Barug ug Atubanga ang Kalisud

Si George Q. Cannon ug ang iyang asawa nga si Elizabeth anaa diha sa Washington, DC, sa sinugdanan sa 1880. Usa ka bag-ong sesyon sa Kongreso ang gisugdan, ug si George nagserbisyo pa gihapon isip representante sa teritoryo sa Utah. Niining tuiga, siya ug si Elizabeth nagdala sa ilang duha ka anak nga mga babaye. Milaum sila nga makahatag sa mga politiko ug sa mga editor sa pamantalaan og usa ka positibo nga panlantaw sa mga pamilya sa Santos sa Ulahing mga Adlaw.¹

Daghang mga tawo nasayud, gayud, nga si George ug Elizabeth naghimo og dinaghan nga kaminyoon. Gani, si George adunay upat ka asawa ug baynte ka buhi nga mga anak. Apan, usa ka tigbalita nakaobserbar, ang mga Cannon wala motukma sa nailhan na nga sayop nga imahe sa mga Santos. “Kon ang mga hiyas sa usa ka institusyon pagahukman pinaagi sa ilang mahapsay ug intelehente nga mga resulta,” usa ka tigbalita misulat, “kinahanglang walay pagpihig batok sa daghan og asawa.”²

Apan ang pagpihig batok sa mga Santos migrabe lamang sukad sa desisyon sa Korte Suprema sa Estados Unidos sa kaso ni George Reynolds, isa na ka tuig ang milabay. Sa iyang tinuig nga pakigpulong ngadto sa nasud, giisyu niadtong Disyembre 1879, si Presidente Rutherford Hayes mikondinar sa daghan og asawa ug miawhag sa mga opisyal sa tigpatuman sa balaod sa pagpatuman sa Morrill antipolygamy act.³

Ang mensahe sa presidente nakasulsol sa pipila ka mga kongresista sa mas agresibong pagsupak sa dinaghan nga kaminyoon. Usa sa magbabalaod mipaila sa usa ka balaudnon nga nagsugyot og usa ka pag-usab sa konstitusyon sa pagdili sa poligamiya. Midugang ang usa sa pagpadayag sa iyang tumong sa pagpapahawa kang Georg Q. Cannon gikan sa Kongreso. Ang mga lungsuranon gikan sa tanang dapit sa nasud, sa kasamtangan, misugod sa pagpamugos sa ilang mga representante nga mas maningkamot sa pagwagtang sa dinaghan nga kaminyoon.

“Adunay malisud nga mga sitwasyon sa umaabut ug nagpakita sa mahitabo kanato,” si George misulat ngadto kang John Taylor niadtong Enero 13. “Kon ang Ginoo dili mohatag nato og laing paagi sa pagpugong sa mahitabo, nga akong gibati nga makatagbaw sa Iyang kabubut-on, wala akoy nakita nga laing paagi nga atong buhaton kay sa pagbarug ug pag-atubang sa kalisud.”⁴

---

Usa ka gabii, niining mga higayuna, si Desideria Quintanar de Yáñez adunay damgo diin iyang nakita ang usa ka libro nga gitawag og Voz de amonestación nga giimprinta sa Siyudad sa Mexico. Sa dihang nahigmata siya, nasayud siya nga kinahanglan nga iyang pangitaon ang libro.⁵

Si Desideria, usa ka kaliwat sa tigmando nga Aztec nga si Cuauhtémoc, nga tinahud pag-ayo sa Nopala, ang lungsod nga gipuy-an niya ug sa iyang anak nga lalaki. Bisan og kadaghanan sa mga tawo sa Mexico mga Katoliko, si Desideria ug si José nahisakop sa lokal nga Protestante nga kongregasyon.⁶

Si Desideria mibati nga kinahanglan nga moadto sa Siyudad sa Mexico aron sa pagpangita sa misteryoso nga libro, apan ang siyudad mga setentay singko ka milya ang gilay-on. Mahimong mosakay siya og tren sa bahin sa iyang biyahe, apan ang kasagaran sa iyang pagbiyahe mao ang paglakaw sa wala masemento nga mga dalan. Si Desideria nag-edad na og mga saysenta ug wala sa maayong panglawas sa paghimo sa malisud nga biyahe.⁷

