Ang Miaging mga Problema sa Kinabuhi

Sa usa ka mabugnaw nga adlaw sa Enero 1879, si Ovando Hollister milingkod sa opisina ni John Taylor. Si Ovando usa ka tigpaningil og buhis sa Teritoryo sa Utah kinsa usahay misulat og mga artikulo alang sa pamantalaan sa silangang mga estado. Human sa desisyon sa Korte Suprema sa Estados Unidos sa kaso ni George Reynolds, ang pamantalaan gusto nga si Ovando makahibalo unsay hunahuna ni John, ang labaw nga apostol sa Simbahan, mahitungod sa desisyon.

Si John dili kasagaran motubag og mga interbyu sa mga tigbalita, apan tungod kay ang representante sa gobyerno ang nangutana, mibati siya nga obligado sa pagpahibalo sa iyang mga hunahuna bahin sa kagawasan sa relihiyon ug sa desisyon sa Korte Suprema. “Ang usa ka relihiyoso nga pagtuo walay bili gawas kon kami gitugutan sa pagpadayon sa pagbuhat niini,” giingnan niya si Ovando. Ang desisyon sa korte dili makiangayon, siya mipasabut, tungod kay kini nagdili sa katungod sa mga Santos sa paghimo sa ilang mga pagtuo. “Dili ko motuo nga ang Korte Suprema sa Estados Unidos ni ang Kongreso sa Estados Unidos adunay bisan unsa nga katungod sa paghilabut sa akong relihiyoso nga mga hunahuna,” miingon siya.

Angay ba ang pagpadayon sa dinaghan nga kaminyoon, pangutana ni Ovando, kon kini kanunay nga gisupak sa gobyerno?

“Matinahuron akong moingon nga dili kami ang mga tawo ang nakaingon sa mga problema,” miingon si John. Nagtuo siya nga ang Batakang Balaod sa Estados Unidos nanalipod sa mga katungod sa mga Santos sa paghimo sa dinaghan nga kaminyoon. Pinaagi sa pagpasar og dili legal nga balaod, nangatarungan si John, ang Kongreso naghimo og bisan unsa nga tensyon tali sa Simbahan ug sa nasud. “Mao kini karon ang pangutana kon kami ba mosunod sa Dios o sa tawo,” miingon siya.

“Dili ba kamo makahunong na lang sa dinaghan og asawa,” pangutana ni Ovando, “tungod kay walay kahigayunan nga mausab ang opinyon ug balaod sa nasud batok niini?” Wala siya magtuo nga ang Simbahan molungtad pa og dugay kon kini mopadayon sa pagbatok sa balaod sa daghan og asawa.

“Isalig namo kana sa Dios,” miingon si John. “Iya kanang responsibilidad sa pag-atiman sa Iyang mga Santos.”¹

---

Nianang tingpamulak, sa Brigham Young Academy, si Susie Young misugod sa klase matag adlaw sa alas otso i-medya sa buntag. Ang mga estudyante magkita sa duha ka andana nga gambalay nga bika sa Center Street sa Provo. Nagkalain-lain sila gikan sa gagmayng mga bata ngadto sa mga babaye ug mga lalaki nga nag-edad og mga baynte. Kadaghanan wala maanad nga moeskwela kada adlaw ug magsugod sa saktong oras. Apan ang Prinsipal nga si Karl Maeser miinsister nga magsugod sa saktong oras.²

Si Susie ganahan nga anaa sa akademya. Usa sa iyang kauban sa klase, si James Talmage, bag-ong mibalhin gikan sa England nga dunay hilig sa siyensya. Adunay lain, si Joseph Tanner, nga nagtrabaho sa pabrika sa panapton sa Provo ug miagni sa Prinsipal nga si Maeser nga magsugod og klase sa gabii alang sa mga trabahante sa pabrika.³ Ang presidente sa pabrika, nga si Abraham Smoot, nangulo sa board of directors sa akademya. Ang iyang anak nga babaye nga si Anna Christina mitudlo sa mas batan-ong mga estudyante samtang nagpadayon sa iyang kaugalingong pag-eskwela. Ang iyang manghud nga lalaki nga si Reed mitambong usab, nag-andam alang sa propesyon sa negosyo.⁴

