Li Chaab’il aj Ilol Karneer, lix Karneer li Dios

Ex was wiitz’in, ma eek’ulum jun sutaq naq ch’a’aj cheru li wark ut xeyal rajlankileb’ li karneer sa’ lee k’a’uxl? Naq eb’ li karneer yookeb’ chi pisk’ok sa’ xb’een jun li korral, yookat chirajlankileb’: 1, 2, 3, … 245, 246, … 657, 658 …¹

Choq’ we laa’in, ink’a’ nachal inwara naq yookin chirajlankileb’ li karneer. Na’ok ink’a’uxl naq taasachq jun reheb’ chiwu, ut ninkana chi aj’o.

Qochb’een li ch’ina al aj ilol karneer li ki’ok choq’ rey, laa’o naqaye:

“Li Qaawa’ a’an laj k’aak’alehom we; maak’a’ taamajelo’q chiwu.

“Nikinixk’e chi hilank sa’ raxil pach’aya’, ninkixk’am b’ar wi’ wank li tuqtuukil ru ha’.

“Naxk’e wi’chik inmetz’ew.”²

Jalam-uuch

B’onb’il lem re li Chaab’il aj Ilol Karneer

Chiru li Paswa, naqak’e xloq’al li Chaab’il aj Ilol Karneer, a’an ajwi’ lix Karneer li Dios. Sa’ xyanqeb’ chixjunileb’ li choxahil k’ab’a’ej k’eeb’ileb’ re, maajun naxq’ax ru xch’ina-usal malaj xnimal ru. Wan naab’al li naqatzol rik’in naq li Chaab’il aj Ilol Karneer naxk’ab’a’i rib’ li Kolonel ut rik’in lix ch’olob’ahomeb’ li profeet naq a’an lix Karneer li Dios. Eb’ li k’ab’a’ej ut eetalil a’in neke’xk’am rib’ rik’in wankilal—ani taaruuq raj tixtenq’a li junjunq chi raarookil karneer chi chaab’il wi’chik chiru laj Ilol Karneer, ut ani taaruuq raj taak’anjelaq jo’ aj K’aak’alehom qe chi chaab’il wi’chik chiru lix Karneer li Dios?

Xb’aan naq li Dios k’a’jo’ naq kixra li ruchich’och’: kixk’e chaq li Ralal jun chirib’il, ut li Ralal li Dios jun chirib’il kixq’axtesi xyu’am chi wan xch’ool chi ab’ink chiru lix Yuwa’.³ Li Jesus naxch’olob’, “Laa’in li chaab’il aj k’aak’alenel karneer. Li chaab’il aj k’aak’alenel naxk’e lix yu’am sa’ xk’ab’a’eb’ lix karneer.”⁴ Wan xwankil li Jesus re xq’axtesinkil xyu’am ut re xk’ulb’al wi’chik.⁵ Chi junajinb’il li rajom rik’in lix Yuwa’, li qaKolonel nokorosob’tesi, jo’ li Chaab’il aj Ilol Karneer jo’ ajwi’ lix Karneer li Dios.

Jo’ li qaChaab’il aj Ilol Karneer, li Jesukristo nokoxb’oq rik’in lix yaab’ xkux ut rik’in lix k’ab’a’. A’an nokoxsik’ ut nokoxch’utub’. A’an naxk’ut chiqu chan ru rilb’aleb’ li qas qiitz’in rik’in rahok. Chiqak’oxlaheb’ li oxib’ na’leb’ a’in, li xb’een a’an naq nokoxb’oq rik’in lix yaab’ xkux ut rik’in lix k’ab’a’.

