’Āmuira’a rahi
Te mau ha’api’ira’a i te pae ’āpo’o pape
’Āmuira’a rahi nō ’Ēperēra 2022


Te mau ha’api’ira’a i te pae ’āpo’o pape

E nehenehe tātou e fāriu atu i te Fa’aora ra nō te pūai ’e te fa’aorara’a ’o te fa’ati’a ia tātou ’ia rave i te mau mea ato’a nō te reira tātou i tonohia mai ai i’ō nei.

E ’oa’oa iti rahi tō’u ’ia ’āmui mai i rotopū ia ’outou i roto i teie tuha’a purera’a nā te mau vahine o te ’āmuira’a rahi !

’Ua pa’ari au i te pae tahara’a mahana i New York ’e ’ua haere au i roto i te hō’ē ’āma’a iti a te ’Ēkālesia, e 20 maile te ātea i tō mātou fare. ’A parahi ai au i roto i te piha Ha’api’ira’a Sābati i te tahua i raro o tā mātou fare purera’a tahito tārahuhia ’e tō’u ana’e hoa ’o Patti Jo, ’aita roa vau i mana’o nā e melo vau nō te hō’ē pupu tuahine i te hō’ē faito e rave rahi mirioni vahine nā te ao nei.

Pae matahiti i ma’iri a’e nei, ’ua ro’ohia tā’u tāne ’o Bruce i te hō’ē ma’i rahi, ’a tāvini ai māua ’e te feiā mo’a itoito nō te mau fenua nō Europa hitia’a o te rā. ’Ua ho’i māua iō māua ra ’e ’ua fa’aru’e mai ’oia tau hepetoma i muri mai. ’Ua taui tā’ue noa tō’u orara’a. Tei roto vau i te hevara’a, te paruparu ’e te pāpū ’ore. ’Ua tāparu vau i te Fatu ’ia arata’i i tō’u ’ē’a : « E aha tā ’oe e hīna’aro ’ia rave au ? »

Tau hepetoma i muri mai, tē hi’o ra vau i tā’u pu’era’a rata i haru ai tā’u mata i ni’a te hō’ē hōho’a iti e vai ra i roto i te hō’ē buka fa’atīaniani. ’A hi’o māite ai au, ’ua ’ite a’e ra vau e hōho’a pēni nō te vahine Samaria ’e ’o Iesu i te pae ’āpo’o pape. I te reira taime, parau ateate mai ra te Vārua iā’u : « Tera te mea e ti’a ia ’oe ’ia rave ». Tē poro’i mai ra tō’u Metua here i te ao ra ’ia haere i te Fa’aora ra ’e ’ia ’apo mai i te ha’api’ira’a.

Tē hīna’aro nei au e hōro’a atu e toru ha’api’ira’a tā’u i ha’api’i mai ’a tāmau ai au i te inu i te pae ’āpo’o o te « pape ora ».1

’A tahi : E’ita te mau ’ohipa i tupu i ma’iri ra ’e i teie mahana e fa’aoti i tō tātou ananahi

E te mau tuahine, ’ua ’ite au e rave rahi o ’outou mai iā’u nei e fāri’i nei i te pāpū ’ore nāhea ’ia fa’aruru i te mau fifi o te orara’a ’e i te mo’era’a—te mo’era’a nō te mea ’aita tō ’outou orara’a e tupu nei mai te au i tei ti’aturihia, i purehia ’e i fa’anahohia e ’outou.

Noa atu te huru o tō tātou orara’a, e mea mo’a tō tātou orara’a ’e e aura’a ’e e tumu tōna. E mau tamāhine herehia tātou tāta’itahi na te Atua, fānauhia ma te atuara’a i roto i tō tātou vairua.

’Ua fa’ati’a tō tātou Fa’aora Iesu Mesia, nā roto i tāna tusia tara’ehara, ’ia tamāhia ’e ’ia fa’aorahia tātou nō te fa’atupu i tā tātou ’ōpuara’a i te fenua nei, ta’a ’ē noa atu i te mau fa’aotira’a a te mau melo o te ’utuāfare, i tō tātou ti’ara’a fa’aipoipohia, tō tātou ea pae tino ’aore rā pae manava ’aore rā te tahi atu ā huru.

’A feruri na i te vahine i te pae ’āpo’o pape. Mai te aha tōna orara’a ? ’Ua ’ite roa Iesu ē, e pae tāne tāna ’e ’aita ’oia i fa’aipoipohia i te ta’ata tāna e fa’aea ra. Terā rā, noa atu te mau tāfifira’a o tōna orara’a, hō’ē o te mau fa’ahitira’a mātāmua i te ta’ata a te Fa’aora, ’o ’oia te Mesia e parau ra iāna. Parau atu ’oia, « ’o vau ïa e parau atu ia ’oe na ».2

’Ua riro mai te vahine ’ei ’ite pūai, i te fa’a’itera’a i te feiā o tōna ’oire ē, ’o Iesu te Mesia. « ’E e rave rahi mai ra i taua ’oire ra tō Samaria i fa’aro’o iāna i te parau a te vahine i parau atu ra ».3

’Aita te huru o tōna orara’a i ma’iri ra ’e i teie mahana i fa’ata’a i tōna ananahi. Mai iāna, e nehenehe tātou e mā’iti e fāriu atu i te Fa’aora i teie mahana ’ia roa’a te pūai ’e te fa’aorara’a ’o te fa’ati’a ia tātou ’ia fa’aoti i te mau mea ato’a nō te reira tātou i tonohia mai ai i’ō nei.