Determinado sa pagpangita sa libro, siya misulti sa iyang anak nga lalaki mahitungod sa damgo. Si José mituo kaniya ug sa wala madugay mibiya padulong sa Siyudad sa Mexico aron sa pagpangita sa wala mailhi nga libro.⁸

Sa dihang si José mibalik, gipakigbahin niya ang iyang makapatingala nga kasinatian ngadto ni Desideria. Iyang nakaplagan nga ang Siyudad sa Mexico napuno sa gatusan ka liboan ka tawo, ug ang iyang pagpangita sa libro ingon og walay paglaum. Apan usa ka adlaw, samtang naglakaw sa nagkaguliyang nga mga dalan sa siyudad, nahimamat niya si Plotino Rhodakanaty, kinsa misulti kaniya mahitungod sa usa ka libro nga gitawag og Voz de amonestación.

Gipaadto ni Plotino si José sa usa ka hotel aron mahimamat ang misyonaryo nga si James Stewart. Didto nahibaloan ni José nga ang Voz de amonestación usa ka hubad sa Kinatsila sa libro nga gitawag og Voice of Warning [Tingog sa Pasidaan], nga gigamit sa mga misyonaryo nga Santos sa Ulahing mga Adlaw pila na ka mga dekada aron ipaila ang mga tawo nga Iningles ang sinultian ngadto sa ilang tinuohan. Kini nagpamatuod sa Pagpahiuli sa ebanghelyo ni Kristo ug sa pag-abut sa Basahon ni Mormon, usa ka sagrado nga rekord sa karaang mga lumulupyo sa Americas.⁹

Ang Voz de amonestación wala pa maimprinta, apan si James mihatag ni José og relihiyoso nga mga basahunon aron iyang madala sa pagpauli. Gidala ni José ang mga basahunon ngadto sa iyang inahan, ug gitun-an niya kini pag-ayo. Si Desideria mihangyo nga moadto ang mga misyonaryo sa Nopala ug mobunyag kaniya.

Si Meliton Trejo miabut sa lungsod niadtong Abril ug, sa ilang hangyo, mibunyag ni Desideria, José, ug sa anak nga babaye ni José nga si Carmen. Paglabay sa pipila ka adlaw, si José mibalik ngadto sa Siyudad sa Mexico ug nakadawat sa Melchizedek nga Pagkapari. Sa dihang nakapauli na siya, ang iyang mga kamot napuno sa mga basahunon ug mga libro, lakip sa napulo ka kopya sa bag-ong naimprinta nga Voz de amonestación.¹⁰

---

Ang unang panumduman ni Ida Hunt mao ang iyang lolo nga si Addison Pratt nga mipauntol-untol niya sa iyang tuhod. Nianang higayuna, ang pamilya ni Ida nagpuyo sa uma duol sa San Bernardino, California. Ang iyang mga ginikanan, sila si John ug Lois Pratt Hunt, nagpuyo didto sa dihang si Ida mga usa ka tuig pa ang edad. Apan paglabay sa pipila ka tuig, sa awhag sa lola ni Ida nga si Louisa Pratt, ang iyang pamilya mibalhin ngadto sa Beaver, usa ka gamay nga lungsod sa habagatang Utah, diin si Louisa nagpuyo sukad pa sa 1858.

Si Addison namatay didto sa California niadtong 1872. Bisan og siya ug si Louisa wala gayud makasulbad sa ilang kasungian ug nagpuyo nga lagyo sa usag usa sa kadaghanan sa katapusang kinse ka tuig sa ilang kaminyoon, nagpabilin silang nagmahal sa ilang mga anak ug mga apo. Si Ida nagmahal pag-ayo nilang duha.¹¹

Si Ida nagpuyo og usa ka bloke gikan sa balay ni Louisa, ug siya migahin og dili maihap nga mga hapon sa kiliran sa iyang lola, nagkat-on og mga leksyon. Niadtong 1875, sa dihang si Ida nag-edad na og dise siete anyos, siya ug ang iyang pamilya mibalhin gikan sa Beaver. Paglabay sa tulo ka tuig, ang mga lider sa Simbahan mitawag sa pamilya nga mobalhin pag-usab, niining higayuna ngadto sa lungsod sa Snowflake sa Teritoryo sa Arizona. Apan imbis mouban sa iyang pamilya, si Ida nakahukom nga mobalik ngadto sa Beaver nga mopuyo uban sa iyang lola sa makadiyot.

