Si Joseph ang Manalagna
Ang rekord sa kasaysayan nagklaro kon sa unsang paagi nga natuman ni Joseph Smith ang iyang tahas isip manalagna ug sa paghubad sa Basahon ni Mormon.
Joseph Smith, gipahinungod kang David Rogers, sa maayong kabubut-on sa Community of Christ Library-Archives, Independence, Missouri
Niadtong April 6, 1830, sa adlaw nga si Joseph Smith mi-organisar sa Simbahan ni Jesukristo (sa kaulahian gitawag og Ang Simbahan ni Jesukristo sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw),1 iyang gipahayag ang mga pulong sa usa ka pagpadayag niadtong mga nanagpundok. “Tan-awa,” ang tingog sa Dios mipahayag sa sulod niini, “adunay talaan nga gitipigan diha kaninyo; ug sa sulod niini ikaw [Joseph Smith] pagatawgon nga manalagna” (D&P 21:1).
Ang labing dayag nga timailhan sa tahas ni Joseph Smith isip usa ka manalagna diha sa bag-ong naporma nga Simbahan mao ang Basahon ni Mormon, diin iyang gibalik balik sa pagpasabut nga nahubad “pinaagi sa gasa ug gahum sa Dios.”2 Daghan niadtong suod ni Joseph sa tuig nga wala pa ang organisasyon sa Simbahan ang misaksi sa proseso diin mipatim-aw ang Basahon ni Mormon ug adunay gamayng pagsabut sa pulong nga manalagna.
Ang Kahulugan sa Manalagna
Unsa ang pasabut sa manalagna ngadto sa batan-ong propeta ug sa iyang mga kaidad? Gimatuto si Joseph diha sa usa ka pamilya nga nagbasa sa Biblia, nga pabalik balik nga naghisgut og mga manalagna. Sama pananglit sa 1 Samuel, ang tigsulat mipasabut: “Sa unang panahon sa Israel, sa diha nga ang usa ka tawo moadto sa pagpangutana sa Dios, sa ingon niini magasulti siya: Umari ka, ug mangadto kita sa magtatan-aw: kay siya gitawag karon nga usa ka manalagna” (1 Samuel 9:9).
Ang Biblia usab naghisgut sa mga katawhan nga nakadawat og espirituhanon nga pagpakita pinaagi sa mga butang sama sa sungkod,3 usa ka tumbaga nga serpente diha sa tumoy sa tukon (nga nahimong dakong simbolo sa medikal nga propesyon),4 usa ka ephod (kabahin sa besti sa pari nga gilakipan og duha ka bililhong bato),5 ug ang Urim ug Thummim.6
“Makakita” ug “manalagna” maoy kabahin sa kultura sa America ug sa pamilya nga gindak-an ni Joseph Smith. Naimpluwensyahan og maayo sa mga pulong sa Biblia ug sa sagol nga mga kultura sa Anglo-European nga dala sa mga migrante ngadto sa Amihanang America, ang ubang tawo sa sayo nga bahin sa ika-19 nga siglo mituo nga posible sa gitugahan indibidwal nga “makakita,” o makadawat ug espirituhanon nga mga pagpakita, pinaagi sa mga butang sama sa mga bato sa manalagna [seer stones].7
Ang batan-on nga si Joseph Smith midawat usab sa ingon nga mga tinuohan ug binuhatan sa iyang panahon, lakip sa ideya sa paggamit sa mga bato sa manalagna aron sa pagtan-aw sa nawala o tinago nga mga butang. Tungod kay ang mga istorya sa biblia nagpakita sa Dios nga naggamit og mga butang aron mapokus ang pagtuo sa katawhan o espirituhanong makig-istorya niadtong unang panahon, nagtuo si Joseph ug ang ubang tawo nga posible usab kini sa ilang panahon. Ang mga ginikanan ni Joseph, sila si Joseph Smith Sr. ug Lucy Mack Smith, miawhag sa pagsunod niining kultura ug sa ilang paggamit sa pisikal nga mga butang niining paagiha, ug ang mga lumulupyo sa Palmyra ug sa Manchester, New York, diin nagpuyo ang mga Smith, mangita ni Joseph aron ipapangita ang nawagtang nga mga butang sa wala pa siya mobalhin ngadto sa Pennsylvania sa ulahing bahin sa 1827.8
Alang niadtong wala kasabut sa mga tawo sa ika-19 nga siglo diha sa rehiyon ni Joseph kon giunsa nila pagsunod ang ilang relihiyon, ang mga bato sa manalagna mahimong dili pamilyar, ug ang mga eskolar adunay taas nga panaglantugi bahin niining panahon sa iyang kinabuhi. Isip kabahin sa resulta sa Enlightenment o Age of Reason [Kapanahonan sa Katarungan], usa ka panahon nga mihatag og gibug-aton sa siyensya ug ang maobserbahan sa kalibutan nga labaw pa kaysa espirituhanong mga butang, daghan sa panahon ni Joseph nga mibati nga ang paggamit og pisikal nga butang sama sa mga bato o tukon mga tuo-tuo na lang o dili tukma alang sa reliheyusong mga tumong.
