General Conference
Kengin e Machib ni Mang
October 2022 general conference


Kengin e Machib ni Mang

Fare machib ko uta’abang e bin’ey ngodad: I gag u ta’abang ko Kristus u lane e m’ag ko gospel.

Gu ba’adag nggu non marunga’agen fa n’en ni gu tunguy kengin e machib ko mang ko Fare Galasia rok Yesus Kristus ni fan ko Gidii’en Got Rok ko Tin Tomur e Rran. Kengin ney e ba’ dalip e yang riy: (1) mang e be yup fan mang ko kunuy nga ta’abang pi gidii’en Got nib micheg riy, (2) riy ga’ fan pig’pig’ nge miligach ni nan mang, nge (3) Yesus Kristus ni’ir fare kengin e mang.

Fare Galasia rok Yesus Kristus ni fan ko Gidii’en Got rok ko Tin Tomur e Rran e ni ba’ riy nib som’on bo’or e nii’ nib wech nib Mariken nge Europe ma buch’uw e gidii’ nib indian nu Mariken, gidii’en talimor nu Mariken, nge gidii’ ko pi donguech u maday. Chiney, ba’ ko meruk e duw u’mon bin 200 e anniversary ko napan i tabab riy, fare Galasia ke ga’ nag ko picha’an nib thil’thil riy’ nu Mariken nge riy arragon ubang ko fayleng.

Napan fare kunuy ko Israel ni kan weliy fan nu kakrom ma buch chiney, fare Galasia ran sul riy’ ko picha’an ni gubin e nam, mfen, nge thin riy.1 Ireray gathi e n’en kan thi’yeg ko bee’ machane e n’en nib t’uf ni bachan fare nug nib gospel ma kunuy e nii’ ko urgin e nam nge gidii’ riy’.

Ke tawath nag dad ni ngad guy fare rran nap’an i Zion mra toey nga dakaen urngin e nam nge nga lan pi binaw rodad. Woed ni yoeg fare Profet Joseph Smith ni ga’ar, fare gidii’en Got u gubin e mfen kar sap gad nga m’on nib felan’uy ko re rran ney, nge “gadad picha’an nib tawath nag Got riy’ ni ngan fekey e fla’ab Rok u tiney tomur e rran.”2

Bachan ni ba’ re tawath ney rodad, dabiyoeg racism, fek yathin u thilin e binaw, fa togopluw ni ngan thimur ko fare Galasia rok Kristus u tiney e rran. Somoel ma yoeg ngodad, “Mu ta’areb gaed; ma fa’anra danum ta’areb gaed ma gathi gimed mang ngog.“3 Thingarda yul’yul’ gad ni ngan gathay nag e prejudice nge fek yathin nga lan fare Galasia, ma amrogon ko pi tabinaw rodad, nge, rib ga’ fan riy, pi gum’ircha’dad. Nap’an i ga’ nag pi’in nibe mang ko Galasia rodad, marayog rodad ni ngad bugol gad min mog e thin ngorad. Gadad b’tuf bag dad.4

Ni bay ko Bin Som’on e Yoloey ngak gidii’en Korinth, Paul ma yoeg ni enra tawfe nag ko fare Galasia e t’ab rograd ko fare dowef rok Kristus:

“Yi Kristus e bod ta’ab dowef ni bo’or yu yang riy ni bay; ka ta’ab dowef, ni yugu aram rogon nib thilthil rogon urngin yang riy.

“Ere aram rogodad ni gadad gubin, ni piyu Israel nge pi’in gathi yad piyu Israel, nge pi sib nge pi’in yad e mmil farad ngorad ni kan tawfe nagdad kadmanged ta’ab dowef u daken ta’ab Kan ni Thothup, ma gadad gubin ni ta’ab Kan ni Thothup e kan pi’ ngodad. …

“Ere de yu raba’ dowey, machane urngin yang nra bang ma ba thil ni yad be ayuweg yad.