Si Prinsipal Maeser miamuma sa gugma sa iyang mga estudyante alang sa ebanghelyo ug alang sa pagkat-on. Si Brigham Young mihangyo kaniya sa paghimo sa Biblia, sa Basahon ni Mormon, ug sa Doktrina ug mga Pakigsaad nga mao ang sumbanan nga mga libro sa eskwelahan. Ang mga estudyante mokuha og mga kurso sa mga baruganan sa ebanghelyo ingon man usab sa kasagaran nga mga hilisgutan sa akademik. Matag hapon sa Miyerkules, si Prinsipal Maeser motawag sa mga estudyante alang sa usa ka debosyonal. Human sa pag-ampo, sila mohatag sa ilang pagpamatuod ug mopakigbahin unsay ilang nakat-unan sa klase.⁵

Sama sa iyang nahimo na sa milabayng katuigan sa dihang nagtudlo sa panimalay sa Young sa Siyudad sa Salt Lake, si Prinsipal Maeser miawhag ni Susie sa pagpalambo sa iyang potensyal. Siya miawhag kaniya nga mosulat ug mipahinumdom kaniya sa pagtumong og taas nga sumbanan sa iyang trabaho. Gisaligan usab niya siya sa pagtabang sa pagkuha sa opisyal nga mga kahimoan sa mga debosyonal.

Tungod kay ang Utah adunay pipila lang ka nabansay nga mga magtutudlo, si Prinsipal Maeser kanunay mokuha og mga magtutudlo gikan sa iyang daang mga estudyante. Usa ka adlaw, samtang naglakaw pauli gikan sa eskwelahan uban ni Susie ug sa iyang inahan, nga si Lucy, kalit siya mihunong sa tunga-tunga sa dalan.

“Si Miss Susie ba makasabut pag-ayo sa musika aron makahatag og mga leksyon?” nangutana siya.

“Siyempre kasabut siya,” tubag ni Lucy. “Nagtudlo siya og mga leksyon sukad pa sa dihang nag-edad siya og katorse.”

“Hunahunaon ko kana,” miingon ang prinsipal.

Sulod sa pipila ka adlaw, si Susie nagsugod sa pag-organisar sa departamento sa musika sa akademya ubos sa direksyon ni Prinsipal Maeser. Tungod kay ang akademya walay piano, siya mipalit niini aron anaa syay ug iyang mga estudyante magamit. Sa dihang duna na siyay lawak klasehanan, si James Talmage mitabang kaniya sa pag-iskedyul sa mga oras sa pagtudlo, mga panahon sa pagbansay alang sa mga konserto, ug indibidwal nga mga leksyon alang sa iyang mga estudyante. Karon migahin na siya sa kadaghanan sa iyang panahon isip magtutudlo sa musika.⁶

Bisan si Susie nalingaw sa akademya, nakigbisog gihapon siya sa iyang diborsyo. Ang iyang anak nga lalaki nga si Bailey, anaa uban niya sa Provo, apan ang iyang bana sa una mipadala sa iyang anak nga babaye, nga si Leah, nga mopuyo uban sa iyang pamilya didto sa Bear Lake, sobra sa 150 ka milya padulong sa amihanan. Nabalaka si Susie nga naguba niya ang iyang kinabuhi, ug naghunahuna siya kon naguba ba niya ang iyang kahigayunan sa kalipay.

Karong bag-o, hinoon, siya nagsugod sa pagsinulatay ni Jacob Gates, usa ka higala gikan sa St. George kinsa nagserbisyo og misyon sa Hawaii. Sa sinugdanan ang ilang mga sulat sama lang sa panaghigala, apan siya ug si Jacob nagsugod nga magtug-anay sa usag usa. Si Susie mipakigbahin sa iyang mga kasubo mahitungod sa iyang unang kaminyoon, sa iyang kalipay diha sa akademya, ug sa iyang pangandoy nga makahimo pa og dugang nga bulohaton sa iyang kinabuhi kay sa pagtudlo og mga klase sa musika.