Sa ulahing katuigan, sa dihang misaysay si Joseph sa iyang talagsaong sugilanon, iyang gihatagan og gibug-aton ang iyang mga panan-awon ug uban pang espirituhanong kasinatian.9 Pipila sa iyang kanhi kaubanan mitutok diha sa una niyang paggamit sa mga bato sa manalagna sa paningkamot nga madaot ang iyang dungog sa kalibutan nga nagkadako ang pagsalikway sa ingon nga mga buhat. Si Joseph ug ang ubang nag-unang mga miyembro mipili nga dili motutok diha sa impluwensya sa komon nga kultura, … diha sa ilang mga paningkamot sa pagsangyaw, tungod sa kadaghan sa umaabot nga kinabig nga nakasinati og kausaban kon giunsa nila sa pagsabut ang relihiyon sa Kapanahonan sa Katarungan. Sa nahimong gidiklarar nga pinadayag, hinoon, si Joseph mipadayon sa pagtudlo nga ang mga bato sa manalagna ug ubang himan nga gamit sa manalagna, ingon man ang abilidad sa paggamit niini, importante ug sagradong gasa gikan sa Dios.10
Ang mga instrumento nga Gigamit sa Paghubad sa Basahon ni Mormon
Ang mga bato sa manalagna makita usab diha sa mga asoy sa kasaysayan nga naghulagway ni Joseph Smith ug sa paghubad sa Basahon ni Mormon. Ang opisyal nga kasaysayan ni Joseph, nagsugod niadtong 1838, naghulagway sa pagbisita sa anghel, giila isip si Moroni, kinsa misulti kaniya bahin sa bulawan nga mga palid nga gilubong diha sa duol nga bungtod. Misaysay si Joseph nga samtang siya nakig-istorya sa anghel, usa ka “panan-awon nabuksan” nga klaro kaayo diha sa iyang hunahuna nga siya “nakaila sa dapit” sa diha nga nakita na kini niya mismo (Joseph Smith—History 1:42).
Ang mga miyembro sa Simbahan sa tibuok kasaysayan nagtinguha sa pagsabut sa sayong kasaysayan ni Joseph Smith ug sa iyang pagkakaplag ug paghubad sa mga palid nga bulawan. Kini nga imahe nga pinaagi ni artist C. C. A. Christensen 1886 nagpakita ni Joseph Smith nga midawat sa mga palid gikan sa anghel nga si Moroni.
Si Anghel Moroni Naghatag sa mga Palid ngadto kang Joseph Smith, ni C. C. A. Christensen
Diha sa kasaysayan si Joseph misugod siya niadtong 1838, mipasidaan si Moroni kaniya “nga si Satanas mosulay sa pagtintal kanako (mahitungod sa kabus nga kahimtang sa banay sa akong amahan), sa pagkuha sa mga palid sa tuyo nga magpadato.” Kini nga anghel midumili, misaysay si Joseph, nag-ingon nga kon siya adunay “lain nga tumong” kay sa pagtukod sa gingharian sa Dios, “ako dili makakuha kanila” (Joseph Smith—History 1:46). Sa nag-una niya nga kasaysayan sa 1832, si Joseph mipasabut, “ako … nagtinguha sa mga Palid aron magpadato ug wala mosunod sa kasugoan sa paghimaya sa Dios.”11 Agig sangputanan, siya gikinahanglan nga mobalik ngadto sa bungtod sa kada tuig sulod sa upat ka tuig hangtud nga siya andam na sa pagdawat sa mga palid (tan-awa sa Joseph Smith—Kasaysayan 1:53–54).