Xb’een, li qaChaab’il aj Ilol Karneer “naxb’oqeb’ lix karneer rik’in lix k’ab’a’eb’. … Neke’xnaw rab’inkil lix yaab’ xkux.”⁶ Ut “rikʼin tzʼaqal lix kʼabʼaʼ nekexxbʼoq, aʼan lix kʼabʼaʼ li Kristo.”⁷ Ut naq naqasik’ chi anchal qajom xtaaqenkil li Jesukristo, nachal li musiq’anb’il na’leb’ re xb’aanunkil li us, re xraab’al li Dios, ut re k’anjelak chiru.⁸ Naq nokotzolok, nokok’oxlak, ut nokotijok; naq chi kok’ aj xsa’ naqa’ak’ob’resiheb’ li sumwank re li loq’laj wa’ak ut li santil ochoch; ut naq naqak’e xb’oqb’aleb’ chixjunil chi chalk rik’in lix evangelio ut lix k’ojob’anb’il k’anjel, yooko chirab’inkil lix yaab’ xkux.

Sa’ li qakutan, li Awa’b’ej Russell M. Nelson naxye qe naq sa’ aatinak chirix li Iglees li k’ojob’anb’il wi’chik taqoksi li k’ab’a’ej li kixk’utb’tesi li Jesukristo: Lix Iglees li Jesukristo reheb’ laj Santil Paab’anel sa’ Roso’jikeb’ li Kutan.⁹ Li Qaawa’ kixye, “Yalaq kʼaʼru nekebʼaanu, teebʼaanu saʼ lin kʼabʼaʼ;joʼkan naq teekʼe chi kʼabʼaʼiik li iglees saʼ lin kʼabʼaʼ;ut teepatzʼ xkʼabʼaʼ li Yuwaʼbʼej saʼ lin kʼabʼaʼre naq aʼan taarosobʼtesi li iglees choqʼ we.”¹⁰ Chiru li ruchich’och’, sa’eb’ li qach’ool ut li qochoch, naqapatz’ xk’ab’a’ li Yuwa’b’ej sa’ lix k’ab’a’ li Jesukristo. Nokob’antioxink xb’aaneb’ li ninqi osob’tesink jo’ li loq’onink, li xtzolb’al li evangelio, ut li kok’ k’anjel sa’ li junkab’al li b’aanunb’il sa’ li ochoch ut li tenq’anb’il xb’aan li Iglees.

Xkab’, li qaChaab’il aj Ilol Karneer nokoxsik’ ut nokoxch’utub’ sa’ jun li korral. A’an naxpatz’, “Ani eere laa’ex, wanq ta o’k’aalaq xkarneer ut taasachq junaq chiru, ma ink’a’ raj tixkanab’ li b’elelaju ro’k’aal sa’ li chaqi ch’och’ ut taaxik chixsik’b’al li sachenaq toj reetal toxtaw chaq?”¹¹

Li qaKolonel naxye’ li ruq’ re li jun, chi kok’ aj xsa’ sa’ ajwi’ tz’aqal li hoonal naq naxye’ li ruq’ reheb’ li b’elelaju ro’k’aal. Naq naqileb’ li qas qiitz’in, naqak’e reetaleb’ li b’elelaju ro’k’aal li xaqxookeb’ ut ink’a’ neke’eek’an, us ta yooko ajwi’ chixk’oxlankil li jun li xjalb’ehi rib’. Li Qaawa’ nokoxsik’ ut naxkol qix sa’ chixjunil na’ajej,¹²chalen chaq saʼ xkaajachalil li ruchichʼochʼ.¹³ A’an nokoxch’utub’ rik’in li loq’laj sumwank ut rik’in k’ikel aj tojol-ix.¹⁴

Li qaKolonel kixye reheb’ lix tzolom sa’ li Ak’ Chaq’rab’, “Wankeb’ ajwi’ jalan chik inkarneer li moko wankeb’ ta sa’ li korral a’in.”¹⁵ Sa’ li ch’och’ America, li Qaawa’ li waklijenaq chi yo’yo kixye reheb’ li ralal xk’ajol laj Lehi re li sumwank, “Laa’ex inkarneer.”¹⁶ Ut li Jesus kixye naq toj wankeb’ chik li karneer li te’rab’i lix yaab’ xkux.¹⁷ K’a’jo’ xnimal li osob’tesink re lix Hu laj Mormon jo’ jun chik ch’olob’anb’il esil li naxch’olob’ xyaalal lix yaab’ xkux li Jesukristo!