“Dili, Jake, di ko gusto nga mahimo lang kong magtutudlo sa tibuok kong kinabuhi,” gisultihan niya siya sa usa ka sulat. Naglaum ko nga mahimong magsusulat. Kon makat-on ako og igo.”

Pagkahuman sa klase, si Susie nagplano nga moadto sa Hawaii uban ni Zina Young, usa sa mga biyuda sa iyang amahan nga iyang gitawag og “laing inahan,” aron mobisita sa mga Relief Society. Nanghinaut siya nga makakita ni Jacob samtang tua siya didto. Bisan og nahadlok siya nga dili na niya makab-ot ang iyang potensyal, siya aduna gihapoy pagtuo nga ang Langit naghunahuna kaniya.

“Ang Dios maayo,” sulat ni Susie ngadto ni Jacob, “ug Siya motabang nako sa pag-atubang sa akong nangaging mga problema sa kinabuhi ug matuman ang akong potensyal sa kinabuhi.”⁷

---

Human sa upat ka adlaw nga pagsakay og tren, si George Reynolds miabut sa prisohan sa estado sa Nebraska, mga siyam ka gatus ka milya sa Siyudad sa Salt Lake, aron pagserbisyo sa iyang duha ka tuig nga sentensya tungod sa pagpangasawa og duha. Sa sulod, ang mga gwardiya mikuha sa iyang mga butang, lakip sa iyang mga sinina ug mga garment sa templo. Human siya makaligo, giputlan nila ang iyang buhok ug gibalbasan ang iyang bungot.

Siya gibutang sa usa ka selda ug gihatagan og gansangon nga sinina, usa ka parisan sa sapatos, usa ka kalo, ug binadlisan og asul ug puti nga uniporme sa prisohan. Katulo sa usa ka adlaw, si Reynolds hilom nga maglakaw uban sa ubang mga piniriso ngadto sa lamesa sa pagkaon, diin iyang kuhaon ang iyang pagkaon ug dayon mobalik ngadto sa iyang selda aron mokaon nga mag-inusara. Human sa pipila ka adlaw, ang opisyal sa prisohan mihatag og balik sa iyang mga garment, ug mibati siya nga mapasalamaton nga ang iyang relihiyoso nga mga pagtuo gitahud niining bahina.

Sulod sa napulo ka oras sa usa ka adlaw, unom ka adlaw sa usa ka semana, si Reynolds nagtrabaho isip bookkeeper sa buhatan sa prisohan sa paggansilyo. Sa mga Dominggo, siya motambong og mubo nga relihiyoso nga tulumanon nga gihimo alang sa mga piniriso. Makausa sa matag duha ka semana, ang regulasyon sa prisohan nagtugot kaniya sa pagsulat sa iyang mga asawa, sila si Mary Ann ug Amelia. Mihangyo siya nila sa pagsulat kanunay kutob sa mahimo apan ibutang sa hunahuna nga ang ilang mga sulat ablihan ug basahon sa dili pa kini ihatag ngadto kaniya.⁸

Human sa usa ka bulan, si Reynods gibalhin ngadto sa bilanggoan sa teritoryo didto sa Utah, usa ka pagbalhin nga gihangyo ni George Q. Cannon sa Washington, DC.⁹

Didto sa Ogden, ang pamilya ni Reynolds migakus kaniya samtang mibalhin ug misakay sa tren padulong sa Siyudad sa Salt Lake. Ang iyang gagmay nga mga anak wala makaila kaniya nga wala ang iyang bungot.