Si Joseph misugilon nga sa dihang naangkon na niya sa katapusan ang mga palid gikan ni Moroni niadtong 1827, nadawat usab niya ang duha ka bato nga gamiton sa paghubad niini. Siya ug ang suod nga mga kaila mirekord sa kasayuran bahin niining mga bato, mihulagway niini isip puti o tin-aw ang hitsura, gipahimutang sa bayanan nga plata o mga lingin nga daw anteyohos, ug gikonektar sa dakong taming.12 Sigun sa gihulagway, bug-at kining himan sa manalagna. Ang inahan ni Joseph Smith miingon nga iyang tangtangon ang mga bato gikan sa taming aron sayon kining gamiton.13
Ang teksto sa Basahon ni Mormon mitawag niini nga mga bato nga “tighubad” ug nagpasabut nga kini “giandam gikan pa sa sinugdanan, ug gihatag gikan sa kaliwatan ngadto sa kaliwatan, alang sa katuyoan sa paghubad sa mga pinulongan,” nga “giampingan ug gitipigan pinaagi sa kamot sa Ginoo” (Mosiah 28:14‒15, 20).
Naasoy usab diha sa basahon kon sa unsang paagi ang Ginoo mihatag sa “duha ka mga bato” ngadto sa igsoon nga lalaki ni Jared, uban sa usa ka saad nga sila motabang sa umaabut nga henerasyon aron sa pagdawat pag-usab sa Iyang mga pulong. “Isulat kini nga mga butang ug silyohi sila,” ang Ginoo nagtudlo kaniya, “ug ako mopakita kanila sa akong kaugalingong tukma nga panahon ngadto sa mga tawo.” Kini nga mga bato, ang Ginoo mipasabut, “mopatin-aw ngadto sa mga mata sa mga tawo niini nga mga butang diin ikaw mosulat” (Ether 3:24, 27).
Detalye gikan sa usa ka pahina sa orihinal nga manuskrito sa Basahon ni Mormon nga naglakip sa pagbiya sa pamilya gikan sa Jerusalem ni Lehi nga mao karon ang 1 Nephi 2. Si Joseph Smith midiktar sa Basahon ni Mormon ngadto sa pipila ka mga escriba, lakip na si Oliver Cowdery, kinsa maoy scriba alang niining linya.
Sa maayong kabubut-on sa Church History Library; LITRATO GIAYO ALANG SA KAKLARO
Sa dihang nahuman ni Joseph Smith ang pagdiktar sa iyang paghubad sa Basahon ni Mormon ngadto sa mga tigsulat sa tunga-tungang bahin sa-1829, ang kahulugan sa manalagna aduna pay dugang katin-awan diha sa teksto. Ang Basahon ni Mormon adunay usa ka panagna gipahinungod ngadto ni Jose sa Ehepto nga namahayag nga usa sa iyang kaliwatan—tataw nga si Joseph Smith—mao ang mahimong “pinili nga manalagna” magdala sa ubang kaliwatan “ngadto sa kasayuran sa mga pakigsaad” nga gihimo sa Dios sa ilang mga katigulangan (2 Nephi 3:6, 7).
Sa laing asoy sa Basahon ni Mormon, si Alma nga batan-on naghatag sa mga tighubad ngadto sa iyang anak nga lalaki nga si Helaman. “Ampingi kini nga mga tighubad,” si Alma mitambag kaniya, nagpasabut ngadto sa duha ka mga bato sa bayanan nga plata. Apan si Alma usab mikutlo sa usa ka panagna nga makita nga nagpasabut sa usa ka bato: “Ug ang Ginoo miingon: Ako mag-andam alang sa akong sulugoon si Gazelem, og usa ka bato, diin mohayag diha sa kangitngit ngadto sa kahayag” (Alma 37:21, 23).