Balik sa Beaver, si Ida gikinahanglan kaayo sa iyang lola ug duha ka iyaan, sila si Ellen ug Ann, kinsa nagpuyo sa duol. Mitabang siya sa buluhaton sa balay ug mitabang pag-atiman sa masakiton nga mga sakop sa pamilya. Hinoon, dili tanang panahon ni Ida gigahin sa balay. Ang iyang mga gabii sa kasagaran napuno sa mga panihapon, mga salo-salo, ug mga konsyerto. Sa wala madugay nagkuyog-kuyog na siya uban sa usa ka batan-ong lalaki nga ginganlan og Johnny.

Niadtong tingpamulak sa 1880, ang pamilya ug mga higala ni Ida sa Snowflake nanghangyo kaniya nga mopauli, ug si Ida mihimo sa malisud nga desisyon sa pagbiya sa Beaver. Si Louisa naglisud sa pagsulti samtang siya nanamilit sa iyang apo ug nanghinaut sa iyang luwas nga pagbiyahe. Ang iyang bugtong kahupayan mao ang paghunahuna nga ang relasyon ni Ida kang Johnny makapabalik niya sa Beaver.¹²

Si Ida mibiyahe padulong ngadto sa Snowflake uban sa pamilya ni Jesse Smith, presidente sa Eastern Arizona Stake. Duha sa iyang mga asawa, sila si Emma ug Augusta, adunay sagrado, dili hakog nga hiyas mahitungod sa ilang relasyon sa usag usa nga gidayeg ni Ida. Ang iyang kaugalingong mga ginikanan wala maghimo og dinaghan nga kaminyoon, mao nga gamay ra siyag kasinatian kon unsa gayud ang kahimtang sa dinaghan nga kaminyoon. Apan sa daghang panahon nga iyang gigahin uban sa mga Smith, mas mikonsiderar siya sa paghimo sa dinaghan nga kaminyoon sa iyang kaugalingon.¹³

Ang pagbuhat sa ingon makapalahi ni Ida sa ubang mga Santos nga iyang ka edad. Bisan og kadaghanan sa mga Santos midawat ug nanalipod sa dinaghan nga kaminyoon, ang gidaghanon sa dinaghan nga mga pamilya sa Simbahan nagkakunhod. Ang praktis limitado ra ngadto sa mga Santos sa Kasadpang Amerika, ug ang dinaghan nga kaminyoon tali sa mga miyembro sa Simbahan wala himoa sa Europe, Hawaii, o sa ubang mga dapit sa tibuok kalibutan.

Sa panahon nga ang mga tawo naghimo niini sa ulahing bahin sa 1850, mga katunga sa mga tawo sa Utah makapaabut nga mahimong kabahin sa dinaghan nga pamilya panahon sa ilang kinabuhi. Kana nga gidaghanon miubos sukad ngadto sa mga baynte tres porsinto, ug kini nagpadayon sa pagkunhod.¹⁴ Tungod kay ang dinaghan nga kaminyoon wala kinahanglana sa mga miyembro sa Simbahan, ang mga Santos magpabilin sa maayong kahimtang uban sa Dios ug sa Simbahan kon sila mopili nga dili mohimo niini.¹⁵

Daghang mga bulan human miabut si Ida sa Snowflake, nakadawat siya og balita nga ang iyang lola namatay. Gisanapan sa kasubo, si Ida nagmahay nga mibiya ni Louisa. Kon nagpabilin pa siya sa Beaver, giingnan niya ang iyang kaugalingon, nahupay unta niya ang iyang lola sa katapusang mga bulan sa iyang kinabuhi.

