Lix evangelio li Jesukristo li yaal, saq ru, ut saqen ru
Xraab’al li Dios ut xraab’aleb’ li qech kab’al a’an li tzol’leb’ k’ub’elanb’il wi’ li k’anjel re rilb’aleb’ li komon; li tzolok chi sa’ li ochoch ut chi tenq’anb’il xb’aan li Iglees; li musiq’ejil loq’onink sa’ li hilob’aal kutan; ut li k’anjel re li kolb’a-ib’.
Ex raarookil was wiitz’in, ch’a’aj chiwu xpaab’ankil naq 71 chihab’ chaq, sa’ 1948, kinwan sa’ mision aran Inglaterra, ut naq 44 chihab’ chaq li wixaqil, li xBarbara, ut laa’in kiqak’am li qajunkab’al sa’ Canada naq kink’anjelak jo’ awa’b’ej re li Mision Canada Toronto. Naq yookin chaq chi k’anjelak aran sa’ abril re 1976, kinb’oqe’ sa’ li Xb’een xMolameb’ li Setenta, ut sa’ 1985 kinb’oqe’ sa’ lix Molameb’ li Kab’laju chi Apostol. Lin b’oqb’al a’in jalan chiruheb’ li xe’wan chaq we xb’aan naq xe’raqe’, ut maare ink’a’ jwal us naq taaraqe’q anajwan lin b’oqb’al sa’eb’ li Kab’laju; a’b’anan, nintz’aama naq taachalq li kutan a’an ka’ajwi’ chirix naq inb’aanuhom chixjunil li xinixb’oq li Qaawa’ chixb’aanunkil.
Sa’ xk’oxlankileb’ li oxib’ roxk’aal chihab’ yookin chi k’anjelak jo’ aj jolomil aj b’eresinel ut li nimla osob’tesink re k’anjelak chiruheb’ li ralaj xk’ajol li Dios, laa’in ink’eehom reetal naq a’an naraj naq chixjunileb’ li ralal xk’ajol te’xtaw tuqtuukilal ut sahil ch’oolejil sa’ xyu’ameb’.
Li profeet aj Lehi kixk’ut, “Nekeʼwan li winq [ut li ixq] re naq teʼwanq xsahilebʼ xchʼool.”1 Wankeb’ k’iila rajb’al naq maare ch’a’aj chiqu xtawb’al li tuqtuukilal ut li sahil ch’oolejil sa’ li yu’am a’in; junjunqeb’ a’an li neb’a’il, li pleetik, li ninqi sachk, ut li ch’a’ajkilal sa’ li qatrab’aaj, lix kawilal li qajunxaqalil, ut sa’ li qajunkab’al.
A’ut, us ta maak’a’ qawankil sa’ xb’een naab’al re li k’a’ru naru tixtoch’ qayu’am arin sa’ ruchich’och’, wi naqayal qaq’e chi wank jo’ chaab’il tzolom chiru li Qaawa’ Jesukristo, naru taqataw tuqtuukilal ut sahil ch’oolejil us ta nokohe’xsuti li ruchich’och’il ch’a’ajkilal.
Jun reheb’ lin kok’al kixye we jun sut, “Yuwa’, yoo ink’a’uxl chirix ma tinruuq chi kuyuk toj’ sa’ roso’jik.” Jo’kan naq kinchaq’ok ut kinye, “Li qaChoxahil Yuwa’ ka’ajwi’ naxpatz’ naq wulaj wulaj taqab’aanu li jwal chaab’il naru chiqu.” Ex was wiitz’in, b’aanuhomaq li jwal chaab’il naru cheru wulaj wulaj, ut sa’ junpaat, tex’ok chixk’eeb’al reetal naq lee Choxahil Yuwa’ naxnaw eeru ut nekexxra. Ut naq wan eenawom chirix a’an—jun tz’aqal eenawom—taawanq tz’aqal rajb’al ut xyaalalil lee yu’am, ut texnujob’resiiq rik’in sahil ch’oolejil ut tuqtuukilal.