Li Jesukristo naxk’e xb’oqb’al li Iglees chixk’ulb’al chixjunileb’ li te’rab’i lix yaab’ xkux¹⁸ ut te’ab’inq chiruheb’ lix taqlahom. Jo’ xcha’al lix tzol’leb’ li Kristo wan li kub’iha’ rik’in ha’ ut rik’in xam ut li Santil Musiq’ej.¹⁹ Laj Nefi kixpatz’, “Anajwan ut, wi lix Karneer li Dios, li tzʼaqal sant, taaʼajeʼq naq taakubʼsiiq xhaʼ rikʼin haʼ, re xtzʼaqobʼresinkil ru chixjunil li tiikilal, kʼaʼjoʼ wiʼchik naq naʼajeʼ chiqu laaʼo li moko santo ta, naq taakubʼeeq qahaʼ, relik chi yaal, rikʼin ajwiʼ li haʼ!”²⁰

Jalam-uuch

laj Jwan aj Kub’sihom ha’ naq yoo chixkub’sinkil xha’ li Jesus

Sa’ li kutan a’in, li qaKolonel naraj naq li k’a’ru naqab’aanu ut chan ru toj toowanq tixk’e li qas qiitz’in chi chalk ut chixtaaqenkil a’an. Chalqex re xtawb’al li rahok, li k’iraak, li komonil, ut li wank sa’ sumwank rik’in li Kolonel, jo’ ajwi’ sa’ lix santil ochoch li Dios, b’ar neke’tawman wi’ li loq’laj k’ojob’anb’il k’anjel re li k’olba-ib’ li naru te’rosob’tesi chixjunileb’ xtasalil li junkab’al, chi jo’kan yoo chixch’utub’ankil Israel sa’ xka’pak’alil li tz’apleb’ t’ikr.²¹

Rox, jo’ “aj k’aak’alehom re laj Israel,”²² li Jesukristo naxk’ut chi tz’aqal chan ru naq jun aj k’aak’alenel sa’ Israel narileb’ lix komon rik’in rahok. Naq li Qaawa’ naxpatz’ ma naqara a’an, jo’ kixpatz’ re laj Simon Pedro, li Kolonel naxtz’aama: “Chach’olaniheb’ lin kok’ karneer. … Chab’eresiheb’ lin karneer. ... Chach’olaniheb’ lin karneer.”²³ Li Qaawa’ naxyeechi’i naq wi eb’ laj k’aak’alenel sa’ Israel te’xch’olaniheb’ lix karneer, eb’ li wankeb’ sa’ xkorral “maak’a’ te’xxiwa chi moko taasachq junaq sa’ xyanqeb’.”²⁴

Li qaChaab’il aj Ilol Karneer naxtijeb’ laj k’aak’alenel sa’ Israel naq ink’a’ te’warq,²⁵ chi moko te’xjek’iheb’ malaj te’xk’eheb’ chi sachk xb’eheb’ li karneer,²⁶ chi moko taqasik’ ru li us choq’ qe qajunes qib’.²⁷ Eb’ lix k’aak’alenel li Dios tento te’kawob’resinq, te’k’irtesinq, te’xlan xtiq’ilal li naxtiq’ rib’, te’xsutq’isi chaq li xsach xb’e, te’xsik’ li sachenaq.²⁸

Li Qaawa’ nokoxtij ajwi’ chirixeb’ li ani tojb’il, li “maak’a’ neke’raj wi’ eb’ li karneer,”²⁹ ut chirixeb’ li “b’alaq’il profeet, li neke’chal eerik’in sa’ raq’ li karneer, a’b’an sa’ xch’ooleb’, a’aneb’ xojb’ aj ti’onel.”³⁰