“Sigurado nga adunay daghang mas grabe pa nga mga dapit sa kalibutan kay sa prisohan tungod sa imong pagtuo,” sulat ni Reynolds ngadto sa iyang pamilya. “Dili kini makakuha sa kalinaw nga naghari sa akong kasingkasing.”¹⁰

---

Niana nga ting-init, sa habagatang Estados Unidos, ang baynte dos anyos nga si Rudger Clawson ug ang iyang kompanyon sa misyon, nga si Joseph Standing, nagsangyaw sa layo nga dapit sa estado sa Georgia. Si Rudger, usa ka kanhi klerk sa buhatan ni Brigham Young, usa ka bag-o pa kaayo nga misyonaryo. Ang baynte kwatro anyos nga si Joseph, sa laing bahin, nakaserbisyo na og usa ka misyon ug karon nagdumala sa mga branch sa Simbahan sa dapit.¹¹

Ang rehiyon nga ilang gitrabahoan naguba tungod sa Gubat Sibil sa Amerika, ug daghang mga tawo didto nagsuspetsa sa mga taga gawas. Sukad sa desisyon sa kaso ni George Reynolds, ang rehiyon nahimong mas dili mahigalaon ngadto sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw. Ang mga tigsangyaw ug mga pamantalaan nagpakatap og mga huhungihong mahitungod sa mga elder, ug mga manggugubot nga panon nga mosulong sa mga balay sa mga tawo nga ilang gidudahan nga nagtago sa mga misyonaryo nga “Mormon”.

Si Joseph nahadlok nga madakpan sa manggugubot nga panon, nakahibalo nga sila usahay mogapos sa ilang mga biktima ngadto sa kahoy ug latiguhon kini. Iyang gisultihan si Rudger nga mas maayo pang mamatay kay sa latiguhon.¹²

Sa buntag niadtong Hulyo 21, 1879, si Rudger ug si Joseph nakakita og usa ka dosena ka tawo nga nag-una nila diha sa dalan. Tulo sa mga lalaki nagsakay og kabayo, ang uban naglakaw. Ang matag tawo nagdala og pusil o bunal. Ang mga elder mihunong samtang ang mga lalaki hilom nga mitan-aw nila. Dayon, sa kalit nga lihok, ang mga lalaki milabay sa ilang mga kalo ug miingon sa mga misyonaryo. “Kamo among mga piniriso,” usa ka lalaki misinggit.

“Kon kamo dunay warrant of arrest, gusto namo nga makita kini,” si Joseph miingon. Ang iyang tingog kusog ug klaro, apan nangluspad siya.

“Ang Estados Unidos sa Amerika batok kaninyo,” usa ka tawo miingon. “Walay balaod sa Georgia alang sa mga Mormon.”

Nagtion sa mga pusil, ang manggugubot nga panon midala sa mga misyonaryo ngadto sa naglibut nga mga kakahoyan. Si Joseph misulay sa pagpakigsulti sa ilang mga lider. “Dili namo tuyo nga magpabilin niining bahina sa estado,” siya miingon. “Nagsangyaw kami unsay among nasabtan nga tinuod ug anaa ra sa mga tawo kon dawaton ba kini o dili.”

Ang iyang mga pulong walay epekto. Ang manggugubot nga panon dayon nagbulag, ug ang pipila sa mga lalaki midala ni Rudger ug Joseph ngadto sa usa ka dapit tupad sa tubod sa tin-aw nga tubig.

“Gusto ko nga makasabut mo nga ako mao ang kapitan niini nga pundok,” miingon ang edaran nga tawo. “Kon makita pa gani namo kamo niining bahina sa lalawigan, bitayon namo kamo sama sa mga iro.”

Sulod sa baynte ka minuto, ang mga misyonaryo naminaw samtang ang mga lalaki miakusar nila sa pag-anha sa Georgia aron dad-on ang ilang mga asawa ug mga anak nga babaye ngadto sa Utah. Daghang mga huhungihong sa Habagatan mahitungod sa mga misyonaryo gibase sa dili sakto nga mga ideya mahitungod sa dinaghan nga kaminyoon, ug ang pipila ka lalaki mibati nga dungganon nga manalipod sa mga babaye sa ilang mga pamilya sa bisan unsang gikinahanglan nga paagi.

