Li Kristo: Li saqen li nalemtz’un sa’ q’ojyin

Naq nanumta li rahil ch’oolejil sa’ qab’een, naq q’axal ra li qayu’am, naq toch’b’ilo jo’ li winq chire li b’e naxik Jeriko ut nokokanab’aak jo’ kamenaq, li Jesus nak’ulun ut naxhoy li aseeyt sa’ li qatiq’ilal, nokowaklesi, nokoxtiqib’, nokoxk’am sa’ jun ochochnal, ut nokoxch’olani.¹ Choq’ reheb’ li ani neke’raho’ sa’ xch’ool, li Jesus naxye, “Tinkotz li iiq li k’eeb’il sa’ xb’een lee tel, re naq ink’a’ ajwi’ texruuq chireek’ankil cherix, … re naq teenaw chi ch’olch’o naq laa’in, li Qaawa’ Dios, nawula’aniheb’ lin tenamit sa’ lix ch’a’ajkilaleb’.”² Li Kristo naxk’irtesiheb’ li toch’olal.

Li Elder Jeffrey R. Holland kixye: “Ink’a’ na’ajman naq too’alinaq chi q’axal kaw wi’chik chiru li qametz’ew. … A’b’anan, ninnaw naq naab’al eere laa’ex nekex’alinak chi q’axal kaw, ut wan naq oso’k re lee metz’ew ut lee ch’ool.”³ Naq na’oso’ qametz’ew rub’el li qateneb’ankil, naru toohilanq ut taqapatz’ re li Qaawa’ b’ar wan li k’a’ru taqakanab’. Jun na’leb’ li natzolman sa’ li yu’am a’in, a’an xnawb’al b’ar wan li k’a’ru ink’a’ tento taqab’aanu. A’b’anan, toj wan naq li qayu’am jwal nokoxlub’tesi. Li Jesus naxk’ojob’ qach’ool naq naxye: “Chalqex wik’in chejunilex li lub’luukex ut tawajenaqex xb’aan lee riiq, ut laa’in texinhiltasi.”⁴

Wan xch’ool li Kristo chiqochb’eeninkil ut chiqatenq’ankil re naq taaseeb’o’q li qiiq. Li Kristo, a’an li hilank.

Wan naq naqeek’a naq moko k’ulb’ilo ta xb’aaneb’ jalan. Sa’ li Ak’ Chaq’rab’ wan resil naq li Jesus kixk’ul k’iila paay chi kristiaan: eb’ li saqlep rix, eb’ laj titz’ol toj, eb’ li kok’al, eb’ aj Galilea, eb’ li ixq aj yumb’eet, eb’ li ixq, eb’ laj Gentil, eb’ laj maak, eb’ laj Samaria, eb’ li xmalka’an, eb’ laj pleet aj Roma, eb’ laj muxul sumsu, eb’ li tz’ajeb’ chiru li chaq’rab’. Sa’ k’iila seraq’, li Jesus yoo chixk’ulb’al li ani ink’a’ k’ulb’il xb’aan lix k’ihal li tenamit.

Sa’ Lukas 19 wan li seraq’ chirix li jolomil aj titz’ol toj sa’ Jeriko, aj Zakeo xk’ab’a’. A’an kitaqe’ sa’ jun toon li che’ re taaruuq taaril li Jesus naq yoo chi nume’k. Laj Zakeo kiwan xtrab’aaj rikineb’ aj Roma, ut ilb’il jo’ aj b’alaq’ ut aj maak. Li Jesus kiril laj Zakeo sa’ li toon li che’ ut kixye re, “Zakeo, kub’en chaq chi junpaat, xb’aan naq hoon tento tinkanaaq sa’ laa wochoch.”⁵ Ut naq li Jesus kixk’e reetal xchaab’ilal lix ch’ool laj Zakeo ut chixjunil li naxb’aanu choq’ reheb’ li ras riitz’in, a’an kixk’ulub’a lix mayej, ut kixye, “Anajwan xk’ulun li kob’a-ib’ sa’ li kab’l a’in, xb’aan naq li winq a’in ralal ajwi’ laj Abraham.”⁶

Sa’ q’unil li Qaawa’ kixye reheb’ laj Nefita, “Kintaqla naq maajun eere taa’elq.”⁷ Laj Pablo kixk’ul jun xnimal ru na’leb’ sa’ Hechos 10 naq kixye, “Li Dios xk’ut chiqu naq maa’ani naru xtz’eqtaanankil, chi moko naru xyeeb’al naq a’an tz’aj ru.”⁸ Xk’utb’al li tz’aqal rahok chiqib’il qib’, a’an jun taqlahom ink’a’ naru xjalb’al choq’ re li wank jo’ xtzolom li Kristo ut jo’ laj Santil Paab’anel sa’ Roso’jikeb’ li Kutan.⁹ Juntaq’eet qab’oqb’al xb’aan li Jesus rik’in lix b’oqb’al laj Zakeo: “K’e reetal, wankin arin ut yookin chi toch’ok re li kab’l: wi tat-ab’inq re xyaab’ lin kux ut taate li okeb’aal, tin’ok ut tintzekanq aawik’in ut laa’at wik’in.”¹⁰ Li Kristo nokoril sa’ xtoon li qache’ laa’o.