Niining panahona, si Ida nakadawat og sulat gikan ni Johnny. Gusto siya nga moadto sa Arizona ug magpakasal kaniya. Apan nianang higayuna siya naglaum nga makigminyo sa usa ka lalaki nga andam nga mohimo sa dinaghan nga kaminyoon. Si Johnny kulang og pagtuo sa ebanghelyo, ug si Ida nasayud nga dili siya ang sakto nga tawo alang kaniya.¹⁶

---

Niadtong 1880, ang Simbahan nagsaulog sa iyang ika-singkwenta nga anibersaryo. Nahinumdom nga ang karaang Israel nagpahigayon og Jubilee nga kasaulogan matag singkwenta ka tuig aron sa pagpasaylo sa mga utang ug nagpalingkawas sa mga tawo gikan sa pagkaulipon, si Presidente John Taylor mikanselar sa mga utang sa liboan ka kabus nga mga Santos kinsa nagpundok sa Zion nga nanghulam og kwarta gikan sa Perpetual Emigrating Fund. Iyang gihangyo ang mga Santos nga nanag-iya og mga bangko ug mga negosyo sa pagkanselar sa pipila ka utang nga nakuha gikan nila, ug siya miawhag sa mga miyembro sa Simbahan sa pagdonar og mga buhing kahayupan ngadto sa timawa.

Gihangyo usab niya si Emmeline Wells, ang presidente sa komitiba sa lugas sa Relief Society, sa pagpahulam sa mga bishop og daghang trigo gikan sa mga granarya sa Relief Society sa ilang panginahanglan sa pagpakaon sa kabus sa ilang mga ward.¹⁷

Niadtong Hunyo, si Presidente Taylor mitambong og komperensya sa Stake sa Relief Society sa Salt Lake. Ang miting naglakip sa mga representante gikan sa Primary Association ug sa Young Ladies’ Mutual Improvement Association (Y.L.M.I.A.), nga nakita isip mga kaabag sa Relief Society. Atol sa mga kahimoan, si Eliza Snow miduso ni Louie Felt, usa ka presidente sa Primary sa ward, sa pagdumala sa Primary alang sa tibuok Simbahan. Ang kongregasyon mipaluyo ni Louie ug miaprobar usab sa duha ka babaye nga moalagad isip iyang mga magtatambag.

Unya sa samang miting, si Presidente Taylor mihangyo sa usa ka sekretarya sa pagbasa sa usa ka istorya sa organisasyon sa Relief Society sa Nauvoo niadtong 1842. Si Presidente Taylor nakatambong sa unang miting diin si Emma Smith napili nga presidente sa kapunongan. Siya mihatag usab sa mga magtatambag ni Emma, nga sila si Sarah Cleveland ug Elizabeth Ann Whitney, og awtoridad sa paglihok sa ilang calling.

Human mabasa sa sekretarya ang istorya, si Presidente Taylor namulong bahin sa mga gahum ug mga katungdanan nga gihatag sa Relief Society ngadto sa mga babaye. Si Mary Isabella Horne dayon misugyot nga siya motudlo ni Eliza Snow isip presidente sa tanang mga Relief Society diha sa Simbahan. Si Eliza nakaserbisyo isip sekretarya sa orihinal nga Relief Society, ug siya nagtambag sa tanang mga Relief Society sa ward labaw sa usa ka dekada. Apan walay kinatibuk-ang presidente sa Relief Society sukad nga si Emma Smith nangulo sa organisasyon niadtong mga 1840.

Si Presidente Taylor miduso ni Eliza nga mahimong kinatibuk-ang presidente sa Relief Society, ug ang kongregasyon mipaluyo kaniya. Si Eliza mipili dayon nila ni Zina Young ug Elizabeth Ann Whitney isip iyang mga magtatambag, si Sarah Kimball isip sekretarya, ug si Mary Isabella Horne isip tresurera. Sama ni Eliza, silang tanan mga sakop sa Relief Society sa Nauvoo ug nakaalagad sa organisasyon sukad sa pagkaestablisar pag-usab niini sa Utah.