Li qaChaab’il aj Ilol Karneer nasaho’ xch’ool naq naqak’anjela xtaql li qach’ool rik’in ajom ut rik’in paab’aal. Eb’ li wankeb’ sa’ xkorral neke’ilok wan wi’ li Kolonel ut neke’xb’antioxi lix mayej aj tojol-ix. Naqak’e qib’ sa’ aatin naq taqataaqe a’an, ink’a’ sa’ q’emal, mutz’il, malaj xutaan, rik’in b’an rajb’al chi anchal qa’chool ut chi anchal qak’a’uxl xraab’al li Dios ut eb’ li qech kab’al, xk’amb’al qiiq chiqib’il qib’, ut saho’k sa’ qach’ool xb’aan qasahilal sa’ komonil. Jo’ naq li Kristo kixq’axtesi li rajom xch’ool chi ink’a’ minb’il ru chiru li rajom xch’ool li Yuwa’b’ej, laa’o naqak’ul sa’ qab’een lix k’ab’a’ rik’in oxloq’. Chi sa sa’ qach’ool, naqasik’ xjunajinkil qib’ rik’in lix k’anjel re xch’utub’ankileb’ ut rilb’aleb’ chixjunil li ralal xk’ajol li Dios.

Ex was wiitz’in, li Jesukristo a’an laj K’aak’alehom qe tz’aqal re ru. Rik’in naq naxq’axtesi xyu’am choq’ qe ut rik’in naq kiwakli wi’chik chi yo’yo sa’ loq’alil, li Jesukristo a’an ajwi’ lix Karneer li Dios tz’aqal re ru.³¹

Chalen chaq xtiklajik, k’utb’il chi rub’elaj lix Karneer li Dios li taawanq choq’ mayej. Li anjel kixye re laj Adan naq lix mayej a’an “jun reetalil li mayej re li Junaj Yoʼlajenaq chiru li Yuwaʼbʼej,” li nokoxb’oq “chixjalb’al qakʼaʼuxl ut chixpatzʼb’al xkʼabʼaʼ li Dios saʼ lix kʼabʼaʼ li Kʼajolbʼej chi junelik qʼe kutan.”³²

Laj Abraham, li kixxaqab’eb’ li osob’tesink re li sumwank choq’ reheb’ chixjunileb’ li tenamit sa’ li ruchich’och’, kixk’ul li k’a’ru naraj naxye xq’axtesinkil li ralal yo’lajenaq chiru.

“Toja’ naq laj Isaak kixye re laj Abraham lix yuwa’: “Wa’!.” Kichaq’ok a’an ut kixye, “K’a’ru, at walal? Ut a’an kixye, “Waye’ li xam ut li si’, a’b’anan b’ar wank li karneer re li mayej ...?”

“Kixye laj Abraham: “Matk’oxlak, at walal. Li Dios taanawoq re li karneer re li mayej.”³³

Eb’ li apostol ut li profeet ke’ril chi rub’elaj ut ke’saho’ xch’ool rik’in lix k’anjel lix Karneer li Dios li kik’ojob’aak chi junxilaj. Laj Jwan sa’ li q’eel ch’och’ ut laj Nefi sa’ li ak’ ch’och’ America ke’xch’olob’ xyaalal “lix Karneer li Dios,”³⁴ “relik chi yaal, aʼan ajwiʼ li Ralal li Junelik Yuwaʼbʼej, … laj Tojol rix li ruchichʼochʼ.”³⁵

Laj Abinadi kixch’olob’ xyaalal lix mayej aj tojol-ix li Jesukristo: “Chiqajunil joʼ karneer xqasach li qabʼe; xikenaqo, saʼ xbʼe li junjunq; ut li Qaawaʼ kixkʼe saʼ xbʼeen aʼan li qamaaʼusilal chiqajunil.”³⁶ Chirix li xnimal ru ut roso’jikil mayej re li Ralal li Dios laj Alma kixye, “wan jun li kʼaʼru qʼaxal nim wiʼchik xwankil chiru chixjunil.” Laj Alma kixye, “Teepaabʼ lix Karneer li Dios”; “chalqex ut mexxuwak.”³⁷

