Walay Angay Kahadlokan gikan sa mga Dautan

Niadtong Marso 8, 1885, si Ida Udall nahigmata sa iyang ika-baynte siete nga adlaw nga natawhan sa mahimayaon nga kahayag sa adlaw. Apan sama sa pagsugat sa usa ka mainit nga adlaw pagkahuman sa tingtugnaw, si Ida nasayud nga siya kinahanglan nga magbantay kon siya mogawas. Kasagaran siya anaa ra sa sulod hangtud mosalop ang adlaw—o mamiligro nga mailhan sa marsyal sa Estados Unidos.¹

Walo ka bulan ang milabay sukad si Ida mipahilayo sa iyang panimalay sa St. Johns, Arizona, aron moadto sa “underground,” usa ka termino nga gisugdan sa paggamit sa mga Santos sa paghulagway sa kinabuhi nga nagtago gikan sa balaod. Nianang panahona, ang iyang bana, nga si, David, gikiha tungod sa daghang asawa ug gihusay uban sa lima pa ka mga Santos. Dul-an sa kwarenta ka mga lalaki ang mitestigo sa mga husay, ug daghan kanila ang bakak nga nanumpa batok sa mga Santos. “Ingon og walay balaod o hustisya alang sa mga Mormons sa Arizona,” si David misulat ngadto ni Ida nianang higayona.²

Sa dihang ang husay nahuman, lima sa unom ka lalaki nakonbikto sa pagpangasawa og daghan. Tulo ka lalaki gisentensyahan nga moalagad og tulo ug tunga ka tuig sa prisohan sa Detroit, Michigan, duha ka libo ka milya ang gilay-on. Si David lang ang nakalikay sa pagkakonbikto, apan tungod lang kay ang iyang kaso nalangan sulod sa unom ka bulan samtang ang nagdemanda nangita pa og dugang nga mga saksi batok kaniya—lakip ni Ida.³

Human mobiya sa Arizona, si Ida mibalhin uban sa amahan ug ina-ina ni David didto sa Nephi, usa ka lungsod nga mga usa ka gatus ug tryanta ka kilometro habagatan sa Siyudad sa Salt Lake. Ang labing suod lamang nga mga sakop sa pamilya ni Ida ug mga higala ang nasayud asa siya.

Si Ida wala gayud makagahin og panahon uban sa iyang mga ugangan kaniadto, mao nga sa sinugdanan ingon og siya nagpuyo uban sa mga estranghero. Apan siya nakakat-on sa paghigugma kanila ug nakaamiga sa iyang bag-ong mga silingan, lakip sa ubang dinaghan nga mga asawa kinsa nagtago aron sa pagpanalipod sa ilang mga pamilya. Ang pagtambong sa Simbahan ug paghimamat uban sa mga higala nakatabang aron nga mahayag-hayag iyang kapoy, ug masulub-on nga mga adlaw.⁴

Sa adlaw nga natawhan ni Ida, ang iyang mga higala ug pamilya sa Nephi nagpasiugda og salo-salo. Apan kadtong minahal kaayo sa iyang kasingkasing—iyang mga ginikanan, si David, ug ang unang asawa ni David, nga si Ella—gatusan ka kilometro ang gilay-on. Wala na niya makita si David sulod sa hapit unom na ka bulan. Ug ang iyang pagkawala diha lisud kaayo nga antuson tungod kay siya nagpaabut na sa ilang unang anak sa pipila ka semana.⁵

Sa wala madugay human sa salo-salo sa adlaw nga natawhan, si Ida nakadawat og kopya sa usa ka pamantalaan nga gikan sa Arizona. Sa iyang pag-abli sa pamantalaan, nakugang siya nga nakakita sa ulohan nga nagpahibalo sa kamatayon sa iyang inahan, nga si Lois Pratt Hunt. Si Lois kwarentay otso anyos pa lang, ug si Ida dili pa andam nga mamatay siya.

