Cakacakamana, Agilosi, kei na Kaukauwa ni Matabete

Nikua e levu era tukuna ni sa sega na cakacakamana, na agilosi e ka buli, ka sa sogo na lomalagi. Au vakadinadinataka ni cakacakamana e sega ni mudu, na agilosi e tu na keda maliwa, kei na lomalagi e dola dina tu.

Ni bula voli na iVakabula, o Jisu Karisito ena vuravura, e solia na idola ni matabete kina Nona apositolo e liu o Pita.¹ Mai na idola oqo, o Pita kei ira na Apositolo tale eso e liutaka na Lotu ni iVakabula. Ia nira sa mate na Apositolo, sa kau tani mai vuravura na idola ni matabete.

Au vakadinadinataka ni sa vakalesuimai na idola makawa ni matabete. O Pita, Jemesa, kei Joni kei ira tale na vei parofita makawa a rairai mai vaka na tamata sa tucaketale, solia vei Josefa Simici na veika e vakamacalataka na Turaga me “idola ni noqu matanitu, kei na na itabagauna ni kosipeli.”²

Na idola vata ga oqori era veisolisolitaka mai na parofita kina dua na parofita me yacova mai nikua. Na 15 na turaga eda tokoni ira me parofita, daurairai, ka daunivakatakila e vakayagataka me liutaka kina na Lotu ni iVakabula. Me vaka na gauna makawa, na iApositolo dede duadua e taura tu ka sa vakadonui me vakayagataka na idola kece ni matabete. Okoya o Peresitedi Russell M. Nelson, na parofita kei na Peresitedi ni Lotu vakalesui ni Karisito ena noda gauna: Na Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai.

Mai na Lotu ni iVakabula, eda ciqoma na veivakalougataki ni matabete—e okati kina na kaukauwa ni Kalou me vukei keda ena noda bula. Ena ruku ni idola vakadonui ni matabete, eda caka iyalayala tabu vua na Kalou ka ciqoma na vei cakacaka vakalotu tabu e vakarautaki keda meda bula ena Nona iserau. Tekivu ena papitaiso kei na veivakadeitaki, ka qai yaco ena valetabu, eda toso i liu ena salatu ni veiyalayalati mena kauti keda lesu Vua.

Ena veitikori ni liga e uluda, eda na ciqoma talega na veivakalougataki ni matabete, okati kina na veidusimaki, vakacegu, ivakasala, veivakabulai, kei na kaukauwa me da muri Jisu Karisito. Ena noqu bula taucoko au sa vakalougatataki ena kaukauwa cecere oqo. Me vaka sa vakatakilai ena ivolanikalou, eda vakatoka me kaukauwa tabu ni Matabete ni Melekesiteki.³

Niu se cauravou au a rawata e dua na veidokai cecere me baleta na kaukauwa oqo, vakabibi ni a vakaraitaki ena veivakalougatataki ni matabete. Niu se daukaulotu gone mai Chile,keirau a vesu kei noqu itokani ka veitawasei. E sega ni tukuni vei keirau na vuna. E dua na gauna dredre levu vakapolitiki. E udolu na tamata era tauri vakavesu mai vei ira na ovisa ni mataivalu ka sega ni rogoci tale.

Ni oti na vakatarogi, au dabe duadua ena rumu ni valeniveivesu, sega ni kila kevaka au na raici ira tale na noqu daulomani. Au rai vua na Tamaqu Vakalomalagi, vakamamasu vagumatua: “Tamaqu au dau vakatavulici ni Kemuni dau vakaraici ira na Nomuni daukaulotu. Kerekere, Tamaqu, au sega ni dua na ka talei, ia au sa dau talairawarawa ka au gadreva na Nomuni veivuke ena bogi nikua.”

Na sore ni veivukei e se tei tu e vuqa na yabaki sa oti. Ni oti na noqu papitaiso, au sa vakadeitaki me dua na lewe ni Lotu ka soli kina na isolisoli ni Yalo Tabu. Niu masu voli, duadua, ena loma ni bai, a lako sara mai vei au na Yalo Tabu ka vakacegui au. A kauta mai kina noqu vakasama e dua na tikina matata sara mai na noqu veivakalougatataki vakapeteriaki, sa dua tale na veivakalougatataki ni matabete. E loma, a yalataka vei au na Kalou mai na noqu yalodina au na rawa ni vauci ena valetabu me baleta na gauna oqo kei na veigauna tawamudu vua e dua na marama sinai tu ena totoka kei na ivalavala dodonu kei na loloma, ni keirau na yaco me itubutubu ni luvedra tagane kei na yalewa talei, ka niu na vakalougatataki ka vakacerecerei me vaka e dua na tama e Isireli.

Na vosa veivakauqeti oqori baleta na noqu vei siga ni mataka e vakasinaita na yaloqu ena vakacegu. Au kila nira lako mai vua na Tamada Vakalomalagi, e dau maroroya tu ga na Nona iyalayala.⁴ Ena gauna oya, sa vakadeitaki vei au niu na sere ka bula meu raica ni vakayacori na iyalayala oqori.