Junjunq chihab’ chaq, aalob’resinb’ilin ut ch’a’ajkilanb’ilin xb’aaneb’ li patz’om ink’a’ xinru chixtawb’al xsumenkileb’. Eq’la chaq sa’ jun sabado kiwan jun inmatk’. Sa’ li matk’ kiwil jun ch’ina kab’l, ut kink’e reetal naq tento tin’ok chi sa’. Ke’wan oob’eb’ li q’otq’o chixsutam, a’b’an eb’ li ventaan li kab’l tz’aqal pek okenaqeb’ wi’. Kinwech’ok sa’ li matk’; ink’a’ kiwaj ok chi sa’ xb’aan naq jwal laatz’. Toja’ naq kijultiko’ we naq li ras laj Jared kixha’resiheb’ li pek ut kixjaleb’ jo’ lem. Li lem, a’an jun pek li xjala xwanjik chi tz’aqal. Naq li Qaawa’ kixch’e’eb’ li pek re li ras laj Jared, ke’lemtz’un sa’ raak’a’bileb’ li jukub’.¹¹ Sa’ junpaat jwal nawaj wi’chik wank sa’ li kab’l a’an chiru yalaq ta b’ar chik. A’an li tz’aqal na’ajej—li jun ajwi’ chi na’ajej—b’ar wi’ tinruhanq chi “ilok” chi yaal. Moko xe’oso’ ta li patz’om li nikine’xch’i’ch’i’i, a’b’an jwal saq wi’chik ru jun patz’om li xkana sa’ lin k’a’uxl naq x’aj li wu: “Chan ru naq taanimob’resi laa paab’aal, jo’ li ras laj Jared, re naq eb’ li pek li wankeb’ aawe te’jaltesiiq choq’ saqen?”¹²

Ak re li qulul naq tixsik’eb’ li na’leb’ chi junjunqil li raqal. Ink’a’ ninnaw k’a’ut naq jwal pim ru li tz’apleb’ li wan sa’ xb’een yu’am a’in. Maji’ nokowulak b’ar wi’ taqanaw chixjunil li k’a’aq re ru. Wanko b’an b’ar wi’ naqak’ul qanawom (malaj qayo’onihom) chirix li k’a’ru ink’a’ na’ilman ru. Wan naq ch’a’aj xtawb’al ru chan ru nak’ulman li nawok, a’ut wan li saqen sa’ li q’ojyin. Li Jesus kixye, “Laa’in li saqen, ut li yu’am, ut li yaal re li ruchich’och’.”¹³ Naq naqasik’ li yaal, wan naq anchal laatz’ lix sa’ ut pek ru lix ventaan. A’b’an wi wan qakuyum ut wi nokopatz’ok rik’in paab’aal, li Jesus naru tixjal lik pek chiru qaventaan rik’in li lem ut li saqen. Li Kristo, a’an xsaqenkil li ilok.

Kiwan jun li kaqi b’on sa’ xkutankil li Najter Chaq’rab’ li jwal ch’ina us, ut ink’a’ na’el li ru; naq na’ok sa’ t’ikr, naxchap chi junajwa li noq’ ut ink’a’ na’el, maak’a’ naxye jarub’ sut napuch’man.¹⁴ Laj Satanas naroksi li na’leb’ a’in jo’ chanchan jun li tenleb’: li saqinoq’ li kaq chik ru maajun wa naru taasaqob’resiiq wi’chik. A’b’anan li Jesukristo naxye, “Lin na’leb’ naxq’ax ru lee na’leb’,”¹⁵ ut li sachb’a-ch’oolej re li rusilal, a’an naq wi naqajal qak’a’uxl chirix li qamaak, lix kaqi kik’el nokoxsantob’resi wi’chik. Chanchan naq ink’a’ naru na’ux a’an, a’b’an tz’aqal yaal.

Jalam-uuch

Li kaqi noq’

Jalam-uuch b’antiox re iStock.com/iinwibisono

“Us ta kaqeb’ lee maak kama’ li kik’ ut kaqi b’on, a’b’an saq chik te’kanaaq jo’ li tuuxil isb’ ut li ratz’amke.”¹⁶ Li Qaawa’ naxye chi ch’olch’o ru: li “ani xjal lix k’a’uxl chirixeb’ lix maak, a’an ajwi’ kuyb’ileb’ lix maak, ut laa’in, li Qaawa’, ink’a’ chik neke’jultiko’ we.”¹⁷ Chi k’osb’il ru: Chalqat, choonaʼlebʼanq saʼ komonil.¹⁸ Xatmaakob’; chixjunileb’ neke’maakob’.¹⁹ Chalqat wik’in ut chajal aak’a’uxl.²⁰ Ink’a’ chik taajultiko’q we li maak a’an.²¹ Naru tatkole’q wi’chik.²² Wan jun ink’anjel choq’ aawe.²³ Li Kristo a’an naxsaqob’resi li noq’.