Ang mga higala ni Ida hinay nga mikuha sa pamantalaan gikan sa iyang mga kamot ug milingkod tupad niya hangtud sa pagsalop sa adlaw. Human sa pipila ka oras, nagbati na siya ug nanganak sa usa ka himsog, asul og mata nga batang babaye nga iyang ginganlan og Pauline.

Ang mga semana nga misunod daling milabay uban sa kasubo ug kalipay, apan si Ida mapasalamaton nga nakabaton ni Pauline uban kaniya. “Ako napanalanginan sa usa ka bililhon nga gamay nga anak nga babaye nga akoa gayud,” sulat niya sa iyang journal. “Nagpasalamat ako sa Dios nga karon ako aduna nay kapahinungdan sa akong pagpakabuhi ug paghago.”⁶

---

Nianang tingpamulak, sa amihanang Utah, si Sagwitch, ang iyang asawa nga si Moyogah, ug laing disesais nga mga Shoshones mitungas sa bungtod ngadto sa templo sa Logan.⁷ Ang templo nahuman na ug napahinungod na usa ka tuig na ang milabay, usa ka tugon sa hugot nga pagtuo ug pagpaningkamot sa mga Santos sa amihanang Utah ug habagatang Idaho. Uban niadtong naghago pag-ayo sa pagtukod sa templo mao ang mga Santos nga Sagwitch ug Shoshone.⁸

Ang mga Shoshone mibiyahe og layo aron makaabut sa templo. Dose ka tuig ang milabay sukad si Sagwitch ug sobra sa duha ka gatus ka Shoshone ang miapil sa Simbahan. Sila misimba sa ilang kaugalingong ward ug sa ilang kaugalingong pinulongan.⁹ Si Sagwitch ug Moyogah nabugkos didto sa Endowment House,¹⁰ ug ang anak nga lalaki ni Sagwitch nga si Frank Timbimboo Warner gitawag isip usa ka misyonaryo ngadto sa mga Shoshone.¹¹

Apan ang pag-ataki sa kasundalohan sa U.S. sa kampo sa Shoshone daplin sa Bear River dili gihapon malimtam sa mga naluwas sa masaker, ug ang ubang mga kalisud nagpadayon sa paghasol kanila. Human mopasakop sa Simbahan, si Sagwitch ug ang iyang katawhan nakadawat og yuta sa habagatang bahin sa Idaho nga kapuy-an ug himoong umahan. Apan pipila ka bulan human miabut ang mga Shoshone, ang katawhan sa kasikbit nga lungsod kinsa dili mga miyembro sa Simbahan nagsugod sa pagkahadlok nga ang puti nga mga Santos naghulhog sa mga Indian sa pag-ataki kanila. Ang mga tawo sa lungsod mihulga sa mga Shoshone ug mipugos kanila sa pagbiya sa ilang yuta samtang magsugod na unta sila sa pag-ani. Ang mga Shoshone mibalik pagkasunod tuig, apan ang mga dolon ug saag nga mga hayop miataki sa ilang kaumahan ug mikaon sa ilang mga tanom.¹²

Naglihok ubos sa direksyon ni Presidente John Taylor, ang mga lider sa Simbahan sa wala madugay nakakita og yuta alang sa mga Shoshone subay sa amihanang utlanan sa Utah.¹³ Karon ang ilang gamay nga lungsod, ang Washakie, adunay daghang mga panimalay, mga ranso, usa ka pandayan, usa ka tindahan sa kooperatiba, ug eskwelahan.¹⁴

Ang pagtukod og bag-ong kinabuhi malisud, apan wala kini makapugong ni Sagwitch ug sa iyang katawhan sa pagtabang sa pagtukod sa templo. Sa gamay nga oras nga ilang magahin, ang mga lalaki gikan sa komunidad mobiyahe sakay sa mga karwahe ug sa tren padulong sa Logan, diin sila motabang sa paghakot sa bato. Sa ubang mga panahon sila nag-andam sa mortar nga gibutangan sa mga bong-bong sa templo o magsagol og plaster aron itabon sa mga bong-bong sa sulod. Sa dihang ang templo gipahinungod na, ang mga Shoshone nakadonar og liboan ka oras sa pagtrabaho sa pagtukod sa sagrado nga estraktura.¹⁵

