General Conference
Riyul’ Nigem Ngak Got nge Muruwel Rok’
October 2022 general conference


Riyul’ Nigem Ngak Got nge Muruwel Rok’

Gadad gubin ba t’uf ni pir’eg e mich rodad ku Yesus Kristus, gonopiy rogon gubin e pi ʼarʼar rodad, kal’ngan ko denen rodad, nge fol u fithik’ e riyul Got nge muruwel Rok.

Bin ba’aray e October nike thumur, kan pii’ reb e muruwel ngog, nib mu’un President M. Russell Ballard nge Elder Jeffrey R. Holland, ni nggu milekag gaed nga United Kingdom, gin ni ug pigpiggaed riy u napan e gamaed e missionary nikab fal’yangren. Yag nigu machib gaed magmad, ma ka gamad be un ko cheppin e Galasia ni kakrom ko fapi Donguch ko British, ni gin ni’i moey e chitamangin e thingtuw rog riy ni kanoeg i Heber C. Kimball ngak nge yangren ni yaed e tin somm’on e missionary garam.1

President Russell M. Nelson, nibe gosgos ngamad ko biney e muruwel, ni bachan e darma buch ni yima pii’ dalip e Apostle ngaranod ko gin nikar pigpig niged e mission roraed riy. Keyog ni gubin ni ba’adag ni ngan pii’ e muruwel ngoraed ko gin ra pigpig gaed riy ko mission roraed. Ke m’ug u owchen ni kari falfalaen’, me weliy ni ga’ar ni fa’anra bay dalip e Apostle nike pigpig ko mission ni ta’ab rogon nike gaman 60 e duw kafram, ma krayag ni yaedra thapeg reb e muruwel nikab ta’ab rogon ko biney.

siasing/Llecheklel
Heber C. Kimball

Ngiyal’ ni yibe fel’eg rogoy ko biney e muruwel, kugfil ni Yafos rok’ Heber C. Kimball, nike yoloey reb i pifak pifak, Orson F. Whitney, ni n’uw napan ngay min pining nge mang reb fapi apostle. Ra ke babyor ney e pii’ chitiningig ngog napan nike chuchugur ni nge gamman e medlip e duw rog. Gamad be fal’eg rogmaed ni nggu milekaggaed ko fagi n’en ni kanoeg e This is the Place Monument ko July 24, 1947, nike ngongliy President George Albert Smith.2 Ir e ba’adag ni nggu nang mornga’agen e gidii’ rog ni kakrom Heber C. Kimball.

Babyor ney e bay bugithin riy ni rib fel’ nifen President Kimball ni rib ga’fan ko rran rodaed e chiney. Umm’on ni nggu weliy ere bugithin ney, ba t’uf ni nggu weliy rogon ni boech.

Napan nibay fare Profet Joseph Smith u kalbus u Liberty, pi Apostle Brigham Young nge Heber C. Kimball e bay e muruwel rorow, fana gel fani momaw’, e ba t’uf ni ngar pii’ew e ayuweg ngak e gidii’en Got ni ngar chuwgaed u Missouri. Rib ga’yang e gin ni nge chuw e gidi’ riy ni bachan ba motochiyel ni pii’ Governor Lilburn W. Boggs.3

Tomuren 30 e duw Heber C. Kimball, me mang reb fare Bin Som’on e Presidency, e sul nge sap ko biney ni buch ko bin ba’aray e mfen nib be’ech nike yib, me machibnag “Ngog ere bugithin ney ngom, bo’or i gimed era guy fare ngiyal’ ni kari gel e gafgow, lumel nge turguy e kireb nga dakaen be’, nge rogon fani yo’or yay ni rayag ni ngam dag ni gab riyul’ ko muruwel rok’ Got.”4

Ul’ul’ Heber: “Ra ngan mada’nag e tin nib momaw’ ni bay yib, ma rib tu’uf ni ngam nang e tin nib riyul’ ko mornga’agen ere muruwel ney ni fan ngom. Ya momaw’ ere yib ngak e pumo’on nge bpin ni dariy e na’ab roraed fa michuwan’raed era mul. Fa’anra de michuwun’um, mu par nib mat’aw ma mu pining Somoel me thingari damu tal nga [mada’] ko ngiyal’ nikam [thapeg] e ran’ey. Fa’anra damu rrin’ ma dabiyag ningam sak’iy. … Bay yib fare ngiyal’ ni ra be’ ma dabiyog ni nge taga’ ngak e tomilang rok’ be’. Ya ra be’ ma tin tomilang rok’ e nge gagiyegnag ir. … Fa’anra damu rrin’ ma dabiyag ningam sak’iy; ere ngam gay fare mich ngak Yesus Kristus mag kol ni dam pag, ya nge taw ko ngiyal’ riy ma dam dol’ ma dam mul.”5

