Kajoor in Kōmour eo an Rilo̧mo̧o̧r ioon Āne ko Ilo̧meto
Kōn kōjeraam̧m̧an ko an tampeļ, Rilo̧mo̧o̧r ej kōmour kajjojo armej, baam̧le ko, im laļ ko.
Ilo 1960 eo jema ekar juon rikaki ilo Church College eo ilo Hawaii ilo Laie, ijo iaar ļotak ie. Leddik ro jiljilimjuon jeiū raar kōņaan bwe jinō im jema ren ņaeta “Kimo,” etan juon riHawaii. Kōm kar jokwe iturin Laie Hawaii Temple ijo ekar jerbali aolep ippān membōr ro an Kabun̄ in ilo Asia Pacific Area, ekoba Japan.1 Ilo tōre in, kurup in ro Rekwojarjar jān Japan rekar jino aer itok n̄an Hawaii n̄an bōk kōjeraam̧m̧an ko an tampeļ.
Juōn iaan membōr rein ekar juōn sister jān āne eo em̧m̧an jān Okinawa. Bwebwenato in ial eo an ļo̧k n̄an Hawaii Temple ekar lukkuun kabwilōn̄lōn̄. 20 iiō emootļo̧k, eaar m̧are ilo m̧antin im wāween m̧are an Budda. Jet allōn̄ tok ālik, Japan ekar ettāāke Pearl Harbor, Hawaii, pata eo ikōtaan United States im Japan. Ilo tariņae eo āinwōt ilo Midway im Iwo Jima, ņo̧ in waan tariņae ko raar iuuni likļok jarin paan eo an riJapan ro n̄an ioon kappe in Okinawa, ijo renaaj jojomar jen jar in tariņae ko ilikin im aorōk n̄an Japan.
Allōn̄ ko jilu rekōmetak ilo 1945, ekar lapļokTarinae ilo Okinawa. 1, 300 waan tariņae in lo̧jet ko waan riAmedka rekar pooļ im baam̧ e āne eo. Eaar kanooj lōn̄ ritariņae ro im armej raar mej. Rainin ilo Okinawa elōn̄ļo̧k jen 240,000 etan armej ro raar jako ilo tarinae eo im ej juōn kein kakeememej.2
Ilo tōre in raar kōnaan ko jen jorrāān in, kōrā in Okinawa in, ļeo pāleen, im ajri ro ruo nejier reddik rekar jokwe iloan juōn ron̄ in to̧l. Rekar ioon en̄taan im metak ko epen kōmeeļeļeiki ium̧win wiik im allōn̄.
Juon joteen ioļapen tariņae eo, ilo an baam̧le eo an kwole im ļeo pāleen ejjab em̧m̧an an mour, eaar kajjieon̄ bwe en bōjrak an baam̧le eo an en̄taan, kōn aolep jipan̄ ko n̄an e im jet ro jet kōn aikuj eo. Ijoke, ilo an kar kōppopo, ekar itok juon jetōbin en̄jake n̄an kwaļok n̄an e ke ewōr juōn Anij im An iakwe n̄an e, eo ekar leļo̧k n̄an e kajoor n̄an wōnmaanļo̧k wōt. Ilo raan ko tok jet, ekar kemour em̧m̧aan eo ippān im naajdik baam̧le eo an kōn wiit, honey, im ek ko eo̧n̄oddi jen reba ko. Ekabwilōn̄lōn̄, rekar depļo̧ke jiljino allōn̄ iloan ron̄ eo m̧ae iien ribukwōn eo rekar kōjeļļāikļok er ke ejem̧ļo̧k pata eo.
Ke baam̧le eo ej ro̧o̧lļo̧k n̄an m̧weo im jino ejaaki mour ko aer, kōrā in Japan in ekar jino kappukot uwaak ko kōn Anij. Ekar jidik kōn jidik jino tōmak ilo Jisōs Kraist im kōņaan kar peptaij. Ijoke, ekar ļōmņak kōn ro ej iakwe er ro raar mej ilo aer jab jeļā kōn Jisōs Kraist im peptaij, ekitbuuj jinen, eo ekar keotake im mej.
Baj ļōmņak kōn m̧ōņōņō eo an ke ruo sister mijenede jān Kabun̄ eo an Jisōs Kraist im Armej ro Rekwojarjar ilo Raan Ko Āliktata raar itok n̄an m̧weo im̧ōn juon raan im katakin er bwe armej ro remaron̄ katak kōn Jisōs Kraist ilo laļ eo an jetōb. Ekar itok limoin kōn katak ko bwe jinen im jemān remaron̄ kāālet n̄an ļoor Jisōs Kraist ālikin mej im peptaij kake er ilo jikin ko rekwojarjar etaer tampeļ. E im baam̧le eo an raar oktaktok n̄an Rilo̧mo̧o̧r im kar peptaij.
