Sa Sega Beka nai Botani mai Kiliati?

Ni oti mai vakalailai na noqu kaulotu, niu gonevuli voli e Brigham Young University, au ciqoma e dua na qiri mai vei tamaqu. E tukuna vei au ni sa kune vua na kenisa ni ivi ka, dina ga ni sega soti ni vinaka na madigi me rawa ni bula mai kina, e gadreva me vakabulai ka lesu tale ki na vekacaka ga e dau cakava voli ena nona bula. Na qiri oya e dua na gauna bibi vei au. O tamaqu a noqu bisopi, noqu itokani ka noqu dauvakasala. Ni keitou vakananuma kei tinaqu, iratou na taciqu, kei au na neitou veimataka, e katabuto toka. A kaulotu voli mai Niu Ioka na taciqu gone, o Dave, a kaulotu tiko mai Niu Iokaka vakaitavi tiko mai vakayawa ena veisoqoni dredre vakamatavuvale oqo.

Era vakatura na nona dauveiqaravi vakavuniwai ena gauna oya me sele ka tovolei me vakaberaberataki na toso ni mate. A lolo ka masumasu ena vakanuinui na neitou matavuvale me dua na cakamana. Au vakila ni sa veirauti na neitou vakabauta me rawa ni vakabulai kina o tamaqu. Ni vakarau na veisele, keirau a solia kei tuakaqu o Norm e dua na veivakalougatataki vei ta. Ena vakabauta taucoko keirau rawa ni soqona vata, keirau masuta me vakabulai.

A tuvai na veisele me taura e dua na gauna balavu, ia ni oti ga e dua na gauna lekaleka, a lako mai ki na rumu ni wawa o vuniwai me sota kei na neitou matavuvale. A tukuna vei keitou ni gauna eratou tekivuna kina na veisele, eratou raica rawa ni sa teteva yani na yagoi tamaqu taucoko na kenisa. Ena veika eratou dikeva rawa, sa vo ga e vica na vula ena bula nei tamaqu. Keitou sa lomaleqa vakalevu sara.

Ni yadra mai na veisele o tamaqu, sa namaka me kila kevaka a lako vinaka na veisele. Keitou wasea vua na itukutuku bibi.

Keitou tomana tikoga na neitou masuta e dua na cakamana. Ni sa totolo sobu na lutu ni bula nei tamaqu, sa tekivu me keitou masuta me galala mai na mosi. E muri, ni sa toro sobu sara na kena ituvaki, keitou sa kerea na Turaga me vakatara me totolo nona sa gole yani. Ni oti na veisele ena vica ga na vula, me vaka a tukuna na dauveisele, sa takali yani o tamaqu.

A levu sara na loloma kei na veikauwaitaki a sovaraki yani ki na neitou matavuvale. A yaco e dua na veibulu totoka ka vakarokorokotaki kina na bula nei tamaqu. Ni toso na gauna, ka keitou sa vakila vakamatavuvale na mosi ni nona sa yali na tamaqu, sa tekivu meu vakataroga se cava a sega ni vakabulai kina na tamaqu. Au taroga se a sega beka ni kaukauwa sara na vakabauta nei tamaqu. Cava na vuna era ciqoma kina eso na matavuvale na cakamana, ia e sega na neitou matavuvale? Au a vulica ena noqu kaulotu meu gole ki na ivolanikalou me saumi noqu taro, au sa mani tekivu vakasaqaqara ena ivolanikalou.

A vakavuvulitaki ena Veiyalayalati Makawa e dua na ilumu boi vinaka e vakayagataki me iwali ni mavoa ka caka ena dua na veikau e tei tu mai Kiliati. Ena gauna ni Veiyalayalati Makawa a yaco me kilai na iwali oqo me “ibotani mai Kiliati.”¹ A lelevaka o Jeremaia na parofita na veika dredre a raica vei ira na nona tamata ka nuitaka kina na veivakabulai. A taroga kina o Jeremaia, “Sa sega beka na ibotani mai Kiliati; sa sega beka na vuniwai mai kea?”² Ena ivola, ivakatagi, kei na cakacakaniliga, sa dau cavuti na iVakabula o Jisu Karisito me iBotani mai Kiliati ena vuku ni nona kaukauwa me ia na veivakabulai. Me vakai Jeremaia, au a vakataroga, “Sa sega beka na ibotani me baleta na matavuvale na Nielson?”

