala na noda sotava na veicalati kei na veicacati.

Ena vuku ni ka oya, au vinakata meu vosa vakadodonu baleta na kena yali vei ira eso vei keda na vei ivakavuvuli ni buladodonu ena noda gauna. Vakalawa, au sa tamata mamarau ka yalovinaka, ka sa vuqa sara na veika vinaka ka talei ena vuravura oqo. Eda vutuniyau ena veivakalougatataki vakayago mai na dua tale na itabatamata ena itukutuku kei vuravura, ia ena itovo ni tamata raraba enai ka 21 ni senitiuri, ka vakavuqa ena Lotu, eda se raica tiko ga kina na bula leqaleqa, kei na tosoi sobu ni noda ivakatagedegede ka yaco kina na voroki ni veiyalayalati kei na levu ni kavoro ni bula. Vakasamataka na vosa tawa kilikili ka tautauvata kei na caka cala ni veibutakoci, ka ra kunei vakavuqa tu ena iyaloyalo yavala kei na retio yaloyalo, se vakasamataka na veivakasosataki kei na itovo sega ni dodonu eda wilika vakalevu ena vanua ni cakacaka. Ena veika me baleta na savasava ni veiyalayalati, na veika tabu sa dau vakavuqa me vakawaletaki kei na veika savasava me sega ni vakarokorokotaki. Ki vua e dua e temaki me bula se vosa se vakaitovo—“me vaka e solia ko vuravura”, meda kaya mada—kakua ni namaka oya me na sotavi kina na vakacegu, au yalataka vei iko ena yaca ni Turaga ni na sega. “E sega vakadua ni vu ni marau na caka ca,”¹⁶ e a cavuta e dua na parofita makawa. Ni sa oti na meke, e dodonu me na saumi o koya e vakatara, ka vakavuqa e kena i sau na tagi kei na veivutuni.¹⁷

Se e dua beka eda raica na ituvaki eso ni veivakalolomataki se veivakamaduataki. E dodonu meda qaqarauni sara kina vagumatua ni da tisaipeli i Turaga o Jisu Karisito me da kakua ni vakaitavi ena mataqali vakarau oqori. Meda na kakua sara ni beitaki ena vakatauci ni lewa e tawadodonu se ivalavala ni veivakalolomataki se veivakasaurarataki ki na bula tawasavasava—vakayago, vaka vakasama, vakalotu, se dua tale na kena mataqali. Au nanuma na vesuki ni noqu vakasama ena loma katakata i Peresitedi Gordon B. Hinckley ena vica na yabaki sa oti ena nona a vosa kivei ira na turaga ena Lotu ka vakatokai ira mera “dau vei vakasaurarataki e loma ni nodra vale.”:¹⁸

“Sa dua na ka vakaloloma ka lolovira na nodra vakalolomataki na marama,” a kaya. “Ke dua na tagane ena Lotu oqo e dau vakalolomataka na watina, e dau vakalolovirataki koya, e dau vosa vakacacataki koya, se dau lewa vakasaurara vua e sega ni kilikili me taura tu na matabete. … [O koya] e sega ni kilikili me tiko vua na ivolatara ni curu ki na valetabu.”¹⁹ Ka vakasisila vakakina, a kaya, sai koya na nodra vakalolomataki na gone ena sala cava ga.²⁰

Ena vuqa na sala tale eso, o ira na turaga, marama, kei ira mada ga na gone e rawa me ra beitaki ni tauca na vosa sega ni loloma, veivakarusai, ki vei ira sara ga era sa vauci vata ena cakacaka vakalotu savasava e valetabu ni Turaga. E nona dodonu na tamata yadua, me lomani, vakila na vakacegu, ka kunea na veitaqomaki e vale. Yalovinaka, meda tovolea me maroroya na draki ni bula vaka oya e vale. Na vosa ni yalayala me baleta na dautataro vaka oya sai koya ni na tiko vata kei iko na Yalo Tabu me nomu itokani e veigauna ka na drodrovi iko na veivakalougatataki “ena yalo galala” me sega ni mudu.²¹ E sega ni dua e gadreva na yame dau lelewa se vosa sega ni loloma me “lagata na sere ni veisereki loloma.”²²

Au via mai tini ena sala vata ga au a tekivu kina. Ni mataka na Siga ni Mate, na gauna ena vakavuna kina na ivakavuvuli dodonu ni kosipeli i Jisu Karisito kei na Nona Veisorovaki me “lako sivia”—lako sivia na veisaqasaqa kei na veileti, na vakanuinui matewale kei na caka cala, kei na kena iotioti ko mate. E dua na gauna meda yalataki keda vakataucoko kina ena vosa kei na ivalavala ki vua na Lami ni Kalou, ka a “[colata] na noda rarawa, ka colata na rarawa ni lomada,”²³ ena Nona segata me vakaotia na cakacaka ni veivakabulai ena vukuda.

Se mani vakacava na cakitaki kei na mosi, na vakacacani kei na vakararawataki, ni colata tu na bibi ni ivalavala ca kece ni kai vuravura, na Luve ni Kalou Bula a raica sobu mai na sala balavu ni bula vakayago, raici keda, ka kaya: “Au sa laiva vei kemudou na vakacegu, au sa solia vei kemudou na noqu vakacegu: au sa sega ni solia vei kemudou me vaka sa solia o vuravura. Me kakua ni rarawa na yalomudou, se rere.”²⁴ Me nomuni na kalougata, marau kei na vakacegu ni Siganimate. Na veivakalougatataki cecere ka rawa ni noda sa sauma oti na Ravouvou ni Sautu, kau lomana ena lomaqu taucoko, ka nona na Lotu oqo, kei Koya kau sa vakadinadinataka, io na Turaga ko Jisu Karisito, emeni.