’A piti : Tei roto ia tātou te mana

I roto i te hō’ē ’īrava mātarohia o Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a, tē fa’aitoito nei te Fatu i te mau vahine ’e i te mau tāne « ’ia rave ’ana’anatae i te ’ohipa maita’i, ’e ’ia rave ho’i i te mau ’ohipa e rave rahi nā roto i tō rātou iho hina’aro, ’e ’ia fa’atupu fa’arahi ho’i i te parauti’a ; nō te mana i roto ia rātou ».4

E te mau tuahine, tei roto ia tātou te mana ’ia fa’atupu fa’arahi i te parauti’a !

’Ua ha’api’i te peresideni Nelson ia tātou, « te vahine ’e te tāne ato’a ’o tei fafau ’e te Atua, ’e e ha’apa’o i te reira mau fafaura’a, ’e ’o te tomo ma te ti’amā i roto i te mau ’ōro’a o te autahu’ara’a, e fāri’i ’āfaro rātou i te mana o te Atua ».5

’Ua ha’api’i mai au ē, ’a fa’aitoito ai tātou i te auraro i te mau fafaura’a mo’a i ravehia i te taime nō te bāpetizora’a ’e i roto i te mau hiero mo’a, e ha’amaita’i mai te Fatu ia tātou « i tōna mana fa’aora ’e te pūai » ’e i « te mau ’itera’a pae vārua ’e te mau arara’a ’aita [tātou] i fāri’i a’e nei ».6

’A toru : « ’E nā roto i te mau mea iti e tupu mai ai tei rahi roa ra »7

I roto i te a’ora’a i ni’a i te mou’a, ’ua ha’api’i Iesu i tāna mau pipi, « ’o ’outou te miti nō te fenua »8 ’e « ’o ’outou te māramarama o teie nei ao ».9 I muri a’e ra, ’ua fa’aau ’oia te tupura’a o te bāsileia o te ao i te fa’ahōpue, « i ’ano’ihia e te hō’ē vahine i roto i nā fāri’i faraoa e toru ra, e hōpue ato’a atu ra ».10

  • Miti fenua

  • Fa’ahōpue

  • Māramarama

Noa atu te ha’iha’i o te fāito, e mana tō rātou tāta’itahi i ni’a i te mau mea ’ati a’e. Tē poro’i nei te Fa’aora ia tātou ’ia fa’a’ohipa i tōna mana nō te riro ’ei miti nō te fenua, ’ei fa’ahōpue ’e ’ei māramarama.

Miti fenua

E mea maere ’ia ’ite i te taa-’ē-ra’a rahi tā te hō’ē ’ī’iti miti e fa’atupu i roto i te au o te mā’a ’o tā tātou e ’amu nei. ’O te miti ato’a ho’i te hō’ē o te mau tao’a māmā roa a’e ’e te ha’iha’i.

I roto i te buka a Te mau Ari’i II, tē tai’o nei tātou i te parau nō « te hō’ē pōti’i iti »11 tei haruhia e tō Arama ’e ’ua riro mai ’ei tāvini nō te vahine a Naamana, te ra’atira nō te nu’u Tiria. ’Ua riro te pōti’i mai te miti fenua ; te huru ; e mea ’āpī roa ’oia, te faufa’a ’ore nō te feiā tao’a, ’e e ’ere tōna orara’a tītī i roto i te hō’ē fenua ’e’ē i riro na ’ei ’ohipa o tāna i tīa’i na.

Teie ra, ’ua fa’ahiti rā ’oia e piti pereota ma te mana o te Atua, te ha’apapūra’a i te vahine a Naamana ē : « ’Āhiri tā’u fatu i tae i te peropheta i Samaria ra ! E ora ho’i tāna ma’i ra e lepera iāna ».12

’Ua tae tāna parau fa’aro’o ia Naamana ra ’o tei ha’afaufa’a i tāna parau, i ora ai ’oia i te pae tino ’e i te pae vārua.

Pinepine tātou i te tūtonu i ni’a i te mau tāvini tei mārō ia Naamana ’ia hapu i te ’ānāvai i Ioridana, ’ia au i te fa’aue a te peropheta Elisaia, ’eita rā Naamana e tāpae i te ’ūputa o Elisaia ’āhiri ’aita « te hō’ē pōti’i iti ».