Ena Marika wase 2 ni Veiyalayalati Vou, eda raica na iVakabula mai Kapenaumi. Sa teteva yani na vanua taucoko na itukutuku ena mana ni nona veivakabulai na iVakabula, ka vuqa na matavuvale era lako yani ki Kapenaumi me ra vakabulai mai vua na iVakabula. Era lewevuqa era osota yani na tautuba ni vale e tiko kina na iVakabula sa sega kina Vua na vanua me ciqomi ira kece. E va na tamata eratou a colata yani e dua na tauvi wamalai me vakabulai koya na iVakabula. Eratou a sega ni curubotei ira rawa na lewevuqa, eratou mani basuka kina na delavuvu ni vale ka tukuca sobu na tamata oya ki ra me rau sota kei na iVakabula.

Niu wilika na italanoa oqo, au kurabui ena ka e tukuna na iVakabula ni sota kei na tamata oya: “Luvequ sa vosoti na nomu ivalavala ca.”³ Au nanuma ni kevaka o au e dua vei iratou na lewe va eratou a kauta yani na tamata oya, au na kaya beka vua na iVakabula, “Keitou a kauti koya mai me vakabulai.” Au vakabuta ni na sauma beka na iVakabula, “Au sa vakabulai koya.” A rawa beka niu a sega ni kila vakavinaka sara—ni mana ni nona veivakabulai na iVakabula e sega ni Nona rawata walega me vakabula na yagoda, ia rairai na Nona rawata me vakabula na yaloda kei na rarawa ni yalodra na noqu matavuvale?

A vakavuvulitaka na iVakabula e dua na lesoni bibi ena gauna oqo ena Nona a qai vakabula vakayago na tamata oqo. Sa yaco me qai matata vei au ni Nona itukutuku ni rawa Vua me tara na matadra na mataboko ka ra rai rawa. E rawa ni tara na daligadra o ira era didivara ka ra rogo rawa. E rawa Vua me tara na yavadra o ira era sega tu ni lako rawa ka ra lako rawa. E rawa Vua me vakabula na matada kei na daligada kei na yavada, ia e bibi duadua, ni rawa ni vakabula o Koya na yaloda ena Nona savai keda mai na ivalavala ca ka laveti keda curuma na veivakatovolei dredre.

Ni rairai na iVakabula vei ira na tamata ni iVola i Momani ni oti Nona Tucaketale, a vosa tale o Koya me baleta na Nona mana ni veivakabulai. Era rogoca na Nifaiti na Domona mai lomalagi ka kaya, “Ko ni na sega li ni lesu mai vei au, ka veivutunitaka na nomuni ivalavala ca, ka saumaki mai, meu vakabulai kemudou?”⁴ Sa kerea na iVakabula, “Ni dou sa sega ni kila de na saumaki mai ka veivutuni ka lako mai vei au ena yalona dina, kau na vakabulai koya⁵ A sega ni vosa tiko na iVakabula me baleta e dua na veivakabulai vakayago ia e dua na veivakabulai ki yalodra.

E vakaikuritaka o Moronai na kilaka ena nona wasea na vosa nei tamana, o Momani. Ni oti nona tukuna tiko na cakamana, a vakamacalataka o Momani, “A sa kaya na Karisito: Kevaka dou sa vakabauti au, dou na rawata na kaukauwa mo dou kitaka kina na ka kecega sa kilikili vei au.”⁶ Au vulica ni dodonu me votuka ni noqu vakabauta ko Jisu Karisito, ka’u gadreva me’u ciqoma na veika e kilikili Vua niu vakabauti Koya tiko. Au sa qai mai kila oqo ni nona takali na tamaqu e kilikili ena ituvatuva ni Kalou. Oqo, ni’u vakotora na ligaqu e uluna e dua tale meu vakalougatataki koya, na noqu vakabauta sa tu vei Jisu Karisito, ka’u kila ni sa rawa ka na vakabulai vakayago e dua, kevaka sa kilikili vei Karisito.