Jo’ lix Saqen li Ruchich’och’, li Kolonel kixye, “Chixjunil li taapaab’anq we, ink’a’ taakanaaq sa’ li aak’ab’.”2
“Li Jesukristo aʼan li kʼabʼaʼej kʼeebʼil xbʼaan li Yuwaʼbʼej, ut maajun chik kʼabʼaʼej kʼeebʼil li taaruuq tookoleʼq wiʼ;
Jo’kan ut, chixjunileb’ li winq [ut li ixq] tento te’xk’ul sa’ xb’eeneb’ li k’ab’a’ej li k’eeb’il xb’aan li Yuwa’b’ej.”3
Eb’ li loq’laj hu neke’xk’ut chiqu naq laj Satanas narataw xk’amb’aleb’ xb’e li kristiaan toj sa’ li aak’ab’. Chixjunil li naxyal wi’ xq’e, a’an re xchupb’al li saqen ut li yaal wan rik’in li Jesukristo ut sa’ lix evangelio. Jo’ kixk’ut laj Lehi chiruheb’ li ralal xk’ajol, laj tza “naxsikʼ naq chixjunilebʼ li winq teʼwanq saʼ rahilal joʼ chanru ajwiʼ aʼan .”4 Wi “lix k’anjel ut lix loq’al” li qaChoxahil Yuwa’ a’an “xk’eeb’al chi uxmank lix kolb’al chiru li kamk ut lix yu’am chi junelik li winq [ut li ixq],”5 lix “k’anjel” laj Lucifer a’an xk’eeb’al chi uxmank li rahilal ut li rahil ch’oolejil maak’a’ roso’jik choq’ reheb’ li ralal xk’ajol li Dios. Li maak ut li q’etok aatin neke’xka’ch’inob’resi lix Saqen li Kristo sa’ li qayu’am. Xb’aan a’an naq li qajom a’an li kanaak sa’ lix Saqen li Kristo, li naxk’am tuqtuukilal ut sahil ch’oolejil.
Chiru li waqxaqlaju po xe’nume’, li Qaawa’ yoo chaq chixmusiq’ankil lix profeet ut eb’ li apostol chixk’anjelankil junjunqeb’ li jalaak jwal chaab’ileb’. A’b’anan, na’ok ink’a’uxl naq sa’ li nimla waklesink k’a’uxlej chirixeb’ li jalaak, maare sachenaq li musiq’ejil rajomeb’ li jalaak a’an.
Laj Joseph F. Smith kixye: “K’ojob’anb’il wi’chik lix evangelio li Jesukristo li yaal, saq ru, ut moko ch’a’aj ta. Teneb’anb’il sa’ qab’een laa’o chixk’aak’alenkil sa’ xb’een li ruchich’och’.”6 A’an kixye ajwi’ naq li evangelio li yaal, saq ru, ut saqen ru, a’an “lix tzol’leb’ li Kristo re li kolb’a-ib’.”7
Saʼ Ebʼ Lix Raqalil li Paabʼaal, li profeet aj Jose Smith kixkʼut naq “saʼ xkʼabʼaʼ lix tojbʼal rix li maak xbʼaan li Kristo, chixjunilebʼ li winq nekeʼru chi koleʼk, rikʼin abʼink chiru li chaqʼrabʼ ut kʼojobʼanbʼil kʼanjel re li evangelio.”8
Ebʼ li xbʼeenil naʼlebʼ re li evangelio aʼaneb xpaabʼankil li Qaawaʼ Jesukristo, li jalbʼa-kʼaʼuxlej, li kubʼihaʼ, li maatan re li Santil Musiqʼej, ut li kuyuk tojʼ saʼ rosoʼjik. Li ras, laj Hyrum, kixye, “Kʼutumaqebʼ li xbʼeen raqal chi naʼlebʼ re li evangelio—kʼutebʼ rajlal rajlal; teetaw naq wulaj wulaj taakʼutbʼesimanq cheru li akʼ naʼlebʼ ut xkomon chik li saqen chirix. Taaruuq teenimob’resi ruheb’, re teetaweb’ ru chi us. Chirix a’an saqen wi’chik ru naq te’xtaw ru li ani tzolb’ileb’ eeb’aan.”9
Li b’e q’axal chaab’il taqileb’ wi’ li musiq’ejil rajom li Iglees, a’an xyu’aminkil lix k’utum li Kristo li yaal, saq ru, ut saqen ru ut xpaab’ankileb’ li wiib’ xninqal ru xtaqlahom li Kolonel: “Taara li Qaawaʼ laa Dios chi anchal aachʼool. … Taara laa was aawiitzʼin joʼ nakara aawibʼ aajunes.”10
Xpaab’ankileb’ li wiib’ xninqal ru taqlahom a’an tixte li b’e re xk’ulb’al xkomon chik li tuqtuukilal ut sahil ch’oolejil. Naq naqara ut nokok’anjelak chiru li Qaawa’, ut naq naqaraheb’ ut nokok’anjelak chiruheb’ li qech kab’al, ak re naq taqeek’a xkomon chik li sahil ch’oolejil, ut maak’a’aq junaq b’e jwal chaab’il wi’chik chiru re xk’ulb’al a’an.