Si Sagwitch mihimo usab sa iyang bahin bisan og siya nagkatigulang na ug ang iyang kamot nauwatan tungod sa masaker sa Bear River. Ang mga pagpatay nagpabilin gihapon sa mga hunahuna sa mga tawo. Daghang nangabuhi pa karon ang nagsukod sa ilang edad kon pila na ka tuig ang milabay sukad sa makahahadlok nga panghitabo.¹⁶ Dili sila makalimot sa mga ginikanan, mga igsoon, mga bana, mga asawa, mga anak ug mga apo nga nawala.

Sa adlaw sa masaker, si Sagwitch wala makahimo sa pagpugong sa mga sundalo sa pagpamatay sa iyang katawhan. Apan sa tingpamulak sa 1885, siya ug ang ubang mga Shoshone migahin og upat ka adlaw sa templo, nagpahigayon og mga ordianansa alang sa ilang namatay nga mga kabanay lakip na sa daghan nga gipamatay sa Bear River.¹⁷

---

Niadtong Hunyo 1885, si Joseph Smith III ug ang iyang igsoong lalaki nga si Alexander miabut sa Teritoryo sa Utah sa laing misyon alang sa Gi-organisar Pag-usab nga Simbahan ni Jesukristo sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw. Sama sa gipaningkamutan sa miaging mga misyonaryo gikan sa ilang simbahan, ang managsoong lalaki gusto nga mokombinser sa mga Santos sa Utah ug bisan asa nga si propeta Joseph Smith wala gayud maghimo sa dinaghan nga kaminyoon.¹⁸

Ang mga Santos nga nakamatikod sa ilang pag-abut mao si Helen Whitney, ang singkwentay sais anyos nga anak nga babaye ni Heber ug Vilate Kimball. Si Helen nakapamilyar sa mensahe sa managsoong lalaki. Gani, siya mimantala makausa sa pamplet, nga Plural Marriage as Taught by the Prophet Joseph [Dinaghan nga Kaminyoon sumala sa Gitudlo ni Propeta Joseph], agig tubag sa pangangkon ni Joseph III mahitungod sa iyang amahan. Isip usa sa asawa ni Joseph Smith mismo, si Helen nasayud kaayo nga ang propeta naghimo sa dinaghan nga kaminyoon.¹⁹

Si Helen nag-edad og katorse sa dihang ang iyang amahan mitudlo kaniya sa baruganan ug nangutana kaniya kon mosugot ba siya nga mabugkos ngadto ni Joseph. Supak kaayo siya sa ideya sa sinugdanan, ug siya mitubag nga masuk-anon ngadto sa iyang mga pulong. Apan nianang tibuok adlaw, samtang siya naghunahuna kon unsay buhaton, siya nasayud nga ang iyang amahan nagmahal kaniya pag-ayo og dili siya tudloan og butang nga magsupak sa kabubut-on sa Dios. Miuyon siya sa pagbugkos, nagtuo nga ang panaghiusa makatabang nga mahimaya siya ug ang iyang pamilya ug masumpay ngadto ni Joseph Smith sa kahangturan.