“Fa’anra gafgow bang u dowey, ma urngin e yu yang ni kabay e yad ma un ngak ko gafgow; fa’anra nog e sorok ngak bang riy, ma urngin e yu yang ni kabay riy ni yad ra un ngak fa gi nem ko felfelan’.“5

Ni ngan mang e ba ga’ fan ko dowef, laniyaen’, nge ya’el rodad. Machane be yip fan ni bingyal’ gadad ma thamiy ni thil ma dabda mang nib riyul’ riy. Bingyal’, gadad ma thamiy ni dar yoeg ni ngad mugu’uliy urngin fa pin’en ni kan ning Somoel rodad fa ke ning yug bee’ ngodad.6 Sana bingyal’ gadad ma pii’ riy’ ngak yug bee’,—fa ngodad—pi motochiyel ni gathi nib rok Somoel. Gadad ma rayog nu rogon nib mith riy’ non ni fare pulwon’ e ya’el e ma yib ko pi calling fa tin kan mugu’uliy, machane gathi amrogon pulwon’ dad u’mon p’owchen Somoel. “Somoel e ma changar ko gum’ircha’.“7 Baga’fan ngak pi adag dakaen ngodad nge athap rodad nge tin ni gadad ma mang riy’.8

Sister Jodi King ke yoloy ko tin nibi buch ngak faram:

“Dab kug thamiy ni dani gil’ ni fanag kemus ko nap’an gag nge pum’on rog, Cameron, dani yoeg e pifakdad. Pi bitir nge tabinaw ni faram ke fekey e falfalan’ ngog nap’an kug guy rad u galasia ke chiney fekey ngog e amith nge gafgow.

“Kug thamiy balel ni dariy e bitir rog. …

“Bin gel e Madnom e bin som’on u ward nib be’ech romow. Bachan dariy e pifakdad, kan ning ngomow ke’ n’uw nap’an kug mabgol gow nge mang fan dariy e pifakmow. Kug cheag riy’ ngu fulweg pi duwer ney ni de fekey e amith ngog—ya kug nang ni dar lemniged e togopluw ngog.

“Machane, ko re Madnom nem, ke mom’aw nggu fulweg fapi duwer nem. De n’uw napan ke fulweg mow ni dem turug e athap romow—bayay—dab kug diyen.

“Kug waen nga mo’olung ko sakrament mug thamiy e amith, nge fulweg ko pi duwer nem e rib mom’aw ni fan ngog. …

“Machane ni’ir Sunday School ni ke th’aeb e gum’ircha’eg. Fare lesson—kenginn riy e mang fan baga’fan pi nina—kan thiliyeg ko picha’an non’non’ marunga’agen pifak rad. Ke tha’eb e gum’ircha’eg nge kug yoer nap’an kug motoyil ko pi ppin nibe fek yathin ko reb e tawath ni bay gu pii’ urngin rog ni fan.

“Kug miil u waen fare galasia. Som’on, dab kug sulweg. Dabug dakaen nggu thamiy ni aram rogon bayay. Machane ko re nap nem, tomuren kug non ngak pum’on rog, kug nang ni ra sulweg gow gathi kemus ni bachan ke ning Somoel ngomow machane bachan kug nang gow ni ma yib e falfalan’ riy napan ngan be’ech nag pi gam’ing romow nge re thamiy ko Kan Thothup e baga’ ko re kirebaen’un ko re ran nem. …

“U lan fare Galasia, ke bay picha’ ni dariy figirngiy ko yam, divorce, fa dawor mabgol; pi cha’an ni bay bee’ ko tabinaw ni dani yaen nga galasia; pi cha’an nib m’ar fa dariy salipy riy; pi cha’an nib ppin nibe adag dakaen ppin fa pum’on nibe adag dakan pum’on kemus u wun’rad; picha’an nib denen fa iyooran; pacha’an nib be’ech ko galasia; picha’an nib be’ch ko nam; nge bo’or ngo bo’or. …

“En Tathapegdad ma pinning gadad gubin Ngak—demturug tagil e yafos rodad. Ra bad ngodad nggu be’ech nag pi m’ag rodad, ga’ nag e mich rodad, ni ngad pirieg e gapas, min ngongoliy fa pin’en ni ke rin’ nib machalbog riy’—ngam machib ngak yug bee’ nibe lemnag ni dariy gil’ rok.“9

Paul ke weliy fan ni fare Galasia ni pi tapowi’iy riy e kan pii’ Got ngodad “ni nge ngongliy rogon urngin e girdi’ rok Got ngar pigpiggad ngak Got ni aram e muruwel rok girdi’en Kristus, miyad ayuweg girdi’en e dowef rok Kristus ngar ilalgad i yan.