Unya nianang hapuna, sa katapusang miting sa komperensya, si Eliza miduso ni Elmina Taylor, usa sa mga magtatambag ni Mary Isabella Horne sa kapangulohan sa Relief Society sa stake, nga moalagad isip kinatibuk-ang presidente sa Young Ladies’ Mutual Improvement Association. Si Elmina gipaluyohan uban sa mga magtatambag, sa sekretarya, ug sa tresurera.¹⁸

Ang mga babaye sa tibuok teritoryo nalipay niining bag-ong kinatibuk-ang mga kapangulohan.

“Nahimuot kaayo ako nga makakita sa akong mga sister nga nagpadayon sa maong han-ay,” pahayag ni Phebe Woodruff sa usa ka miting sa Relief Society paglabay sa usa ka bulan. Si Belinda Pratt, usa ka presidente sa Relief Society, misulat sa iyang journal: “Pagkanindot nga panahon nga atong gipuy-an! Pagkaimportante sa mga responsibilidad sa mga sister sa Simbahan. Pagkatalagsaong trabaho nga ilang gihimo!”¹⁹

Dugang pa nga mga dinasig nga kausaban nahitabo sa Simbahan niana nga tuig. Sukad sa pagkamatay ni Brigham Young sa miaging tulo ka tuig, ang Korum sa Napulog Duha nangulo sa Simbahan nga walay Unang Kapangulohan. Human sa paghisgut ug sa pag-ampo kabahin sa maong butang, ang korum nagkahiusa sa pagpaluyo ni John Taylor isip ang presidente sa Simbahan ug ni George Q. Cannon ug ni Joseph F. Smith isip iyang mga magtatambag. Pagkataud-taud, diha sa naghuot nga sesyon sa kinatibuk-ang komperensya sa Oktubre, ang mga Santos mipataas sa ilang mga kamot sa pagsuporta sa bang-ong kapangulohan.²⁰

Human sa pagpaluyo, si George Q. Cannon mibarug ug misugyot nga ang Perlas nga Labing Bililhon, usa ka koleksyon sa pipila ka mga sinulat ug dinasig nga mga hubad ni Joseph Smith, himoon nga bag-ong sumbanan nga buhat sa Simbahan. Bisan og ang mga misyonaryo naggamit na sa mga edisyon sa Perlas nga Labing Bililhon sukad sa pagmantala niini niadtong 1851, mao kadto ang unang higayon nga ang mga miyembro sa Simbahan gihangyo sa pagdawat niini isip usa ka bolyum sa kasulatan.

“Makapatagbaw nga makakita sa panaghiusa sa pagbati ug sentimento nga gipakita sa atong mga boto,” miingon si Presidente Taylor pagkahuman. “Karon magpadayon sa pagkahiusa sa ubang mga butang, samtang kamo ania niini, ug ang Dios mobarug tupad ninyo sukad karon.”²¹

---

Paglabay sa unom ka bulan, sa daghan og kalihokan sa lungsod sa Trondheim, Norway, si Anna Widtsoe mikawas gikan sa mabugnaw nga sapa isip usa ka bag-ong nabunyagan nga miyembro sa Ang Simbahan ni Jesukristo sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw. Bisan og ang iyang lawas gitugnaw, siya adunay lig-on nga pagpamatuod ug mibati sa Espiritu, ug siya napuno sa gugma alang sa mga Santos kinsa naglibut kaniya.

Ang dalan ni Anna ngadto sa bunyag dili sayon. Ang iyang bana namatay nga wala damha tulo na ka tuig ang milabay, mibiya niya ug sa iyang duha ka gagmayng mga anak, sila si John ug Osborne. Sila karon nagpakabuhi gikan sa gamay nga pension ug sa iyang kinitaan sa pagpanahi og sinina. Human sa kamatayon sa iyang bana, si Anna miduol ngadto sa Dios, ug siya naghunahuna ngano nga Siya mikuha sa iyang bana gikan kaniya.

Siya mibasa sa Biblia sukad sa iyang pagkabata ug nakahibalo sa mga istorya niini. Karon siya nagtuon niini alang sa mga tubag. Samtang naghimo siya niini, siya mibati nga nagkaduol ngadto sa Dios. Apan dihay butang sa mga doktrina sa simbahan nga iyang natambongan nga iyang gibati nga dili kompleto ug dili makatagbaw.