Ang pagkahan-ay wala gibase sa naandan sa hapit tanang paagi. Si Helen bata pa alang sa pagminyo, bisan og pipila sa mga kababayen-an sa iyang pangidaron nagminyo diha sa Estados Unidos niana nga panahon. Sama sa ubang mga asawa ni Joseph, siya nabugkos ngadto sa propeta alang sa kahangturan lamang. Siya ug si Joseph panagsa ra kaayo nga magka-istoya diha sa kadaghanan, ug wala gayud siya mipakita nga sila adunay suod nga pisikal nga relasyon. Mipadayon siya sa pagpuyo ngadto sa panimalay sa iyang mga ginikanan ug, sama sa uban nga mga dinaghang asawa diha sa Nauvoo, pabilin niyang gitago ang iyang pagbugkos. Apan anaa na siya sa edad nga ang ubang mga babaye manguyab na, nakahatag kini niya og kalisud sa pagpasabut ngadto sa iyang mga kahigalaan kon nganong mihunong na siya sa pagtambong og mga sosyal nga panagpundok.²⁰

Human sa kamatayon sa propeta, si Helen naminyo ni Horace Whitney, anak nila ni Newel ug Elizabeth Ann Whitney. Si Helen nag-edad og dise siete anyos ug si Horace nag-edad og baynte dos anyos nianang higayuna, ug sila nagkahigugmaay pag-ayo. Sa adlaw sa kaminyoon, sila misaad nga mag-inunungay sa usag usa sa nahibilin sa ilang kinabuhi ug, kon posible, sa mga kahangturan. Apan didto sa altar sa templo sa Nauvoo, sila naminyo alang niining kinabuhia lamang, kay si Helen nabugkos na ngadto ni Joseph Smith alang sa kahangturan.²¹

Unya, human makapahimutang sa Utah, si Helen miuyon sa mga kaminyoon ni Horace ngadto nila ni Lucy Bloxham ug Mary Cravath. Si Lucy namatay sa wala madugay, apan si Mary ug Helen nagpuyo nga tupad sa usag usa ug nakatagamtam og maayong relasyon. Sila si Helen ug Horace malipayong naminyo sulod sa trayntay otso ka tuig, ug siya nanganak og onse ka mga anak.²² Si Horace namatay niadtong Nobyembre 22, 1884, ug si Helen karon migahin sa pipila sa iyang panahon sa pagsulat alang sa Deseret News ug sa Woman’s Exponent.²³

Ang dinaghan nga kaminyoon dili gayud sayon alang ni Helen, apan gipanalipdan niya kini pag-ayo. “Kon dili pa lang tungod sa gamhanang pagpamatuod gikan sa Ginoo,” siya misulat, “Wala ko magtuo nga ako makasunod niini sa makadiyot.”

Pipila ka tuig human makasulat sa Dinaghan nga Kaminyoon sumala sa Gitudlo sa Propetang Joseph, si Helen mimantala sa ikaduha nga pamplet, Why We Practice Plural Marriage [Ngano nga Kita Naghimo og Dinaghan nga Kaminyoon], nga naghisgot sa komon nga mga pagsaway sa maong binuhatan. “Walay mahimong dautan,” giingnan niya ang iyang mga magbabasa, “sa usa ka butang nga nagdasig og pag-ampo, mokuha sa kahakog gikan sa kasingkasing, ug modugang sa kapasidad sa tawo sa paghigugma, mogiya sa usa ka tawo sa pagbuhat og mas importante nga mga binuhatan sa kalooy sa gawas sa iyang kaugalingong pundok sa mga higala.”²⁴

Bisan og ang pagsulat makakapoy usahay ni Helen, ang kinitaan mibayad alang sa iyang subskripsyon sa pamantalaan ug sa ubang mga galastuhan.²⁵ Ang iyang mga editorial mipanton sa mga tigpanggukod sa Simbahan nga nagsuporta sa kagawasan ug relihiyoso nga kalingkawasan sa usa ka bahin samtang nangampanya og ayo batok sa Simbahan sa laing bahin. Ang iyang mga pulong naghatag usab og awhag sa iyang isig ka Santos.