Ra bagdaed ma ba t’uf e birok’ e mich ngak e muruwel rok’ Got6 nge fare muruwel rok’ Yesus Kristus. Fare guruy ko 76th ko Doctrine and Covenants e weliy fare dalip thal fare rir me ta’areb nag rogon fare rir ko celestial ko yaal’. Me ta’are nag fare rir’ ko terrestrial ko puul.7

Yaal’ e bay e birok’ e tomilang nib milfan ngak, ma fare puul e kemus nibe fek ra ma’en e yaal’ fa woed nibe “taman nag e tomilang ko fare yaal’.” Weliy mornga’agen fare terrestrial kingdom guruy 79 e yoeg, “Tiney e gidii’ e fapi gidii’ ni dani gel e mich roraed ngak Jesus.” Dabiyag ni ngaed darod ko celestial kingdom ngan par rok’ Got nge Chitamangiy ko rama’en e tamilang nike yib rok’ be’; rib t’uf ni ngaed thapegned e mich rodaed ngak Yesus Kirstus nge gospel rok’.

Gadaed be par ko ba fayleng nib sug e denen riy8 ma gum’ircha’ey e be chuw rok’ Got ni bachan yalen e gidii’.9 Reb e kanawo’ ni rib fel’ nibay ulan e chep nib thothup ko n’en ni maggar nag Heber C. Kimball’ ni mornga’agen i gay e mich ngak e muruwel rok’ Got nge Yesus Kristus e bay ko mulwol rok’ Alma ngak fare dalip i fak ni pumo’on—Helaman, Shiblon, nge Corianton.10 L’agruw i pagal ni fak e yow ba riyul’ ngak Got nge muruwel rok’. Machane bay ta’areb fapi pagal ni fak ni ri bo’or e kireb ni ke rrin’. I gag rog e gube guy fare mulwol rok’ Alma ni somm’on riy ir e nge tabab rok’ ni’ir e fare matam ngak pifak.

Bin somm’on e tafney rok’ Alma, ni woed Heber C. Kimball, e ra be’ ma bay e mich rok’ ngak Yesus Kristus me riyul’ nag ir ngak Got nge muruwel rok’.

Thin ku Alma ngak Helaman ni fak, ni micheg ni enra “piʼin ni yaedra tay e pagaenʼ roraed ngakʼ Got e yira ayuwegraed u fithikʼ e pi moʼomawʼ roraed, nge magawon roraed, nge pi kirbaenʼ roraed, ma yira chibiy raed ngalang ko bin tomur e rran.”11

Alma ni guy e angel me micheg ngak, e banʼen ni gathi rima buch. Bagaʼ ni Kan ni Thothup e ma micheg gubin banʼen. Tiney nibe thogthog nag e thothup e kab taʼab gelngin ko tin ni be thogthog nag e angel. President Joseph Fielding Smith e machib nag: “Thogthog nibe yib nga dakeanney nibe yib ko Kan ni Thothup e bagaʼfan ko tin nibe yib ko likʼay. Napan nra non e Thothup ko thothup, biney e ba momawʼ rogon ni ngan nʼag u dakeaney.”12

Biney e fekdaed ko mulwol rokʼ Alma ngak e bin migid i fak ni pumoʼon, Shiblon. Shiblon e beʼ nib matʼaw, ni ku woed walgen Helaman. Fare mulwol ni rigu baʼadag ni nggu weliy e Alma 38:12ni bang riy e be gaʼar, “ma ngam guy rogon ni ngam gonopiy rogon gubin e pi ʼarʼar rom, ni nge yog ni ngam sug ko murnguy.”

Gonopiy e bugithin nibay fan. Napan nran yaen u os, gadaed me fanay fare gaf ni nge gonopiydaed. Boech e thin sana rafelʼ ko biney e woed e puluw, gur ni gabe gagiyeg nag, nge talag. Ulan e bin Kakrom e Mʼag e keyoeg ngodaed nikad tulul niged e falfalaenʼ napan ni kad nanged ni gadaedra thapeg e dowef.13 Fare dowef e gathi banʼen nib kireb—ya banʼen ni rib felʼ yaʼan ma rib gaʼfan—machane boech banʼen, ni faʼanra dabin fanay nib puluw rogon i gonopiy, e rayag ni ra palog nag daed rokʼ Got nge muruwel rokʼ ma arram fare moʼoniyaenʼ nra warnag e mich rodaed.