Xraab’al li Dios ut xraab’aleb’ li qech kab’al a’an li tzol’leb’ k’ub’elanb’il wi’ li k’anjel re rilb’aleb’ li komon; li tzolok chi sa’ li ochoch ut chi tenq’anb’il xb’aan li Iglees; li musiq’ejil loq’onink sa’ li hilob’aal kutan; ut li k’anjel re li kolb’a-ib’ sa’ xka’pak’alil li tz’apleb’ t’ikr li tenq’anb’il xb’aan li Komonil re Tenq’ank ut lix molameb’ li xb’eenil. Chixjunileb’ a’in k’ojob’anb’ileb’ sa’ li choxahil taqlahom re xraab’al li Dios ut re xraab’al li qech kab’al. Ma wan tab’i’ k’a’ruhaq li saqen wi’chik ru ut aajel wi’chik ru chiru a’an?
Xyu’aminkil li k’uub’anb’il na’leb’ re li evangelio li yaal, saq ru, ut saqen ru naxk’e xkomon chik li qahoonal re rula’aninkileb’ li xmalka’an, li maaka’eb’ li rixaqil, li maak’a’eb’ xna’ xyuwa’, li ani wankeb’ xjunes, li yaj, ut li neb’a’. Taqataw tuqtuukilal ut sahil ch’oolejil sa’ li qayu’am naq yooko chi k’anjelak chiru li Qaawa’ ut chiruheb’ li qech kab’al.
Eb’ li jalaak sa’ li hilob’aal kutan li neke’xk’e xwankil li xtzolb’al li evangelio sa’ li ochoch ut chi tenq’anb’il xb’aan li Iglees, a’aneb’ hoonal re x’ak’ob’resinkil li qamusiq’ ut li qapaab’aal chiru li Dios sa’ xyanq lix tz’akil li qochoch. K’a’ chik ru taaruuq tab’i’ tixq’ax ru lix saqenkil ru ut lix aajelil ru a’in? Ex was wiitz’in, ma naru teek’e reetal naq xtzolb’al ut xk’utb’al li evangelio sa’ li qajunkab’al a’an aajel ru re xtawb’al li sahil ch’oolejil sa’ li qayu’am?
Chi aatinak chirix li hilob’aal kutan, li Kolonel kixye, “Xb’aan naq chi yaal a’in jun kutan xaqab’anb’il choq’ aawe re tathilanq chiru laa k’anjel, ut re taaq’axtesi aaloq’onihom chiru li Q’axal Taqenaq Xwankil.”11 Kixye ajwi’, “Re naq numtajenaqaq xsahil aachʼool … rik’in saho’k ch’oolej ut tijok … tento teeb’aanu li k’a’aq re ru a’in rik’in b’antioxink, rik’in xsahil lee ch’ool ut lee rilob’aal … ut chi sa eech’ool ut rik’in xsahilal eerilob’aal.”12
K’ehomaq reetal junjunqeb’ li xninqal ru aatin sa’ li k’utb’esinb’il na’leb’ a’in: xsahil aach’ool, saho’k ch’oolej, b’antioxink, xsahil lee ch’ool, sa eech’ool, ut xsahilal eerilob’aal. Jo’ nintaw ru laa’in, rik’in roxloq’inkil li hilob’aal kutan tento naq toose’eq.