Usa ka adlaw, usa ka sapatero nga ginganlan og Olaus Johnsen miuli sa parisan sa sapatos nga iyang gipaayo. Sulod sa matag sapatos mao ang relihiyoso nga pamplet. Gibasa niya ang pamplet ug nainteresado nga makat-on pa, mao nga nagdala siya og laing parisan sa sapatos ngadto sa sapatero sa mainit nga tingpamulak nga adlaw sa wala madugay. Didto sa shop, siya nagduha-duha sa pagpangutana sa sapatero og daghang pangutana. Sa iyang pag-abli sa pultahan aron mogawas, gitawag siya sa sapatero.

“Makahatag ko nimo og butang nga mas bililhon kay sa mga tikod sa mga sapatos sa imong anak,” miingon ang sapatero.

“Unsa may imong ikahatag, abi usa ka sapatero, kanako?” siya nangutana.

“Ako makatudlo nimo unsaon sa pagpangita sa kalipay niining kinabuhia ug sa pag-andam alang sa mahangturong kalipay sa kinabuhi nga umaabut,” miingon siya.

“Si kinsa ka?” Nangutana si Anna.

“Ako miyembro sa Simbahan ni Kristo,” miingon si Olaus. “Kami gitawag og mga Mormons. Kami adunay kamatuoran sa Dios.”

Niana, si Anna mipahilayo sa shop. Ang mga Santos sa Ulahing mga Adlaw adunay reputasyon didto sa Norway nga mga panatiko. Apan ang pamplet nakapainteres niya, ug sa wala madugay siya mitambong og miting uban sa Trondheim nga mga Santos sa panimalay ni Olaus ug sa iyang asawa, nga si Karen. Ang nakagamut na nga kalainan sa klase sa kahimtang sa mga tawo maoy nagmarka sa katilingban sa mga Norwegian, ug si Anna wala mahimutang sa yanong panimalay sa mga Johnsens ug sa kabus nga mga tawo nga nagsimba didto. Sa buhi pa ang iyang bana, siya nahisakop sa mas adunahan nga grupo, ug siya may kalagmitan nga motamay sa pobre nga mga tawo.

Sa misunod nga duha ka tuig, si Anna nakigkita kanunay sa mga misyonaryo bisan pa sa iyang pagduha-duha. Usa ka adlaw sa balay, gibati niya ang gahum sa Espiritu. Ang mga kalainan sa klase sa kahimtang walay bili ngadto sa Ginoo, apan ang iyang pag-ayad grabe samtang siya naghunahuna sa dili inila nga Simbahan, sa mga miyembro niini, ug sa ilang kakabus. “Kinahanglan bang mopaubos ako?” nangutana siya sa iyang kaugalingon.

Dayon gitubag niya ang iyang kaugalingong pangutana: “Oo, kon kini ang kamatuoran, kinahanglang buhaton nako.”²²

---

Sa kasamtangan, sa Estados Unidos, si James Garfield mipuli ni Rutherford Hayes isip presidente sa nasud. Sama ni Hayes, iyang gikondinar ang Simbahan ug misugo sa Kongreso sa pagpahunong na sa dinaghan nga kaminyoon. Sa dihang ang masuk-anon nga tawo mipusil ni Garfield sa pipila na lang kabulan nga nahibilin sa iyang termino, dihay pagpangagpas nga ang nagpusil usa ka Santos sa Ulahing Adlaw.²³ Apan ang akusasyon usa ka bakak. Daling gikondinar ni John Taylor ang pang-ataki, mipadayag og simpatiya sa masakiton nga presidente, ug nagdumili sa pagbasol kaniya sa politikanhong gibarugan nga iyang gihimo batok sa Simbahan.

“Siya, sama kanato, masayop,” giingnan ni John ang mga Santos. “Kitang tanan masayop, ug dili ang tanang tawo makabatok sa mga kalisud nga gihatag sa uban kanila.”²⁴

Si Presidente Garfield namatay sa iyang samad pipila ka bulan ang milabay. Ang misunod niya, si Chester Arthur, determinado gihapon sa pagpahunong sa dinaghan nga kaminyoon.²⁵ Isip delegado sa Kongreso sa Utah, si George Q. Cannon mibati sa pagpamugos dihadiha dayon. Niadtong Disyembre 1881, si Senador George Edmunds mipaila sa usa ka balaudnon diha sa Kongreso nga mas mapasayon ang pagkaso sa mga Santos tungod sa pagbuhat og dinaghan nga kaminyoon.