Jun inraarookil amiiw kixwotz chan ru naq kixk’ul lix nawom xch’ool chirix lix tojb’al rix li maak li kixb’aanu li Jesukristo. Chalen chaq xka’ch’inal, naxpaab’ naq li maak junelik naxk’am nimla tojb’a-maak, li tento taqiiqa qajunes. A’an kixtz’aama chiru li Dios re xnawb’al ma wan li choxahil xkuyb’al li maak. Kitijok re xnawb’al ut xtawb’al ru chan ru naq li Jesukristo naru naxkuy xmaakeb’ li neke’xjal xk’a’uxl, chan ru naq li uxtaan naru naxk’e jo’ nimal elajinb’il xb’aan li tiik ruhil na’leb’.

Sa’ jun kutan kisumeek lix tij rik’in jun musiq’ejil numsihom li kijalok re. Ki’el chaq sa’ aanil jun winq sa’ jun li k’ayib’aal tzakemq, yoo chixk’amb’al wiib’ li b’oolx nujenaqeb’ rik’in tzakemq. Ki’alinak toj sa’ jun nimb’e, yoo chi alinasiik xb’aan laj eechal re li k’ayib’aal, li kixchap ut ki’ok chixjapb’al re ut chixsak’b’al. Ruuchil xraqb’al aatin chirix li saaj winq jo’ jun aj elq’, li wamiiw kisach xch’ool rik’in naq kinujak chi q’axal rik’in xtoq’ob’ahom ru choq’ re li ki’alinak. Chi maak’a’ xxiw, kinach’ok rik’ineb’ li wiib’ chi winq a’in yookeb’ chixwech’b’al rib’ chirib’ileb’ rib’. A’an kixye reheb’ li wiib’ chi winq, “Laa’in tintoj xtz’aq li tzakemq. Kanab’ chi xik li saaj. Chinaakanab’ chixtojb’al xtz’aq li tzakemq.”

Chi musiq’anb’il xb’aan li Santil Musiq’ej ut chi nujenaq rik’in jun rahom maajun wa reek’ahom chaq, li wamiiw kixye, “Chixjunil li kiwaj xb’aanunkil, a’an xtenq’ankil ut xkolb’al rix li saaj winq.” Li wamiiw kixye naq ki’ok chixtawb’al ru li Jesukristo ut lix tojb’al rix li maak li kixb’aanu—chan ru ut k’a’ut naq rik’in jun saqen ruhil rahok li tz’aqal re ru, li Jesukristo tixq’axtesi rib’ chi anchal xch’ool re wank jo’ laj Kolol re ut laj Tojol rix, ut k’a’ut naq kiraj naq a’an taawanq chi jo’kan.³⁸

Jo’kan ut naq nokob’ichan chi jo’ka’in:

Jo’ lix Karneer li Dios, li qaKolonel naxnaw jo’q’e naqeek’a li junaatalil, naka’ch’ino’ qach’ool, nawiib’an qach’ool, ut nokoxuwak. Sa’ k’utb’esinb’il matk’, laj Nefi kiril lix wankil lix Karneer li Dios chi “kubʼenaq saʼ xbʼeenebʼ laj santil paabʼanel saʼ lix iglees li Karneer, ut saʼ xbʼeen lix tenamit li Qaawaʼ re li sumwank.” Us ta “jekʼinbʼilebʼ chaq chiru chixjunil lix bʼeen li ruchichʼochʼ … keʼwan chi kawresinbʼil rikʼin tiikilal, ut rikʼin lix wankil li Dios saʼ nimla loqʼalil.”⁴⁰

Li yeechi’ihom a’in re yo’onihom ut xk’ojob’ankil li ch’oolej k’eeb’il ajwi’ choq’ re li qakutankil laa’o.