Na Veisorovaki ni iVakabula, ka vakarautaka ruarua na Nona mana ni veivueti kei na Nona mana ni veivakaukauwataki, sai koya na ulumatua ni veivakalougatataki sa solia tu vei keda kece o Jisu Karisito. Ni da sa veivutuni ena taucoko ni yaloda, sa vakasavasavataki keda mai na ivalavala ca na iVakabula. Ni da sa solia ena yalomarau na lomada vei Tamada, ena gauna dredre duadua sara mada ga, ena laveta na noda icolacola na iVakabula ka vakamamadataka.⁷

Ia oqo na lesoni cecere au vulica. Au a cala ena noqu vakabauta ni a sega ni cakacaka ena noqu matavuvale na nona mana ni veivakabulai na iVakabula. Niu qai mai railesu oqo ena mata sa matua cake ka kilaka, au raica na ivakaraitaki ni nona mana ni veivakabulai na iVakabula ena nodra bula yadua na noqu lewe ni matavuvale. Au a vakanamata toka ga ena dua na veivakabulai vakayago kau sega ni raica kina na cakamana sa yaco. Na Turaga a vaqaqacotaka ka laveta na tinaqu me uabaleta na veika a dau rawata ena veivakatovolei dredre oqo, ka mai balavu kina nona bula ka vuavuai vinaka. A uasivi na nona ivakaraitaki vei ira na luvena kei na makubuna. A vakalougatataki au kei ira na taciqu na Turaga ena veilomani, duavata, vakabauta, kei na gugumatua sa yaco me tiki bibi ni neitou bula me yacova mai nikua.

Ia vakaivei o tamaqu? Me vakataki ira kece era na veivutuni, a vakabulai vakayalo o koya ena nona segata ka ciqoma na veivakalougatataki ka vakarautaki ena nona Veisorovaki na iVakabula. A ciqoma na vakabokoci ni nona ivalavala ca ka sa waraka tiko ena gauna qo na cakamana ni Tucaketale. E a vakatavulica na iApositolo o Paula: “Ni sa qai mate kecega ena vukui Atama, ena vakabulai kece talega ena vukui Karisito.”⁸ Sa raica, au a kaya tiko vua na iVakabula, “Keitou kauta mai vei Kemuni na tamaqu me vakabulai,” qai vakamatatataka qo vei au na iVakabula ni a vakabulai koya. A cakacaka ena matavuvale na Nielson na ibotani mai Kiliati—sega ena ivakarau keitou a nanuma, ia ena dua na sala duatani cake sara sa vakalougatataki keitou ka se vakalougatataka tikoga na neitou bula.

Ena Joni wase 6 ni Veiyalayalati Vou, a vakayacora na iVakabula e dua na cakamana taleitaki sara. Ena vica ga na ika kei na vica na ibuli madrai, a vakania na iVakabula e le 5,000. Au sa wilika vakavica na italanoa oqo, ia e dua na tiki ni veika a sotavi oya au a calata sa vakaibalebale vakalevu vei au ena gauna oqo. Ni oti nona vakani ira na le 5,000 na iVakabula, a kerei ira na Nona tisaipeli me ra kumuna vata na veitikina lalai, na kena vo, ka sinai kina e 12 na basikete. Au dau vakataroga se cava na vuna a taura kina na gauna na iVakabula me cakava. Sa qai yaco me matata vei au ni dua na lesoni eda rawa ni vulica mai kina qo: E rawa Vua me vakania e lewe 5,000 ka vo. “Sa rauti kemudou na noqu iloloma soliwale.”⁹ Na nona mana ni veivueti kei na veivakabulai na iVakabula e rawa ni ubia na ivalavala ca, mavoa, se veivakatovolei—veitalia na kena levu se na kena dredre—ka vo tale tu. Sa rauti keda na Nona loloma.

Ena kilaka oya, sa rawa me daru toso ki liu ena vakabauta, ka kila tiko ni yaco mai na gauna dredre—ka na yaco dina mai—se ni virikovuta noda bula na ivalavala ca, sa wavutu na iVakabula na “veivakabulai e tabana,”¹⁰ sureti keda tu me da lako mai Vua.

Au wasea na noqu ivakadinadina vei kemuni baleta na iBotani ni Kiliati, na iVakabula o Jisu Karisito, na noda Dauveivueti, kei na Nona mana vakasakiti ni veivakabulai. Au vakadinadinataka na Nona gagadre me vakabulai iko. Ena yacai Jisu Karisito, emeni.