Da weliyed morngaʼagen lʼagruwi thin—bin sommʼon e, dumomuw, nge bin lʼagrow e, ʼarʼar.14 Biney ni dani gonpag fa gur ni dayag ni ngam gagiyeg nag e rayag nra kirbaenʼuy ngay, nra taleg fare thogthog ko fare Thothup, me palog nagdaed ku Got nge muruwel rokʼ. Fare moʼoniyaenʼ e ma piiʼ yaʼan bugi banʼen ko manʼaey rodaed nib sug ko cham nge tin ni de felʼ.

Ulan boech e tabinaew, boʼor e figirngiy fa leʼengin nima pirdiʼiy leʼengin fa bitir rokʼ. Napan e July, mug un ko fare United Kingdom All-Party Parliamentary forum in London.15 Cham ngak e bpin nge felʼ yangren e kan dag nibe muʼ ni rib boʼor nib sug u fayleng. Ni kabay mit e cham riy, ni cham ko thin. Fare bugithin ko proclamation ni morngaʼagen e tabinaew e keyoeg ngodaed “piʼin ra gafgow nag e leʼengin fa e bitir … e ra borran riy ma ra sakʼiy u mit Got.”16

President Nelson nike weliy nib gaa’ marunga’agen fowaap u kadbuul.17 Wenig mu dugliy ko tafney rom ni demuturug ko gafgow nigem e galibthir rom fa dangay, ra dam mu gafgownag fa mu cham ko thin rom ngak e figirngim fa leʼngim nge pifakam.

Reb e banʼen ni gadaed be gafgow riy ko tiney e rran e togopuluw nge thin nde felʼ nibay rogon ko naam rodaed. Boʼor e dumomuw nge cham ko thin nde felʼ nike yonʼ loen e tin nib gaʼfan, ni ngan weliy, nge rogon nrayag ningan par u fithikʼ e gapas. Boʼor e gidiiʼ nike pagtilin e thin rokʼ fare bin ilal e Apostle rokʼ fare Tathapeg, Peter, ni ngan bod Kristus nib sug ko athamgil, gonop, tʼar laniyaenʼ, kʼadanʼ, tin nib felʼ, nge tʼufeg.18 Ma kan pag fare sobutʼaenʼ ni woed Kristus.

Napan ni yibe ulʼulʼ ni yibe gay rogon ni dabkin dumomuw ma yibe gonopʼ ko tin ni yibe ʼarʼar nag, ma rib tʼuf ni ngaed gayed rogon nge par e tafney, thin rodaed, nge ngongol rodaed nib felʼ. Ba tʼuf ni ngaed paged e pornography, magdaed sap ko pinʼen ni gadaed be guy yaʼan ulan e tabinaew rodaed, min gay rogon ngan pag e ngongol ko denen.

Biney e ke fekdaed ko mulwol rokʼ Alma ngak Corianton nifak. Dani woed walagen ni pumoʼon, Helaman nge Shiblon, Corianton e rib muʼun ko ngongol nge denen ni dani felʼ.

Bachan e ke un Corinanton ko gubin mit e denen, rib tʼuf ku Alma ni nge machib nag ngak morngaʼagen e kalngaenʼ. Fil ngak morngaʼagen e pi denen ni ke rrinʼ ni rib kireb nge rogon ni nge kalngaenʼ.19

Ere Alma e mulwol ni morngaʼagen e ʼarʼar ni thingari gonopiy, machane mulwol ngak pi chaʼan nike rrinʼ e kireb e thingari kalngaenʼraed. President Nelson e mulwol nag ngak gidiiʼen e galasia ni ngar kalngaenʼgaed ko fare general conference u April 2019. Kari yoeg ni rib tomilang ni kalngaenʼuy e rib gaʼfan ulan e yafos rodaed. “Kalngaen’uy e gathi ta’aboch i ngiyal’ nima buch; ma buch ni gubin e ngiyal’. Iraram e kiy ko falfalen’ nge gapas ko tafney,” ni ke machibnag. “Kalngaen’uy ni gubin e rran e kanawo’ iyan ko ma’ang’ang, ma ma’ang’ang e ma pi’ e gelngiy.”20 Fa’anra ke rrin’ Corianton e n’en ni machibnag President Nelson, ma ra kalngaen’ napan nra yib reb e tafney ngak ni dani mangil. Ma denen nib baga’ e susun dabi buch.