Ilabi na, bisan tuod nga gihatag sa kinatibuk-ang kahulugan sa “tighubad” (dinaghan), kini nga panagna namulong mahitungod sa paghatag ngadto sa umaabut nga sulugoon nga ginganlan og Gazelem og “usa ka bato” (tinagsa). “diin mohayag diha sa kangitngit ngadto sa kahayag.”14 Ang nahauang mga Santos sa Ulahing mga Adlaw mituo nga kining gipanagna nga sulugoon mao si Joseph Smith.15
Sa pagkatinuod, ang mga ebidensya sa kasaysayan nagpakita nga agi og dugang sa duha ka bato sa manalagna nga nailhan isip “mga tighubad”, si Joseph Smith migamit og lain pang bato sa manalagna sa paghubad sa Basahon ni Mormon, kasagaran ibutang kini ngadto sa kalo aron dili mahayagan. Matud sa mga tawo nga kauban ni Joseph, gibuhat niya kini aron mas makita ang mga pulong diha sa bato.16
Pagka 1833, si Joseph Smith ug ang iyang mga kauban misugod sa paggamit sa mga termino sa biblia nga “Urim ug Thummim” nga nagpasabut sa bisan unsa nga bato nga gigamit aron sa pagdawat sa balaanong mga pagpadayag, lakip sa mga tighubad sa mga Nephite ug ang usa ka bato sa manalagna.17 Kining dili klaro nga terminolohiya nagpalisud sa pagtino sa tukmang mga pamaagi diin si Joseph Smith mihubad sa Basahon ni Mormon. Agi og dugang sa paggamit sa mga tighubad, sumala ni Martin Harris, si Joseph usab migamit sa usa sa iyang mga bato sa manalagna alang sa kasayon atol sa paghubad sa Basahon ni Mormon. Ubang mga kapanguhaan nagmatuod nga usabon ni Joseph ang mga instrumento nga iyang gigamit sa paghubad.18
Human Namantala ang Basahon ni Mormon
Human sa pagmantala sa Basahon ni Mormon niadtong Marso 1830, si Joseph Smith ug ang iyang mga clerk misugod sa unsay naila karon isip Joseph Smith Translation sa Biblia, usa ka propetikanhon nga rebisyon sa King James Version.19 Girekord ni Joseph nga ang paggamit sa mga tighubad sa Nephite alang niini nga proyekto sa paghubad dili na mahimo tungod kay wala na kini niya.
Gipasabut diha sa Joseph Smith nga kasaysayan nga “pinaagi sa kaalam sa Dios, nagpabilin sila [ang mga palid ug tighubad] nga luwas diha sa akong mga kamot, hangtud ako nakatapos unsa ang gikinahangllan gikan sa akong mga kamot. Sa diha, sumala sa gikasabutan, ang sinugo mibawi kanila, ako mitugyan kanila ngadto kaniya; ug anaa na sila kaniya hangtud niini nga adlaw” (ni Joseph Smith—Kasaysayan 1:60).
Samtang si Presidente Brigham Young (1801–77) mipasabut niini, “gibutang og balik ni Joseph ang U[rim ug] T[hummim] uban sa mga palid sa dihang siya [na]human na sa paghubad.”20
Alang sa liboan ka mga miyembro sa dihang buhi pa siya ug sa minilyon sukad sa iyang kamatayon, si Joseph Smith nailhan isip propeta, manalagna ug tigpadayag.
Joseph Smith, gipahinungod kang David Rogers, sa maayong kabubut-on sa Community of Christ Library-Archives, Independence, Missouri
Si Joseph adunay lain nga mga bato sa manalagna, apan sa mga pulong ni Elder Orson Pratt (1811–81), usa ka sakop sa Korum sa Napulog Duha Ka mga Apostoles ug sa wala madugay Historian sa Simbahan, si Joseph usab mas milambo niini nga panahon sa iyang espirituhanon nga pagsabut. Sa usa ka miting niadtong Hunyo 28, 1874, nga gitambungan ni Presidente Brigham Young ug daghang ubang mga General Authority, si Elder Pratt misulti sa iyang mga tigpaminaw mahitungod sa pagkahimong “anaa sa daghang mga higayon” sa dihang si Joseph Smith “naghubad sa Bag-ong Tugon.” Nagtan-aw nga walay mga instrumento sa paghubad nga gigamit atol sa proseso sa paghubad, siya naghunahuna kon nganong si Joseph “wala mogamit sa Urim ug Thummim, sama sa paghubad sa Basahon ni Mormon.”