“Kon kini nga katawhan mohimo sa ilang bahin, ang mga gahum sa Makagagahum mapakita alang kanila,” gipasaligan niya ang iyang mga magbabasa niadtong Agosto 1885. “Kita walay angay kahadlokan gikan sa mga dautan.”²⁶

Ang pagtan-aw ni Helen sa mga paningkamot ni Joseph III sa pagdistansya sa iyang amahan gikan sa dinaghan nga kaminyoon usa ka pag-ataki sa kamatuoran.²⁷ Usa ka adlaw, samtang nagbiyahe sakay sa tren agi sa tunga-tungang Utah, nakamatikod siya og tawo nga misakay sa iyang gisakyan ug milingkod sa lingkuranan sa iyang atubangan. Dili siya usa ka miyembro sa Simbahan nga tan-awon, ug si Helen naghunahuna kon siya usa ba ka opisyal sa gobyerno aron ipatuman ang mga balaod batok sa daghan og asawa. Human mogawas ang tawo sa tren, nahibaloan ni Helen sa iyang kakugang nga siya mao si Joseph Smith III.

“Kon nakaila pa ko niya,” sulat niya sa iyang journal, “Nagmaisugon unta ko sa pagsaway ug dili magpanuko sa pagpaila sa akong kaugalingon.”²⁸

Bisan og si Helen migahin sa kadaghanan sa iyang kinabuhi nga naminyo ngadto ni Horace, nasayud siya nga siya nabugkos ngadto ni propeta Joseph Smith. Kon sa unsa nga paagi ang iyang mga relasyon moepekto human dinhi dili klaro ngadto kaniya. Apan tuyo niya nga madawat ang tanang mahangturong mga panalangin nga gisaad sa Dios sa iyang pamilya. Ang Dios kanunay nga midala kaniya pinaagi sa hudno sa kasakit, ug siya nagpadayon sa pasalig nga Siya mohimo sa mga butang nga matarung sa katapusan.

“Dugay nakong nakahibalo nga isalig ang tanan Kaniya, kinsa mas nakahibalo kay sa atong kaugalingon unsay makahimo nato nga malipayon,” siya misulat.²⁹

---

Pipila ka bulan human sa pagkatawo sa iyang anak nga babaye, si Ida Udall mibalhin na usab. Nagbiyahe ubos sa peke nga ngalan, nagpuyo siya sulod sa pipila ka semana matag higayon sa lain-laing mga higala ug mga kabanay sa Utah.³⁰ Si David pagahusayon sa Agosto 1885. Tungod kay ang mga tigdemanda wala makamugna og makakombinser nga kaso batok kaniya alang sa dinaghang asawa, sila migamit sa mga bakak nga akusasyon batok kay David nga gipasangil sa mga kaaway niya sa St. Johns, sa miaging panahon.³¹

Sila si Ida ug David katapusang nagkita niadtong Mayo 1885, duha ka bulan human matawo si Pauline. Sukad niadto, si Ida nakadawat og sulat gikan ni David nga nagpadayag sa kasubo sa tanan nga iyang gilahutay tungod kaniya.

“Usahay ako mobati nga mas maayo pa unta nga ako mag-antus nga mapriso kay sa ikaw magdala og laing ngalan ug magtag-tago tungod sa kahadlok nga mailhan,” siya misulat.³²

Apan si Ida naglaum nga ang iyang sakripisyo adunay maayong sangputanan, ilabi na nga daghang mga tawo ang nagtuo nga si David mapawalay sala. Samtang siya naghulat og mga balita sa husay sa Arizona, siya naglingaw-lingaw sa pag-atiman ni Pauline. Ang pag-atiman sa mga panginahanglan sa masuso usahay mao lamang ang butang nga makapalimot niya sa kakulba.³³

Niadtong Agosto 17, ang mga balita miabut nga si David nakombikto sa panumpang bakak ug gisentensyahan nga mapriso og tulo ka tuig. Si Ida nadismaya, apan siya naglaum nga siya makahimo sa pagbalik ngadto sa iyang pamilya sa Arizona. Si Apostol George Teasdale hinoon mirekomendar nga dili mogawas gikan sa gitagoan. Kon si David mapasaylo sa huyang sa panumpang bakak, ang iyang mga kaaway maningkamot sa pagkombikto kaniya sa dinaghan og asawa.