N’en ni th’abi tomur ni mulwon nag Alma ngak fapi pagal nifak e reb e machib ni th’abi ga’fan ulan e chep nib thothup. Bay rogon ko fare Bayul rok’ Yesus Kristus.

Alma e machibnag ni Kristus ere n’agfan e denen.21 Ya fa’anra dariy fare Bayul rok’ fare Tathapeg, ma fare machib ko justice ere t’uf ni ngan non’ loen nga ban’en.22 Machane bachan fare Bayul ko fare Tathapeg, murunguy e rayag ngak e pi’in nike kalngaen’, me pagraed ni ngar suled ngak Got. Thingar da tiyan’daed ko biney e machib ni rib mangil.

Dariy be’ nrayag ni nge sul ngak Got ni yigo ir rok’; gadaed gubin mab t’uf fare maligach ni tay fare Tathapeg. Gubin e gidii’ ni ma denen, ma karimus ni u dakean fare Bayul rok’ Yesus Kristus ni rayag ni ngaed thapegned e murunguy min par rok’ Got.23

Alma e ki pii’ reb e mulwol ngak Corianton ni gubin e gidii’ nra yaen u dakean fare kanawo’en e kalngaen’, demuturug ko baga’ fare denen fa ba achichig ni woed rogon e pi denen nrib kireb ni rrin’ Corianton. Guruy 29 ko Alma 42 e ga’ar, “Ere chiney, tam o fakag, gubaʼadag ni dab kum pag e pinnʼey nge magaf nag e tafnaey rom, ma kemus ni ngam pag nge mang pi denen rom e nge magaf anʼum ngay, ni ireram e re magafaenʼ ni ra fekem iyib ko kalngaenʼ.”

Motoyil Corianton ko mulwol rok’ Alma ma ke kalngaen’ ma ke pigpig u fithik’ e yul’yul’. Bachan fare Bayul rok’ fare Tathapeg, gol nigey e bay nifan ngak e gidii’ ni gubin.

Napan e ngiyal’ ku Alma, nge ngiyal’ ku Heber, nge ngiyal’ rodaed, e ba t’uf nra bagdaed ma nge gay e mich rok’ ngak Yesus Kristus, min gonopiy e pi ’ar’ar rodaed, min kalngaen’uy ko pi denen rodaed, min gay e gapas ko fare Bayul rok’ Yesus Kristus min yul’yul’ nigey ngak Got nge muruwel rok’.

Reb e numon nge bayay u kadbuul, President Russell M. Nelson e yoeg ni ba’aray rogon: “Gube wenig nag ngom ni ngam tiyan’um ko mich rom ngak Yesus Kristus. Muruwliy rogon. Nge par riy ni arram rogon. Maga t’ufeg nib fel’ rogon. Maga ayuweg ni nge ga’ i yaen. Mag guy e ma’ang’ang ni nge buch ulan e yafos rom.”24

Ri gub falfalaen’ ngay ni ngaed motoyilgaed ngak President Nelson. Gube micheg ni President Russell M. Nelson i ir e prophet rok’ Somoel ni fan e rran rodad. Ri gub falfalaen’ ngay ko pi thin nge pi powi’iy nima thogthog nag ngodaed.

Reb fapi Apostle rok’ Somoel Yesus Kristus, ri gube micheg fare Bayul rok’ fare Tathapeg ni rib riyul’ u dakean fithingan Yesus Kristus, amen.

Babyoren e Ayuw

  1. Muguy ko Ronald K. Esplin, “A Great Work Done in That Land,” Ensign, July 1987, 20: “Ko June 13, Elder Kimball, Orson Hyde, Joseph Fielding, nge fagar rok Heber Willard Richards yad ranod nu England. U New York, ko June 22, me un Canadians Isaac Russell, John Goodson, nge John Snyder ngoraed. Re medlip i ta pigpig ney era milekag gaed u maday u dakean fare m’uw ni kaoeg e Garrickngay.” (Muguy ko Heber C. Kimball papers, 1837–1866; Willard Richards journals and papers, 1821–1854, Church History Library, Salt Lake City.)