E mea ’āpī ānei ’outou ’aore rā tē mana’o ra e mea faufa’a ’ore ’outou, e nehenehe rā ’outou e riro ’ei miti fenua i roto i tō ’outou ’utuāfare, i te fare ha’api’ira’a ’e i roto i tō ’outou ’oire.

Fa’ahōpue

’Ua ’amu a’ena ānei ’outou i te faraoa fa’ahōpue ’ore ? Nāhea ’outou ’ia fa’ata’ata’a mai i te reira ? Rahi ? Teiaha ? Pa’ari ? Nā roto noa i te hō’ē fāito ha’iha’i o te fa’ahōpue, e mara’a te faraoa, e ’ā’ano mai, ’ia pōhahā ’e ’ia marū atu ā.

’Ia poro’i ana’e tātou i te mana o te Atua i roto i tō tātou orara’a, e mono tātou i « te ’ā’au taiā »13 ma te hi’ora’a ātea fa’auruhia ’o te ha’amara’a ia vetahi ’ē ’e e vaiiho i te vāhi nō te mau ’ā’au e au ’ia fa’aorahia.

’Aita i maoro a’enei, tē tārava noa ra te hō’ē o tō’u mau hoa i ni’a i te ro’i, i te po’ipo’i Noela ma te ’oto rahi. ’Ua tāparu tāna mau tamari’i iāna ’ia ti’a mai ; ’are’a rā, ’ua ’ī ’oia i te māuiui nō tōna fa’ata’a-’ē-ra’a i tāna tāne e fātata mai ra. ’A ta’i noa ai ’oia i ni’a i te ro’i, ’ua nīni’i atu ’oia i tōna vairua i roto i te pure i tōna Metua i te ao ra, ma te fa’a’ite atu i tōna tapineva.

’A fa’aoti ai ’oia i tāna pure, ’ua muhumuhu mai te Vārua iāna ē ’ua ’ite te Atua i tōna ’oto. ’Ua ’ī ’oia i tōna aroha. ’Ua ha’apāpū mai teie ’ohipa mo’a i tupu i tōna mau urupu’upu’ura’a [émotion] ’e ’ua hōro’a iāna i te ti’aturira’a ē, e’ita ’o ’ōna ana’e tē heva ra. Ti’a mai nei ’oia i ni’a, haere atu ra i rāpae ’e ’ua hāmani atu i te hō’ē ta’ata hiona ’e tāna mau tamari’i, ma te mono i te teimaha o taua po’ipo’i ra i te ’ata’atara’a ’e te ’oa’oa.

Māramarama

E fea māramarama e tītauhia nō te ha’aputa i te pōiri i roto i te hō’ē piha ? Hō’ē hihi iti na’ina’i. E hōro’a mai taua māramarama ra i roto i te hō’ē vāhi pōiri i te ’ana’ana o te pūai o te Atua i roto ia ’outou.

Noa atu e mana’o mo’emo’e tō ’outou ’a ’ū’ana ai te mau vero o te orara’a, e nehenehe ’outou e fa’a’ana’ana i te mori i roto i te pōiri o te ta’a-’ore-ra’a, o te nanera’a ’e te ti’aturi ’ore. E ti’a ’āueue ’ore ’e te pāpū tō ’outou māramarama o te fa’aro’o i te Mesia, ma te arata’i atu i te feiā ’ati a’e ia ’outou i te vāhi pāpū ’e te hau.

E te mau tuahine ē, e nehenehe te mau ’ā’au e taui ’e e ha’amaita’ihia te mau orara’a ’a pūpū ai tātou i te hō’ē ’ī’iti miti fenua, hō’ē taipu fa’ahōpue ’e hō’ē hihi māramarama.

Tē fa’a’ite pāpū nei au ē, ’o te Fa’aora te miti fenua i roto i tō tātou orara’a, ma tē pōro’i mai ia tātou ’ia tāmata i tōna ’oa’oa ’e i tōna here.14 ’O ’oia te fa’ahōpue ’ia ’eta’eta ana’e tō tātou orara’a, e hōro’a mai ia tātou te ti’aturira’a 15 ’e e ha’amāmā i tā tātou mau hōpoi’a16 nā roto i tōna mana fāito ’ore ’e tōna here fa’aora.17 ’O ’oia tō tātou māramarama,18 e tūrama nei i tō tātou ’ē’a ho’ira’a i te fare.

Tē pure nei au ē, ’ia haere atu tātou i te Fa’aora ra, mai te vahine i te pae ’āpo’o pape, ’e ’ia inu i tāna pape ora. Mai te mau ta’ata nō Samaria, e parau tātou ē, « i fa’aro’o… mātou, ’ite hua a’enei mātou iāna iho ; ’ua ’ite atu ra mātou ē, ’o te ora mau teie o tō te ao, ’o te Mesia. »19 I te i’oa o Iesu Mesia, ’āmene.