2020
ʻEletā Adeyinka J. Ojediran
Mē 2020


ʻEletā Adeyinka A. Ojediran

Fitungofulu Taki Māʻolunga

Ne hoko e konifelenisi lahi ʻo ʻEpeleli 2020 “ko ha fakaʻosinga fakangalongataʻa ʻo e uiké” kia ʻEletā ʻItienikā A. ʻOsenitilani.

Naʻe hikinimaʻi ʻa e tokotaha papi uluí ni ki he Siasí ko ha Fitungofulu Taki Māʻolunga—ko e ʻuluaki ia ki ha Kāingalotu mei Naisīlia mo ʻAfilika Hihifo. Naʻe tupulaki ʻo lahi ange ʻa ʻene ongoʻi lōmekina ʻi he loto houngaʻiá mo e fiefiá ʻi he taimi ne fanongonongo ai ʻe Palesiteni Lāsolo M. Nalesoni ʻe langa e temipale hono tolu ʻo Naisīliá ʻi Penini Sití.

Naʻe malimali lahi ʻa ʻEletā ʻOsenitilani ʻo pehē, “Ne ʻikai ke u ʻamanaki ki ai. Ne fakaʻofoʻofa moʻoni, moʻoni ke fanongo ki hotau palōfitá ʻokú ne pehē ʻe langa ha temipale ʻe taha ʻi Naisīliá. Kiate au, ko hano fakapapauʻi mai ia ʻoku ngaʻunu vave ʻa e ngāue ʻa e ʻEikí. ʻOku lahi e meʻa ke tau fai ke teuteuʻi ʻa e fānau ʻa e ʻOtuá ki he Hāʻele ʻAnga Ua Mai ʻa Hono ʻAló.”

Naʻe fanauʻi ʻa ʻItienikā ʻAiotesi ʻOsenitilani ʻi ʻIpāteni, Naisīlia ʻi he ʻaho 5 ʻo ʻEpeleli 1967, kia ʻĀmosi ʻAteni mo Kalolaine Anike ʻOsenitilani, ne maʻu hano mataʻitohi BA ʻi he ako ki he ʻakaú mei he ʻUnivēsiti ʻo ʻIloliní ʻi he 1991 kimuʻa pea maʻu ʻa hono mataʻitohi MA ʻi hono puleʻi ʻo e pisinisí mei he ʻUnivēsiti Tekinolosia Latoke ʻAkinitolá. Naʻá ne hoko atu ki ha ngāue maʻuʻanga moʻui ʻi he ngaahi meʻa fakapaʻangá mo hono puleʻi e pisinisí ko ha tokotaha tauhitohi fakapalofesinale māʻolunga. Naʻá ne ngāue ko ha tokotaha pule paʻanga fakapisinisi maʻá e Shell Nigeria kimuʻa pea uiuiʻi ia ko ha Taki Māʻolungá.

Hili ha taʻu ʻe tolu ʻo ʻene papitaisó, naʻá ne fetaulaki mo ʻOliufanimilaio Omolola ʻAkinipepisei ʻi ha fakasōsiale. Ne faifai peá na kamata teiti, ka naʻe hoko ʻena ngāue maʻuʻanga moʻui ʻi ha ongo kolo kehekehé “ke ma fetuʻutaki pē ʻi he telefoní.”

Naʻe faifai peá na mali ʻi Naisīlia ʻi he 1998 pea silaʻi kinaua ʻi he Temipale Johannesburg South Africa ʻi he ʻaho 14 ʻo Nōvema 2002. ʻOku ʻi ai ha ʻofefine ʻe toko taha ʻa e ongomātuʻa ʻOsenitilaní.

ʻOku houngaʻia ʻa ʻEletā ʻOsenitilani ʻi he uiuiʻi kotoa pē ʻi he Siasí kuó ne maʻu talu ʻene kau mai ki he Siasí ʻi he 1990 ʻi hono taʻu 23. Kuo tokoni e fatongia takitaha ke ne tupulaki ai pea ʻoange kiate ia ha ngaahi faingamālie toputapu ke tokoniʻi e niʻihi kehé ke nau tupulaki ʻi honau ngaahi uiuiʻí mo e ngaahi fatongia takitaha.

Ne lolotonga hoko ʻa ʻEletā ʻOsenitilani ko ha Fitungofulu Fakaʻēlia ʻi he taimi ne uiuiʻi ai iá, kuó ne hoko foki ko ha tokoni ʻi ha kau palesitenisī fakamisiona, palesiteni fakasiteiki, tokoni ʻi ha kau palesitenisī fakasiteiki, pīsope, tokoni ʻi ha kau pīsopeliki, mo ha palesiteni fakakolo.