Naq noko’ilok komon sa’ jun k’anjel li taqenaq wi’chik ut nim wi’chik xsantilal, k’oxlahomaq x’aajelil ru naq taqak’e jun sahil k’ulunik reheb’ chixjunileb’ li neke’wulak sa’eb’ li qach’utam sa’ Iglees, q’axal wi’chik reheb’ li ak’ komon ut laj ula’. Tento naq taasaho’q qach’ool rik’in xb’ichankileb’ li b’ich ut rab’inkil chi us li raatinuleb’ li tij re li loq’laj wa’ak, chi teeto li qach’ool ut li qak’a’uxl.
Lix ch’olob’ankileb’ li xnawom ch’oolej sa’ li ch’utam re kuyuk sa’ ut re xwotzb’al li xnawom ch’oolej jolominb’il xb’aan jun komon sa’ li obispil, li naxch’olob’ sa’ junpaat jun xnawom xch’ool li jayalinb’il sa’ li k’uub’anb’il na’leb’ re sahil ch’oolejil ut lix evangelio li Jesukristo li yaal, saq ru, ut saqen ru. Tento naq chixjunileb’ chik te’xtaaqe ajwi’ li na’leb’ a’an. Tento taajultiko’q qe naq wan jalaneb’ chik hoonal b’ar wi’ us xwotzb’aleb’ seraq’ malaj xwotzb’al resileb’ li qab’eenik. Naq naqawotz jun xnawom qach’ool li jayalinb’il sa’ lix evangelio li Jesukristo, a’an tixk’e li musiq’ejil ak’ob’resink naq naqawotz xnawom qach’ool chiqib’il qib’.
Li k’anjel re rilb’aleb’ li komon chi chaab’il, jwal us naq ilb’il rik’in jun ilob’aal re xraab’al li Dios ut re xraab’aleb’ li qech kab’al. Chi ch’olch’o ru, laa’o noko’ilok komon xb’aan naq naqara li qaChoxahil Yuwa’ ut li ralal xk’ajol a’an. Lix yalb’al qaqe’ sa’ rilb’aleb’ li komon chaab’ilaq chik wi ink’a’ naqatamresi li k’anjel a’an. Lix k’ihal lix sahil qach’ool nachal rik’ineb’ li kok’ k’a’aq re ru re li yu’am a’in, jo’kan naq tento taqil qib’ chi us naq ink’a’ taqatiq xkomon chik li na’leb’ sa’eb’ li jalaak xqak’ul re xnimob’resinkil lix paab’aaleb’ ut xkawob’resinkil xnawom xch’ooleb’ li ralal xk’ajol li Dios.
Miqach’a’ajkila chixjunil rik’in xkomoneb’ chik li ch’utam, oyb’enihom, malaj teneb’ahom. Chikanaaq chi saqen ru. Sa’ lix saqenkil ru teetaw li tuqtuukilal ut li sahil ch’oolejil li yookin chi aatinak wi’.
Chiru naab’al chihab’, saqen ruheb’ li rajom li jolomink sa’ li Iglees, jo’ yeeb’il sa’ li Manual 2,:
“Eb’ laj jolominel neke’xwaklesi xch’ooleb’ li junjunq komon chixk’ulb’al chixjunileb’ li aajel ruhil k’ojob’anb’il k’anjel re li tijonelil, chixpaab’ankileb’ li sumwank laq’lookeb’ rik’in, ut chixtawb’al xk’ulub’ re taataqsiiq xloq’al ut taawanq xyu’am chi junelik. …
“Eb’ li ak ninqeb’: Waklesi xch’ool chixjunileb’ li ak ninqeb’ re te’wanq xk’ulub’ chixk’ulb’aleb’ li k’ojob’anb’il k’anjel re li santil ochoch. K’ut chiru chixjunileb’ li ak ninqeb’ naq te’xtaw aniheb’ lix xe’toonil ut naq te’xb’aanu li k’ojob’anil k’anjel sa’ li santil ochoch ruuchileb’ a’an.