Kon ang Edmunds Act mapasar, ang mga Santos mahimong mapriso tungod sa “dili subay sa balaod nga panagtipon,” nga nagpasabut nga ang mga korte dili na kinahanglan nga momatuod nga ang dinaghan nga kaminyoon nahitabo. Si bisan kinsa nga miyembro sa Simbahan kinsa makita nga naghimo sa dinaghan nga kaminyoon mahimong idemanda ubos sa balaod. Ang dinaghan nga mga magtiayon nga nagpuyo sa samang balay o nakita nga nagkuyog sa publiko mahimong dakpon.

Ang balaod mokuha usab sa mga katungod sa pagbotar gikan sa mga lalaki ug mga babaye sa dinaghan nga kaminyoon, mopaubos nila sa mga multa ug mga termino sa pagkapriso, ug did-an sila sa pag-alagad diha sa mga hukmanan ug paghupot og politikanhong katungdanan.²⁶

Nakadugang sa kalisud ni George mao nga ang iyang asawa nahibalik na sa Utah, nasakit og pneumonia. Gusto niya nga makauban siya. Niadtong Enero 24, 1882, hinoon, si George nakadawat og telegrama nga dunay mensahe gikan ni Elizabeth. “Padayon sa imong gibuhat,” siya miawhag ni George. “Ang Dios moayo kanako agig tubag sa imong mga pag-ampo dinha ingon man usab dinhi.”

Paglabay sa duha ka adlaw, si George nakadawat og laing telegrama. Kini nag-report nga si Elizabeth namatay. “Ang hunahuna nga kami nagkabulag sa nahibilin niining kinabuhia ug nga ako dili na makakita sa iyang panagway pag-usab og dili na makatagamtam sa iyang mahigugmaong atensyon ug matam-is nga panag-uban nakapahugno kanako,” misulat si George sa iyang journal.²⁷

Ang Edmunds Act napasar sa wala madugay, nagdili ni George sa pag-alagad sa Kongreso. Niadtong Abril 19, siya namulong sa Kamara [House of Representatives] sa katapusang higayon. Gibati niya nga kalmado kay sa kasagaran, apan siya napungot sa desisyon sa iyang mga kauban sa pagpasar sa Edmunds Act. Ang mga Santos naghimo og dinaghan nga kaminyoon tungod kay ang Dios misugo kanila sa pagbuhat sa ingon, miingon siya. Wala silay tinguha nga ipugos ang ilang pagtuo ngadto ni bisan kinsa apan nanghinaut nga hatagan og katungod sa pagsunod sa Dios kon kini sakto.

“Kon kabahin sa panghimaraut sa kalibutan, kami andam nga mahimutang sa samang kahimtang ni Abraham,” dugang ni George.

Pagkahuman, pipila ka mga kongresista midayeg ni George sa iyang pakigpulong. Ang ubang mga representante mikumpisal nga sila mibati og pagpugos sa pagsupak kaniya. Ang kadaghanan ingon og nakontento nga siya mibiya.²⁸

---

Ang Edmunds Act wala makapausab sa hunahuna ni Ida Hunt mahitungod sa dinaghan nga kaminyoon. Niadtong tinglarag sa 1881, siya nagpuyo uban ni Ella ug David Udall sa lungsod sa St. Johns, Arizona, mga kwarentay singko ka milya gikan sa Snowflake. Atol nianang panahona, siya nagtrabaho sa lokal nga tindahan sa kooperatiba uban ni David, kinsa mao ang bishop sa St. Johns, ug nahimong suod ngadto ni Ella isip usa ka igsoon.²⁹