Baam̧le eo an rekar kate er jerbal im raar jino jeraam̧m̧anļo̧k, eaar bar wōr nejier jilu ajri. Raar tiljek im niknik ilo Kabun̄ in. Innām, ilo ejjeļo̧k jeļā kake, ļeo ippān ekar nan̄inmej in stroke im ekar mej, eo ekar kōm̧m̧an bwe en jerbal elōn̄ awa ko ilo jejjo jerbal ko ilo elōn̄ iiō ko n̄an kabwe aikuj ko an ajri ro ļalem nejin.
Jet armej ilo baam̧le eo an im ro iturin rekar kōnanaiki. Rej ņa ruōn kōn apan̄ ko ej iooni kōn an kar kobaļo̧k ilo juon kabun̄ an riKūrijjin. Ekar kōjekdo̧o̧n jerata im kōnana ko, eaar dāpij wōt tōmak eo an ilo Jisōs Kraist, ļōmņak in bun̄m̧aanļo̧k, lōke bwe Anij ejeļā kajjien im bwe raan ko rem̧m̧an repād im̧aan.3
Jejjo iiō ālkin mej eo an ļeo ippān, mijen būreejtōn eo ilo Japan ekar im̧we n̄an kōketak membōr in riJapan ro n̄an reim̧aanļo̧k n̄an etal n̄an tampeļ. Mijen būreejtōn eo ekar juon ritariņae in Amerika ilo Tariņae eo ilo Okinawa, eo me sister in jen Okinawa im baam̧le eo an raar lukkuun in jorrāān.4 Mekarta, sister in ettā ekar kōnaan kake: “Ekar juon ad rikōjdāt, ak kiiō ej itok kōn gospel in iakwe im aenōm̧m̧an. Menin, n̄an eō, ej juon kabwilōn̄lōn̄.”5
N̄an ron̄jake ennaan eo an mijen būreejtōn eo, kōrā in emej pāleen ekar ikdeelel n̄an liāp n̄an baam̧le eo an ilo tampeļ juon raan. Ijoke, ekar pen n̄an e, kōn an kar jabwe jāān im n̄ak kajin ko jet.
Innām jejjo ļōmņak in uwaak ko rekar waļo̧k. Onāān eo emaron̄ kar dikļo̧k jidik n̄e membōr ro ilo Japar ren kar jatōre juon baļuun bwe en kelo̧k n̄an Hawaii ilo iien ko ejeja ekkāke.6 Membōr ro rekar rekoot e ainikier im wia kake kein vinyl rekoot ko nae etan RiJapan ro Rekwojarjar rej Al. Jet membōr rekar wia kake m̧oko m̧weer. Jet raar bōjrak jen jerbal ko aer bwe ren etal ilo tūreep in.7
Apan̄ eo juon an membōr ro ekar bwe kōnono ko ilo tampeļ ekar jab wōr ilo kajin Japan. Ritōl ro an Kabun̄ in rekar call e juon riJapan bwe en keļo̧k n̄an tampeļ eo ilo Hawaii n̄an ukook ilo iien bōk menin letok kwojarjar eo.8 Kar e eo riJapan jinoin tata ekar oktak ālikin pata eo, kar katakin im kar peptaiji jān ritariņae in Amerika ro retiljek.9
Ke riJapan membōr ro em̧ōj aer bōk menin letok kwojarjar eo me rej jokwe ilo Hawaii raar ron̄ ukook in jinoin, raar jan̄. Juōn membōr ekar je: “Elōn̄ wōt im lōn̄ kōttan am, etal n̄an tampeļ. Kōm kijon̄ ron̄ kōjeraam̧m̧an ko ilo kajin Pālle. [Ak] kōm ejjan̄in kar en̄jaake jetōb … in jerbal ilo tampeļ ilo am en̄jaake kiiō [ron̄jake] ilo kajin eo am.”10
Tok ālik ilo ejja iiō eo, 161 rūtto im ajri raar em̧m̧akūt jān Tokyo im jiparokļo̧k Hawaii Tampeļ. Juon iaan būratōr ro jān Japan ekar kejokļo̧kjeņ kōn iaļ in: “Ilo aō reinam̧ōjļok jān baļuun eo im lo Pearl Harbor im keememej ta eo laļ eo am ekar kōm̧m̧ane n̄an armej rein ilo Tijeṃba 7, 1941, ikar mijak lo būruō. Renaaj ke bōk kōm? Ak ikar ilbōk ke rekar kwaļo̧k eļap iakwe im jouj ij kab loe ilo mour e aō.”11
Ke riJapan ro Rekwojarjar rej jokļo̧k, Membōr ro jān Hawaii rekar karuwaineneik riJapan ro Rekwojarjar kōn elōn̄ wūt m̧arm̧ar ko ilo aer atbokwoj im mejemma ki er, menin ellukkuun kāāl n̄an manit ko an riJapan. Ālikin 10 raan ko ilo Hawaii, riJapan rein Rekwojarjar rekar bar kōm̧m̧ani al in iak-iakwe in, “Aloha Oe” kar al kake jān riHawaii ro Rekwojarjar.12
Tampeļ tūreep eo kein karuo kar ejaake n̄an membōr in Japan ro ekoba sister eo ekar mej ļeo pāleen jān Okinawa. Ekar etal 10,000-m̧ail (16,000-km) kōn kam̧m̧oolol kōn menin letok in jān mijenede ro rekar jerbal ilo branch eo an im kar m̧ōn̄ā elōn̄ m̧ōn̄ā ko jen tabōļ eo an. Ke ej pād ilo tampeļ eo, ekar jan̄ ilo m̧ōņōņō ilo an kar ribōk jikin n̄an peptaij kōn jinen im ekar liāp ippān ļeo pāleen emej.