“Ere gadad gubin ni bay dabad nga ta’bang ngad ta’ab girdi’gad u daken e michan’ rodad ngak Fak Got nge murung’agen ni kadnanged; ma aram ma gadad ilal i yan nge mus rogodad ngad boded mam’ungun Kristus.“10

Ka rib kireb an’uy, ere, nap’an bee’ nibe thamiy ni dariy gil’ riy nifan ir ko bang u yafos rok, ma lemnag riy ni dariy gil’ riy ni fan ir ko fare mo’olung ke pii’ Got ni ngan mon’og i yaen ngak.

Aygi’ pii’ pufthin ngak pa’an Somoel nge picha’an ni kan duwgily Rok min bugol bagdad ngak bagdad bee’ ngak bee’. Aygi nin Ir ni nge dag kanawo’ ngodad, bayil’ ngo dakan e bayil’, ni ngad “fekey e pi’in gafgow, nge pi’in marwoth, nge pi’in malmit, nge pi’in mugutgut’”11—ni’ir gadad gubin—ngak fare Somoel.

Bin la’agruw e yang ko fare kengin e mang e ma un ngay ko muruwel rodad. Dabda lemniged ngay nib yo’or, machane boech e mang rodad ma yib ko re muruwel nge miligach ni gadad be tay ni fan yug bee’ nge ni fan Somoel. Nap’an gadad be lemniged kemus e tin ni ba’adag dad fa tin adag dakaen dad mra togopluw e mang rodad.

Gadad ba adag fol fare kengin rok Taathapeg:

“Mini’ nib bee’ nib ga’ u fithikmad, ir ba tapigpig rom. …

“Ya mus ngak e en ni Fak e Girdi’ ma de yib nga fayleng ni ngan pigpig ngak; ya yib ni nge pigpig me pi’ e pogofan rok nge biyuliy e girdi’ ni pire’ ngay.”12

Ram mang gathi napan gabe soen riy’ machane nap’an gabe pig’pig’ ngak bee’.

Rib mom’aw ni daba, ni ngam yul’yul’ e yafos rom fa miligach ni gabe tay ni fan ko bee’ e thil’thil’ ko yalen nu tiney e rran. Lan e babyor ni kan yoloey ni fan Deseret Magazine bin tomur e duw, cha’an ni Rod Dreher ke weliy fan e thin u thilin rok nge chitingir nu Budapest:

“Gu bay ko reb o tram Budapest ni ba’ ko e … tafagaer ni 30 e duw rok—fithingan Kristina—nap’an kug warod nggu mada’nag reb e ppin nib ilal nib [Kristiano] ni’ir nge pum’on rok, kar togopluw gow fare fek yathin e am nu communist ngay. Napan gadad be yaen nga but ko am, Kristina ma non marunga’agen kariy mom’aw ni ngan weliy fan ngak fapi ppin ni t’abrogon e duw rok marunga’agen pi gafgow nge sik’eng ni ba’ rok ni’ir e figirngiy nge nina.

“Pi sik’eng rok Kristina e t’abrogon ngay ko pi ppin nibe fil rogoy yalen e chitingin nge figirngiy—machane lem rok picha’an nib t’ab rogoy e duw ro, e pi sik’eng ko yafos ma togopluw ngak falfalan’ rodad ma ngigary digey ngay. Ir nge pum’on ma fek yathin bingyal’? Ere ngariy digey Ir, ra yoned rad. PIfak rok be mom’aw? Ngariy tay rad ko day care.