Nahuman ang pagsulti sa dihang miabut ang tulo ka nangabayo diha sa tuburan. “Sunod kanamo,” miingon ang usa ka tawo nga naggunit og pusil.

Si Joseph mibarug dayon. Latiguhon ba nila siya? Usa sa manggugubot nga panon mibiya sa pistola sa haligi, ug si Joseph mikuha niini.

“Ampo!” gisinggitan niya ang manggugubot nga panon.

Ang usa ka lalaki sa may wala ni Joseph mibarug ug mipusil kaniya sa nawong. Si Joseph nagbarug sa makadiyot, nagsapinday, ug natumba sa yuta. Aso ug abug ang miulbo libut kaniya.

Ang lider sa mga lalaki mipunting sa iyang tudlo ngadto ni Rudger. “Pusila kanang tawhana!” singgit niya. Si Rudger mianinaw sa palibut. Ang matag lalaki nga dunay pusil mipunting sa iyang ulo.

“Pusila,” miingon si Rudger, nagkyugpos sa iyang mga bukton. Ang iyang mga mata nagbuka, apan ang kalibutan ingon og mingitngit.

“Ayaw pusila,” ang lider sa manggugubot nga panon misinggit, miusab sa iyang hunahuna. Ang ubang mga lalaki mipaubos sa ilang mga hinagiban, ug si Rudger milingkod tupad sa iyang kompanyon. Si Joseph mihayang na. Adunay siyay dako nga pinusilan sa iyang agtang.

“Dili ba kini terible nga siya mipusil sa iyang kaugalingon?” miingon ang usa sa manggugubot nga panon.

Unsa ang nahitabo mao ang pagbuno, dili hikog, nasayud si Rudger. Apan wala na siya mosupak sa lalaki. “Oo, terible kini,” siya mitubag. “Kinahanglan mangayo kita og panabang.” Walay usa sa manggugubot nga panon ang milihok, ug si Rudger nabalaka. “Kinahanglan kamong molakaw, o kinahanglan nga inyo akong palakton,” namugos siya.

“Lakaw ug pangayo og panabang,” gisultihan siya sa usa ka lalaki.¹³

---

Niadtong Dominggo, Agosto 3, si John Taylor mitan-aw sa napulo ka libo ka masulub-on nga mga nawong gikan sa pulpito sa tabernakulo sa Siyudad sa Salt Lake. Sa iyang luyo ang mga patindog giputos og itom nga panapton ug giadornohan og gipahimutang nga mga bulak. Ang mga lalaki nga ordinahan ngadto sa pagkapari naglingkod isip mga korum samtang ang ubang mga Santos mipuno sa nahibiling mga lingkuranan diha sa salog ug sa galeriya. Duol sa pulpito, nga makita sa kongregasyon, mao ang lungon ni Joseph Standing, gidayan-dayanan og mga bulak.¹⁴

Human siya buhii sa manggugubot nga panon, si Rudger Clawson nakakaplag og tabang gikan sa usa ka higala nga nagpuyo sa duol ug mipadala og telegrama ngadto sa Siyudad sa Salt Lake nga nag-report sa pagkapatay ni Joseph. Mibalik siya ngadto sa dapit sa pagpatay uban sa usa ka imbestigador aron kuhaon ang lawas sa iyang kompanyon, nga wala na mahitsura tungod sa daghang mga bala nga natamo niini sa dihang wala siya. Paglabay sa usa ka semana ug tunga, si Rudger midala sa lawas balik ngadto sa Utah sakay sa tren sa usa ka bug-at nga puthaw nga kahon. Ang mga balita sa pagpatay mikatap pagdali ngadto sa tanang bahin sa teritoryo.¹⁵

Si John mipakigbahin sa kasuko ug kasubo sa mga Santos. Apan siya nagtuo nga sila mobati nga mapasigarbuhon ingon man usab magmasulub-on. Si Joseph namatay sa matarung nga paagi sa kawsa sa Zion. Ang pagkapatay niya dili makapahunong sa buhat sa Dios sa pagpadayon.¹⁶ Ang mga Santos magpadayon sa pagtukod sa mga templo, magpadala sa mga misyonaryo sa tibuok kalibutan, ug mopalapad sa mga utlanan sa Zion.