Ma laa’at li junaj chi komon re li Iglees sa’ laa junkab’al, laa tzoleb’aal, laa trab’aaj, malaj laa tenamit? Ma wan naq chanchan naq ch’ina b’ab’ay malaj jwal najt nawan li uq’ej re li Iglees wankat wi’? Ma toje’ xatq’axon toj sa’ jun ak’ na’ajej, b’ar wi’ jalan li aatinob’aal ut lix wanjikeb’ li kristiaan? Maare xjale’ li wankat wi’ sa’ laa yu’am, ut yookat chixk’ulb’al li k’a’ru maajun wa xawoyb’eni xk’ulb’al? Li qaKolonel naxk’ojob’ qach’ool, maak’a’ naxye k’a’ru li qawanjik ut aniho, rik’in li raatin laj Isaias: “Naxb’eresiheb’ lix karneer; naxq’aluheb’ lix kok’ karneer ut naxq’uneb’, ut naxk’eheb’ chi hilank li toja’ xe’alank.”⁴¹

Jalam-uuch

Li Chaab’il aj Ilol Karneer naxxokeb’ chixjunil lix karneer

Ex was wiitz’in, li qaChaab’il aj Ilol Karneer nokoxb’oq rik’in tz’aqal xyaab’ xkux ut tz’aqal lix k’ab’a’. A’an naxsik’eb’, naxch’utub’eb’, ut nachal sa’ xyanqeb’ lix tenamit. Rik’ineb’ lix yo’yookil profeet jo’ ajwi’ rik’in li junjunq qe, a’an naxk’e xb’oqb’al chixjunileb’ chixtawb’al li tuqtuukilal, li ajom, li k’iraak, ut li sahil ch’oolejil sa’ xtz’aqalil lix evangelio li k’ojob’anb’il wi’chik ut sa’ xb’ehil li sumwank. Rik’in xb’aanuhom, a’an nak’utuk chiruheb’ laj k’aak’alenel sa’ Israel chan ru rilb’aleb’ li ras riitz’ineb’ rik’in xrahom a’an.

Jo’ lix Karneer li Dios, lix choxahil k’anjel li Jesus kik’ojob’aak chi rub’elaj li yu’am a’in ut ke’saho’ xch’ooleb’ li apostol ut li profeet xb’aan. Lix tojb’al rix li maak li kixb’aanu, li maak’a’ roso’jik ut wan chi junelik, a’an li xnimal ru na’leb’ re li k’uub’anb’il na’leb’ re sahil ch’oolejil ut li rajom lix yo’ob’tesinkil chixjunil li k’a’aq re ru. A’an naxk’ojob’ qach’ool naq nokoxk’am chaq chixk’atq lix ch’ool.

Ex was wiitz’in, chiwanq rajom qach’ool chi “wank choq’ tuulanil aj taaqenel re li Dios ut li Karneer,”⁴²re naq maare junaq kutan tz’iib’anb’ilaq li qak’ab’a’ sa’ xhuhil li yu’am re li Karneer,⁴³ut re taqab’icha lix b’ich li Karneer,⁴⁴ut re taqak’ul qab’oqb’al sa’ li wa’ak re li Karneer.⁴⁵

Jo’ aj Ilol Karneer ut jo’ li Karneer, a’an naxb’oq: chalqex wi’chik “rik’in li na’leb’ li tz’aqal yaal … chirix laj Tojol eerix, … lix nimal ru tz’aqal aj ilol eere.”⁴⁶ A’an naxyeechi’i naq “rik’in li rusilal taaruuq toowanq chi tz’aqal qe qu rik’in li Kristo.”⁴⁷

Chiru li Paswa a’in, naqanima ru a’an:

“Li Karneer, a’an xk’ulub’!”⁴⁸

“Hosanna re li Dios ut li Karneer!”⁴⁹

Ninch’olob’ xyaalal a’an, laj K’aak’alehom qe tz’aqal re ru, lix Karneer li Dios tz’aqal re ru. A’an nakoxb’oq rik’in li qak’ab’a’—a’an ajwi’ lix santil ut loq’laj k’ab’a’ li Jesukristo—amen.