Si Ida misunod sa tambag sa apostol ug wala mobalik ngadto sa Arizona.³⁴ Apan matag adlaw nga molabay, siya mas matinguhaon nga makadungog ni David gikan sa prisohan. Siya makasulat ra og usa ka sulat sa usa ka bulan ngadto sa iyang pamilya, mao nga siya nagdepende ni Ella nga mopadala kaniya sa iyang mga kopya sa sulat. Si Ella nag-atubang sa iyang kaugalingong mga hagit, ilabi na human sa kamatayon sa iyang kamanghurang anak, nga si Mary, niadtong Oktubre 1885.

Sulod sa tulo ka bulan, si Ida walay nadawat nga mga sulat gikan ni David. Sa dihang sa katapusan iyang nadawat ang iyang daghang mga sulat, nahibaloan niya nga siya naggamit og alyas alang kaniya. Nahadlok nga maduhig, si David karon migamit sa ngalan sa iyang inahan, nga si Lois Pratt nga maoy iyang itawag kaniya.³⁵

---

Niana nga tinglarag, samtang nagtago gikan sa mga marsyal sa habagatan sa Siyudad sa Salt Lake, si Presidente Taylor mitawag ni Jacob Gates sa laing misyon ngadto sa Hawaii. Unom na ka bulan sukad nga si Jacob nakabalik gikan sa iyang unang misyon ngadto sa mga isla. Nianang higayuna, siya naminyo ni Susie Young, kinsa karon nahimo nang Susa. Nagpuyo sila sa Provo, nagpadako sa ilang tulo ka anak ug nagpaabut og usa. Si Bailey, anak nga lalaki ni Susa gikan sa iyang unang kaminyoon, nagpuyo usab uban nila. Ang iyang anak nga babaye, nga si Leah, hinoon, nagpuyo pa gihapon sa pamilya sa iyang amahan sa amihanang Utah.

Ang wala paabuta nga tawag sa misyon ni Jacob nakapabalaka ni Susa ug nagpabilin niya nga puno sa mga pangutana. Ang sulat mihangyo ni Jacob nga moadto sa Hawaii sa tulo ka semana, nga naghatag niya og gamay nga panahon sa pagpahimutang sa iyang mga kalihokan sa negosyo. Wala usab kini magsulti kon madala ba niya ang iyang pamilya, nga usahay ang mga misyonaryo tugutan sa pagbuhat niini.

Si Susa buot nga mokuyog kaniya ug modala sa mga anak, apan wala siya maglaum. “Gikan sa tono sa pahibalo ni Jacob, wala siya magtuo nga ako mahimong mouban,” misulat siya sa iyang inahan pagkasunod adlaw. “Mao nga makahunahuna kamo sa akong umaabut sa mosunod nga tulo ka tuig.”³⁶

Si Jacob midawat dayon sa tawag sa misyon, apan siya mihangyo ni Presidente Taylor kon si Susa ug ang mga bata makakuyog ba niya. “Gusto ko nga sila mokuyog nako,” siya misulat. Gipahinumduman niya ang propeta nga si Susa nakaadto na sa Hawaii kaniadto ug suhito na sa dapit.³⁷

Walay tubag ang miabut dayon, ug si Susa nangandam sa pagpalarga ni Jacob nga siya lang. Nakahibalo siya nga tulo ka laing mga misyonaryo nakadawat og pagtugot nga dad-on ang ilang mga pamilya ngadto sa Laie, diin ang kapuy-an limitado, mao nga siya wala magpaabut sa sama nga panalangin. Dayon, mga usa ka semana sa wala pa siya mobiya sa Utah, si Jacob nakadawat og sulat nga mitugot kaniya sa pagdala sa iyang pamilya.³⁸

Sila si Susa ug Jacob nagdali sa pagpangandam. Gawas sa ubang butang, sila misulat ni Alma Dunford, ang kanhi bana ni Susa, aron mohangyo kon makauban ba nila ang dies anyos nga si Bailey ngadto sa Hawaii. Imbis mobalos sa pagsulat, si Alma naghulat hangtud ang pamilya molarga na sa Hawaii. Dayon giatubang niya sila didto sa estasyon sa tren sa Siyudad sa Salt Lake uban sa usa ka deputy ug mando sa korte nga nagpakita sa iyang katungod nga anha niya si Bailey diha sa Utah.