Ubos sa pagpangulo ni Brigham Young, ang mga Santos nakaestablisar og gatusan ka panimuyo sa kasadpang Estados Unidos, mikatap gikan sa Utah ngadto sa silangang Nevada, Wyoming, New Mexico, ug Idaho. Atol sa katapusang tuig sa iyang kinabuhi, si Brigham mipadala og duha ka gatus ka kolonista aron manimuyo sa Little Colorado River sa amihanang silangang Arizona.

Mas bag-o pa, sa tawag ni John Taylor, setenta ka kinabig gikan sa habagatang Estados Unidos miapil sa mga Santos nga taga-Scandinavia sa pagpuyo sa usa ka lungsod nga gitawag og Manassa sa silangang estado sa Colorado. Sa habagatang silangang Utah, usa ka dako nga grupo sa mga Santos mitabok sa lawom nga canyon sa dapit aron manimuyo sa daplin sa Suba sa San Juan.¹⁷

Si John nasayud nga ang mga baruganan sa kamatuoran magpadayon nga mopuno sa kalibutan, bisan pa nga ang dili balaan nga mga kamot nga naningkamot sa pagpugong niini. “Ang mga tawo mahimong mokuha sa atong kabtangan; sila mahimong mopatay nato sama sa gibuhat sa mga tawo sa laing higayon, “apan sa ngalan sa Dios sa Israel, ang Zion magpadayon ug mouswag.”¹⁸

---

Ang hangin mihuros sa mga umahan sa gabi samtang sila si Zina ug Susie Young nagsakay og karwahe sa ibabaw sa taas nga mga kabukiran nga nagbahin sa isla sa Oahu. Sila si Zina ug Susie nagpadulong gikan sa Honolulu ngadto sa Laie, ang pundukan nga dapit alang sa mga Santos nga taga-Hawaii. Ang dalan paubos sa layong bahin sa bungtod bakilid kaayo nga gibutangan kini og gunitanan nga puthaw subay sa usa ka bahin aron ang mga biyahidor dili mangatagak. Ug kini nagkinahanglan og tabang sa duha ka lalaki sa pagbitad sa lig-on nga pisi aron sa pagpahinay sa karwahe samtang kini mopaubos ngadto sa berde nga walog sa ubos.¹⁹

Ang Simbahan karon maayo na pagkaestablisar sa mga Isla sa Hawaii, nga dunay gibana-bana nga sa matag dose ka taga-Hawaii adunay usa ka Santos sa Ulahing mga Adlaw.²⁰ Sa dihang sila si Zina ug Susie miabut sa Laie, ang mga Santos mitimbaya kanila gamit ang karatula, musika, ug pagsayaw. Sila mipalingkod sa ilang mga bisita alang sa pagpangaon ug nagpahigayon og kanta nga ilang gisulat alang sa okasyon.

Samtang siya nagpabilin sulod sa duha ka bulan nga pagpuyo, nahimamat ni Zina ang mga Santos kinsa, sama kaniya, mga pioneer nga ubanon na ang buhok. Uban kanila mao ang presidente sa Relief Society nga si Mary Kapo, ang bayaw nga babaye ni Jonathan Napela, ang makanunayon nga misyonaryo nga taga-Hawaii ug lider sa Simbahan. Sayo nianang ting-init, si Napela namatay sa Molokai, lig-on sa iyang pagpamatuod, mga duha lang ka semana sa wala pa mamatay ang iyang asawa, nga si Kitty.²¹