Ni oti e dua na yabaki, a vakalougatataki au na Tamada Vakalomalagi ena dua na watiqu totoka, ivalavala dodonu kei na loloma. Keirau a vauci kei Lynette ena valetabu. Keirau a vakalougatataki ni tolu na luvei keirau tagane kei na va na luvei keirau yalewa talei. Au yaco meu tama, me vaka na yalayala kece ni Kalou ena veivakalougatataki vakapeteriaki au a ciqoma niu se gonetagane yabaki 17.

“O koya gona oi kemudou na wekaqu lomani, sa mudu li na cakacaka mana ni sa lako cake ki lomalagi na Karisito? …

“… E segai; se sega tale ga ni mudu na nodra veiqaravi na agilosi vei ira na luve ni tamata.”⁵

Au vakadinadinataka ni cakamana kei na veiqaravi sa dau yaco tiko ga ena noda bula, vakavuqa me isau vakadodonu ni kaukauwa ni matabete. Eso na veivakalougatataki ni matabete era na vakayacori sara ga vakatotolo, ena sala eda rawa ni raica ka kila vakavinaka. Eso tale era sa yaco tiko vakamalua ka ra na sega ni vakilai vakavinaka ena bula oqo. Ia na Kalou e dau maroroya na Nona yalayala kece sara, e veigauna, me vaka e vakaraitaki tiko ena itukutuku oqo mai na neitou tukutuku ni matavuvale:

Na tukaqu ena yasana vei tamaqu, o Grant Reese Bowen e dua na tamata vakabauta cecere. Au nanuma vinaka niu rogoci koya ni tukuna tiko na nona ciqoma na nona veivakalougatataki vakapeteriaki. Ena nona ivolaniveisiga, e vola kina: “Na peteriaki e yalataka vei au na isolisoli ni veivakabulai. A kaya okoya, ‘Na tauvimate ena vakabulai. Io, era na vakaturi cake tale mai na mate e ligamu.’”

Ni oti e vica na yabaki, a bini co tu o Tukaqu ena gauna e vakauqeti kina me lesu tale i vale. A sotavi koya o tamana ni lako tiko mai vua. “Grant, se qai takali ga o tinamu,” e kaya na tamana.

Au cavuta tale mai na ivolaniveisiga nei Tukaqu: “Au a sega ni cegu ia au lako vakatotolo i vale ka lako yani ena varada e liu ka davo koto kina ena dua na loga ni moce. Au raici koya ka raica ni sega ni dua na ivakatakilakila ni bula. Au nanuma na noqu veivakalougatataki vakapeteriaki kei na yalayala ni kevaka meu yalodina, ena noqu vakabauta ena vakabulai kina na tauvimate; era na vakaturi cake tale na mate. Au tabaka na uluna ena ligaqu, au tukuna vua na Turaga ni kevaka e dina na yalayala a cakava vei au na peteriaki, me vakatakilai ena gauna oqo ka vakaturi tinaqu tale. Au yalataka Vua kevaka ena cakava oqo o Koya, meu kakua sara ni lomalomarua meu cakava na veika kece ena noqu kaukauwa me baleta na tarai cake ni Nona matanitu. Niu masu voli, a dolava na matana ka kaya, ‘Grant, laveti au cake. Au tu ena vyuravura ni alo, ia ko kacivi au lesu. Me dau ivakadinadina tikoga oqo vei iko kei ira na vo ni noqu matavuvale.’”

E vakavuvulitaka o Peresitedi Russell M. Nelson vei keda meda vakasaqara ka namaka na cakamana.⁶ Au vakadinadinataka baleta ni sa vakalesui mai na matabete, na kaukauwa kei na dodonu ni Kalou e tiko e ni vuravura. Mai na veikacivi kei na matabose, na turaga kei na marama, gone kei na qase, e rawa ni vakaitavi ena cakacaka ni matabete. E cakacaka ni cakamana, era tiko kina na agilosi. E cakacaka ni lomalagi, ka e vakalougataka na Luvena kece na Kalou.

Ena 1989, na neitou matavuvale ni lewe vitu a lesu tiko mai ena dua na lakolako ni tabanalevu. Sa bera. Sa bukete tiko o Lynette ena ika ono ni luvei keirau. E vakila okoya e dua na veivakauqeti me cobara na nona beleti ni dabedabe ka a guilecava me cakava. Vakalailai ga keitou a yaco ena dua na igolegole ni gaunisala; e takosova keitou mai edua na motoka. Gole tiko ena 70 na maile (112 na km) e dua na auwa, au uliatani meu levea na motoka e lako tiko mai. A qiqi na neitou lori, tavuki sobu ena gaunisala levu, ka sisi sobu ena baba me yacova ni lai tao, na yasana na pasidia e donumaka na qele.