“Kristina ma rus ni pi fagaer rorad dar nanged fan ni pi sik’eng, ma amrogon gafgow, e kemus bang ko yafos—nge sana bang ko yafos nib fel’, ma gafgow ma fil ngodad rogon e gon’op, bug’od, nge adag. …

“… University ko Notre Dame sensey ko pi taliw ni Christian Smith ke pirieg u study rok ko picha’an nib ilal [ni] 18 u 23 ni bo’or ma michaen’ ni yafos e kemus e kun kunuy e gidii’ ni fan rad e ngan gos’gos’ ko yafos rorad.’13

Urogon e lemnag riy’, urngin e tin nib mom’aw ’ni’ir e magowan.’“14

Nib thil rogon riy’, pi likegal rodad nib pioneer kar manged, kar kunuyed nga ta’abang, mar ga’ nag e athap rorad ngak Kristus nu dakaen pi miligach ni kar tayed ni ngar pig’pig’ gad pi mission, toey pi temple, digey e na’un nib fel’ u thilin togopluw nge tabab bayay, nge yug bo’or e rogon yul’yul’ nagrad nge ti rorad ngak Zion. Kar pi’ed pogofan rorad fa’anre ke t’uf riy’. Gadad gubin ni bay tawath ni athamgilrad. Amrogon e riyul’ ni fan ko bo’or di’ir ni dariy e tabinaw, tafagaer, muruwel nib fel rogon, fa togopluw ni bachan kan tawfe nagrad nga lan e galasia. Machane fla’ab rorad e gelingin ni ngar manged gidii’en m’ag rok Somoel. Urngin e miligach ni gadad be tay ni fan Somoel ma yib e gil’ ni fan dad rok Ir ni ke pii’ e pogofay ni fan gadad gubin.

Bin tomur e yang ko kengin e mang e ni Yesus Kristus ni’ir fare dayif riy. Dab da un fare Galasia kemus ni fan ko tafagaer, amrogon ni’ir ga’fan riy’. Gadad be un ngay ni fan ko pogofan nge adag nge gapas rok Yesus Kristus. Gadad be un ngay ni ngan athapeg fapi gam’ing ko thapeg nib manechubog nifan dad nge nifan ko picha’ nib veil. Gadad be un ngay ni ngad muruwel gad ni ngad toeyed Zion ni fan ko sul rok Somoel.

Fare Galasia e matanang ko pi m’ag nib thap nge manechubog nibe pii’ Got ngodad u thilin pi gam’ing e priesthood nib thothup.15 Napan gadad be koel chilen pi m’ag ney mrayog ni ngad manged ngay nib to’aer riy’. Ke fil President Russell M. Nelson:

“Napan ni gur nge gag e gadowra ngongliy e m’ag ngak Got, ma arram ni tha’ rodow ngak era gel ko tin somm’on e m’ag ni kad ngongliyew. Chiney e arame kan m’agdad nga ta’abang. Bachan e mag rodad ngak Got, dariy bi’id nra tal i ayuwegdad, ma dariy bi’id nra magaf fa chuwaen’ i pii’ e murunguy rok’ ngodad. Ra bagdad ma bay ulan gum’ircha’en Got. …

“… Yesus Kristus e ir e ra m’uguliy e pi m’ag ney (muguy ko Hebrews 7:22; 8:6).”16

Fa’anra gadad ba tay u wun’dad e biney, fare thap ni adag rok Somoel ra gelnagdad, gathi kirban ngadad.

Rayog ni ngad thamiy gad e falfalan’ napan gadad ma gayed gadad nge ko am rodad, “ma aram ma gadad ilal i yan nge mus rogodad ngad boded mam’ungun Kristus.“17 Dem turug pi gafgow nge sik’eng u barba’ e kanawo’ dad, ni’ir e milikag nib fel’. Gadad be chibiy ngalang bagdad min ayweg bagdad nga lang, nib luwan’ ngay ni dem turug fare sik’eng nge dem turug ngariy soen ko pi tawath nib micheg ngodad, rayog ni ngad “pagan’ [dad] ni fan e kad ta’ab girdi’gad. Bayi gafgow nagmed e fayleng. Machane dab mu rusgad! Ya [Yesus Kristus ke] gel ko fayleng,”18 ma gadad bay Rok. Ni ngam ta’areb rom ngak en Chitimangiy, en Fak, nge Kan Thothup e riyul’ fare rogon ni ngam mang riy’ nib fel’.19

Ere, fare machib e ngam mang me be yip fan e biney—nrayog rodad gubin non: Yesus Kristus ke yim’ ni fanag; Ke lemnag gag e yul’yul’ ni fan racha’en Rok. Ir ba’adag eg ma rayog ni nge thiliyeg e yafos rog, nu dakaen e murnguy Rok. Nap’an gu ba kalngan’, murnguy rok ra thilyegeg. Gag ta’areb Ngak u fare m’ag e gospel; gu ba’ ko Galasia nge gil’ilingun Rok; ma gu bang ko muruwel Rok ni ngey pogofay nag urngin pifak Got riy’.