Si Zina giganahan sa iyang panahon uban sa mga Santos nga taga-Hawaii. Siya ug si Susie makigkita kanunay sa Relief Society ug sa batan-ong mga babaye. Sa ilang unang miting, ang mga sister nga taga-Hawaii nagdala og melon, usa ka gamay nga bag sa kamote, usa ka pipino, pipila ka itlog, usa ka isda, ug repolyo. “Nagtuo ko nga ang donasyon alang sa kabus,” sulat ni Zina sa iyang journal, “apan kini mao ang mga simbolo sa panaghigala alang kanamo.”²²

Usa ka gabii, pipila ka Santos nagpundok sa usa ka balay aron maminaw ni Jacob Gates, ang misyonaryo nga higala ni Susie, nga motukar sa “O Amahan Ko” sa organ nga gidala ni Zina alang sa mga Santos sa Laie. Samtang siya naminaw sa mga taga-Hawaii nga nagkanta, si Zina naghunahuna sa iyang higala nga si Eliza Snow, kinsa misulat sa himno didto sa Nauvoo daghang mga tuig na ang milabay. Ang himno nagtudlo mahitungod sa Langitnong mga Ginikanan ug sa ubang mga kamatuoran nga unang nakat-unan ni Zina gikan ni propeta Joseph Smith. Karon ang himno gikanta sa tanan sa lain-laing bahin sa kalibutan.²³

Paglabay sa tulo ka adlaw, sila si Susie ug Jacob nagkuyog sa pag-adto sa canyon. Si Susie misulat ni Jacob og mubo nga sulat sa paghigugma duha ka semana na ang milabay sa adlaw nga si Jacob nagtambong sa misyonaryo nga buhat layo sa Laie.

“Naghunahuna ako karon kanimo, diha sa ibabaw sa bungtod,” sulat niya. “Ikaw ba naghunahuna, sama nako, nga wala untay trabaho karon, aron kita magkaistorya bahin sa umaabut ug mopadayag sa liboan ka paagi nga anaa sa atong mga hunahuna?”²⁴

Samtang si Susie ug si Jacob nagkahigugmaay, si Zina nagplano sa pagsaulog sa ikaduhang anibersaryo sa kamatayon ni Brigham Young uban sa mga Santos sa Hawaii. Niadtong Agosto 29, ang mga miyembro sa Simbahan sa tibuok Laie mitimaan sa okasyon uban kaniya ug ni Susie. Ang mga batang lalaki ug mga babaye midayan-dayan sa meetinghouse samtang ang mga sister sa Relief Society mipalit og karneng baka alang sa pista ug ang ubang mga Santos naglungag sa yuta aron lutoon ang karne.

Si Zina mipasalamat sa ilang mga paningkamot. Nagpasidungog sila dili lang sa iyang kanhi bana, iyang gibati, apan usab sa mga baruganan nga iyang gipaningkamutan nga maestablisar diha sa mga Santos.

Pagkasunod Dominggo, si Zina mitabang sa pag-organisar sa bag-ong Relief Society uban sa traynta ka mga sakop. Siya ug si Susie mibiya pagkasunod adlaw. Samtang sila nagbiyahe palayo gikan sa isla, si Zina nangutana ni Susie kon siya nalipay ba nga mopauli. Si Susie mibati og daghang butang. Siya naghinam-hinam nga makakita sa iyang mga anak pag-usab, apan siya nanghinaut nga ikauban ang tawo nga iyang gilauman nga minyoan.

“Ganahan unta ko nga makabalik dayon kon asa ka,” gisulatan niya si Jacob atol sa pagbiyahe. “Dili ako makakita kanimo karon, ug ang ako rang mabuhat mao ang paglingkod ug paghunahuna og balik-balik sa malipayong kaagi ug bulahan nga umaabut.”²⁵

---

Si Meliton Trejo nagpuyo sa habagatang Arizona sa dihang nakadawat og tawag gikan ni Presidente Taylor nga moserbisyo og misyon sa Siyudad sa Mexico. Sobra sa tulo ka tuig sukad si Meliton nanamilit sa unang mga misyonaryo nga nagpaingon sa Mexico. Samtang diha sa ilang biyahe, ang mga misyonaryo nag-apud-apod og gatusan ka mga kopya sa hubad ni Meliton sa mga tudling sa Basahon ni Mormon. Ang mga lider sa Simbahan sa wala madugay nagsugod sa pagkadawat og mga sulat gikan sa mga magbabasa sa Trozos selectos nanghangyo og dugang nga mga misyonaryo.