“Eb’ li saaj: Tenq’a chixkawresinkil li junjunq saaj winq re tixk’ul li Tijonelil re Melkisedek, re tixk’uleb’ li k’ojob’anb’il k’anjel re li santil ochoch, ut re taawanq xk’ulub’ chi k’anjelak sa’ jun mision re chixjunil hoonal. Tenq’a li junjunq saaj ixq chixkawresinkil rib’ re taawanq xk’ulub’ chixb’aanunkil ut chixpaab’ankil loq’laj sumwank ut re tixk’uleb’ li k’ojob’anb’il k’anjel re li santil ochoch. Kawob’resiheb’ li saaj rik’in xtz’aqonikeb’ sa’ k’iila paay chi chaab’il k’anjel.
“Chixjunileb’ li komon: Tenq’aheb’ laj jolominel re li tijonelil ut li k’anjenel ch’uut, li ch’utam re teep, eb’ li misioneer re teep ut re chixjunil hoonal, ut eb’ li komon chi k’anjelak chi ka’pak’al ut sa’ komonil chixkolb’aleb’ li komon, chixkawob’resinkileb’ li junkab’al ut li ch’uut re li Iglees, chixnimob’resinkil lix tz’aqonikeb’ laj k’amol re li tijonelil, ut chixch’utub’ankil Israel rik’in li jalok ch’oolej, xtenq’ankileb’ li ak’ komon, ut xsutq’isinkileb’ li komon. K’ut chiruheb’ li komon xsik’b’al li na’ajman ru choq’ reheb’ a’an ut lix junkab’aleb’, ut xtenq’ankileb’ li neb’a’ ut li nek’eraj xtenq’ankil jo’ naraj li Qaawa.”13
Xin’osob’tesiik xb’aan lin k’anjel sa’ li Iglees rik’in k’iila paay chi chaq’al ru ut chaab’il musiq’ejil innumsihom. Laa’in aj yehol nawom naq li Qaawa’ naxb’eresi lix Iglees re xtz’aqob’resinkileb’ ru li rajom a’an. Laa’in ink’ulum choxahil b’eresihom li numtajenaq xwankil chiru inseeb’al injunes. Choq’ we, lix sahilal inch’ool xb’aan xyu’aminkil li evangelio a’an jayalinb’il tz’aqal sa’ lix tzol’leb’ ut lix evangelio li Jesukristo li yaal, saq ru, ut saqen ru.
Xink’anjelak rub’el lix laawileb’ ut xb’eresihomeb’ waqib’ li profeet ut Awa’b’ej re li Iglees, chalen chaq laj Spencer W. Kimball toj laj Russell M. Nelson. Ninch’olob’ xyaalal naq li junjunq reheb’ xe’wan ut wankeb’ jo’ lix profeet li Dios sik’b’il ru xb’aan a’an. Xe’xk’ut chiqu eb’ li aajel ruhil na’leb’ chirix li Iglees ut lix evangelio ut lix tzol’leb’ li Kristo. Li Awa’b’ej Nelson yoo chixk’amb’al chaq lix k’anjel li Qaawa’ chi uub’ej ut sa’ aanil. Ninye “sa’ aanil” xb’aan naq a’an li junaj chi apostol li tiix wi’chik chiwu laa’in, ut jwal ch’a’aj chiwu xtaaqenkil! Laa’in aj yehol nawom naq wankeb’ rik’in lix laawil li tijonelil ut li santil b’atb’al re wank choq’ jun xprofeet li Dios. Li Awa’b’ej Nelson naxk’ut lix evangelio li Jesukristo li yaal, saq ru, ut saqen ru. Ninch’olob’ xyaalal naq li Jesus a’an li Kristo, ut a’an a’in lix Iglees a’an—ninch’olob’ xyaalal a’an sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo, amen.