Samtang si Elder Pratt nagtan-aw sa Propeta nga naghubad, “si Joseph, ingon og siya nakabasa sa iyang mga hunahuna, mitan-aw ug mipasabut nga ang Ginoo mihatag kaniya sa Urim ug Thummim sa dihang siya walay kasinatian diha sa Espiritu sa pagdasig. Apan karon miuswag na siya og maayo nga iyang nasabtan ang paglihok niana nga espiritu, ug wala na magkinahanglan og panabang nianang instrumento.”21
Si Brigham Young misulti sa laing nanambong sa iyang mga hunahuna mahitungod sa pagdawat og usa ka bato sa manalagna. “Dili ako [s]igurad[o] nga nagtinguha ko nga makaangkon og usa,” siya namalandong.22 Ang pamahayag ni Brigham nagpadayag sa iyang panabut nga ang manalagna nga mga bato dili mahinungdanon sa pagkahimong usa ka manalagna.
Niadtong Oktubre 25, 1831, si Joseph Smith mitambong og komperensya sa Orange, Ohio. Atol sa komperensya, ang iyang igsoong si Hyrum miingon nga siya “nagtuo nga labing maayo nga ang impormasyon sa pag-abut sa basahon ni Mormon iasoy mismo ni Joseph ngadto sa mga Elder nga anaa aron ang tanan masayud sa ilang mga kaugalingon.” Sumala sa rekord sa miting, si Joseph “miingon nga dili tuyo nga isulti sa kalibutan ang tanang detalye sa paggawas sa basahon ni Mormon” ug “nga dili angay alang kaniya nga isaysay kining mga butanga.”23 Nagkahingkud sa iyang katungdanan isip manalagna, ug miabut sa pagtuo nga ang mga bato sa manalagna dili na mahinungdanon sa pagpadayag, tingali siya nabalaka nga ang mga tawo motutok na pag-ayo kon sa unsang paagi migawas ang basahon ug gamay nalang kaayo ang motutok sa basahon mismo.
Ang labing importanteng punto nga nahimo ni Joseph Smith mahitungod sa paghubad sa Basahon ni Mormon mao nga nahimo niya kini “pinaagi sa gasa ug gahum sa Dios.”24 Ang basahon mismo, iyang gitudlo sa mga lider sa Simbahan, “mao ang labing tukma sa bisan hain nga basahon dinhi sa yuta, & ang sukaranan sa atong tinuohan,” ug pinaagi sa pagsunod sa iyang mga lagda, ang mga tigbasa labi nga “maduol sa [D]ios … kay [sa] bisan hain nga basahon.”25
Si Joseph ug ang iyang asawa, si Emma Hale Smith, nagpuyo sa usa ka andana nga balay atol sa bahin sa paghubad sa Basahon ni Mormon. Ang duha ka andana nga estraktura sa tuo sa panimalay mao ang nadugang sa kaulahian.
Sa maayong kabubut-on sa Church History Library
Detalye gikan sa usa ka pahina sa orihinal nga manuskrito sa Basahon ni Mormon nga naglakip sa pagbiya sa pamilya gikan sa Jerusalem ni Lehi nga mao karon ang 1 Nephi 2. Si Joseph Smith midiktar sa Basahon ni Mormon ngadto sa pipila ka mga escriba, lakip na si Oliver Cowdery, kinsa maoy scriba alang niining linya.
Sa maayong kabubut-on sa Church History Library; LITRATO GIAYO ALANG SA KAKLARO
Ang mga miyembro sa Simbahan sa tibuok kasaysayan nagtinguha sa pagsabut sa sayong kasaysayan ni Joseph Smith ug sa iyang pagkakaplag ug paghubad sa mga palid nga bulawan. Kini nga imahe nga pinaagi ni artist C. C. A. Christensen 1886 nagpakita ni Joseph Smith nga midawat sa mga palid gikan sa anghel nga si Moroni.
Si Anghel Moroni Naghatag sa mga Palid ngadto kang Joseph Smith, ni C. C. A. Christensen
Niadtong 1883, The Contributor, usa ka magasin nga gimantala sa Simbahan, nagtutok sa Tulo ka mga Saksi sa Basahon ni Mormon. Ang mga Santos sa Ulahing mga Adlaw dugay na nga miila sa kamahinungdanong tahas sa matag tawo sa pagtabang ni Joseph Smith sa paghubad ug pagmantala sa Basahon ni Mormon.
Sa maayong kabubut-on sa Church History Library