A’b’an, k’a’ru tento taqab’aanu? Chan ru taqoksi wi’chik lix wankil li Jesukristo naq yoo chi lajk li wankilal wan qik’in? Li Awa’b’ej Russell M. Nelson kixye chi saqen ru: “Li tento taqab’aanu, a’an xk’uub’ankil ut xpaab’ankil loq’laj sumwank. … Moko ch’a’aj ta li b’e a’an.”²⁴ K’e li Kristo jo’ xch’oolil laa yu’am.²⁵

Wi nakaweek’a naq li k’utleb’aal saqen re lix nawom aach’ool yoo chi chupk ut li aak’ab’ yoo chixsutinkil aawix, chiwanq xkawilal aach’ool. Chapaab’eb’ laa yeechi’ihom chiru li Dios. Chatpatz’ok. Chiwanq aakuyum, ut haresi li pek toj reetal wan jo’ lem. Chasutq’isi aawib’ rik’in li Jesus, li junelik nakatxra.

Li Jesus kixye, “Laaʼin li saqen li nalemtzʼun saʼ qʼojyin, ut li qʼojyin moko naxtaw ta ru.”²⁶ A’an naraj naxye naq us ta k’a’jo’ wi’chik naq naxyal xq’e, li aak’ab’ inka’ naru tixchup li saqen a’an. Maajo’q’e. Naru taawanq xkawilal aach’ool naq lix saqen taawanq aran choq’ aawe.

Jalam-uuch

Li Santil Ochoch re Lago Salado chi lochb’il wi’chik li saqen chiru

Wan naq laa’o, malaj eb’ li ani neke’qara, nachup li qasaqen chiru junpaataq. Naq kik’ulman a’an rik’in Santil Ochoch re Lago Salado, kib’oqe’ sa’ junpaat li na’ilok re, li Hermano Val White xk’ab’a’. Ke’wan li ke’xk’e reetal. K’a’ru yoo chi k’ulmank rik’ineb’ li saqen chiru li santil ochoch? Xb’een, eb’ laj k’anjel xkoheb’ chirilb’al li junjunq panel electrico sa’ li santil ochoch ut ke’xlocheb’ wi’chik li saqen. Toja’ naq ke’xk’e li ak’ bateriiy sa’ li motor ut ke’k’anjelak re xnawb’al k’a’ru ki’po’e.

Ch’a’aj xlochb’aleb’ wi’chik li saqen aajunes aawib’. Aajeleb’ ru li qamiiw. Aajel ru naq taqatenq’a qib’ chiqib’il qib’. Jo’ chanchaneb’ laj k’anjel re li santil ochoch, laa’o naru taqatenq’a qib’ chiqib’il qib’ naq nokowulak, naqak’e xwankileb’ li qamusiq’ejil b’ateriiy, ut naqatuqub’ ru li k’a’ru xpo’e.

Jalam-uuch

Li Santil Ochoch re Lago Salado sa’ Ralankil

Maare laa’o yal chanchano jun ch’ina saqen sa’ jun toon li che’. A’b’an toj naru toolemtz’unq rik’in li qach’ina saqenkil, ut chi junajinb’ilo, jo’ li Manzana re li Templo chiru li Ralankil, naru taqab’oqeb’ k’iila millon chi kristiaan chi chalk rik’ineb’ li sumwank re li santil ochoch ut rik’in li Qaawa’. Ut, jo’ xpatz’ li Awa’b’ej Nelson qe, naru taqak’am chaq lix saqen li Kristo sa’ li qayu’am ut sa’ xyu’ameb’ li nakara yal rik’in xpaab’ankileb’ li qasumwank. Chi k’iila paay chan ru, li Qaawa’ narosob’tesi li ani naxpaab’eb’ lix sumwank rik’in wankilal ut rik’in sahil ch’oolejil.²⁷

Ninch’olob’ xyaalal naq raab’ilat. Li Qaawa’ naxnaw xnimal lix yalb’al aaq’e. Yookat chi xik chi uub’ej. Maakanab’ xik chi uub’ej. A’an naril chixjunileb’ laa muqmuukil mayej ut naxk’eheb’ sa’ ajl choq’ re laa chaab’ilal ut choq’ re xchaab’ilaleb’ li ani nakara. Ink’a’ nakana chi maak’a’ rajb’al laa k’anjel. Moko aajunes ta wankat. Lix k’ab’a’ a’an, Emmanuel, naraj naxye “li Dios qik’in.”²⁸ A’an wan aawik’in chi yaal.

K’e junjunqeb’ chik aayokb’ sa’ xb’ehil li sumwank, us ta q’axal aak’ab’ ut ch’a’aj li ilok chi uub’ej. Te’lochmanq wi’chik li saqen. Ninch’olob’ xyaalal naq yaal li raatin li Qaawa’, ut nujenaq rik’in saqen: “Jilonqex wik’in ut laa’in tinjiloq eerik’in; sik’omaqin chi yalb’il eeq’e ut tineetaw; chextz’aamanq, ut texk’uluq; chextoch’oq, ut taateemanq cheru.”²⁹ Sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo, amen.