Gube micheg ni gabe mang’, u dakaen fithngan Yesus Kristus, amen.

Babyoren e Ayuw

  1. Muguy ko Revelation 5:9; muguy ko 1 Nephi 19:17; Mosiah 15:28; Doctrine and Covenants 10:51; 77:8, 11.

  2. Teachings of Presidents of the Church: Joseph Smith (2007), 186.

  3. Doctrine and Covenants 38:27.

  4. Reb e cha’an ni guy ke yoeg:

    “Taliw ni’ir kemus rom kakrom mada’ ko chiney, e dan nang riy’ nga dakaen e fayleng—ma fan riy’ e mangil. Taliw ni dariy e galasia ma lich nag e falfalan’, ra mang e gos’gos’ ko bee’, woed e bi’eg e babyor fa guy e kachidow. Ere gathi rib gin’ ngay ni tin ni thothup ni ngan gay e yalen e fayleng. Ni’ir tin ni gidii’, ni dariy e taliw rorad, ma gay rogon ni’ir thil riy’.

    “Lemnag e tin thothup e bang ko urngin e taliw—machane kemus a yang, ma dariy yoeg ni ngan pag e galasia ni fan ko lem nib thothup. Taliw e gathi e ngognoliy u wun’uy nibe chibiy pi tafney rom nga lang. Mra toey e yafos ku bee’—urngin e yafos rok—fa mra yaen i yaen, ni magaey riy’ e ya’el ni gathi sug, nib murus, ni dariy ayuweg kemus psychotherapy ngay. Ma ni nge thiliyeg e galasia fare yafos ku bee’, ngariy mang ban’en ni bay yug bee’ riy’; thingar peth ngak picha’an nib mum’ nge dawriy gargeleg ngay“ (Irving Kristol, “The Welfare State’s Spiritual Crisis,” Wall Street Journal, Feb. 3, 1997, A14).

  5. 1 Korinth 12:12–13, 25–26.

  6. Muguy ko Russell M. Nelson, “Perfection Pending,” Ensign, Nov. 1995, 86–88; Jeffrey R. Holland, “Be Ye Therefore Perfect—Eventually,” Liahona, Nov. 2017, 40–42.

  7. 1 Samuel 16:7.

  8. Ni ke yoeg Elder Jeffrey R. Holland, “’Gur ra muy’, e Chitamangin nib t’uf ba yoeg ngodad ni gubin, machane ke un, ’Thingar ni ngam thilyeg.’ Gadad ba falfalan nge tay u wun’dad ni Got thileydad ni tha’bi mangil” (“Songs Sung and Unsung,” Liahona, May 2017, 51).

  9. Jodi King, “Belonging in the Church through the Lens of Infertility,” Liahona, Mar. 2020, 46, 48–49.

  10. Ephesians 4:12–13.

  11. Luke 14:21.

  12. Mark 10:43, 45; kan gel nag e thin.

  13. Rod Dreher, “A Christian Survival Guide for a Secular Age,” Deseret Magazine, Apr. 2021, 68.

  14. Dreher, “A Christian Survival Guide for a Secular Age,” 68.

  15. Muguy ko Doctrine and Covenants 84:19–22.

  16. Russell M. Nelson, “The Everlasting Covenant,” Liahona, Oct. 2022, 6, 10.

  17. Ephesians 4:13.

  18. John 16:33.

  19. Muguy John 17:20–23. “Ere chiney, e nggu chiyliy ngomed ni ngam gayed e chaʼaney i Yesus niʼir e ke yoloey fapi profet nge apostle morngaʼagen, ni nge yog ngomed fare murnguy rokʼ Got ni Chitamangiy, nge fare Somoel i Yesus Kristus, nge fare Kan ni Thothup, niʼir e be micheg row, ngomed me paer romed ni gubinfen“(Ether 12:41).