Si Meliton nagpakita nga siya andam pinaagi sa iyang buhat sa paghubad, ug karon siya nag-andam sa iyang kaugalingon nga mouban ni James Stewart ug sa bag-ong natawag nga apostol nga si Moses Thatcher sa pagbiyahe ngadto sa kapital sa Mexico.

Ang tulo ka misyonaryo nagkita sa Nobyembre didto sa New Orleans, diin sila misakay og steamship padulong sa Veracruz. Gikan didto, sila mibiyahe ngadto sa Siyudad sa Mexico sakay sa tren.²⁶ Ang adlaw nga sila miabut, gisugat sila didto sa ilang hotel ni Plotino Rhodakanaty, usa ka lider sa grupo sa mga baynte ka mga kinabig didto sa Siyudad sa Mexico. Si Plotino, usa ka lumad sa Greece, mainitong miabi-abi nila. Ang iyang mga sulat ngadto ni Presidente Taylor nahimong instrumento sa pag-agni sa mga apostoles sa pagpadala og mga misyonaryo ngadto sa siyudad.²⁷ Samtang si Plotino naghulat nila, siya ug ang ubang wala pa mabunyagi nga mga kinabig nagsugod og pamantalaan nga naghisgot mahitungod sa gipahiuli nga ebanghelyo nga gitawag og La voz del desierto (Ang tingog sa desierto).²⁸

Sa ulahing bahin nianang semanaha, ang mga misyonaryo miadto sa mahilom nga tanaman sa oliba sa gawas sa siyudad, ug si Moses mibunyag ni Plotino ug sa iyang higala nga si Silviano Arteaga sa usa ka init-init nga pool sa nagdagayday nga tubod. “Ang kinaiyahan nagpahiyom kanamo, ug ako nagtuo nga ang mga anghel nagmaya sa itaas,” si Moses misulat sa iyang journal.²⁹

Sulod sa pila ka adlaw, si Meliton mibunyag og unom ka dugang nga mga tawo. Ang mga misyonaryo miorganisar og usa ka branch ug nagsugod sa paghimo og mga miting sa panimalay ni Plotino. Sila mitudlo sa usag usa sa ebanghelyo ug nangalagad ngadto sa masakiton. Si Moses mitawag ni Plotino nga moalagad isip presidente sa branch, uban ni Silviano ug laing bag-ong kinabig, nga si Jose Ybarola, isip mga magtatambag.

Human sa makuting pagplano ug pag-ampo, ang mga misyonaryo nakahukom nga hubaron ang Voice of Warning ni Parley Pratt ug ubang mga pamplet sa Simbahan. Ang pag-apil sa Simbahan usahay nagkinahanglan og sakripisyo, sa nakat-unan ni Plotino sa dihang nawad-an siya og trabaho isip usa ka magtutudlo tungod sa pagdumili sa paglimud sa iyang bag-ong pagtuo. Apan ang gamay nga branch nagtubo, ug ang mga misyonaryo ug mga kinabig mibati nga sila nakaapil sa butang nga importante.

Sila si Meliton, James, ug Plotino mihuman sa hubad sa Voice of Warning niadtong Enero 8, 1880. Paglabay sa pipila ka adlaw, si Moses misulat ni Presidente Taylor, nag-report sa kauswagan sa misyon.

“Atong pahimuslan ang matag oportunidad sa pagkat-on sa mapuslanon nga kahibalo ug sa samang higayon mobuhat kutob sa atong mahimo sa pagpalambo sa kahibalo sa mga kamatuoran sa ebanghelyo,” iyang gipaniguro ni John. “Ug kita motuo nga anaa ang Ginoo ug mopadayon sa pagtabang nato.”³⁰