Tarava au nanuma niu rogoca na domoi Lynette: “Shayne, e dodonu me tou curu ituba mai na nomu katuba.” Au lili tu e macawa ena noqu beleti ni idabedabe. A taura toka e vica na sekodi meu vakadeitaki au. Keirau sa tekivu laveti ira yadua na gone mai na lori ena noqu katubaleka, ka sa ikoya oqo na dela ni lori. Era veitagicaki, ka vakataroga se cava e yaco.

Keirau qai kila ni sa yali na luvei keirau yalewa yabaki 10, o Emily. Keirau kailavaka na yacana, ia a sega ni dua e sauma mai. O ira na lewe ni tabanalevu, era gole tale tiko ga i vale, era tiko ena vanua ni vakacalaka era vakasaqarai koya tale ga. Sa butobuto sara. Au raica tale ena lori ka cina yani, na noqu domobula, au raica na yago lailai i Emily ni tao tu ena ruku ni lori. Au a kaci vakadomoilevu, “Me da laveta laivi na lori mai vei Emily.” Au taura na delavuvu ka dreta lesu. E vica wale ga era laveta cake, ia a vuki vakacakamana na lori kina kena qiqi, ka vakaraitaki kina na yagoi Emily ni sega ni taucoko.

Sa sega ni cegu tiko o Emily. Na matana e sa roka lokaloka. Au kaya, “Sa gadrevi me tou solia vua e dua na veivakalougatataki”. E rau tekiduru vata kei au e dua na itokani lomani kei na lewe ni tabanalevu, ena lewa ni Matabete i Melikiseteki, ena yaca i Jisu Karisito, keitou a vakaroti koya me bula. Ena gauna oya, e cegu levu mai o Emily.

Ni oti beka e vica na auwa, sa qai yaco mai na lori ni valenibula. A kau vakatotolo sara i valenibula o Emily. Sa kasura e dua na yatevuso ka sa kamusu e dua na ua ni duruna. E leqataki ni na vakacacani na mona ena vuku ni gauna e sega kina na cagi bulabula. A tiko o Emily ena dua na koma me dua veimama na siga. Keitou tomana tik oga na masu kei na lolo ena vukuna. A vakalougatataki okoya ni na bula vinaka tale. Nikua, o Emily kei na watina, o Kevin, erau itubutubu ni ono na luvedrau yalewa.

E veivakurabuitaki, ni rawa nira lako kece na tamata. Na gonelailai o Lynette e kauta voli tiko o Tyson. A vakabulai tale ga mai na leqa ka sucu ena Feperueri ka tarava. Ni oti e walu na vula, nona ciqoma na yagona e vuravura, a lesu tale o Tyson i vale vua na Tamada Vakalomalagi. O koya na neitou agilosi dauveitaqomaki. Keitou vakila na nona veivakayarayarataki ena neitou matavuvale ka vakanamata me keitou tiko vata tale kei koya⁷

O ira era laveta cake na lori mai vei Emily era vakila ni vaka e sega ni bibi na lori. Au kila nira duavata na agilosi vakalomalagi kei ira na agilosi vakavuravura mera laveta cake na motoka mai na yagoi Emily. Au kila talega nia vakaturi cake tale mai me bula o Emily ena kaukauwa ni matabete tabu.

E vakatakila na Turaga na dina oqo vua na Nona italai: “Niu na liu e matamudou. Au na tiko e yasamudou imatau ka tiko tale ga e yasamudou imawi, ia na Yaloqu ena tiko e lomamudou, era na vakavolivoliti kemudou na noqu agilosi me ra laveti kemudou cake.”⁸

Au vakadinadinataka ni “na Matabete Tabu, me vaka na iVakarau ni Luve ni Kalou”⁹na Matabete ni Melekiseteki—vata kei na kena vei idola, dodonu, kei na kaukauwa sa vakalesui mai i na vuravura oqo, ena vakataotioti ni siga. Au kila ni dina ga ni sega ni yaco na ituvaki kece sara me vaka keitou rawa ni nuitaka ka masulaka, na cakamana ni Kalou ena dau yaco mai me vaka na Nona lewa, Nona gauna, kei na Nona ituvatuva me baleti keda.

Kevaka o gadreva na veivakalougatataki ni matabete, oka kina na cakamana kei na nodra veiqaravi na agilosi, au sureti iko mo lakova na salatu ni veiyalayalati sa vakarautaka vei keda yadua na Kalou. O ira na lewe ni lotu kei ira na iliuliu ni Lotu era lomani iko era na vukei iko mo taura na ikalawa e tarava.

Au vakadinadinataka nio Jisu Karisito, na Luve ni Kalou, e bula ka liutaka tiko na Nona Lotu mai vei ira na parofita bula e taura tiko ka cakacakataka na idola ni matabete. Na Yalo Tabu e ka dina. A solia na iVakabula na Nona bula me vakabulai keda, tauri keda, ka kauti keda lesu i vale.

Au vakadinadinataka ni cakacakamana e sega ni mudu, na agilosi e tu na keda maliwa, kei na lomalagi e dola tu. Ka, era sa tadola sara! Ena yacai Jisu Karisito, emeni.