  2. Fare This Is the Place Monumen, ngay e bay ko Ngek ko Salt Lake City, Utah, nibay u taban longan e Emigration Canyon, nike gaman 100th anniversary ko fapi gidii’en Got ni milekag ngaray nga Salt Lake Valley ko July 24, 1847. Biney e monument e bay ya’en i Brigham Young, Heber C. Kimball, nge Wilford Woodruff riy.

  3. Gonap’an 8,000 nge 10,000 Gidii’en Got ko tin tomur e rran nra mil ngar chuwgaed u Missouri ko 1839 ningar paloggaed ko gidii’ ni kireb nge mororo’. Utan pa’ Brigham Young nge Heber C. Kimball, ni fal’ag reb e ulung ni nge mukun ayuw, tin nib t’uf, miyaed fal’ag e kanawo’ ni gonap’an e 200-mile (320-km) u exodus nga Illinois. Gidii’ ko bangi binaew ni kanoeg e Quincy ngay era pii’ed e ayuw ngak e gidii’en Got ko tin tomur e rran. Muguy ko Saints: The Story of the Church of Jesus Christ in the Latter Days, vol. 1, The Standard of Truth, 1815–1846 [2018], 375–77; William G. Hartley, “The Saints’ Forced Exodus from Missouri,” in Richard Neitzel Holzapfel and Kent P. Jackson, eds., Joseph Smith: The Prophet and Seer [2010], 347–89.)

  4. U lane Orson F. Whitney, Life of Heber C. Kimball: An Apostle, the Father and Founder of the British Mission (1945), 449; kan uneg ngay.

  5. Ulane Orson F. Whitney, Life of Heber C. Kimball, 450.

  6. Muguy ko Moses 1:39; see also “The Work of Salvation and Exaltation,” section 1.2 in General Handbook: Serving in The Church of Jesus Christ of Latter-day Saints, ChurchofJesusChrist.org. Gadaed be yib ngak Kristus min pii’ e ayuw ko muruwel rok’ Got ni yibe fol ko fare gospel rok’ Yesus Kristus, ni yibe ayuweg e gidii’ nib tu’uf e ayuw roraed, min pining e gidii’ ni gubin ni ngar thapegned far gospel, min m’ag e tabinaew nge ta’abang ni gubinmfen. Muguy ko Doctrine and Covenants 110, nibay fapi kiy riy ni pii’ nifen fare muruwel ningan thapegney.

  7. Muguy ko 1 Korinthians 15:40–41.

  8. Muguy ko Doctrine and Covenants 45:27.

  9. Muguy ko Doctrine and Covenants 45:29.

  10. Alma e ir fak Alma ni fare profet. I ir e fare pulung ko pufthin ko naam nge ki’ir e fare priest ni tolang nge fare profet. Thil e yafos rok’ napan ni kab fal’yangren.

  11. Alma 36:3.

  12. Joseph Fielding Smith, “The First Presidency and the Council of the Twelve,” Improvement Era, Nov. 1966, 979.

  13. Muguy ko Job 38:7.

  14. Muguy ko Alma 39:9. Alma ni pii’ e mulwol ngak Corianton, “Go no more after the [lust] of your eyes.”

  15. All-Party Parliamentary Group, Parliamentary sessions, Tuesday, July 5, 2022, “Preventing Violence and Promoting Freedom of Belief.”

  16. The Family: A Proclamation to the World,” ChurchofJesusChrist.org; see also Patrick Kearon, “He Is Risen with Healing in His Wings: We Can Be More Than Conquerors,” Liahona, May 2022, 37–39.

  17. Muguy ko Russell M. Nelson, “What Is True?,” Liahona, Nov. 2022, 29.

  18. Muguy ko 2 Peter 1:5–10.

  19. Muguy ko Alma 39:9.

  20. Russell M. Nelson, “We Can Do Better and Be Better,” Liahona, May 2019, 67, 68.

  21. Muguy ko Alma 39:15.

  22. Muguy ko Alma 42:16.

  23. Muguy ko 2 Nephi 25:23.

  24. Russell M. Nelson, Facebook, Aug. 1, 2022, facebook.com/russell.m.nelson; Twitter, Aug. 1, 2022, twitter.com/nelsonrussellm; Instagram, Aug. 1, 2022, instagram.com/russellmnelson; see also “Choices for Eternity” (worldwide devotional for young adults, May 15, 2022), broadcasts.ChurchofJesusChrist.org.