Bisan og si Bailey nagpuyo kanunay ni Susa, ang mando sa korte wala maghatag niya og katungod sa pagpugong ni Alma sa pagkuha ni Bailey. Samtang si Susa nanamilit sa iyang anak, naguol, ang batang lalaki mihilak ug naningkamot nga mobalik ngadto kaniya.³⁹

Sila si Susa ug Jacob mipaingon sa Hawaii sa wala madugay uban sa ilang mga anak. Atol sa pagbiyahe, si Susa naguol pag-ayo ug nasakit. Sa dihang ang barko midunggo sa Honolulu, si Joseph F. Smith, kinsa nagtago didto sa isla aron makalikay nga madakpan, mihangop kanila. Pagkasunod buntag miadto sila sa Laie, diin ang daghang mga Santos mihangop nila uban sa panihapon ug konsierto.⁴⁰

Sila si Susa ug Jacob sa wala madugay mipahimutang na sa Laie. Si Susa nakadayeg sa matahum nga talan-awon sa iyang palibut, apan siya naglisud sa pag-istar sa mga kwarter sa misyonaryo, nga gihugpaan og insekto. “Kon ako mobati nga masulub-on,” misulat siya sa usa ka makalingaw nga artikulo alang sa Woman’s Exponent, “Ako adunay daghang mga kauban nga mga minyak, mga ilaga, mga tanga, mga uhipan, mga uk-uk, mga pulgas, mga lamok, mga tiki, ug minilyon nga hulmigas.”⁴¹

Kasagaran, gimingaw siya sa Utah.⁴² Apan pipila ka bulan human moabut, nakadawat siya og sulat gikan ni Bailey. “Gipangandoy nako nga ikaw nagpabalin lang unta diri,” siya misulat. “Naghunahuna ko nimo sa akong mga pag-ampo.”⁴³

Niadto nga mga pag-ampo, maayo na lang, si Susa nahupay.

---

Sa dihang si John Taylor nagtago sa sayo nga bahin sa 1885, miuban siya ni George Q. Cannon, kinsa una nang nagtago sulod sa pipila na ka semana. Hangtud atong tungora, nakakita sila og kadangpan diha sa mga panimalay sa pipila ka mga matinud-anon nga mga Santos sa palibut sa Siyudad sa Salt Lake, mobalhin kon ang mga silingan magduda na o si John dili na mahimutang. Gumikan kay ang mga marshal kanunayng nagpangita kanila, dili sila mahimong mokumpyansa.⁴⁴

Dili makahimo nga makigkita sa mga Santos sa personal, ang Unang Kapangulohan naningkamot sa pagdumala sa mga buluhaton sa Simbahan pinaagi sa sulat. Kon dunay mga butang nga dili masulbad nianang paagiha, sila sekreto nga magmiting uban sa mga lider sa Simbahan sa Siyudad sa Salt Lake. Ang matag biyahe ngadto sa siyudad makuyaw. Walay lider sa Simbahan nga naghimo sa dinaghan nga kaminyoon nga luwas.⁴⁵

Niadtong Nobyembre, ang federal nga mga marsyal miaresto ni apostol Lorenzo Snow, kinsa nag-edad og setentay uno anyos ug masakiton.⁴⁶ Sa wala pa ang iyang pagkaaresto, si Lorenzo nakahukom nga magpuyo uban sa usa lang sa iyang mga pamilya aron makalikay sa sumbong sa dili subay sa balaod nga panagtipon. Apan usa sa mga maghuhukom nga nahilakip sa kaso miingon nga siya kinahanglan nga hingpit gayod mohunong isip usa ka bana ngadto sa iyang mga asawa. “Mas gusto pa nakong mamatay og liboan ka kamatayon,” mipahayag si Lorenzo, “kay sa akong isalikway ang akong mga asawa ug makasupak niining sagrado nga mga obligasyon.”⁴⁷