Tampeļ tūreep kein jān Japan rekar itok wōt m̧ae iien rekar aje Tampeļ eo ilo Tokyo Japan ilo 1980, Tampeļ eo kein 18 im ej jerbal. Ilo Nobōm̧ba in iiō in, Tampeļ eo kein 186th enaaj aje ilo Okinawa, Japan. Ejjab toļo̧k jān ron̄ eo epād ioļapin Okinawa ijo kōrā in im baam̧le eo an rekar kōppād ie.13
Men̄e ijjan̄in kar ioone kōrā in em̧m̧an jān Okinawa, bwebwenato in an enaaj mour wōt n̄an ro bwijjin, elōn̄ ro ijeļā kajjier im iakwe.14
Jema, juon ritariņae jān Pacific ilo World War II, ekar lukkuun m̧ōņōņō ke ikar bōk kūr eo aō n̄an jerbal ilo Japan āinwōt juon mijenede em̧m̧an ded. Ikar tōpar Japan jidik iien ālikin an kar Tokyo Temple eo kōjeraam̧m̧an im loe kōn meja ewi jon̄an aer iakwe tampeļ.
Bujen ko an Tampeļ rej menin letok jān Jemedwōj Ilan̄ n̄an ro rej niknik im ļoor Nejin, Jisōs Kraist. Ilo tampeļ, Jemedwōj Ilan̄ ej kapen kajjojo armej im baam̧le ko n̄an Rilo̧mo̧o̧r im n̄an doon.
Būreejtōn Russell M. Nelson ekar kwaļo̧k iiō eo ļo̧k:
“Kajjojo armej eo ej kōm̧m̧ani bujen ko ilo dānin peptaij im ilo tampeļ ko—im kōjparoki—ekar kōļapļo̧k an maron̄ bōk kajoor eo an Jisōs Kraist. …
“Nōbar eo kōn kōjparok bujen ko ippān Anij ej kajoor in lan̄—kajoor eo ej kōkajoor kōj n̄an jutak ņae apan̄ ko ad, kapo ko, im būrom̧ōj ko. Kajoor in ej kaenōm̧m̧an iaļ in ad.”15
Jān kōjeraam̧man ko an tampeļ, Rilo̧mo̧o̧r eo ej kemour kajjojo armej, baam̧le ko, im̧ laļ ko—jekdoon ro im rekar ad rikōjdat. Jerkakpeje Irooj eaar kwaļo̧k n̄an armej ro ilo Bok in Mormon n̄an ro rej kautiej “Nejin Weeppān, enaaj jerkak kōn kōmour ilo pein.”16
Eļap aō kam̧m̧oolol bwe imaron̄ juōn rikam̧ool n̄an kallim̧ur in an Irooj im ej wōnm̧aanļo̧k bwe, “iien eo enaaj itok n̄e jeļā kōn juon Rilo̧mo̧o̧r naaj ajeeded aolepān laļ, bwij, lo, im armej,”17 ekoba “āne ko ilo̧meto.”18
Ij kam̧ool kōn Rilo̧mo̧o̧r Jisōs Kraist im rikanaan eo An im rijilōk rein ilo raan kein āliktata. Ij lukkuun kwaļok aō kam̧ool bwe kajoor in lan̄ ej kapen ta eo ej kapen laļ.
En̄in ej jerbal eo an Rilo̧mo̧o̧r, im tampeļ ko rej m̧oko M̧ōn rekwojarjar.
Ilo juōn tōmak ekajoor, ij kwaļo̧k aō naan in kam̧ool kōn m̧ool kein ilo etan Jisōs Kraist, amen.