Sa wala madugay human mahimong bishop si David, siya ug si Ella nakahukom nga panahon na nga sila mohimo sa dinaghan nga kaminyoon. Sa wala madugay, si David mitanyag og kaminyoon ngadto ni Ida ubos sa pagtugot ni Ella. Si Ida gustong modawat sa iyang tanyag, apan nakita niya nga si Ella nakigbisog gihapon sa ideya nga ipakigbahin ang iyang bana. Mao nga, imbis nga dawaton ang tanyag ni David, si Ida mibalik ngadto sa Snowflake, wala makasabut sa iyang emosyon.³⁰

Unya, si Ida mipadala og sulat aron makahibalo sa tinuod nga pagbati ni Ella mahitungod sa tanyag sa kaminyoon. “Dili ako makatugot nga magpadayon kini nga wala makadawat og kasiguroan sa imong pagkaandam sa maong lakang,” giingnan niya ang iyang higala. “Dili lang kini imong katungod apan ang imong importante nga katungdanan sa pagpahayag og klaro sa bisan unsa nga mga pagsupak.”

“Mosaad ko nimo,” iyang gipaniguro ni Ella, “Ako dili masilo.”³¹

Si Ella mipadala og mubo nga tubag human sa unom ka semana. “Ang hilisgutan nga gihisgutan mao ang nakahatag nako og dakong kasakit ug kasubo, sa mas dako pa kay sa imong mahunahuna,” siya misulat, “apan akong gibati sama sa akong gibati sa sinugdanan, nga kon kini kabubut-on sa Ginoo ako hingpit nga andam sa pagpaningkamot sa paglahutay niini ug mosalig nga ang Dios mogiya sa sitwasyon.”³²

Niadtong Mayo 6, 1882, si Ida mibiya sa Snowflake alang sa dise otso nga adlaw nga biyahe ngadto sa templo sa St. George uban ni David, Ella, ug sa ilang gamay nga anak nga babaye, nga si Pearl. Samtang sila nagbiyahe tabok sa desierto, makita ni Ida nga si Ella nagmasulub-on gihapon mahitungod sa kaminyoon. Si Ida nagbantay sa iyang mga pulong ug mga aksyon, nabalaka nga basin siya makasulti o makabuhat og butang nga makapasakit pa og dugang ni Ella. Sila nagbasa og mga libro pagkusog ug nagdula uban ni Pearl aron mapugngan ang dili komportable nga kahilom.

Usa ka gabii, si Ida nakigsulti ni David, nabalaka sa kasubo ni Ella ug nahadlok nga siya nakahimo og sayop nga pagpili sa pagdawat sa tanyag ni David. Ang mahigugmaon, maawhagong mga pulong ni David nakahatag og paglaum sa iyang kasingkasing. Siya natulog nianang gabhiona nga nakasiguro nga ang Dios mosuporta nila sa ilang mga pagsulay samtang sila maningkamot nga magmasulundon.

Si Ida ug David nabugkos sa templo sa St. George niadtong Mayo 25. Sa walay kasiguroan nga umaabut, gibati ni Ida nga siya makasalig ni David sa pag-atiman kaniya, ug siya nag-ampo nga ang iyang gugma alang ni David modako pa. Si Ella usab ingon og nahupay sa mga pulong ug tambag sa tawo nga mipahigayon sa seremonya.

Nianang gabhiona, ang pamilya mipuyo sa balay sa usa sa igsoong babaye ni Ella. Human ang tanan nangatulog na, si Ella miadto sa kwarto ni Ida, nga wala makatulog. Sa unang higayon, ang duha ka babaye nag-atubang sa pag-istorya mahitungod sa ilang bag-ong relasyon sa usag usa—ug sa ilang mga paglaum ug mga tinguha alang sa umaabut.

Ang duha ka babaye nagtuo nga ang kaminyoon ni Ida ngadto ni David mao ang kabubut-on sa Dios. Apan karon nga ang Edmunds Act ipatuman na, ang mga panghitabo nianang adlawa nakapasumpaki nila sa gobyerno.

“Ang kaminyoon ubos sa ordinaryo nga mga sirkumstansya mao ang usa ka seryoso ug importante nga lakang,” si Ida misulat sa iyang journal nianang gabhiona, “apan ang pagsulod ngadto sa dinaghan nga kaminyoon, niining makuyaw nga panahon, mas seryoso ug importante.”³³