Niadtong Enero 1886, ang huwes misentensya ni Lorenzo ngadto sa dise otso ka bulan sa prisohan tungod sa tulo ka higayon sa dili angay nga pagpakig-ipon. Sa misunod nga bulan, gironda sa marshal nga si Elwin Ireland ug pipila sa mga representante ang umahan ni George Q. Cannon ug mihatag sa subpoena ngadto sa mga sakop sa pamilya nga nagpuyo didto. Si Ireland miisyu dayon og $500 nga ganti sa pagdakop ni George.⁴⁸

Sa dihang si George nakahibalo mahitungod sa ganti, nasayud siya nga daghang “uhaw nga mga tawo” mangita kaniya. Dili gusto nga mabutang ang propeta sa kakuyaw, siya nakahukom nga mobulag ni John sulod sa usa ka panahon. Si John miuyon ug mitambag kaniya nga moadto sa Mexico. Pipila ka adlaw, namalbas si George sa iyang bungot ug misakay sa tren, naglaum nga makagawas siya sa Utah nga dili mamatikdan.⁴⁹

Hinoon, dihay mikatap nga istorya nga si George mibiya sa lungsod, ug usa ka sheriff misakay sa tren ug miaresto kaniya. Si Marshal Ireland dayon mikuyog kaniya balik ngadto sa Siyudad sa Salt Lake.

Samtang ang tren nagdagan, usa ka miyembro sa Simbahan miduol ni George ug mihung-hong nga dunay grupo sa mga Santos nga nagplano sa pagluwas kaniya sa dili pa moabut ang tren sa siyudad. Si George mibarug ug mipaingon sa usa ka nauganan sa gawas sa usa sa mga sakyanan sa tren. Dili siya gusto nga dunay bisan kinsa nga maaresto—o mamatay—tungod kaniya.

Nagtan-aw sa yuta sa gawas, si George naghunahuna nga molukso gikan sa tren. Ang desierto sa kasadpan usa ka mamingaw nga dapit. Kon siya masayop sa paglukso, tingali siya mahilayo na hinoon gikan sa labing duol nga lungsod. Ang pagbiyahe niining pansil nga yuta nga maglakaw mahimong makuyaw kaayo, ilabi na sa usa ka tawo nga dul-an na sa saysenta anyos.

Ang tren sa kalit dili na makontrolar ang pagdagan, hinungdan nga si George nasalibay. Ang iyang ulo ug ang iya walang kilid nabunal sa yuta samtang ang tren nagpadayon sa pagdagan ngadto sa mabugnaw, nagdulom nga distansya.

Naghigda nga medyo nawad-an sa panimuot diha sa mibagtok nga yuta, si George mibati og kasakit sa iyang ulo ug lawas. Ang tumoy sa iyang ilong napislat sa pikas bahin, nabuak. Ang hiwa sa usa sa iyang mga kilay milahos ngadto sa iyang bagul-bagol, ug nabulit ang iyang nawong ug mga sinina sa dugo.

Mibarug, si George hinay nga nagsugod sa paglakaw subay sa dalan. Sa wala madugay usa ka deputy nagpaingon kaniya. Si Marshal Ireland nakamatikod nga siya nawala ug mimando sa tren nga mohunong. Si George nagtakiang nga misugat sa deputy, kinsa mikuyog niya ngadto sa duol nga lungsod.

Didto si George mipadala og telegrama nga walay Santos nga mag-apil-apil sa iyang pagkaaresto. Siya atua na sa mga kamot sa Ginoo karon.⁵⁰